HC7.4 Flashcards
wat is de functie van bloed?
transport van moleculen en cellen t.b.v. homeostase
wat is homeostase?
het vermogen van een organisme om het interne milieu constant te houden
door wat worden bloedvaten bekleed?
aan binnenzijde, met eenlagig endotheel
wat zijn de belangrijkste componenten van bloed?
bloedplasma en bloedcellen
waaruit bestaat bloedplasma?
92% uit water, 8% uit plasma eiwitten, organische moleculen en zouten
wat is bloedplasma?
bloed - cellen
wat is bloedserum?
bloedplasma - stollingsfactoren aka
bloed-cellen-stollingsfactoren
wat zijn erytrocyten en wat is hun functie?
rode bloedcellen
functie: O2 en CO2 transport
wat zijn trombocyten en wat is hun functie?
bloedplaatjes
functie: bloedstolling (o.a. vormen ze een plug en zetten ze een stollingscascade aan de gang: protrombine omzetting tot trombine wat de omzetting van fibrinogeen tot fibrine in gang zet)
wat zijn leukocyten en wat is hun functie?
witte bloedcellen
neutrofiele granulocyten zijn betrokken bij de acute reactie op een ontstekingsprikkel waarbij ze fagocyteren en de bacterie doden
eosinofiele granulocyten zijn betrokken bij parasitaire infecties, allergische reacties, remming van acute ontstekingen en internalisatie van Ag-Ab complexen
basofiele granulocyten hebben een vergelijkbare functie als mestcellen in het bindweefsel: zetten een IgE-respons in gang waarbij histamine wordt gevormd waardoor de bloedvaten gaan verwijden en de activatie van neutrofiele en eosinofiele granulocyten stimuleren
lymfocyten:
- B cellen die antistoffen maken en bij het eindstadium worden omgezet in plasmacellen die veel antistoffen kunnen produceren
vooral aanwezig in het beenmerg
- T cellen die virus-geïnfecteerde cellen kunnen opruimen
monocyten:
- betrokken bij zowel acute als chronische ontstekingen: kunnen pathogenen fagocyteren en doden middels enzymen of radicalen de micro-
organismen
hiervan 2 vormen aanwezig:
- macrofagen die via fagocytose pathogenen opnemen en ze onschadelijk maken
- dendritische cellen die vooral belangrijk zijn bij de stimulatie van naïeve T cellen aka T cellen die nog niet in contact zijn gekomen met een antigeen
waar bevinden kleine en grote lymfocyten zich?
kleine lymfocyten worden gerecirculeerd via bloed- en lymfevaten
grote lymfocyten migreren vanuit een lymfeklier naar de plaats van ontsteking
welke enzymen zijn betrokken bij neutrofiele granulocyten?
collagenase om door het bindweefsel heen te kunnen dringen
lysozym om de bacteriële celwand door te knippen
lactoferrine voor binding van de groeifactor aan de bacterie waarbij de bacterie gaat barsten
wat is de functie van fibrine?
het vormt een netwerk van fibrinedraden dat herstel bevordert door het sluiten van het beschadigde/gescheurde deel van de bloedvaten en het houdt bacteriën tegen
wat gebeurt er met de bloedcellen in de thymus?
ze worden ‘gekeurd’ of ze wel aan HLA kunnen binden en of ze de lichaamseigen cellen wel herkennen en heel laten. na goedkeuring worden ze vrijgegeven aan het bloed.
hoe verloopt de bloedcelvorming tijdens de prenatale fase?
de meeste bloedcellen komen eerst uit de dooierzak.
daarna neemt de lever het over
paar maanden voor de geboorte pas neemt het beenmerg het over
hoe verloopt de bloedcelvorming na de geboorte?
als eerst verdwijnt de bloedcelvorming uit de tibia en daarna het femur
verder zullen de hoeveelheid aangemaakte bloedcellen door de ribben sterk dalen
welke beenderen/botstukken maken op hogere leeftijden de grootste hoeveelheden bloedcellen?
het sternum (borstbeen) de vertebrae (ribben) de pelvis (holte gevormd door beide heupbeenderen en het heiligbeen)
welke soorten capillairen zijn er?
