LE4

Question 1

Als een verdachte wordt vervolgd voor een delict waar opzet een bestandsdeel is, en hij maakt succesvol beroep op AVAS, dan volgt…
1. vrijspraak
2. straffeloosheid wegens schulduitsluitingsgronden
3. OVAR
4. niet ontvankelijkheid

Answer 1

1. vrijspraak
   ==> Als een verdachte wordt vervolgd voor een delict waar opzet een bestandsdeel is, en hij maakt beroep op AVAS, dus hij wist niet dat de gedraging verboden was, dan handelde hij dus ook niet willens en wetens, en dus handelde hij zonder opzet. Omdat opzet echter een bestanddeel is, zal niet worden voldaan aan de delictsomschrijving, en dan volgt er vrijspraak (en niet straffeloosheid wegens schulduitsluitingsgronden).

Question 2

De vraag over… (vul in) wordt pas gesteld nadat een daad… is verklaard. Bij… hoeft men zich niet langer af te vragen of er sprake is van….

1. wederrechtelijkheid… verwijtbaar… rechtvaardigingsgronden… wederrechtelijkheid
2. verwijtbaarheid… wederrechtelijk… rechtvaardigingsgronden… verwijtbaarheid
3. wederrechtelijkheid… verwijtbaar… schulduitsluitingsgronden… wederrechtelijkheid
4. verwijtbaarheid… wederrechtelijk… schulduitsluitingsgronden… verwijtbaarheid

Answer 2

2. verwijtbaarheid… wederrechtelijk… rechtvaardigingsgronden… verwijtbaarheid

Question 3

Bevat artikel 316, eerste lid, Sr een strafuitsluitingsgrond? Zo ja, is dit dan een rechtvaardigingsgrond of een schulduitsluitingsgrond?
1. Ja, en het is een rechtvaardigingsgrond
2. Ja, en het is een schulduitsluitingsgrond
3. Nee

Answer 3

3. Nee
   ==>
   Nee, artikel 316, eerste lid, Sr zegt immers niet dat echtgenoten van elkaar mogen stelen (rechtvaardigingsgrond), en evenmin dat hen dit niet verweten kan worden (schulduitsluitingsgrond). Artikel 316 Sr zegt dat strafvervolging in zo’n geval is uitgesloten. Het betreft daarom niet de strafbaarheid, maar de vervolgbaarheid. Een vervolgingsbeletsel is wat anders dan een strafuitsluitingsgrond.

Question 4

Issam en Eddie kennen elkaar nog van school. Ze lagen toen al vaak overhoop. Op een avond komen ze elkaar weer tegen. Issam is alleen, Eddie in gezelschap van een aantal vrienden. Het draait uit op ruzie en Issam wordt op een misselijke manier door de groep mannen afgetuigd onder aanvoering van Eddie. Uiteraard kan hij in zijn eentje tegen deze overmacht niet op. Een paar dagen later ziet Issam Eddie lopen, nu alleen. Issam voelt zijn woede weer oplaaien. Hij gaat Eddie achterna en roept tegen hem ‘Lafbek, met je vrienden durf je wel, nu je alleen bent wil je me niet eens zien. Laat maar eens zien wat voor een held je bent’. En hij begint Eddie te slaan waar hij hem maar raken kan. Met twee blauwe ogen en veel pijn blijft Eddie achter.

Kan dit gedrag van Issam worden gekwalificeerd als mishandeling?
1. Ja
2. Nee

Answer 4

1. Ja
   ==> 1. Het zal geen moeite kosten Issams gedrag te kwalificeren als mishandeling: Issam heeft Eddie willens en wetens geslagen waardoor deze lichaamspijn/-letsel ondervond, en hiervoor was geen rechtvaardigingsgrond aanwezig (zie hierna).

Question 5

Welke stelling over Afwezigheid van alle schuld (avas) is onjuist?
1. De afwezigheid van alle schuld (avas) tast de verwijtbaarheid aan. Er doet zich dan een situatie voor waarbij de delictsomschrijving is vervuld, maar het onredelijk is om de dader daarvoor te straffen.
2. De Hoge Raad heeft avas geaccepteerd in het Melk-en-water-arrest (HR 14 februari 1916).
3. Om avas succesvol te claimen, hoeft niet te worden voldaan aan zorgvuldigheidseisen, zoals de plicht om betrouwbare informatie in te winnen, want de verdachte wist niet van het delict, en dus kan niet worden geëist dat hij er over zou informeren.
4. Als een verdachte wordt vervolgd voor een delict waar opzet een bestandsdeel is, en hij maakt beroep op avas, zal niet worden voldaan aan de delictsomschrijving, en dan volgt er vrijspraak.

