4.5 anemie

Question 1

wat is de functie van erytrocyten?

Answer 1

zuurstof transport van longen naar weefsels

ze bevatten hemoglobine die zuurstof binden en afgeven

Question 2

waaruit bestaat een hemoglobine?

Answer 2

2 alfa ketens
2 beta ketens (HbA; a2b2)
kleine hoeveelheden gamma-ketens (HbA2)

Question 3

wat heeft elke keten die in Hb zit (de 2 alfa, 2 beta en gamma ketens) nodig om O2 te binden

Answer 3

Fe2+

Question 4

wat is het meest voorkomende Hb

Answer 4

HbA

Question 5

welke 3 soorten Hb zijn er?

Answer 5

HbA
HbA2 (gemaakt icm de gamma ketens)
HbF (foetaal)

Question 6

wat is het verschil tussen HbF en HbA

Answer 6

de affiniteit van HbF voor zuurstof is groter. de foetus kan zo O2 van het Hb van de moeder halen

vanaf ongeveer 15 weken wordt HbA gevormd

Question 7

welke chromosomen zijn belangrijk voor de aanmaak van Hb en wat maken ze?

Answer 7

chromosoom 11 maken de alfaketens
chromosoom 16 maakt de beta ketens en gamma ketens

2 genen die coderen voor beta ketens en 4 genen die coderen voor de alfaketens

Question 8

wat is thalassemie?

Answer 8

een defect gen met als gevolg een tekort aan ketens. het is een kwantitatieve beperking aan het Hb

Een B thalassemie heeft meer invloed dan een a thalassemie omdat de impact groter is (je hebt natuurlijk oorspronkelijk meer a genen)

Question 9

waarvan is de zuurstof opname en afgifte belangrijk?

Answer 9

O2 spanning
pH
temperatuur
2,3-DPG

Question 10

wat gebeurd er met de affiniteit bij een lagere pH/ hogere temp?

Answer 10

zuurstofaffiniteit neemt af. O2 wordt dus beter afgegeven aan de vezels

Question 11

wat is de lokalisatie van de erytropoiese (bloedcel vorming)? embryonaal

Answer 11

embryonaal:

• 3e week: dooierzak, chorion
• 6e week: lever, milt
• 5e maand: beenmerg

Question 12

wat is de lokalisatie van de erytropoiese (bloedcel vorming)? kind

Answer 12

kind

• wervels
• platte beenderen
• lange pijpbeenderen

Question 13

wat is de lokalisatie van de erytropoiese (bloedcel vorming)? volwassenen

Answer 13

volwassenen

• wervels
• platten beenderen
• bovenste deel humerus en femur

Question 14

wat is hematopoëse?

Answer 14

er zitten stamcellen in het beenmerg die gaan differentiëren tot bloedcellen zoals erytrocyten, lymfocyten, eosinofiele granulocyten etc. dit is de hematopoese

Question 15

wat zijn reticulocyten?

Answer 15

de cellen voordat de bloedcel ontstaat: ‘baby rode bloedcellen’.

Question 16

welke hormonale factoren zijn betrokken bij de hematopoiese?

Answer 16

erytropoetine (epo)
- geproduceerd in de nier

overige hemopoetisch groeifactoren

schildklierhormoon TSH

testosteron

Question 17

wat zijn de elementaire bouwstoffen voor de erytropoiese?

Answer 17

ijzer

vitamine B12

foliumzuur

Question 18

wat doet transferrine?

Answer 18

het transporteert het ijzer naar de spieren of het beenmerg waar het gebruikt wordt of naar de lever voor opslag

Question 19

wat doet ferroportine?

Answer 19

geeft ijzer af aan het bloed

Question 20

wat doet hepcidine?

Answer 20

als er teveel ijzer is wordt er hepcidine geproduceerd. zorgt voor de blokkade van transportkanalen waardoor er niet nog meer ijzer opgenomen kan worden

het komt ook vrij bij een infectie. vandaar dat een infectie soms kan leiden tot ijzer tekort

Question 21

wat is de bron van vit b12, waar wordt het geresorbeerd en opgeslagen? hoeveel moet je innemen bij dagelijks dieet?

Answer 21

bron: vlees, eieren, zuivelproducten

geresorbeerd in het terminale ileum
opgeslagen in de lever

normaal dieet: > 5 mcg

Question 22

wat is de bron van vit foliumzuur, waar wordt het geresorbeerd en opgeslagen? hoeveel moet je innemen bij dagelijks dieet?

Answer 22

bronnen: bladgroenten, orgaanvlees, bonen, noten

resorptie in jéjunum en opgeslagen in oa de lever

normaal dieet: > 50 mcg

Question 23

wat zijn de normaalwaardes van Hb bij mannen en vrouwen en zwangeren?

Answer 23

man: 8,6-10,5 mmol/L
vrouw: 7,5-9,5 mmol/L
zwanger: >6,5 mmol/L

Question 24

wat is MCV en wat is de normaal waarde?

Answer 24

gemiddeld volume van de erytrocyten

normaal: 80-100 fL

Question 25

wat is RDW en wat is de normaalwaarde?

Answer 25

maat voor de spreiding van de erygrootte

normaal: 11,5-16%

Question 26

wat is de definitie van anemie en wat is de incidentie?

Answer 26

te lage Hb concentratie

incidentie

• man: 4%
• vrouw: 8%

Question 27

wat zijn symptomen anemie?

Answer 27

moeheid
bleek zien
pijn op de borst
kortademigheid 
hartkloppingen 
klachten passend bij hartfalen 
duizeligheid

Question 28

waarvan zijn de klachten van anemie van afhankelijk?

Answer 28

van de snelheid van het ontstaan van anemie en co-morbiditeit

Question 29

wat is de indeling anemie naar grootte?

Answer 29

microcytaire anemie: <80
normocytaire anemie: 80-100
macrocytaire anemie: > 100

dit wordt gecombineerd met reticulocyten aantal

Question 30

wat kunnen de oorzaken zijn van microcytaire anemie?

Answer 30

Fe gebrek

• RDW verhoogd
• reticulocyten laag

Hb-pathie (thalassemie)

• RDW normaal
• Reticulocyten normaal of hoog

anemie van chronische ziekte
- reticulocyten laag

Question 31

wat kunnen 8 oorzaken zijn voor normocytaire anemie?

Answer 31

acute bloeding
- reti normaal

nierziekte
- reti laag

anemie chronische ziekte
- reti laag

infiltratie beenmerg door maligniteit
- reti laag

myelodyplastisch syndroom (MDS)
- reti laag 

hemolyse zonder reticulocytose
- reti normaal

sikkelcel anemie
- reti hoog

aplastische anemie
- reti laag

Question 32

wat kunnen 6 oorzaken zijn voor macrocytaire anemie?

Answer 32

vitamine B12 deficiëntie
- reti laag

foliumzuur deficiëntie
- reti laag

alcohol
- reti laag

hypothyreoidie
- reti laag

MDS
- reti laag

hemolyse
- reti hoog