Patella & tendinopathie

Question 1

algemeen anterieure kniepijn

Answer 1

1. anterieure kniepijn
   - 85% in patella-femorale gewricht
   - 15% peripatellaire problematiek = plica, synovialis of bursitis
   - gerefereerde pijn van heup kan ook
2. prevalentie
   - een van de meest voorkomende knieklachten
   - vooral bij adolescente vrouwen
   –> vrouwen hebben 2,2x meer kans

Question 2

PIJN bij anterior kniepijn

Answer 2

1. symptomen
   - knie flexie in pijnlijk
   - pijn bij bewegingen die drukken veroorzaken
   - excentrisch is meer pijnlijk = van trappen afgaan is pijnlijker als opgaan!
   - soms snapping
   - pijn bij lang zitten = movie sign-syndroom
2. oorzaak van pijn ≠ kraakbeen
   - subchondrale bot = botoedeem
   - infrapatellaire vetpad van Hoffa
   - lateraal retinaculum
   - ligamentaire structuren

Question 3

peri-articulaire problematiek

Answer 3

housemaids knee

1. bursitis types
   - helder vocht = bursitis
   - bloed = sangiune bursitis = Morel Lavalée
   - septische bursitis = infectie van vocht
   –> risico met verspreiding naar gewricht = septische artrits
2. sanguine bursitis
   - kan heel groot worden & snel opnieuw vullen na prikken
   - zo laten anders na meerdere keren prikken teveel vochtverlies
   - therapie = bursectomie of bloedvat dichtbranden

Question 4

krachten op patella in sagittale vlak

Answer 4

1. vectoren
   - trekkracht van quadriceps & patella pees
   - resultante vormt compressiekracht op gewricht
2. compressie kracht = toenemend bij diepere knieflexie
   - trappen op = 2,5xlichaamsgewicht
   - trappen af = 3,5x
   - 75° = 6x
   - squat 90° = 7,7x

Question 5

krachten op patella in frontale vlak

Answer 5

1. Q-hoek
   - lijn van centrum patella naar tuberositas tibiae
   - lijn van centrum patella naar SIAS
   - zorgt voor laterale kracht & opwaartse rotatie kracht
   –> richting van Qc & overmacht van vastus lateralis = nog meer lateraal
2. vergroten van Q-hoek
   - coxa vara
   - genu valgum
   - mannen = 15° - vrouwen = 20°
3. zwangerschap
   - groter worden van Q-hoek door relaxine
   - langer relaxine in bloed door borstvoeding
   - vrouwen vaak vermageren post-partum = lopen
   - na 6w bij flesvoeding, pas 12w bij borstvoeding

Question 6

krachten op patella transversale vlak

Answer 6

1. statische stabilisatoren
   - laterale femur condyl is groter als mediaal
   - patellaire groeve
   - congruentie van patella & femur
   - mediaal retinaculum
2. dynamische stabilisatoren
   - spieren van pes anserinus
   - VMO = 55° tov. rectus femoris
   –> meer kracht voor stabilisatie dan knie-extensie
3. reflex-inhibitie
   - meer bij spieren dichter tegen gewricht
   - meer bij VMO
   –> ook sterk effect van hydrops
   - deze spier is net erg belangerijk voor stabilisatie

Question 7

training van VMO

Answer 7

1. selectiviteit
   - niet mogelijk door training
   - enkel mogelijk door elektrotherapie
   - geen goede ontvangst bij PFPS
2. training quadriceps
   - training maximaal 5-6/10 VAS pijn
   –> dag nadien terugvallen naar oorspronkelijk niveau
   - minder pijn = zwaardere oefeningen
3. excentrisch spierwerk
   - bij schokabsorptie van springen
   - vaak gestoord bij PFP klachten = Qc-avoidance
   - excentrisch spierwerk is motorisch moeilijker
   –> letsel ook in brein = minder goede motorische controle
   - MC-oefeningen vaak nodig
   –> direct effect door minder belasting op knie

