Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Hjúkrun Aðgerðasjúklinga > Hjúkrun sjúklinga eftir aðgerð á höfði > Flashcards

Hjúkrun sjúklinga eftir aðgerð á höfði Flashcards

1
Q

Hvað er Craniotomy?

  • OTOMY
A

Inngrip ar sem hluti af höfuðkúpu er fjarlægður til að komast að heila
- heilaæxli (góðkynja, illkynja, krabbamein), heilablæðing (spontant eða áverkar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvað er borhola?

A

Ná í sýni, lækka innankúpuþrýsting (Vegna bjúgs / blæðingar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvað er Craniectomy ?

-ECTOMY

A

Inngrip þar sem hluti af höfuðkúpu er fjarlægður til að komast að heila, heilahólfum eða æðum
- Til að létta á innankúpuþrýstingi vegna heilabjúgs t.d vegna höfuðáverka eða sýkingar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvernig eru heiladingulsaðgerðir?

A

Farið í gegnum nefhol til að fjarlægja æxli frá heiladingli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Afhverju er VP shunt gert?

A

Vegna hydrosefalus (vatnshöfuð)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Afhverju eru Laminectomia gerðar?

A

Vegna þrengingar í mænugöngum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Til hvers eru Microdiscectomia gerðar?

A

Vegna brjóskloss

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvernig eru góðkynja æxli ?

A
  • Vaxa hægt
  • Ólíklegt að þau komi aftur ef þau eru fjarlægð
  • Dreifa sér ekki
  • Þarf oftast bara aðgerð
  • Geta verið ‘‘illkynja’’ vegna staðsetningar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvernig eru illkynja æxli ?

A
  • Vaxa hratt
  • Meiri líkur að þau komi aftur
  • Dreifa sér
  • Ekki hægt að meðhöndla aðeins með aðgerð
  • Oftast þarf viðbótarmeðferð eins og geisla- og/eða lyfjameðferð með
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Staðsetning æxlis ræður oft einkennum - hvernig þá?

A

Fer eftir hvar það er, getur haft áhrif á margt
- Talörðugleikar
- Málstol
- Sjóntruflanir
- Heyrnarvandamál
- Svimi
- Ógleði
- Uppköst
- Tvísýni
- Skert jafnvægisskyn
- Máttleysi
- Persónuleikabreytingar
- Skert innsæi
- Höfuðverkur
- FLog
- Máttminnkun í andliti og útlimum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hverjar eru ástæður CraniOTOMY (opin aðgerð á höfði ?

A
  • Heilaæxli (valaðgerðir)
  • Hreinsa blæðingu (bráðar aðgerðir)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvernig er undirbúningur fyrir CraniOTOMY ?
- En eftir aðgerð?

A

Undirbúningur: CT, MRI, almennur undirbúningur á innskriftarmiðstöð (valaðgerðir)

Eftir aðgerð: Á vöknun í 4 tíma og á hágæslu til morguns, 3-7 dagar á legudeild

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvernig er hjúkrun eftir aðgerð á höfði ?

A

Breyting á meðvitund / hætta á ónógu flæði til heila
- Mæla öll LM reglulega
- Mat á meðtvitund með Glasgow coma scale
- Meta pupillur (Stærð, lögun, viðbrögð)

Fylgjast með einkennum um hækkaðan innankúpuþrýsting (ICP)

Hætta á vökvaójafnvægi
- Vökvaskemi, dagleg vigtun
- Diabetes insipidus (ef aðgerð á heiladingulssvæði)

Ófullnægjandi öndun
- fylgjast með breytingum á öndunarmynstri og ÖT

Skert líkamleg hreyfigeta / skert sjálfbjargargeta
- Máttminnkun ?
- Breytt meðvitund?
- Truflun á getu t/verkstoli t.d

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hver eru einkenni Innankúpuþrýstings (ICP)

A

Snemmbúin einkenni:
- óróleiki, óáttun, breytt öndun, tilgangslausar hreyfingar, breytingar á ljósopum, máttminnkun, höfuðverkur sem versnar við hreyfingu og áreynslu

Síðbúin einkenni:
- Minnkandi meðvitund, hægur púls, hæg öndun og breyting á öndunarmynstri, hækkun á systólískum bþ, hiti án sýkingar, uppköst, óeðlilegar stellingar (decorticate/decerebrate), reflexar hverfa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Glasgow coma scale
- Svörun sjúklings er metin með þrennskonar áreitum, hver eru þau ?