Answer 5

3. Om avas succesvol te claimen, hoeft niet te worden voldaan aan zorgvuldigheidseisen, zoals de plicht om betrouwbare informatie in te winnen, want de verdachte wist niet van het delict, en dus kan niet worden geëist dat hij er over zou informeren.
   ==> Wel juist:
   Om AVAS succesvol te claimen, moet worden voldaan aan zorgvuldigheidseisen, zoals de plicht om betrouwbare informatie in te winnen.

Question 6

Casus: een arts is onderweg naar een spoedgeval, en rijdt harder dan toegestaan (snelheidsovertreding).
Op welke strafuitsluitingsgrond kan de arts zich beroepen?
1. Afwezigheid van alle schuld
2. Wettelijk voorschrift
3. Overmacht als noodtoestand
4. Ontbreken van de Materiële wederrechtelijkheid

Answer 6

3. Overmacht als noodtoestand

Question 7

… (vul in) verontschuldigt diegene die zich disproportioneel verdedigt wanneer hij of een andere persoon fysiek, ogenblikkelijk en wederrechtelijk wordt aangerand.
Het juiste antwoord is:
1. Noodweer
2. Psychische overmacht
3. Overmacht als Noodtoestand
4. Noodweerexces

Answer 7

4. Noodweerexces

Question 8

… (vul in) excuseren de…, en nemen de wederrechtelijkheid weg.
… (vul in) excuseren de…, en nemen de verwijtbaarheid weg.

1. Rechtvaardigingsgronden… verdachte… Schulduitsluitingsgronden… gedraging
2. Schulduitsluitingsgronden.. verdachte… Rechtvaardigingsgronden… gedraging
3. Rechtvaardigingsgronden… gedraging… Schulduitsluitingsgronden… verdachte
4. Schulduitsluitingsgronden.. gedraging… Rechtvaardigingsgronden… verdachte

Answer 8

3. Rechtvaardigingsgronden… gedraging… Schulduitsluitingsgronden… verdachte

Question 9

Welke stelling over noodweerexces is onjuist?
1. Bij noodweerexces is er sprake van een disproportionele verdediging veroorzaakt door hevige emoties. Er kan alleen sprake zijn van noodweerexces indien noodweer niet mogelijk is wegens schending van de proportionaliteit.
2. Bij noodweerexces moet een dubbele causaliteit gelden: (A) de aanranding veroorzaakt een hevige gemoedsbeweging; en (B) de hevige gemoedsbeweging veroorzaakt de disproportionele verdediging.
3. Als voorwaarde bij noodweerexces geldt dat er geen sprake mag zijn van culpa in causa
4. In het geval dat er sprake van Garantenstellung is, wordt extra scherp getoetst of beroep op noodweerexces mogelijk is.

Answer 9

4. In het geval dat er sprake van Garantenstellung is, wordt extra scherp getoetst of beroep op noodweerexces mogelijk is.
   ==> Voorwaarde voor beroep op noodweerexces: Er is geen sprake van Garantenstellung

Question 10

Roosje is onderweg van een feestje naar huis. Het is 02:00 uur in de nacht. Roosje woont in een buitenwijk in Heerlen. Het is de laatste tijd onrustig in de wijk. Tasjesroof is schering en inslag (EN: common). Roosje heeft laatst ook al een vervelende ervaring gehad, die uiteindelijk maar net goed afliep. Sinds dat moment is Roosje zo bang, dat zij ter bescherming van zichzelf een mes bij zich heeft als ze midden in de nacht over straat gaat.