continue: hebben kleine gaatjes voor kleine stoffen
gefenestreerde: hebben dunnere gedeelten (in de darm)
sinusoïdale:grote gaatjes (in beenmerg en lever)
welke vaten hebben een gespierde wand en wat is de functie hiervan?
arteriën
zo zijn ze in staat om de drukbewegingen vanuit het hart door te geven
welke vaten hebben kleppen en wat is de functie hiervan?
venen
de terugstroom van bloed wordt verhinderd
welke vaten hebben een endotheelwand en waarom is die maar 1 cellaag dik?
capillairen
zodat stofwisseling plaats kan vinden
wat zijn functies van de biconcave vorm van erytrocyten aka rode bloedcellen?
oppervlaktevergroting zodat er een beter gasuitwisseling plaatsvindt
makkelijker verplaatsen van de erytrocyten door de capillairen heen (vervormbaar en blijven niet in de capillairen vastzitten)
hoe wordt de biconcave vorm van erytrocyten gecreëerd?
door het membraanskelet dat uit bindingen van spectrine met ankyrine bestaat
wat is er aan de hand bij koolstofmonoxide vergiftiging?
hemoglobine (waaruit rode bloedcellen deels bestaan) bindt aan koolstofmonoxide waarna het niet meer loslaat en organen niet meer van genoeg O2 voorzien
welk plasma-eiwit is het dominantst aanwezig in de haarvaten en wat is de functie hiervan?
albumine
houdt de osmotische druk constant en is een universeel transporteiwit
welke plasma-eiwitten zijn er nog meer en wat is hun main functie?
alfa-globuline: o.a. enzym-inhibitoren en transporteiwitten
beta-globuline: o.a. transferrine en LDL
gamma-globuline: immunoglobulinen (antistoffen)
wat wordt bij bloeddonatie aan de patiënt gegeven?
alleen de erytrocyten, zonder antistoffen:
het bloedplasma, bloedplaatjes (met leukocyten) worden eruit gehaald en gescheiden
waaruit ontstaan erytrocyten?
het zijn afsnoeringen van het cytoplasma en het membraan van de megakaryocyt
waar zijn eosinofiele granulocyten bij betrokken?
bij parasitaire infecties, allergische reacties, remming van acute ontstekingen en internalisatie van Ag-Ab complexen
waar zijn basofiele granulcyten bij betrokken?
zetten IgE-respons in gang waardoor histamine gevormd wordt.
histamine is verantwoordelijk voor vaatverwijding aka vasodilatatie
ook stimuleert het via chemotoxines de activiteit van neutrofiele en eosinofiele granulocyten
waar zijn lymfocyten bij betrokken?
kleine lymfocyten zijn niet geactiveerde B en T cellen en recirculeren via lymfevaten en bloedvaten rond
grote lymfocyten zijn wel geactiveerd en migreren van lymfeklier naar de plaats van ontsteking
plasmacel is het eindstadium van de B cel activatie en produceert dus vooral antistoffen en ligt vooral in het beenmerg
waar zijn monocyten bij betrokken?
bij zowel acute als chronische ontstekingen:
ze kunne pathogenen fagocyteren en doden dmv enzymen of radicalen
in welke twee vormen kunnen monocyten voorkomen?
- macrofaag: kunnen via fagocytose pathogenen opnemen en ze onschadelijk maken
- dendritische cellen: zijn vooral belangrijk bij de stimulatie van naïeve T-cellen, dit zijn cellen die nog niet in contact zijn gekomen met een antigeen
welke stof is onmisbaar voor de vorming van bloedcellen?
ijzer, gebruikt tranferrine als transportmiddel
wat gebeurt er nadat T-cellen zijn gevormd?
niet directe afgifte aan bloed maar naar thymus voor keuring:
- binding aan HLA
- herkennen en heel laten lichaamseigen eiwitten
waar komen alle bloedcellen uit?
hematopoietische stamcellen
wat is het verschil tussen kleine lymfocyten en hematopoietische stamcellen?
hematopoietische stamcellen zijn in staat tot zelfvermeerdering, pluripotent, lage delingsfrequentie maar hoge delingscapaciteit en kunnen lange termijn herstel bevorderen na transplantaties
what is going on bij leukemie?
kwaadaardige ontsporing van bloedcelvorming: ongecontroleerde proliferatie en verminderde celdood
verstoorde ontwikkeling en verminderde maturatie en functionaliteit cellen
