4.5 anemie Flashcards
wat is de functie van erytrocyten?
zuurstof transport van longen naar weefsels
ze bevatten hemoglobine die zuurstof binden en afgeven
waaruit bestaat een hemoglobine?
2 alfa ketens
2 beta ketens (HbA; a2b2)
kleine hoeveelheden gamma-ketens (HbA2)
wat heeft elke keten die in Hb zit (de 2 alfa, 2 beta en gamma ketens) nodig om O2 te binden
Fe2+
wat is het meest voorkomende Hb
HbA
welke 3 soorten Hb zijn er?
HbA
HbA2 (gemaakt icm de gamma ketens)
HbF (foetaal)
wat is het verschil tussen HbF en HbA
de affiniteit van HbF voor zuurstof is groter. de foetus kan zo O2 van het Hb van de moeder halen
vanaf ongeveer 15 weken wordt HbA gevormd
welke chromosomen zijn belangrijk voor de aanmaak van Hb en wat maken ze?
chromosoom 11 maken de alfaketens
chromosoom 16 maakt de beta ketens en gamma ketens
2 genen die coderen voor beta ketens en 4 genen die coderen voor de alfaketens
wat is thalassemie?
een defect gen met als gevolg een tekort aan ketens. het is een kwantitatieve beperking aan het Hb
Een B thalassemie heeft meer invloed dan een a thalassemie omdat de impact groter is (je hebt natuurlijk oorspronkelijk meer a genen)
waarvan is de zuurstof opname en afgifte belangrijk?
O2 spanning
pH
temperatuur
2,3-DPG
wat gebeurd er met de affiniteit bij een lagere pH/ hogere temp?
zuurstofaffiniteit neemt af. O2 wordt dus beter afgegeven aan de vezels
wat is de lokalisatie van de erytropoiese (bloedcel vorming)? embryonaal
embryonaal:
- 3e week: dooierzak, chorion
- 6e week: lever, milt
- 5e maand: beenmerg
wat is de lokalisatie van de erytropoiese (bloedcel vorming)? kind
kind
- wervels
- platte beenderen
- lange pijpbeenderen
wat is de lokalisatie van de erytropoiese (bloedcel vorming)? volwassenen
volwassenen
- wervels
- platten beenderen
- bovenste deel humerus en femur
wat is hematopoëse?
er zitten stamcellen in het beenmerg die gaan differentiëren tot bloedcellen zoals erytrocyten, lymfocyten, eosinofiele granulocyten etc. dit is de hematopoese
wat zijn reticulocyten?
de cellen voordat de bloedcel ontstaat: ‘baby rode bloedcellen’.
welke hormonale factoren zijn betrokken bij de hematopoiese?
erytropoetine (epo)
- geproduceerd in de nier
overige hemopoetisch groeifactoren
schildklierhormoon TSH
testosteron
wat zijn de elementaire bouwstoffen voor de erytropoiese?
ijzer
vitamine B12
foliumzuur
wat doet transferrine?
het transporteert het ijzer naar de spieren of het beenmerg waar het gebruikt wordt of naar de lever voor opslag
wat doet ferroportine?
geeft ijzer af aan het bloed
wat doet hepcidine?
als er teveel ijzer is wordt er hepcidine geproduceerd. zorgt voor de blokkade van transportkanalen waardoor er niet nog meer ijzer opgenomen kan worden
het komt ook vrij bij een infectie. vandaar dat een infectie soms kan leiden tot ijzer tekort
wat is de bron van vit b12, waar wordt het geresorbeerd en opgeslagen? hoeveel moet je innemen bij dagelijks dieet?
bron: vlees, eieren, zuivelproducten
geresorbeerd in het terminale ileum
opgeslagen in de lever
normaal dieet: > 5 mcg
wat is de bron van vit foliumzuur, waar wordt het geresorbeerd en opgeslagen? hoeveel moet je innemen bij dagelijks dieet?
bronnen: bladgroenten, orgaanvlees, bonen, noten
resorptie in jéjunum en opgeslagen in oa de lever
normaal dieet: > 50 mcg
wat zijn de normaalwaardes van Hb bij mannen en vrouwen en zwangeren?
man: 8,6-10,5 mmol/L
vrouw: 7,5-9,5 mmol/L
zwanger: >6,5 mmol/L
wat is MCV en wat is de normaal waarde?
gemiddeld volume van de erytrocyten
normaal: 80-100 fL
wat is RDW en wat is de normaalwaarde?
maat voor de spreiding van de erygrootte
normaal: 11,5-16%
wat is de definitie van anemie en wat is de incidentie?
te lage Hb concentratie
incidentie
- man: 4%
- vrouw: 8%
wat zijn symptomen anemie?
moeheid bleek zien pijn op de borst kortademigheid hartkloppingen klachten passend bij hartfalen duizeligheid
waarvan zijn de klachten van anemie van afhankelijk?
van de snelheid van het ontstaan van anemie en co-morbiditeit
wat is de indeling anemie naar grootte?
microcytaire anemie: <80
normocytaire anemie: 80-100
macrocytaire anemie: > 100
dit wordt gecombineerd met reticulocyten aantal
wat kunnen de oorzaken zijn van microcytaire anemie?
Fe gebrek
- RDW verhoogd
- reticulocyten laag
Hb-pathie (thalassemie)
- RDW normaal
- Reticulocyten normaal of hoog
anemie van chronische ziekte
- reticulocyten laag
wat kunnen 8 oorzaken zijn voor normocytaire anemie?
acute bloeding
- reti normaal
nierziekte
- reti laag
anemie chronische ziekte
- reti laag
infiltratie beenmerg door maligniteit
- reti laag
myelodyplastisch syndroom (MDS) - reti laag
hemolyse zonder reticulocytose
- reti normaal
sikkelcel anemie
- reti hoog
aplastische anemie
- reti laag
wat kunnen 6 oorzaken zijn voor macrocytaire anemie?
vitamine B12 deficiëntie
- reti laag
foliumzuur deficiëntie
- reti laag
alcohol
- reti laag
hypothyreoidie
- reti laag
MDS
- reti laag
hemolyse
- reti hoog