Question 8

contact van patella-femur bij flexie

Answer 8

1. knie extensie
   - geen contact met gewrichtkraakbeen
   - rusten ter hoogte van femur boven vetlichaam
2. knieflexie = meer contact bij meer flexie
   - 10-20° onderpool maakt contact met proximale deel kraakbeen
   - 30° patella ligt in groeve zonder contact van Odd-facet
   –> mediaal kuiltje van patella
   - 90-135° contact met odd-facet

Question 9

congruentie van kniegewricht

Answer 9

1. 0-40° soft-tissue stabilisation
   - eerste contact is vlak
   - slechte form closure = nood aan force closure
   - meer nood aan dynamische stabilisatoren
2. 40-ROM° bony stabilisation
   - diepere knieflexie = congruentie van groeven
   - betere form closure
   –> betere stabilisatie afh van sulcushoek & congruentiehoek
   - minder nood aan statische stabilisatoren

Question 10

krachten & contact van knie

Answer 10

1. geslotenketen
   - verdubbelen van oppervlakte bij flexie
   - verviervoudiging van kracht bij flexie
   - druk zal licht stijgen
   - compensatie mechanisme maar niet voldoende
2. openketen
   - kracht stijgt bij extensie
   - oppervlakte daalt bij extensie
   - druk stijgt heel sterk
3. oefeningen
   - 0-30° is in beide ketens toelaatbaar = nog geen echt contact
   - open keten = 50-90°
   - gesloten keten = 0-50°
   - indien pijn vrij mag het verder

Question 11

uitlokkende factoren PFPS

Answer 11

1. statisch
   - patella alta-baja
   - dysplasie van PF-gewricht
   - kissing of squinting patellae
   - vergrote Q-hoek
2. dynamisch
   - VMO dysfunctie of hypotrofie/atrofie
   - spierverkortingen
   - hyperpronatie
3. psychologisch model
   - catastrophing & fear of movement
   - depressie
   - hyperalgesie

Question 12

patella alta & - baja

Answer 12

1. normale stand patella
   - afstand bovenpool -> onderpool
   - moet hetzelfde zijn als onderpool -> tubositas tibiae
2. patella alta
   - te hoge stand van patella
   - spierverkortingen = rectus femoris, TFL of vastus lateralis
   - hematoom/hypertonie door overbelasting/stoot
3. patella baja
   - te lage stand van patella
   - multiple artroscopieën
   - verklevingen bij extensie deficiet

Question 13

vorm & positie van patella

Answer 13

1. vorm
   - hypoplasie van laterale femur condyl = komt evenhoog als mediale
   - trochlea dysplasie = geen uitgesproken groeve
   –> floating petalla
   - abnormale configuratie van patella
2. kissing/squinting patella
   - verhoogde anteversie van femurhals
   - knieën zijn naar binnen gedraaid
   - klachten door patellae die naar buiten getrokken worden
   - compensatie door tibia exorotatie = voeten naar voor

Question 14

alignment van been

Answer 14

1. proximale spierzwakte
   - heupextensie
   - abductie
   - exorotate
2. doorzakken
   - unipodale stand = bekken shift
   –> grotere Q-hoek = meer klachten
   - hogere femorale rotatie ≈kraakbeenstress
3. gevolg
   - training heupspieren
   - spiegelfeedback stabilisatie
   - probleem begint bij slechte heupcontrole
4. lopers
   - te rechte romp positie
   - door zwakte gluteus maximus & te grote paslengte
   - kleinere paslengte = 30% minder intra-articulaire drukken

Question 15

dynamische uitlokkende factoren

Answer 15

1. verkortingen = laterale keten
   - rectus femoris = patella alta
   - hamstrings = verhoogde compressie & hyperponatie
   - ITB = hogere lateraliserende vector
   –> Ober test
   - gastrocnemius = compensatoire hyperpronatie
2. therapie van verkortingen
   - therapie = stretching & passieve mobilisatie
   - soms chirurgisch klieven van laterale retinaculum
3. relaxiteit = mediale keten
   - mediale retinaculum
   - verzwakking = VMO & pes anserinus