Als Roosje bijna thuis is, komen twee mannen (die later Roy en Vincent blijken te heten) vanuit de bosjes op haar afgerend. Ze hebben allebei een bivakmuts op en Roosje ziet direct dat het foute boel is. Ze begint te rennen, maar ze struikelt en Roy en Vincent halen haar in. Vincent begint aan de tas van Roosje te trekken.
Roosje wil dit niet laten gebeuren en roept heel hard dat ze een mes heeft dat ze gaat gebruiken als Roy en Vincent haar niet heel snel met rust laten. Het helpt niks en de mannen blijven worstelen om de tas van Roosje te pakken te krijgen. Roosje valt door de worsteling op de grond. Op enig moment buigt Roy zich over Roosje heen. Hij haalt daar ook zijn vuist bij naar achteren en Roosje is bang dat ze ook nog geslagen gaat worden. Vanuit haar broeksband trekt ze het mes en ze maakt een stekende beweging in de richting van Roy. Het mes gaat de borst van Roy in en doorboort zijn hart. Roy valt direct dood neer.
Roosje wordt door de officier van justitie vervolgd ter zake van doodslag. Zij stelt ten overstaan van de rechter dat ze zichzelf alleen maar heeft geprobeerd te verdedigen, dat ze in paniek raakte en dat het nooit haar bedoeling is geweest om Roy dood te steken.
Vraag:
Kan Roosje zich met succes kan beroepen op noodweer?
1. Nee, doordat ze een mes bij zich had, is er geen sprake van dreigende aanranding .
2. Nee. Aan de subsidiariteit is niet voldaan.
3. Nee. Aan de proportionaliteit is niet voldaan.
4. Ja; er is voldaan aan alle eisen.

Answer 10

3. Nee. Aan de proportionaliteit is niet voldaan.

Question 11

Bij… (vul in) noodweerexces is er een disproportionele verdediging, omdat de kracht van de verdediging niet in verhouding staat tot de aanval.
Bij … (vul in) noodweerexces is er een disproportionele verdediging, omdat de duur van de verdediging langer doorgaat terwijl de aanval al is geëindigd.
Bij … (vul in) noodweerexces is er een disproportionele verdediging, omdat de verdediging pas begint nadat de aanval al is geëindigd.
Het juiste antwoord is:
1. Intensief… Extensief… Tardief
2. Extensief… Tardief… Intensief
3. Tardief… Intensief… Extensief
4. Massief… Extensief… Tardief

Answer 11

1. Intensief… Extensief… Tardief

Question 12

Welke stelling over Psychische overmacht is onjuist?
1. Het is een van buitenaf komende drang waaraan men redelijkerwijs geen weerstand kan of behoeft te bieden.
2. Het moet gaan om een psychische druk van zodanige aard en van zodanig gewicht dat hierdoor de wilsvrijheid wordt aangetast.
3. Een psychische druk die een inwendige oorzaak heeft (bijv. idealisme, geloof), kan nooit aanleiding geven tot straffeloosheid op grond van psychische overmacht.
4. Bij een beroep op psychische overmacht wordt gekeken naar de verhouding tussen de uitgeoefende druk en het gepleegde delict.
5. Alle stellingen zijn juist

Answer 12

5. Alle stellingen zijn juist

Question 13

Wat zijn de Rechtvaardigingsgronden? (+acronym)

Answer 13

Acronym: NN BMW
Noodweer (art. 41 lid 1 Sr)
Overmacht als Noodtoestand (art. 40 Sr)
Bevoegd gegeven ambtelijk bevel (art. 43 lid 1 Sr)
Wettelijk voorschrift (art. 42 lid 1 Sr)
Ontbreken van de Materiële wederrechtelijkheid
(ongeschreven, Veearts-arrest)

Question 14

Rechtenstudent Amira is een groot natuurliefhebber. Op een wandelvakantie in Zuid-Limburg struint zij door de bossen en langs beekjes. Midden in een bos komt zij iemand tegen, die haar nogal bars vraagt wat zij daar eigenlijk doet. Dit is privéterrein waar zij helemaal niet komen mag, en waar zeker niemand wordt toegelaten in de broedtijd, zoals nu. Enfin, als gevolg hiervan krijgt Amira een transactie aangeboden wegens overtreding van artikel 461 Sr. Zij betaalt niet. Ten eerste voelt zij zich niet schuldig, en ten tweede lijkt het haar een nuttige praktijkoefening voor haar studie om zich op de zitting te verdedigen. Amira wordt inderdaad vervolgd. Zij vindt dat ze niet veroordeeld mag worden. Het kan wel zijn dat dit bos privéterrein is, maar hoe had zij dat moeten weten? Er was nergens een verbodsbord te zien en ze was ook nergens overheen geklommen; je kon zo zonder enige belemmering vanaf het weggetje het bos in.
Amira bereidt zich terdege op de zitting voor. Ze wil zich beroepen op een strafuitsluitingsgrond, omdat ze niet wist en niet kon weten dat dit bos verboden terrein was.