A
  1. Augnsvörun
  2. Hreyfigeta
  3. Tjáskipti

Full meðvitund: 15 stig
Meðvitundarleysi: 3 stig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hjúkrun eftir aðgerð á höfði
- Við þurfum að skoða skurðsár með tilliti til..?

A

Roða, bólgu, vessa, blæðingar og sárgræðslu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Afhverju þarf að hafa hátt undir höfði sjúklings eftir aðgerð á höfði?

A

því bólgan hefur tilhneigingu til að renna til
- Hafa 30-45°undir höfði

18
Q

Afhverju er gerð aðgerð á heiladingli?

A
  • Oftast vegna góðkynja æxla
    > geta valdið þrýstingseinkennum, s.s sjóntruflunum
    > valda hormónatruflunum
19
Q

Hvað þarf að hafa í huga eftir heildingulsaðgerð?

A
  • Nákvæmt eftirlit með vökva- og saltbúskap vegna hættu á flóðmigu (diabetes insipidus)
  • Fylgjast með einkennum um mænuvökvaleka um nef / aftur í kok
  • Má ekki reyna á sig (rembast, lyfta þungu, bogra, hósta)
20
Q

Heilablæðingar eru flokkaðar eftir staðsetningu, hverjar eru staðsetningarnar 4 ?

A
  • Epidural: milli höfuðkúpu og duru (utan við ystu heilahimnu)
  • Subdural: milli duru og arachnoidal himnu
  • Subarachnoidal (SAH): undir arachnoidal himnu
  • Intracranial: í heilavef
21
Q

Heilablæðingar verða vegna…

A
  • áverka og slysa
  • rof á æðagúl
22
Q

Hver er meðferð við subdural blæðingu?

A
  • Craniotomy, borhola, eftirlit. Fer eftir umfangi og einkennum
  • Ef borhola: þá er sjúkl vakandi, tæmt úr hematoma og sett inn dren (flöt rúmlega á meðan og loka fyrir ef fótaferð á wc)
23
Q

Aðeins um æðagúla í heila (aneurysm)

A
  • Eru oftast þar sem slagæðar skiptast
  • 2-5% fólks með æðagúl
  • Myndast vegna veikleika í æðavegg (erfðir, æðakölkun)
24
Q

Hvernig er meðferð við æðagúl ?

A

Ef órofinn:
- Eftirlit
- Settur gormur í angiografiu

Ef Rofinn:
- Skurðaðgerð eins fljótt og hægt er

25
Q

Hvernig verður innanskúmsblæðing (SAH)?

A

Oftast vegna rofs á æðagúl (75-80%)
- getur einnig verið vegna AVM, áverka eða háþrýstings

26
Q

Hver eru einkenni innanskúmsblæðingar (SAH)?

A
  • Skyndilegur höfuðverkur
  • Ógleði, uppköst
  • Hnakkastífleiki
  • Ljósfælni, hljóðfælni
  • Minnkuð meðvitund
27
Q

Hver er meðferð við innanskúmsblæðingu (SAH)?

A

Craniotoma (klemma á gúl), æðaþrenging (coiling)

28
Q

Hverjar eru lífslíkur ef þú færð innanskúmsblæðingu (SAH)?

A

Alvarlegar blæðingar með háa dánartíðni yfir 40%
- 10-15% deyja áður en komast á sjúkrahús
- 10% deyja fyrstu dagana eftir innlögn
- 1/3 þeirra sem lifir af fá talsverða / alvarlega fötlun

29
Q

Hverjir eru helstu fylgikvillar innanskúmsblæðingar (SAH)?