Question 16

hyperpronatie

Answer 16

1. oorzaken
   - te lang bestaande endorotatie tibia = lateraalwaarste krachtwerking vergroot
   - hamstrings verkorting door genu flexorum
   - soleus verkorting door verminderde dorsiflexie
   - compensatoir bij assymetrisch been
   –> kinderen groeien assymetrisch dus klachten kunnen verhuizen
2. mechanisme
   - voet staat naar buiten = out-toeing
   - knie buigt naar voor
   - equivalent van grotere Q-hoek
3. therapie
   - pas ingrepen bij kinderen als groeischijven op zijn
   - onder 6j nooit steunzolen
   - vetweefsel & onder ontwikkeld voetgewelf kan vaak lijken op platvoeten

Question 17

effect van malalignment patella

Answer 17

1. patella instabiliteit = zie vorige
2. gevolgen
   - traumatisch = (sub)luxatie
   - chronisch = femoropatellaire dysfunctie
3. chondromalacia
   - gevolg van langdurige hogere druk op kraakbeen
   - of meerdere subluxaties
   - of contusio

Question 18

andere effecten van malalignment

Answer 18

1. boetoedeem
   - zoals blauwe plek in spier
   - vage pijn
2. mediale pijn
   - chronsiche rek op mediale retinaculum = microfracturen
   - continu willen genezen = hogere doorbloeding & meer zenuwen
   –> meer pijn
3. laterale pijn
   - impingment van laterale structuren = synovitis
   - klachten kunnen van mediaal naar lateraal gaan

Question 19

chondromalacia patellae

Answer 19

1. algemeen
   - geen synoniem van patellofemorale klachten
   - door overbelasting van kraakbeen = malalignment, subluxaties of contusio
   - lage correlatie van beeldvorming & PFP klachten
2. traumatisch
   - val op knie = macrotrauma
   - continu klikken van knie = repititieve microtraumata
3. gradaties
   - 1 & 2 = geen macroscopisch maar niet gezond meer
   –> aanwezigheid malacia ≠ mate van klachten
   - 3 & 4 = pijn door kraakbeen letsels

Question 20

diagnose van chondromalacie patellae

Answer 20

1. anamnese & predisponerende factoren
   - biomechanical overload model
   - intrinsieke risicofactoren = stabilisatie van gewricht
   - extrinsieke risicofactoren = lading op gewricht
2. visuele inspectie
   - atrofie van VMO
   - hydrops indien echte kraakbeen aantasting
3. onderzoek
   - pijn bij palpatie van patellaire facetten & retinaculum
   - mobilisatie van patella = apprehension sign
   –> patiënt probeert zich hier tegen te weren
   - compressietest is pijnlijk in 90°
4. teken van Zohlen
   - ben heffen in stand
   - normaal = patella naar craniaal
   - manueel craniaal verplaatsing tegen gaan
   –> indien pijnloos = positief teken

Question 21

therapie van chondromalacie

Answer 21

1. protocol
   - eerst 6m kine
   - dan pas chirurgie
   - meeste mensen zijn meer geholpen met kine dan chirurgie
2. behandeldoelen
   - educatie
   - pijndempling
   - stabilisatie met bracing & taping
   - stretching & passieve mobilisatie
   - correctie alignement vb: hyperpronatie
   - spierrevalidatie

Question 22

pijnbehandeling van chondromalacie

Answer 22

1. kine
   - relatieve rust & pijnlijke bewegingen vermijden
   - revalidatie van VMO
2. medicatie
   - NSAID minimaal pas na 48u & voor 5dagen
   - glucosamine & collageen supplementen zijn weinig effectief door maagvertering
   - PRP patalet rich plasma = groeifactoren die stamcellen stimuleren voor revalidatie
3. hyaluron-IA
   - normaal = 3 miljoen Dalton viscositeit door hyaluron
   - schade = zakt naar 2 duizend
   - indien alle bewegingen pijlijk = snellere opstart van therapie mogelijk
   - slecht bij langdurig pakken = geen gevoel van conflict meer & hogere artrose ontwikkeling

Question 23

stabilisatie door taping

Answer 23

bracing is niet effectief!!