Wat is de strafuitsluitingsgrond waarop Amira zich wil beroepen en waar is deze te vinden?
1. Bevoegd gegeven ambtelijk bevel
2. Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel
3. Afwezigheid van alle schuld
4. Ontbreken van de Materiële wederrechtelijkheid

Answer 14

3. Afwezigheid van alle schuld
   ==> Amira wil zich beroepen op avas: afwezigheid van alle schuld. Dit is een door de Hoge Raad gecreëerde algemene strafuitsluitingsgrond, meer specifiek een schulduitsluitingsgrond. Deze is dan ook te vinden in de jurisprudentie, voor het eerst in het arrest Melk en water van 1916. De vraag is hier of Amira zich wel op de juiste manier op de zitting heeft voorbereid.

Zoals zij het zich voorstelt, zal de rechter haar gedrag kwalificeren als overtreding van artikel 461 Sr en vervolgens bij zijn beslissing over strafuitsluitingsgronden tot de conclusie komen dat zij hier niets aan kon doen en dus moet worden ontslagen van alle rechtsvervolging wegens afwezigheid van alle schuld.
Als de rechter de delictsomschrijving van artikel 461 Sr beter heeft gelezen dan Amira, zal hij aan de vraag over strafuitsluitingsgronden echter helemaal niet toekomen. Ook al betreft het hier een overtreding, en ook al bevat artikel 461 Sr inderdaad alleen maar objectieve bestanddelen, deze voor de hand liggende variant heeft de wetgever wél voorzien en al in de delictsomschrijving uitgesloten. Amira’s verhaal komt er immers op neer dat – anders dan artikel 461 Sr eist – de toegang in dit geval niet ‘op een voor haar blijkbare wijze door de rechthebbende was verboden’.

Omdat dit als bestanddeel in de delictsomschrijving is opgenomen, zal de OvJ dit bestanddeel ook ten laste hebben gelegd. Het kan echter niet bewezen worden verklaard, dus zal de rechter Amira moeten vrijspreken. Zie in dit verband de artikelen 350 en 352 van het Wetboek van Strafvordering en par. 4.3.2 Grondtrekken.

Question 15

De … (vul in) nemen de… weg en dat betekent dat de gedraging niet in strijd met het recht is geweest.
De … nemen de… weg en dat betekent dat de dader wordt geëxcuseerd, maar niet de daad.
1. schulduitsluitingsgronden… verwijtbaarheid… rechtvaardigingsgronden… wederrechtelijkheid
2. rechtvaardigingsgronden… verwijtbaarheid… schulduitsluitingsgronden… wederrechtelijkheid
3. schulduitsluitingsgronden… wederrechtelijkheid… rechtvaardigingsgronden… verwijtbaarheid
4. rechtvaardigingsgronden… wederrechtelijkheid… schulduitsluitingsgronden… verwijtbaarheid

Answer 15

4. rechtvaardigingsgronden… wederrechtelijkheid… schulduitsluitingsgronden… verwijtbaarheid

Question 16

Het Veearts-arrest (HR, 1933) is een voorbeeld van:
A. Het “‘geen straf zonder schuld” beginsel
B. De “nullum delictum, nulla poena” regel
C. Het ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid
D. Afwezigheid van alle schuld (avas)
Mogelijke antwoorden:
1. A+D
2. B+D
3. A+C
4. B+C

Answer 16

3. A+C

Question 17

Casus: Een bankovervaller bedreigt met een geweer en eist dat de kassier hem geld geeft. De kassier is bang, en werkt mee. Is hij medeplichtig aan bankroof? Nee, hij kan zich beroepen op…
1. Noodweer
2. Noodweerexces
3. Psychische overmacht
4. Overmacht als Noodtoestand

Answer 17

3. Psychische overmacht

Question 18

Wat zijn de Schulduitsluitingsgronden ? (+acronym)

