HC.4 - Pediatrische klinische farmacologie-

Question 1

Op welke manieren kun je geneesmiddelen doseren bij kinderen?

Answer 1

• Lichaamsoppervlak
• Gewicht
• Schaal van Denekamp: leeftijd, gewicht, lichaamsoppervlakte, lengte

Question 2

waarom is het vaak niet mogelijk om de volwassen dosering te extrapoleren naar een kinderdosering

Answer 2

• in de eerste paar levensjaren stijgt het lichaamsgewicht, hierna ook het lichaamsoppervlak en het energieverbruik

Question 3

op basis waarvan gaat rationeel doseren

Answer 3

• farmacokinetiek
• farmacodynamiek

Question 4

Wat is farmacokinetiek?

Answer 4

Effect van lichaam op geneesmiddel
- Absorptie, distributie, metabolisme en eliminatie

Question 5

Wat is farmacodynamiek?

Answer 5

Effect van geneesmiddel op het lichaam
- Concentratie-effect

Question 6

Hoe ontwikkeld het kind zich in het eerste levensjaar?

Answer 6

• Toename gewicht 2x in 5 maanden, 3x na 1 jaar
• Toename lichaamsoppervlak 2x
• Toename energieverbruik 3-4x

Question 7

Wat zijn kenmerken van absorptie?

Answer 7

• Bepaald biologische beschikbaarheid
• Vaak passieve diffusie in duodenum
• Afhankelijk van pKa, oplossing, disintegratie en dissolutie
• Verlaagd bij neonaten en jonge kinderen

Question 8

Welke veranderingen in absorptie treden er op tijdens de ontwikkeling?

Answer 8

• PH in de maag is hoger bij een neonaat.
• Vertraagde maaglediging en dus vertraagde absorptie tot 6-8 maanden, versneld bij peuter
• door gastro-oesfageale reflux is er verlies van het geneesmiddel
• darm: duurt langer om medicijnen op te nemen in de darm doordat de passagesnelgeid trager is terwijl peuters en kleuters juist een kortere hebben dan volwassenen
• Vertraagde first-pass effect in lever
• efflux transporters nemen pas na de geboorte toe
• Buffering door frequente voeding
• Verlaagde enzymactiviteit en darmflora: het enzym CYP450 zorgt voor een lagere spiegel ban de werkzame stof door het geneesmiddel in de enterocyt te houden
• Relatief groot huidoppervlak
• darmfunctie: de darmwand van een neonaat is meer permeabel voor grotere moleculen
• darmflora verschilt

Question 9

neonaten en penicilline

Answer 9

neonaten bereiken hogere penicillineconcentraties in hun bloed door de hogere pH

-> kan toxische concentraties bereiken

Question 10

wat wordt verhoogd opgenomen bij neonaten en wat verlaagd

Answer 10

verhoogd: penicilline en erytromycine (zuurlabiel)
verlaagd: fentoïne en fenobarbital (zwakke organische zuren)

Question 11

Wat zijn kenmerken van rectale toediening van medicatie?

Answer 11

Via hemorrhoidale venen dus geen first-pass effect
- Incomplete en wisselende resorptie en mogelijk verlies via feces

Question 12

bij welke medicijnen wordt bij kinderen vaak rectaal toegediend

Answer 12

• paracetamol
• benzodiazepines

Question 13

biobeschikbaarheid is verhoogd bij kinderen door

Answer 13

• zuurlabiele stoggen
• normale maagontlediging ( > 6-8 maanden)
• weinig CYP-enzymen
• oppervlakte duodenum in verhouding tot het lichaamsgewicht
• weinig efflux transporters
• oplossing in vloeistof

Question 14

biobeschikbaarheid is verlaagd bij kinderen door

Answer 14

• zwakke organische zuren
• vertraagde maagontlediging ( < 6-8 manden)
• first pass effect
• gastro-oesophageale reflux

Question 15

Wat zijn kenmerken van distributie?

Answer 15

Hangt af van lichaamssamenstelling (vet/water verdeling) en eiwitbinding
- Gedurende ontwikkeling afname lichaamswater en toename eiwit en vet
- in de eerste zes maanden meer water (80 ipv 60) en minder vet -> groter verdelingsvolume voor wateroplosbare geneesmiddelen en een kleiner volume voor vetoplosbare medicijnen

Question 16

Wat zijn kenmerken van het metabolisme?

Answer 16

• Wateroplosbaar: uitscheiding via de nier door glomerulaire filtratie
• Non-polair: fase I (oxidatie, reductie en hydrolyse) en fase II (conjugatie tot polair substraat) reactie door CYP450 in de lever vervolges uitscheiding via de nier of galwegen

Question 17

Wat zijn kenmerken van cytochroom P450?

Answer 17

Activiteit neemt toe tot 1e levensjaar
- CYP3A4 belangrijkst
- Genetische variatie door polymorfismen (poor metabolizers)
- Beinvloed door ziekte en co-medicatie

Question 18

wat zijn vier zaken die het metabolisme beinvloeden

Answer 18

• ontogenie
• genetische polymorfismen -> neemt snel of juist langs om
• effect van ziekte op het metabolisme -> hoe meer inflammatie hoe lager het metabolisme, dus hoe langer de halfwaardetijd en de klaring
• co-medicatie

Question 19

VB ontogenie

Answer 19

CYP2C19 ontogenie wordt aangetoond door fenytoïne. de halfwaardetijd bij prematuren is 75 uur, bij a terme 20 uur en bij 2 weken 8 uur.

Question 20

Wat zijn kenmerken van de ontwikkeling van de nierfunctie

Answer 20

Vanaf 1 jaar volledig ontwikkelde nierfunctie
- Lage glomerulaire filtratie snelheid bij prematuren
- Tubulaire nierfunctie loopt achter

Question 21

welke geneesmiddelen moeten lager gedoseerd worden bij kinderen onder 1 jaar

Answer 21

die renaal geklaard worden

Question 22

noem een wateroplosbaar medicijn

Answer 22

penicilline

Question 23

Wat zijn voorbeelden van medicatie die anders werken bij kinderen?

Answer 23

Antidepressiva: verminderde werking
Anti epileptica: paradoxicale insulten
Opoiden: verhoogde sensitiviteit
Immunosuppressiva: verhoogde sensitiviteit

Question 24

Wat zijn voorbeelden van medicatie die bijwerkingen hebben bij kinderen?

Answer 24

Antipsychotica: extrapirmidale verschijnselen
Anti histaminica: wiegendood
Tetracyclines: verkleuring tandmatrix
Ciprofloxacine: gewrichtsschade

Question 25

Welke toedieningsvormen zijn er?

Answer 25

suspensies, capsules, tabletten, zetpillen, lokaal, inhalatie, injectie en een infuus
oraal (vanaf 6 jaar)

Question 26

Welke hulpstoffen worden toegevoegd aan medicatie?

Answer 26

Conserveringsmiddelen, oplosmiddelen, kleurstoffen, stabilisatoren, smaakstoffen, anti-oxidantia en geurstoffen

Question 27

Wat wordt er gedaan als er geen juiste toedieningsvorm of dosering beschikbaar is?

Answer 27

Manipulatie geneesmiddel
- Bij 30% chronisch zieke kinderen

Question 28

Welke groepen CYP enzymen zijn er in neonaten?

Answer 28

Foetaal: afname na geboorte
Vroeg noenataal: toename binnen uren na de geboorte
Neonataal: toename in weken na geboorte