1. glide factor
   - laterale gliding van patella
   - beperken door tape van laterale rand patella naar mediaal
   - mediale weke delen omhoog tekken
2. tilt-component
   - tape van middelijn patella naar mediaal
   - laterale zijde van patella zo hoog mogelijk trekken
3. rotatie component
   - inferior pool naar mediala & proximaal
   - meestal alles samen & meerdere keren herhalen

Question 24

andere pathologiën aan patella

Answer 24

1. geen patella
   - geen vorming van goede mediale & laterale condylen
   - slechte kracht & stabiliteit
2. patellaluxatie
3. kraakbeenletsels

Question 25

algemeen patella luxatie

Answer 25

1. voorkomen
   - acuut
   - recidiverend
   - habitueel
2. symptomen
   - plotsdoorzakken met val
   - vaak spontane reductie
   - pijnlijk
   - zwelling = hemartros
3. complicaties
   - beenderige avuslie
   - recidiveren

Question 26

patella luxatie therapie

Answer 26

1. conservatief
   - isometrische oefeningen van Qc
   - stretching van laterale & posterio keten
   - correctie van predisponerende factoren
2. indicaties voor heelkunde
   - artroscopie voor kraakbeenletsels
   - significante osteochondrale fracturen
   - eerste luxatie met onvoldoende reductie
   - recidiverende luxaties die niet op conservatieve therapie reageren
3. heelkunde
   - laterale retinaculum klieven
   - trochleoplastie = groeve vormen

Question 27

algemeen tendiopathiën

Answer 27

1. intrinsieke risicofactoren
   - lichaamsbouw & biomechanische factoren
   - leeftijd
   - spierkracht
   - lenigheid
2. extrinsieke risicofactoren
   - materiaal & bodem
   - training
   - warming-up & cooling-down
   - anabole steroïden

Question 28

algemeen patellapeestendinopathie

Answer 28

1. jumper’s knee
   - meest vookromende pees ontsteking van knie
   - sporten waarbij springen vaak voorkomt
   - duidelijk overbelastingsprobleem = verandering in load afgelopen weken
   - meestal aan onderpool van patella
2. predisponerende factoren
   - hyperpronatie
   - verkorting van hamstrings & bekken retroversie = te hoge spanning op pees
   - bekken anteversie = verkorting van pees

Question 29

kliniek van patellapeestendinopathie

Answer 29

1. symptomen
   - pijn voorzijde van knie, distaal van patella
   - pijn afh van stadium
   - meestal mechanisch met inflammatoire componenten
   - uitlokking = sport beweging
   - zwelling is niet frequent
2. diagnose
   - triade = drukpijn, pijn bij contractie & pijn bij stretchen
   - kliniek is meestal voldoende maar echo is mogelijk
   - onderzoeken van predisponerende risicofactoren

Question 30

onderzoek van patellapeestendinopathie

Answer 30

1. load tests
   - pijn provocatie bij meer belasting
   - minder bij opwarming
2. testen
   - single leg declined squat
   - leg extension & leg press
   - hop
   - split jump

Question 31

therapie van patellapeestendinopathie

Answer 31

1. pijndempend
   - NSAID & anti-inflammatoir
   - relatieve rust
   - diepe dwarse fricties
2. vervolg
   - progressieve krachttraining
   - normaliseren van spieren = ROM & kracht
   - sporthervat indien alle inflammatoire parameters verdwenen zijn
3. preventie
   - onderliggende oorzaak aanpakken: tendinopathie is gevolg
   - aandacht voor warming-up & cooling-down
   - circulaire tape & brace
   - predisponerende factoren