Answer 18

EPOOA:
NoodweerExces (art. 41 lid 2 Sr)
Psychische overmacht (art. 40 Sr)
Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel (art. 43 lid 2 Sr)
Ontoerekenbaarheid (art. 39 Sr)
Afwezigheid van alle schuld (avas) – (ongeschreven, Melk en water-arrest)

Question 19

Welke stelling mbt het ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid is onjuist?
1. Normaliter beogen strafbepalingen om bepaalde rechtsgoederen te beschermen. Bij het ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid gaat het erom dat door het plegen van een strafbaar feit het onderliggende rechtsgoed, dat die strafbepaling beoogt te beschermen, gediend wordt.
2. Het enige arrest waarin een beroep op het ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid de kritische toets van de Hoge Raad heeft doorstaan is het Veearts-arrest (HR 20 februari 1933).
3. De desbetreffende gedraging beantwoordt aan de bestanddelen van een delictsomschrijving; de ten laste gelegde gedraging kan gekwalificeerd worden.
4. Bij beroep op het ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid kan er nog steeds sprake zijn dat de desbetreffende gedraging daadwerkelijk het door een delictsomschrijving beschermde rechtsgoed in gevaar brengt of krenkt.

Answer 19

4. Bij beroep op het ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid kan er nog steeds sprake zijn dat de desbetreffende gedraging daadwerkelijk het door een delictsomschrijving beschermde rechtsgoed in gevaar brengt of krenkt.
   ==> Dat is een onzin antwoord, met een inherente contradictie.
   Van materiële wederrechtelijkheid spreken we indien een gedraging daadwerkelijk het door een delictsomschrijving beschermde rechtsgoed in gevaar brengt of krenkt.

Question 20

Criteria voor Tardief noodweerexces zijn geformuleerd in het Blijf van mijn auto-arrest (HR 18 mei 1993:
1. Ten tijde van de aanval moet er een noodweersituatie bestaan in plaats van tijdens de verdediging.
2. Er moet beoordeeld worden of de verdediging noodzakelijk was.
3. Er moet zijn voldaan aan de dubbele causaliteit.
4. 1+2
5. 1+2+3

Answer 20

5. 1+2+3

Question 21

Wat zijn Rechtvaardigingsgronden, en wat zijn Schulduitsluitingsgronden?
A. Bevoegd gegeven ambtelijk bevel
B. Psychische overmacht
C. Ontoerekenbaarheid
D. Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel
E. Wettelijk voorschrift
F. NoodweerExces
G. Overmacht als Noodtoestand
H. Ontbreken van de Materiële wederrechtelijkheid

Mogelijke antwoorden:
1. Schulduitsluitingsgronden: Bevoegd gegeven ambtelijk bevel, Wettelijk voorschrift, Overmacht als Noodtoestand, Ontbreken van de Materiële wederrechtelijkheid;
Rechtvaardigingsgronden: Psychische overmacht, Ontoerekenbaarheid, Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel,
Afwezigheid van alle schuld, NoodweerExces
2. Rechtvaardigingsgronden: Bevoegd gegeven ambtelijk bevel, Wettelijk voorschrift, Overmacht als Noodtoestand, Ontbreken van de Materiële wederrechtelijkheid;
Schulduitsluitingsgronden: Psychische overmacht, Ontoerekenbaarheid, Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel,
Afwezigheid van alle schuld, NoodweerExces
3. Rechtvaardigingsgronden: Overmacht als Noodtoestand, Ontbreken van de Materiële wederrechtelijkheid, Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel;
Schulduitsluitingsgronden: Psychische overmacht, Ontoerekenbaarheid, Bevoegd gegeven ambtelijk bevel, Wettelijk voorschrift,
Afwezigheid van alle schuld, NoodweerExces
4. Rechtvaardigingsgronden: Overmacht als Noodtoestand, Ontbreken van de Materiële wederrechtelijkheid, NoodweerExces;
Schulduitsluitingsgronden: Psychische overmacht, Ontoerekenbaarheid, Bevoegd gegeven ambtelijk bevel, Wettelijk voorschrift,
Afwezigheid van alle schuld, Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel

