HC 4.2 IBD inleiding Flashcards
wat is een inflammatory bowel disease?
een chronische darmontsteking
- colitis ulcerosa
- ziekte van Crohn
- IBD unclassified
het heeft een levenslange morbiditeit en impact op de kwaliteit van het leven
wat is de patientenpopulatie bij IBD?
50-65% van de Patienten zijn <30 jaar
20% is kind
wat is het gevolg van een IBD?
je hebt een verhoogd risico op darmkanker
wat is de lokalisatie van de ontsteking bij m. Crohn?
het is een transmurale inflammatie (door de darmlagen heen)
kan in het geheel gastro intestinale stelsel zitten.
- 50% ileocolitis
- 30% uitsluitend ileum activiteit
- 15-20% uitsluitend colon (vaak proximaal)
- rectum blijft vaak vrij van ontsteking (bij colitus ulcerosa wel)
wat zijn 8 klinische verschijnselen van m. crohn?
buikpijn diarree (met/ zonder bloedverlies) vermoeidheid gewichtsverlies fistelvorming perinatale ziekte en proximale ziekte malabsorpie (vooral bij mensen met ziek jejunum) extra-intestinale manifestaties
waar zit de ontsteking bij colitis ulcerosa?
proctitis (endeldarm)
linkszijdige colitis
(pan)colitis (gehele dikke darm)
wat zijn 6 klinische verschijnselen van colitis ulcerosa?
diarree (vrijwel altijd met bloed en slijmvlies)
bloed en slijm
toename defacatiedrang
algemene ziekteverschijnselen (koorts, anorexie, vermagering)
pijnlijke darmkrampen voor de defecatie
extra intestinale manifestaties
wat zijn 5 verschillen tussen m. crohn en colitis ulcerosa?
colitis ulcerosa: colon continu oppervlakkig geen fisteling minder baak extra-intestinale manifestaties
m crohn: van mond tot kont discontinu transmuraal fisteling vaak extra intestinale manifestaties
wat zegt een positieve clostridum over de PT ?
PT die antibiotica gebruikt of een PT met IBD
wat is subtotale colectomie met ileostoma?
de dunne darm wordt aan de anus gezet met een ‘bocht’ erin wat je een pouch noemt. doe je om het rectum na te bootsen. je haalt de dikke darm dus weg
wat is de epidemiologie van IBD?
prevalentie: 100/100.000
incidentie 10.000 per jaar
piekincidentie 15-25 en 55-65 jaar
hoogste incidentie canada en noord Europa
wat is de pathogenese voor IBD?
het is multifactorieel
- erfelijkheid, microbioom, omgevingsfactoren zorgt voor een…
- verstoring in de balans met het immuunsysteem waardoor…
- overexpressie van pro-inflammatoire cytokines
- beschadiging epitheel
- continue ontsteking die niet vanzelf stopt
wat zijn vaak voorkomende klachten bij IBD?
diarree buikpijn gewichtsverlies deficienties rectaal bloedverlies
wat is de definitie van diarree?
> 3 ongevormde ontlasting/ dag of vloeibaar volume >200 g/dag
chronische diarree bij > 4 weken
wat is de gradering van diarree?
1: toename <4 ontlasting/ Dag tov de baseline
2: toename 4-5 ontlasting/dag tov baseline
3: toename >7 ontlasting/dag tov baseline–> incontinentie
wat is te vinden bij LO bij IBD?
weinig en aspecifieke klachten
associatie met anemie en (voedings)deficiënties
LO is vaak normaal
waar moet je op letten bij LO bij een patient met verdenking op IBD?
abdominale massa
hoog klinkende of afwezige peristaltiek
gewichtsverlies
oedeem
spierverlies
hoe is IBD te diagnosticeren?
bloed en ontlasting
endoscopie
- gastroduodenoscopie
- colonoscopie
- video-capsule endoscopie
- double balloon enteroscopie
biopsie
marker studie
MRI
functionele testen
CT (in specifieke gevallen)
hoe ziet de pathologie eruit bij m. crohn?
focale ulceraties
transmurale inflammaties
acute en chronische inflammatie
granulomen
hoe ziet de pathologie eruit bij colitus ulcerosa?
diffuus mucosale inflammatie met crypt abcessen
wat is calprotectine?
een calcium en zink bindend eiwit
het is afkomstig van ontstekingscellen en een goede maat voor de monitoring van patiënten met IBD
calprotectine is laag bij rustige ziekte
hoeveel mensen krijgen te maken met extra-intestinale manifestaties (EIM) bij IBD?
50% krijgen >1 EIM gedurende de ziektebeloop
wat zijn 6 risicofactoren voor een EIM?
1 EIM CD> UC (crohn> colitis) vrouwen roken EIM in familie IBD chirurgie
wat zijn voorbeelden van EIM?
artritis
- gewrichten van armen en benen
- SI-gewricht (sacroiliitis)
- roodheid, pijn met/zonder zwelling
pyoderma gangrenosum (wonden)
erythema nodosum (rode warme plekken)
nodulaire episcleritis (oog vlies ontsteking)
uveitis (ontsteking binnenkant oog)
PSC (vooral bij colitis ulcerosa)
wat zijn complicaties die kunnen optreden bij m. crohn?
- stenose bij overgang dunne darm en dikke darm
- prestenotische dilatatie: dunne darm door de vernauwing opgezwollen doordat eten er niet doorheen kan
- fistel en abcessen: ontsteking rondom dunne darm
- verhoogd risico coloncarcinoom