Question 32

complicaties van jumper’s knee

Answer 32

1. ruptuur
   - quadricepsspier
   - patellapees = chronische tendinitis of corticoïde-injectie
   –> 2/3 aan apex
   - avulsie van patella onderpool door stressfractuur = Sinding-Larsen-Johanson
   - avuslie van apophyse tuberositas tibiae = Osgood-Schlatter
   –> vooral bij kinderen
2. andere complicaties
   - versnelde tekenen van groei = grotere tuberositas tibiae
   - patella magna = grotere patella
   - ossicula = kleine ronde verbeningen in patellapees

Question 33

iliotibiaalband frictiesyndroom

Answer 33

1. verloop van ITB
   - rust = posterior van heup & anterior van knie
   - beweegt naar anterior van heup tijdens push-offfase
   - beweegt naar posterior van knie bij 30°+ knie-flexie
2. algemeen
   - inflammatie van ITB & eventueel borsa
   - bewegen van ITB over laterale femurcondyl
3. pijn
   - drukpijn & pijn aan laterale femurcondyl
   - pijn bij repitieve flexie/extensie rond 30°
   - pijn bij unipodale stand rond 30°
4. andere symptomen
   - verdikking & fibrotisering van bursa = bow-stringing
   - snapping
   - instabiliteit gevoel

Question 34

oorzaak van ITB frictiesyndroom

Answer 34

1. genu valgum
   - hogere tractie op ITB
   - meer schuren tegen laterale femurcondul
2. geassocieerde standafwijkingen
   - femorale anteversie
   - tibiale endorotatie
   - hyperpronatie
   - beenlengte verschil = secundaire hyperpronatie aan langste been
3. andere
   - verkorting ITB door krachttraining
   - trainingsfouten
   - lopen = berf af, oneffen terein & slechte schoenen

Question 35

therapie van ITB frictiesyndroom

Answer 35

1. klassiek schema voor tendinopathie
   - rust
   - strechting
   - vermijden van hellingen & corrigeren van predisponerende factoren
   - excisie van bursa indien oorzaak ook is aangepakt
2. chirurgie
   - klieven van ITB
   - vaak samen met LCL
   - achteraf meer complicaties = overstressing van MCL
   - meer kraakbeen schade

Question 36

popliteustendinopathie

Answer 36

1. functie
   - interne rotatie van knie = externe rotatie van femur
   - retractie van posterolaterale meniscus bij knieflexie
   - synergie met achterstekruisband = ventrale translatie FEMUR afremmen
   - versterking posterolaterale kapsel
2. oorzaken
   - genu recurvatum
   - bergafwaarts lopen
   - lopen in exorotatie/hyperpronatie
3. symptomen = triade van pijn: druk, contractie & rek
4. therapie
   - conservatief met rust
   - vermijden van bergafwaartslopen & oneffen terrein
   - corrigeren biomechanische factoren

Question 37

biceps-femoristendinopathie

Answer 37

1. algemeen
   - tendinopathie van bicepsinsertie rond caput fibullae
   - pijn aan posterolaterale kant van knie
   - pijn bij hyperextensie & flexie-exorotatie
   - therapie = conservatief
2. differeniaal diagnose van laterale kniepijn
   - lateraal meniscus letsel & cyste
   - lateraal patellair facetsyndroom
   - artrose femur-tibia lateraal
   - chonrisch lig-coll-laxiteit
   - proximaal tibiofibulaire laxiteit
   - ITBtendinitis & popliteustendinitis

Question 38

pes-anserinustendinopathie

Answer 38

1. algemeen
   - aan mediale zijde van tibia posterior van crista tibiae
   - symptomen = triade van pijn: druk, contractie & rek
   - conservatieve therapie
2. oorzaken = toegenomen tractie
   - hyperpronatie
   - genua valga