levende donor niertansplantatie Flashcards
voordeel levende donor nier
beter resultaat
levende donor: 50% overleden na 15 jaar
overleden donor: 50% overleden na 8 jaar
pre-emptief → transplantatie voordat je hoeft te starten met dialyse
kortere wachttijd
planbaar
Oorzaken nierfalen
Hoge BP: hart en vaat ziekten
Diabetes
HIV
(dit ook checken bij donor)
screen donor
goede motivatie: vrijwillig: geen betaling
fysieke en mentale gezondheid
korte termijn: operatie complicaties
lange termijn: nierfalen, operatie complicaties, co-morbiditeit (nog zwanger willen worden, hypertensie)
immunologisch passend: bloedgroep en kruisproef (match met donor-ontvanger)
Aanvullend onderzoek donor: immunologische match
bloedgroep en weefsel (HLA-)typering
AO donor: nierfucntie
serum kreatinine
normaal man 60-110 umol/L of 0,7-1,3 mg/dL
normaal vrouw 45-90 umol/L of 0,5-1,0 mg/dL
eGFR → schatting vd nierfunctie (maar deze is gemaakt voor een slechte nierfunctie, dus niet altijd accuraat voor gezonde persoon)
normaal > 90 mL/min/1,73 m^2
< 60 mL/min/1,73 m^2 kan wijzen op chronische nierziekte (CKD)
2x 24h urine creatinineklaring (kan beïnvloed worden door leeftijd, spiermassa, ziekte en medicatie)
normaal man 97-137 ml/min
normaal vrouw 88-128 mL/min
AO donor: risicofactoren
bloeddrukmeting
bloed: glucose, HbA1c, elektrolyten, albumine, totaal eiwit, CRP, levertesten, bloedbeeld, stolling
urine sediment, eiwit/kreatinine ratio, hematurie
urinekweek
virusserologie: CMV, EBV, Hep B, Hep C, HIV
lues serologie
X-thorax
ECG
CT-abdomen
AO donor: op indicatie
iohexol mGFR → nierfunctie berekenen (gouden standaard)
bij verdenking op (eerdere) tuberculose: quantiferontest
indien positief → ontvanger beschermen met medicatie
bij verhoogd risico op parasitaire infecties → toxoplasma en strongyloides
consult cardioloog / longarts / uroloog / gynaecoloog
MAG3 scan → evaluatie nierfunctie en nierdoorbloeding
Absolute contraindicate nierdonatie
leeftijd < 18 jaar (er is geen harde afkapwaarde voor oudere leeftijd)
bepaalde comorbiditeiten
wilsonbekwaamheid
hoge verdenking op dwang tot donatie
gestoorde nierfunctie, proteïnurie
diabetes mellitus
groot risico op peri-OK complicaties of nierfalen in de toekomst
actieve / recente maligniteit (ook afhankelijk van het soort maligniteit)
actieve infectie
actieve alcohol-/drugsverslaving
ongecontroleerde psychose
onvoltooide behandeling psychiatrische aandoening
zwangerschap
relatieve contra-indicaties
nierstenen
urologische afwijkingen
microscopische hematurie
obesitas (BMI > 30) ivm verhoogd risico op HVZ
veel diabetes mellitus of hypertensie of cardiovasculair lijden in de familie
familiaire nierziekte (genetische screening)
hypertensie
populatie verdeling bloedgroep
47% 0, 42% A, 8% B, 3% AB
bloedgroep AB en A vinden het gemakkelijkst een compatibele donor
ABO-I en eigen HLA-I
natuurlijke antistoffen
oorzaak onnatuurlijke antistoffen
zwangerschap, transfusie en transplantatie
Kans dat je zelfde HLA type hebt als broer/ zus
25%
HLA meten
panel reactive antibodies (PRA) = aspecifiek percentage
unacceptable HLA-antigens = gespecificeerd per specifiek HLA-antigen, getest met gezuiverde HLA-antigenen
wat is computerized integration of alternative transplantation programs (CIAT)
aangepaste landelijke cross-over met prioriteit voor bepaalde patiënten
zorgt voor betere kansen voor hoog gesensibiliseerde patiënten (veel HLA-antistoffen) of lang wachtende patiënt (ongunstige bloedgroep)
optimale inzet van altruïstische donoren
meer transplantaties
wat is immunoadsorptie
bestaande antistoffen vlak voor de operatie uit het lichaam van de ontvanger halen -> door bloedgroep heen transplanteren
hoe werkt immunoadsorptie
van tevoren 4 weken rituximab geven (remmer B-cellen) om de ontwikkeling van nieuwe antistoffen tegen te gaan
2 weken van tevoren starten met afweer-onderdrukkende pillen
hemodialyse: bloed zuiveren
wat is desensibilisatie
proberen de kruisproef negatief te krijgen door herhaaldelijke plasmaferese (verwijdering van het bloedplasma van de patiënt zonder de cellen te verwijderen)
daarna extra zware afweerremmende tabletten
met tocilizumab kan de nier bij chronische rejectie alsnog werken