Answer 21

2. Rechtvaardigingsgronden: Bevoegd gegeven ambtelijk bevel, Wettelijk voorschrift, Overmacht als Noodtoestand, Ontbreken van de Materiële wederrechtelijkheid;
   Schulduitsluitingsgronden: Psychische overmacht, Ontoerekenbaarheid, Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel,
   Afwezigheid van alle schuld, NoodweerExces

Question 22

Welke stelling over bevoegd gegeven ambtelijk bevel is onjuist?
1. Bevoegd gegeven ambtelijk bevel heft de strafbaarheid van een wetsovertreding op. Er moet dan sprake zijn van een zeggenschapsrelatie tussen degene die het bevel geeft en degene die het bevel opvolgt, zoals in het leger.
2. Wanneer een politieagent aan een burger de opdracht geeft om een strafbare gedraging te plegen, kan de burger geen beroep doen op bevoegd gegeven ambtelijk bevel omdat er geen sprake is van een zeggenschapsrelatie.
3. Diegene die het bevel geeft moet de belangen afwegen.
4. Alle stellingen zijn juist.

Answer 22

2. Wanneer een politieagent aan een burger de opdracht geeft om een strafbare gedraging te plegen, kan de burger geen beroep doen op bevoegd gegeven ambtelijk bevel omdat er geen sprake is van een zeggenschapsrelatie.
   ==> Er is wel een zeggenschapsrelatie, namelijk een incidentele hiërarchie.

Question 23

Met … (vul in) wordt bedoeld: iemand heeft zichzelf verwijtbaar in de situatie of toestand gebracht waarin hij zich vervolgens wil verdisculperen. Deze voorafgaande verwijtbaarheid bestaat bijvoorbeeld wanneer iemand door provocatie een aanval uitlokt en zich na een aanval op hem beroept op noodweer. Het eerdere eigen gedrag (het provoceren) van ‘de aangerande’ kan dan aan een succesvol beroep op noodweer in de weg staan.
1. bewuste culpa
2. culpa in causa
3. contra legem
4. NoodweerExces

Answer 23

2. culpa in causa

Question 24

Roosje is onderweg van een feestje naar huis. Het is 02:00 uur in de nacht. Roosje woont in een buitenwijk in Heerlen. Het is de laatste tijd onrustig in de wijk. Tasjesroof is schering en inslag (EN: common). Roosje heeft laatst ook al een vervelende ervaring gehad, die uiteindelijk maar net goed afliep. Sinds dat moment is Roosje zo bang, dat zij ter bescherming van zichzelf een mes bij zich heeft als ze midden in de nacht over straat gaat.

Als Roosje bijna thuis is, komen twee mannen (die later Roy en Vincent blijken te heten) vanuit de bosjes op haar afgerend. Ze hebben allebei een bivakmuts op en Roosje ziet direct dat het foute boel is. Ze begint te rennen, maar ze struikelt en Roy en Vincent halen haar in. Vincent begint aan de tas van Roosje te trekken.
Roosje wil dit niet laten gebeuren en roept heel hard dat ze een mes heeft dat ze gaat gebruiken als Roy en Vincent haar niet heel snel met rust laten. Het helpt niks en de mannen blijven worstelen om de tas van Roosje te pakken te krijgen. Roosje valt door de worsteling op de grond. Op enig moment buigt Roy zich over Roosje heen. Hij haalt daar ook zijn vuist bij naar achteren en Roosje is bang dat ze ook nog geslagen gaat worden. Vanuit haar broeksband trekt ze het mes en ze maakt een stekende beweging in de richting van Roy. Het mes gaat de borst van Roy in en doorboort zijn hart. Roy valt direct dood neer.
Roosje wordt door de officier van justitie vervolgd ter zake van doodslag. Zij stelt ten overstaan van de rechter dat ze zichzelf alleen maar heeft geprobeerd te verdedigen, dat ze in paniek raakte en dat het nooit haar bedoeling is geweest om Roy dood te steken.
Vraag:
Kan Roosje zich met succes kan beroepen op noodweerexces?
1. Nee. Er is sprake van een noodweersituatie met disproportionele verdediging, echter geen een hevige gemoedsbeweging.
2. Nee, want er is sprake van noodweer.
3. Nee, wamt er is sprake van psychische overmacht.
4. Ja; er is voldaan aan alle eisen.

