MONOGENOPATIE

Question 1

Achondroplazja - etio

Answer 1

• AD, 100% penetracja genu

- FGFR3 (receptor dla czynnika wzrostu fibroblastów) o typie utraty funkcji

Question 2

Achondroplazja - fenotyp

Answer 2

skrócenie kończyn przy prawidłowej długości tułowia, skrzywienie kręgosłupa,
łukowate wygięcie kości piszczelowych,
niskorosłość

Question 3

Zespół Marfana - etio

Answer 3

• AD, wysoka penetracja, zmienna ekspresja
• FBN1 (gen fibryliny)
• defekt włókien sprężystych, tworzenia łańcuchów alfa kolagenu
• rozpoznanie wyłącznie na podstawie kryteriów klinicznych

Question 4

Zespół Marfana - fenotyp

Answer 4

nadmiernie rozciągliwa skóra, 
nadmierna ruchomość stawów, 
skrzywienie kręgosłupa,
tętniaki aorty, wypadanie płatka zastawki mitralnej,
wady wzroku

Question 5

Choroba Huntingtona - etio

Answer 5

AD
choroba z grupy TREAD
mutacja w genie HD, kodującym białko huntingtynę
antycypacja!

Question 6

Choroba Huntingtona - powtórzenia

Answer 6

wzrost liczby powtórzeń tripletu CAG na końcu 5’ genu HD
30-35 powtórzeń => stan graniczny (przedmutacyjny)
> 36 powtórzeń => choroba
> 50 powtórzeń => ryzyko wczesnego rozwoju choroby

Question 7

Osteogenesis imperfecta - etio

Answer 7

AD
mutacją genu dla łańcucha alfa kolagenu I (COL1A1 lub COL1A2)
– zmniejszona produkcja / nieprawidłowa struktura kolagenu 1

Question 8

Osteogenesis imperfecta - fenotyp

Answer 8

złamania wewnątrzmaciczne,
IUGR, ułożenie „żaby“
niebieskie białkówki oka

Question 9

Zespół Aperta

Answer 9

AD
mutacja w genie FGFR2 (dla receptora 2 czynnika wzrostu fibroblastów)

obustronne zarośnięcie szwu wieńcowego => czaszka w kształcie liścia koniczyny
hiperteloryzm, rozszczep podniebienia, niepełnosprawność intelektualna,
wws, syndaktylia

Question 10

Zespół Crouzona

Answer 10

AD
mutacja w genie FGFR2 (dla receptora 2 czynnika wzrostu fibroblastów)

obustronne zarośnięcie szwu wieńcowego => czaszka w kształcie liścia koniczyny
hiperteloryzm, proptosis, haczykowaty nos

Question 11

Fenyloketonuria

Answer 11

AR
delecją i mutacją genu PAH (hydroksylazy fenyloalaniny)

w pierwszych tygodniach życia - uporczywe wymioty, nieprzyjemny zapach potu i moczu, zmiany skórne

Question 12

Mukowiscydoza

Answer 12

AR

najczęstsza choroba dziedziczna u osób rasy białej

Question 13

badania genetyczne wykonywane w przypadku problemów z płodnością u mężczyzn:

Answer 13

1) kariotyp
2) mutacje genu CFTR inne niż mukowiscydoza (=> zagęszczenie spermy)
3) mikrodelecje chromosomu Y

Question 14

Rdzeniowy zanik mięśni

Answer 14

AR
mutacja w genie SMN1
osłabienie mm szkieletowych

Question 15

Lizosomalne choroby spichrzeniowe

Answer 15

choroba Gauchera
mukopolisacharydoza typu 1 (MPS 1, choroba Hurler)
Zespół Smitha-Lesliego-Opitza

Question 16

choroba Gauchera

Answer 16

AR
- mutacja w genie GBA
– powoduje to niedobór glukocerebrozydazy
– objawy: hepatosplenomegalia, defekty kostne

Question 17

mukopolisacharydoza typu 1 (MPS 1, choroba Hurler)

Answer 17

AR
- mutacja w genie IDUA
– powoduje to niedobór a-L-iduronidazy
– maszkaronizm, karłowatość, upośledzenie umysłowe, hepatosplenomegalia

Question 18

Zespół Smitha-Lesliego-Opitza

Answer 18

AR

• mutacja genu dla reduktazy 7-dihydrocholesterolu
• niedobór wzrostu, dysmorfie twarzy, zmiany w obrębie kończyn, wady narządów moczowopłciowych i serca

Question 19

Dziedziczenie dominujące sprzężone z chromosomem X

Answer 19

Zespół Retta

Zespół łamliwego chromosomu X (fraX)

Question 20

Zespół Retta

Answer 20

MECP2 - koduje czynnik transkrypcyjny w neuronach
tylko dziewczynki, u chłopców letalny

upośledzenie umysłowe, spastyczność, padaczka, kalectwo w 10rż

Question 21

Zespół łamliwego chromosomu X (fraX)

Answer 21

FMR1, powtórzenia tripletu CGG, występuje zjawisko antycypacji!

duże jądra, duże uszy, bladoniebieskie tęczówki
hipotonia, u dzieci autyzm i opóźnienie rozwoju psychoruchowego

Question 22

choroby związane z powtórzeniami tripletów nukleotydowych

Answer 22

CGG => fraX
CAG => choroba Huntingtona
GAA => ataksja Friedreicha
CTG => dystrofia miotoniczna typu I

Question 23

Dziedziczenie recesywne związane z chromosomem X

Answer 23

hemofilia
daltonizm
mukopolisacharydoza typu II (MPS II, zespół Hunter)
Dystrofia mięśniowa Duchenne'a
Dystrofia mięśniowa Beckera

Question 24

hemofilia

Answer 24

hemofilia A- niedobór czynnika krzepnięcia VIII

hemofilia B => niedobór czynnika krzepnięcia IX

Question 25

Dystrofia mięśniowa Duchenne’a

Answer 25

mutacja genu DMD dla dystrofiny - brak
pierwsze objawy pojawiają się w wieku 3-5 lat

u nosicielek może występować kardiomiopatia rozstrzeniowa
kaczkowaty chód, problemy z wchodzeniem po schodach, przerost łydek
wstawanie „po sobie” (objaw Gowersa)

Question 26

Dystrofia mięśniowa Beckera

Answer 26

mutacja genu DMD dla dystrofiny - obniżona funkcja, ale nie brak
pierwsze objawy pojawiają się w 20 rż

zanik mięśni kończyn dolnych, potem górnych, postępujące inwalidztwo

Question 27

efekt progowy, heteroplazmia

Answer 27

objawy pojawiają się, kiedy mutacja wystąpi w wystarczająco dużej liczbie mitochondriów

Question 28

zespół MELAS

Answer 28

mutacja w obrębie genu tRNA leucyny w mtDNA

miopatia mitochondrialna, incydenty udaropodobne, kwasica, encefalopatia

Question 29

zespół MERRF

Answer 29

spowodowana mutacją w mtDNA

padaczka miokloniczna z poszarpanymi włóknami czerwonymi

Question 30

zespół LHON

Answer 30

również spowodowana mutacją w mtDNA

dziedziczna neuropatia nerwu wzrokowego