Fylgikvillar eftir aðgerð

Question 1

Afhverju er algengt að sjúklingar fái hægðatregðu eftir aðgerð?

Answer 1

• Oft tengt hægðatregðu fyrir aðgerð, mikilvægt að fá upplýsingasöfnun, spyrja um bjargráð
• Hreyfingaleysi
• Morfnskyld lyf

Gefa hægðalosandi lyf po og pr

Question 2

Hvað getur gerst fyrir garnirnar eftir stórar aðgerðir á kvið?

Answer 2

Garnalömun - Ileus eða Paralytiskur ileus
- þá hreyfa sjúklingar ekki loft: geta ekki prumpað, engar hægðir, ógleði og uppköst, þaninn kviður

Question 3

Hver er meðferð við garnalömun - ileus?

Answer 3

Fasta og magasonda til að minnka ógleði.
Hreyfing og að tyggja tyggjó getur hjálpað

Question 4

Afhverju er mikilvægt að hreyfa sjúklinga þegar þeir vakna eftir aðgerð?

Answer 4

Geta orðið lungnavandamál annars.
Mikilvægt að hreyfa sjúklinga um leið og þeir vakna, jafnvel áður en þeir eru full vaknaðir eftir svæfingu - biðja þá um að draga djúpt andann, hreyfa fætur og snúa sér

Question 5

Lungnabólga - hverjir eru aðgerðatengdir áhættuþættir?
- Pre op
- Post op

Answer 5

Pre op:
- Aldur
- offita
- Vannæring
- Reykingarsaga
- Lungnasjúkdómur
- Acut aðgerð
- Saga um ásvelgingu
- Veikindi
- Skert hreyfigeta

Post op:
- Hreyfingaleysi
- Lega
- MInnkuð meðvitund
- Verkir
- Löng intubation
- Magasonda - hafa hækkað undir höfði ef feeding sonda !
- Ófullnægjandi preop fræðsla

Question 6

Hver eru einkenni lungnavandamála eftir aðgerð?

Answer 6

Geta verið vægur slappleiki og væg hitahækkun, minnkuð öndunarhljóð og hósti

Question 7

Hvernig getur mikil lega og verkir valdið vandamálum í lungum?

Answer 7

Lega og verkir geta valdið þ´vi að lungun þenjast ekki sem skyldi.
Alveoli falla saman (atelectasar) og geta valdið lungnabólgu

Question 8

Hver er meðferð við lungnavandamálunum ?

Answer 8

• Pepflauta
• Öndunaræfingar
• Hreyfing

Question 9

Hvernig er lungnabólgu oft lýst?

Answer 9

Lungnabólgu er oft lýst með hrolli og hita, hröðum púlsi og hraðri öndun, ekki alltaf hósti.
Algeng ástæða hita stuttu eftir aðgerð

Question 10

Hver er meðferð við lungnabólgu?

Answer 10

Sýklalyfjagjöf auk öndunaræfinga og súrefnis

Question 11

Hvernig orsakast hjartabilun?

Answer 11

Hjarabilun er ástand sem orsakast af vökvasöfnun í lungum - gerist oft eftir aðgerðir þegar mikið álag er á hjarta sjúklings. Ofvökvun getur valdið hjartabilun - getur valdið dauða ef ekkert er gert.
- Mikilvægt að fylgjast með vökvajafnvægi sjúklinga. Ekki nóg að gera upp vökva 1x á sólarhring.

Question 12

Hver eru einkenni hjartabilunar?

Answer 12

• Lækkuð súrefnismettun
• Hraður púls
• Hröð öndun
• Brak í lungum við hlustun

Question 13

Hver er meðferð við hjartabilun?

Answer 13

Súrefni og þvagræsilyf

Question 14

Hvernig fylgjumst við með vökvajafnvægi sjúklinga?

Answer 14

• Vigta daglega (er nákvæmasti mælikvarðinn á hvort sjúkl eru að bæta á sig vökva)
• Vökva ætti að gera upp í lok hverrar vaktar því þá er hægt að bregðast strax við
• Allur vökvi sem fer út er dreginn frá vökva sem fer inn og talan er annað hvort + eða - tala og segir okkur um vökvajafnvægið

Question 15

Hvernig fer blóðtappi í lunga?

Answer 15

• Blóðrek getur farið í stóru æðunum til hægri hluta hjartans og þaðan í lungnaslagæðar > mjög hættulegt ástand

Question 16

Hvað gerist ef stór æð stíflast?

Answer 16

getur valdið skyndidauða

Question 17

Hvernig er hægt að fyrirbyggja blóðtappa ?

Answer 17

• þekkja vel áhættuþætti blóðtappa og fylgjast sérstaklega vel með sjúkl í áhættuhópi
• Fylgjast með virkni hjarta- og æðakerfis

Question 18

Hvar myndast oftast blóðtappar?

Answer 18

Þeir myndast oftast í grindinni og í neðri útlimum.

Question 19

Hvað heitir blóðsegi (thrombus) ef hann fer af stað ?

Answer 19

Ef blóðsegi (thrombus) fer af stað heitir hann blóðrek (embolus) og getur valdið blóðtappa