Answer 24

4. Ja; er is voldaan aan alle eisen.

Question 25

Het Melk en water -arrest (HR, 1916) is een voorbeeld van:
A. Het “‘geen straf zonder schuld” beginsel
B. De “nullum delictum, nulla poena” regel
C. Het ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid
D. Afwezigheid van alle schuld (avas)
Mogelijke antwoorden:
1. A+D
2. B+D
3. A+C
4. B+C

Answer 25

1. A+D

Question 26

Moet bij overmacht als noodtoestand zijn voldaan aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit?
1. Ja, altijd.
2. Nee, nooit.
3. Er dient een belangenafweging te worden gemaakt.
4. Nee, indien het conflict van plichten acuut is; anders well.

Answer 26

1. Ja, altijd.
   ==> mbt 4: Dit is een onzin antwoord; het conflict van plichten moet acuut zijn, anders kan er geen beroep worden gedaan op overmacht als noodtoestand.

Question 27

Bij welke strafuitsluitingsgrond moet er sprake zijn van een situatie waarin een keuze moet worden gemaakt tussen twee conflicterende plichten, namelijk de plicht om de strafwet na te leven, en een andere (zwaarwegende) maatschappelijke plicht?
1. Noodweerexces
2. Noodweer
3. Overmacht als noodtoestand
4. Psychische overmacht

Answer 27

3. Overmacht als noodtoestand

Question 28

Welke stelling mbt noodweer is onjuist? (art. 41 lid 1 Sr)
1. Als het mogelijk is om te vluchten dan moet deze weg worden bewandeld (subsidiariteit).
2. De verdedigingshandeling moet proportioneel zijn ten opzichte van de aanval (proportionaliteit), oftewel het belang dat gered wordt met de verdediging (de integriteit van de aangevallen persoon) moet proportioneel zijn met het belang dat wordt geschaad met de verdedigingshandeling.
3. Aantasting van de seksuele eerbaarheid of van de eer of goede naam van een persoon zijn geldige redenen voor noodweer.
4. Op grond van een Garantenstellung kunnen de eisen die gesteld worden aan een beroep op een noodweer per persoon verschillend zijn.

Answer 28

3. Aantasting van de seksuele eerbaarheid of van de eer of goede naam van een persoon zijn geldige redenen voor noodweer.
   ==>
   Aantasting van de seksuele eerbaarheid is een geldige reden. Aantasting van de eer of goede naam van een persoon zijn GEEN geldige redenen voor noodweer.

Question 29

Issam en Eddie kennen elkaar nog van school. Ze lagen toen al vaak overhoop. Op een avond komen ze elkaar weer tegen. Issam is alleen, Eddie in gezelschap van een aantal vrienden. Het draait uit op ruzie en Issam wordt op een misselijke manier door de groep mannen afgetuigd onder aanvoering van Eddie. Uiteraard kan hij in zijn eentje tegen deze overmacht niet op. Een paar dagen later ziet Issam Eddie lopen, nu alleen. Issam voelt zijn woede weer oplaaien. Hij gaat Eddie achterna en roept tegen hem ‘Lafbek, met je vrienden durf je wel, nu je alleen bent wil je me niet eens zien. Laat maar eens zien wat voor een held je bent’. En hij begint Eddie te slaan waar hij hem maar raken kan. Met twee blauwe ogen en veel pijn blijft Eddie achter.

Kan Issam zich met kans op succes beroepen op noodweer?
1. Ja
2. Nee

Answer 29

2. Nee
   ==>
3. Een beroep op de rechtvaardigingsgrond noodweer zal Issam niet baten. Toen hij Eddie mishandelde, was er immers geen sprake van een ‘ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding’. Eddie viel hem op dat moment namelijk niet aan; Issam is hem pas een paar dagen later achterna gegaan. Artikel 41, eerste lid, Sr rechtvaardigt ‘noodzakelijke verdediging’ tegen een ‘ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding’, geen wraakacties achteraf.

