3.3 fysiologie van gal

Question 1

wat is de samenstelling van gal in de lever ? 11

Answer 1

galzouten

cholesterol

fosfolipide

geconjugeerde bilirubine

elektrolyten en water

ADEK

geconjugeerde drugs

steroid hormonen

immunoglobulines

glutathion

eiwit

Question 2

wat is de functie van galzouten?

Answer 2

vormt galmicellen met cholesterol en fosfolipiden

emulgeert/ transsport dieet lipiden

opname van ADEK in micellen

Question 3

wat is de functie van cholesterol?

Answer 3

afvoer in gal is de enige excretie

Question 4

wat is de functie van fosfolipiden ?

Answer 4

beschermt tegen toxiciteit van galzouten

lost cholesterol op

Question 5

wat is de functie van geconjugeerd bilirubine?

Answer 5

afvoer van metaboliet

Question 6

hoe wordt galzout gemaakt?

Answer 6

gal bestaat uit galzouten. galzouten worden gemaakt uit cholesterol. cholesterol wordt namelijk omgezet tot galzuur (= galzout) door hydroxilering en omzetten van de beta naar de alfa configuratie

in totaal 3 OH groepen

later wordt aan de galzouten met een isopeptide binding glycine of taurine toegevoegd waardoor glycocholaat en taurocholaat ontstaan

er ontstaat zo een afmonteer galzout met zowel een hydrofiele als hydrofobe kant

Question 7

hoe ontstaan galmicellen?

Answer 7

galzoiyen wordt uitgescheiden door de lever en komen in de gal gangetjes. wanneer de concentratie van galzouten boven een bepaald niveau is (CMC) ontstaan er micellen: de galzouten gaan nu groeperen waarbij de hydrofiele kant naar buiten zit en de hydrofobe kant naar binnen

Question 8

waaruit bestaan de micellen?

Answer 8

galzouten
fosfolipide
cholesterol

Question 9

galcomponenten worden vanuit de hepatocyt via 3 transporteurs afgegeven aan de galweg. welke zijn dit?

Answer 9

BSEP (ABC11): export galzouten

steroline 1/2 (ABCG5/8): export cholesterol

MDR3 (ABCB4): export fosfolipasen

Question 10

wat doen de cholangiocyten en wat zijn het?

Answer 10

het zijn hepatische duct cellen. ze voegen een bicarbonaat rijke vloeistof toe aan het geheel (op dezelfde manier als in de pancreas met CFRT)

Question 11

van welke 3 componenten is totale gal secretie afhankelijk ?

Answer 11

galzout-onafhankelijk canaliculair: vaste galsecretie door de hepatocyten die constant is

galzout-afhankelijk canaliculair: als er meet galzouten worden gesecreteerd, gaat er meer vloeistof mee (cholesterisch effect)

galzout-onafhankelijk, ductulair (CFRT afhankelijk): secretie vindt plaats via CFRT kanaal

Question 12

wat gebeurd er bij cystische fibrose?

Answer 12

je mist de ductulaire secretie (geen HCO3- en H2O bij het gal tiegevoged). het gal is dikker en vfusceuzer en de patient heeft meer kans op het krijgen van cholestase door de verminderde aanwezigheid van vloeistof en de hogere concentratie galzouten

Question 13

waar worden galzouten omgezet en hoe?

Answer 13

ze worden omgezet in het colon door bacteriën. ze gaan de galzouten deconjugeren. de glycine en taurine wordt eraf geknipt waardoor het ongeconjugeerde galzout ontstaat. doordat het hydrofober is kan het makkelijker over het plasma membraan. het is een manier om galzouten opnieuw terug te resorberen (weinig gesynthetiseerd, veel gericyled)

Question 14

wat is UDCA?

Answer 14

het is ursodiol.
het is een galzout welke niet amfoteer is. ook is het hydrofieler.
het is niet toxisch en zorgt ervoor dat er geen cholestase optreedt. het wordt oraal gegeven bij cholestase, cystische fibrose en galstenen

Question 15

wat zijn voordelen van UDCA?

