HC.3: celbeschadiging en celdood

Question 1

wat is het verlies bij onomkeerbare schade?

Answer 1

1. mitochondriale functie
2. membraan structuur
3. DNA, chromatine structuur

Question 2

wat zijn mogelijke oorzaken van celbeschadiging?

Answer 2

• langdurig O2-gebrek
• mechanisch
• ioniserende straling, warmte/koude, stroomstoot
• chemicaliën, toxische stoffen
• infectie, leukocyten gemedieerde schade
• genetische defecten

Question 3

waarvan hangt celschade af?

Answer 3

stress (intensiteit, duur en aard)

dit effect is verschillend per celtype

Question 4

welke soorten necrose zijn er?

Answer 4

• liquefactie necrose (colliquatie of vervloeiings necrose)
• coagulatie necrose (structuur blijft herkenbaar)

Question 5

wat gebeurt er bij coagulatie necrose?

Answer 5

• vochtophoping, oedeem
• eiwit denaturatie
• verlies cellulaire morfologie
• wel behoud algemene weefselstructuur
• fagocytose van de cel debris -> littekenweefsel

Question 6

wat gebeurt er bij liquefactie necrose?

Answer 6

• eiwit afbraak (= autolyse)
• ontstekingscellen (=heterolyze)
• fagocytose van cel debris -> littekenweefsel

Question 7

wanneer is er fysiologische apoptose?

Answer 7

embryogenese
- morfogenese
- ontwikkeling neuraal netwerk
- self-tolerance in immunologie

volwassenen
- menstruatie
- afstoting darmcellen
- afsterven huidcellen

Question 8

wanneer is apoptose pathologisch?

Answer 8

• DNA schade (ionizerende straling en zuurstofradicalen)
• ophoping fout gevouwen eiwitten
• leukocyte gemedieerde celdood

Question 9

wordt apoptose of necrose gekenmerkt door ontstekingsweefsel?

Answer 9

necrose

Question 10

wat zijn 2 belangrijke routes in apoptose?

Answer 10

1. dode receptor (extrensiek) gaat via een receptor-ligand interactie (Fas en TNF receptor)
2. mitochondriaal (intrinsiek) door tekort aan groeifactoren, veel DNA schade en verkeerd opvouwen van eiwitten

Question 11

waar staat NETose voor?

Answer 11

Neutrophil Extracellular Traps

Question 12

wat gebeurt er bij NETose?

Answer 12

• extrusie van DNA door neutrofielen en andere leukocyten (eosinofiel)
• DNA bedekt met bactericide stoffen, pro-trombogeen

Question 13

wanneer is de celschade reversibel en irreversibel in de hartspier bij O2-gebrek?

Answer 13

1. ATP omlaag
2. ion-gradienten over (plasma)membraan omlaag
3. eiwitsynthese omlaag
4. plasmamembraan beschadiging
5. intracellulaire membraan beschadiging
   irreversibel;
6. massa Ca influx
7. contractieband necrose, inflammatie

Question 14

wat zijn determinanten van zuurstof gebrek?

Answer 14

• volledige versus partiële vaatobstructie
• alternatieve bloedtoevoer (collateraal)
• acute versus geleidelijke obstructie
• gevoeligheid voor O2 tekort
• periconditionering … remote …

Question 15

wat zijn 2 aanpassingen in hartspier na infarct?

Answer 15

1. hypertrofie: groter worden van bestaande cellen
2. hyperplasie: geen toename cel aantal wel proliferatie van fibroblasten -> verbindweefseling

Question 16

Waar kan irreversibele schade in worden verdeeld?

Answer 16

Onomkeerbare schade wordt ingedeeld in necrose, apoptose en autofagie (delen van de cel worden opgegeten door lysosomen).

Question 17

Wat is de SUMO voor apoptose?

Answer 17

S - cel gaat krimpen, meestal om één cel
U - Naburige cellen eten de boel op, geen inflammatie
M - Apoptose: membraan blebbing integriteit blijft bewaard  apoptotic bodies
O - mitrochondriën gaan pro-apoptotische eiwitten afscheiden, die het proces kunnen sturen. Chromatiden gaan condenseren, die gebeurt niet random.

Question 18

Wat is de SUMO voor necrose?

Answer 18

S - celzwelling, veel cellen tegelijkertijd.
U - Macrofagen opeten, veel inflammatie
M - Verlies van membraan integriteit en cellysis
O - Organellen zwellen en lysosomen lekken, random degradatie van DNA

Question 19

waar staat SUMO voor?

Answer 19

Size – Uptake – Membrane – Organelles

Question 20

Waarom vindt er bij een hartinfarct eerst necrose plaats van het binnenste weefsel?

Answer 20

Binnenste deel van de hartspier is gevoeliger voor zuurstoftekort dus daar zal als eerste necrose optreden.