Question 30

Wat zijn Rechtvaardigingsgronden, en wat zijn Schulduitsluitingsgronden?
A. Noodweer
B. Psychische overmacht
C. Ontoerekenbaarheid
D. Afwezigheid van alle schuld
E. Wettelijk voorschrift
F. NoodweerExces
G. Overmacht als Noodtoestand
Mogelijke antwoorden:
1. Rechtvaardigingsgronden: Noodweer, Wettelijk voorschrift, Overmacht als Noodtoestand; Schulduitsluitingsgronden: Psychische overmacht, Afwezigheid van alle schuld, NoodweerExces
2. Schulduitsluitingsgronden: Noodweer, Wettelijk voorschrift, Overmacht als Noodtoestand; Rechtvaardigingsgronden: Psychische overmacht, Afwezigheid van alle schuld, NoodweerExces
3. Schulduitsluitingsgronden: Afwezigheid van alle schuld, NoodweerExces, Wettelijk voorschrift, Overmacht als Noodtoestand; Rechtvaardigingsgronden: Noodweer, Psychische overmacht
4. Schulduitsluitingsgronden: Afwezigheid van alle schuld, NoodweerExces, Wettelijk voorschrift, Psychische overmacht; Rechtvaardigingsgronden: Noodweer, Overmacht als Noodtoestand

Answer 30

1. Rechtvaardigingsgronden: Noodweer, Wettelijk voorschrift, Overmacht als Noodtoestand; Schulduitsluitingsgronden: Psychische overmacht, Afwezigheid van alle schuld, NoodweerExces

Question 31

Issam en Eddie kennen elkaar nog van school. Ze lagen toen al vaak overhoop. Op een avond komen ze elkaar weer tegen. Issam is alleen, Eddie in gezelschap van een aantal vrienden. Het draait uit op ruzie en Issam wordt op een misselijke manier door de groep mannen afgetuigd onder aanvoering van Eddie. Uiteraard kan hij in zijn eentje tegen deze overmacht niet op. Een paar dagen later ziet Issam Eddie lopen, nu alleen. Issam voelt zijn woede weer oplaaien. Hij gaat Eddie achterna en roept tegen hem ‘Lafbek, met je vrienden durf je wel, nu je alleen bent wil je me niet eens zien. Laat maar eens zien wat voor een held je bent’. En hij begint Eddie te slaan waar hij hem maar raken kan. Met twee blauwe ogen en veel pijn blijft Eddie achter.

Kan Issam zich met kans op succes beroepen op noodweerexces?
1. Ja
2. Nee

Answer 31

2. Nee
   ==>
3. 3. Is dit dan een geval van noodweerexces? Ook dat niet. De hevige gemoedsbeweging was er wel, en dat die door de eerdere wederrechtelijke aanranding van Eddie en zijn vrienden werd veroorzaakt, willen we ook wel geloven. Maar Issams beroep op noodweerexces zal stranden op hetzelfde punt als zijn beroep op noodweer: er is op het moment van de mishandeling geen ‘ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding’, dus ook geen ‘noodzakelijke verdediging’ daartegen. Dan kan de vraag dus niet eens gesteld worden of Issam daarbij of daarna de grenzen van proportionaliteit en subsidiariteit in acht heeft genomen. U ziet het ook in de casus. Die roept niet de vraag op of Issam te hard heeft geslagen, en of hij ook met minder geweld Eddie van zich af had kunnen slaan. Eddie deed op dat moment gewoon niets waartegen Issam zich zou moeten verdedigen. Issam is dus strafbaar voor deze mishandeling van Eddie (net zoals Eddie en zijn vrienden overigens gestraft kunnen worden voor hun eerdere mishandeling van Issam)

Question 32

Welke stelling mbt ontoerekeningsvatbaarheid is onjuist?
1. De verdachte is dermate onder invloed van een stoornis of gebrek in de ontwikkeling ten tijde van het begaan van het strafbare feit, dat de wil van de verdachte niet meer in vrijheid is gevormd.
2. Door deze schulduitsluitingsgrond ontbreekt de verwijtbaarheid en volgt er ontslag van alle rechtsvervolging (OVAR).
3. De rechter kan wel TBS (terbeschikkingstelling) opleggen.
4. Ontoerekeningsvatbaarheid neemt de opzet weg (willens en wetens handelen).

Answer 32

4. Ontoerekeningsvatbaarheid neemt de opzet weg (willens en wetens handelen).
   ==> Ontoerekeningsvatbaarheid zegt niks over opzet. Er kan nog steeds opzet zijn (willens en wetens handelen), echter de opzet is gevormd onder de invloed van de stoornis.