Answer 15

cholesterisch effect gaat omhoog (hoeveelheid galzouten neemt toe dus meer vloeistof)–> spoelt galwegen schoon

remt de novo synthese van toxische galzouten door de lever

het is zelf niet hepato-toxisch

Question 16

wat is de entero-hepatische cyclus van galzouten?

Answer 16

galzouten worden als geconjugeerde zouten vanaf de lever afgegeven aan de duodenum/ jejunum. de galzouten die een defect hebben worden hier opgenomen en terug gebracht naar de lever voor re-synthese.

het overgrote deel gaat echter gewoon naar het distale deel van het ileum. 80% wordt hier opgenomen door IBAT.

20% gaat naar het colon en wordt gedeconjugeerd waardoor nog een deel via passieve diffusie in de lever komt. een klein deel verlaat het lichaam via ontlasting

Question 17

wat zijn 2 manieren voor terugresorptie van galzouten door het darmepitheel?

Answer 17

diffusie in het jejunum en colon

IBAT in de distale ileum

Question 18

wat zijn 3 stappen van gal vorming? wat is hepatische gal?

Answer 18

1. secretie (van galzouten, cholesterol en fosfolipiden) door hepatocyten in de canaliculi
2. transport en toevoeging van de HCO3- rijke stof
3. opslag in de galblaas. hier verandert de samenstelling weer

stap 1 en 2 heet de hepatische gal en is ongeveer 900 ml/dag

Question 19

wanneer is de secretie van galzouten normaal?

Answer 19

bij 30 gram galzout/ dag

waarvan meeste deel gerecycled en klein deel gesynthetiseerd/ Novo synthese

Question 20

wat gebeurd er met de galzout synthese bij m. Crohn?

Answer 20

m. Crohn tast het distale ileum aan. als er geen IBAT is wordt er veel galzouten niet gerecycled en uitgescheiden met de faeces. de hepatocyt gaat nu zijn productiecapaciteit opvoeren zodat de galzout secretie per dag op 30 gram/ dag blijft

Question 21

wat gebeurd er met de galzout synthese als de recycling omhoog gaat? wanneer is dit zo?

Answer 21

de synthese gaat nu omlaag. dit is bijv zo bij ursodiol/ UDCA: heeft een remmend effect op de Novo synthese.

langzaam verandert de samenstelling van galzouten naar die van UDCA

Question 22

Hoe gaatje regulatie van de toevoeging van de bicarbonaat rijke vloeistof?

Answer 22

de cholangiocyt wordt geactiveerd door

• secretine
• VIP
• glucagon

en geremd door somastostatine

wanneer de cholangiocyt wordt geactiveerd wordt CFRT via verhoging van cAMP geactiveerd. Cl- gaat naar buiten en wordt uitgewisseld met HCO3-. water en natrium gaat passief mee

Question 23

wat gebeurd er in de galblaas met het gal?

Answer 23

de concentratie wordt 10-20x verhoogd door het onttrekken van NaCl waardoor H2O automatisch volgt. dit gebeurd via de Na/H en Cl-/HCO3- exchanger

de pH wordt verlaagd via Na/K-ATPase. er worden 3x zoveel protonen uitgescheiden doordat Na/H exchanger actiever is–> verzuring

Question 24

waar hangt de opslag van de galblaas van af? wat is een belangrijke regulator ?

Answer 24

opslag van de galblaas hangt af van

• relatieve druk in de galgang
• vullingstoestand van de galblaas

belangrijke regulator is de sfincter van Oddi

Question 25

hoe gaat de regulatie van de opslag en lediging van de galblaas?

Answer 25

als de maag vult wordt de vagovagale reflexboog geactiveerd, een van de takken leidt tot relaxatie van de sfincter van oddi.

CCK is er ook bij betrokken (gevormd in duodenum) en speet een rol bij de contractie van de galblaas (via ACh) en relaxatie van de sfincter van Oddi (via NO of VIP)