A
  • Æðasamdráttur í heila
  • Heilablóðþurrð
  • Saltskortur (hyponatermia)
  • Hydrosefalus
  • Hækkun á innankúpuþrýstingi
30
Q

Hver er algengasti og erfiðasti fylgikvilli SAH ?
- Hver eru einkenni þessa fylgikvilla?

A

Æðasamdráttur í heila
- leiðir til dauða í 15-20% tilfella
- Staðbundin taugaeinkenni geta birst eins og lamanir, málstol og minnkuð meðvitund

Mesta hættan 7-10 dögum eftir blæðinggu

31
Q

Hvernig er hægt að minnka hættu á æðasamdrætti ?

A

Með því að:
- Gefa Kalsíumhemil (Nimotop iv eða po)
- Halda góðri fyllingu í æðakerfi
- Forðast nikótín

32
Q

Hvað er heilahristingur (concussion)?

A
  • Dreifður áverki sem verður við hreyfingu heilans í kúpunni
33
Q

Hvað er Heilamar (contusion)?

A

Afmarkaður áverki á heilavef, mar / litlar blæðingar

34
Q

Hver eru einkenni höfuðáverka?

A

Fara eftir staðsetningu áverka
- Breyting á meðvitund
- Rugl
- Innsæisleysi
- Málstol / verkstol
- Blæðing frá nefi og/eða eyrum
- Höfuðverkur
- Ógleði
- Breytingar á pupillum (misvíðar)
- Breyting á LM
- Skert heyrn eða sjón
- Truflun á skynjun
- Krampar

35
Q

Hvernig er hjúkrun sjúklinga eftir höfuðáverka?

A
  • Meta meðvitundarástand með GCS
  • Fylgjast með ljósopum, stærð, lögun og viðbrögðum
  • Hafa hækkað höfðalag til að minnka bjúg
  • Fylgjast með breytingum á minni, athygli, geðslagi, skapi og hegðun
  • Fylgjast með starfsemi öndunarfæra, tíðni, dýpt, mynstri önduanr og súrefnismettun
  • Meta krafta, hreyfigetu, göngulag og stöðuskyn
  • Fylgjast með einkennum lömunar í andliti
  • Fylgjast með sjón s.s tvísýni, sjónsviðsskerðingu og þokusýn
  • Fylgjast með kvörtunum um höfuðverk
    Fylgjast með tali, flæði, málstoli eða erfiðleikum um að finna orð
  • Eftirlit með lyktarskyni
36
Q

Brjósklosaðgerð (LMD)
- Afhverju
- Hvar algengast
- Hverjir

A
  • Verið að fjarlægja brjóst sem þrýstir á taugar
  • Algengastar á lumbar svæði en geta verið ofar
  • yngra fólk
37
Q

Hver eru einkenni brjóskloss?

A
  • Verkir og/eða dofi niður í fætur
  • Cauda equina syndrome eða lamanir þá bráðaaðgerð
38
Q

Eftir brjósklosaðgerð

A
  • Verkir: verkjalyf gefin reglulega og/eða eftir þörfum
  • þvaglát: fylgjast með þvaglátum, óma til að meta resþvag
  • Fótaferð: fylgd fyrstu ferð á wc, létt fótaferð
  • Heim samdægurs
39
Q

Hvað er gert í Laminectomy?

A
  • Veri að taka af laminu (liðbogaþynnu) til að losa um þrengsli í mænugöngum
  • oftast eldri einstaklingar
40
Q

Hver eru einkennin fyrir því að fara í laminectomy aðgerð?

A

Verkir, dofi og máttleysi sem leiða niður í ganglim eða ganglimi. Stundum lamanir

41
Q

Hvernig er hjúkrun eftir Laminectomy?

A

Sama hjúkrun og eftir brjósklosaðgerð - oftast innlögn yfir eina nótt

42
Q
A

Hjúkrun Aðgerðasjúklinga (23 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions