HC 2.2 dysfagie Flashcards
Wat is het verteringsstelsel?
een buis met holle compartimenten die gescheiden zijn dmv sfincters en die specifieke functies hebben
In welke onderdelen kan je het slikproces indelen?
de orale fase (vrijwillig) faryngaele fase (onvrijwillig) oesofagiale fase (onvrijwillig)
Wat zijn de voortduwende functies van de farynx?
voedselbrij naar de slokdarm brengen
Wat zijn voortstuwende en beschermende functies van de bovenste slokdarm sfincter?
het is de poortwachter naar de slokdarm en beschermt de luchtpijp tegen voedsel en maagsap reflux
Wat zijn voortstuwende en beschermende functies van de slokdarm?
transport van bolus naar de maag
beschermt de slokdarm door reflux materiaal te verwijderen
Wat zijn voortstuwende en beschermende functies van de onderste slokdarm sfincter?
het is de poortwachter naar de maag en beschermt de slokdarm tegen maagsap reflux
Hoe ziet de drukgolf op een manometrie eruit van de peristaltiek van de slokdarm?
de drukgolf beweegt sequentieel door de slokdarm
Hoe worden peristaltische golven opgewekt en gecoordineerd?
door het enterische zenuwstelsel (EZS). bestaat uit 100 miljoen zenuwcellen
Uit welke plexi bestaat EZS?
Plexus van Auerbach (myenterisch)
- zit tussen LM en CM slokdarm tm rectum
Meissner’s plexus (submucosal)
- alleen in de submucosa van de dunne en dikke darm
Hoe gaat de regeling van de motoractiviteit van de spijsvertering?
EZS is genoeg om peristaltische bewegingen uit te voeren.
myenterische neuronen krijgen input van het parasympatische zenuwstelsel. zij gaan monitoren: - rek van spieren - pH - osmolaliteit - mechanische simulatie
ze stimuleren of remmen de interneurons welke zijn verbonden met de gladde spieren, sekretorische cellen, submucosale endocriene cellen en bloedvaten.
Hoe gaat de peristaltiek ?
gelijktijdige inhibitie gevolgd door sequentiële excitatie
voor de bolus aan de orale kant:
- longitudinale spieren relateren
- circulaire spieren gaan samentrekken
achter de bolus:
- longitudinale spieren samentrekken
- circulaire spieren ontspannen
Wat zijn de 2 stappen van peristaltiek?
- gelijktijdige inhibitie via cDMN (caudal part of dorsal motor nucleus/ vagus) en NO van alle slokdarmdelen–> spierrelaxatie inhibitie langer distaal
- sequentiële excitatie via rDMN (rostral part of dorsal motor nucleus/ vagus) en Ach–> spiercontractie
dussss
eerst zal de slokdarm relateren via de inhibitie via cDMN en NO (voor de bolus zal LM relaxeren, na de bolus zal CM relaxeren)
daarna zal de spier contraheren via rDMN en ACh (voor de bolus zal CM contraheren en na de bolus zal LM contraheren)
slokdarm bestaat uit 2 soorten spierweefsel; dwarsgestreept en glad spierweefsel. ze hebben beide andere innervatiepatronen. welke zijn dit?
dwarsgestreept (bovenste 1/3 vd slokdarm) via de nucleus ambiguus
gladde spier (onderste 2/3 van de slokdarm) via de dorsale motor nucleus
deze zijn beide verbonden aan de n. vagus
Welk spierweefsel trekt samen bij het slikken?
het dwarsgestreepte spierweefsel via de nucleus ambiguus verbonden aan de n. vagus.
welke 2 typen van glad spierweefsel innervatie zijn er?
multi unit: 1 neuron--> 1 spiercel. varicositeit= meerdere synapsen intracellulaire koppeling is laag--> weinig fijne spiercontrole (in iris, piloerector spier)
unitary 1 neuron--> 1 spiercel varicositeit= meerdere synapsen intracellulaire koppeling= veel gecoördineerde contractie (in darmkanaal)
welke 3 typen van actiepotentialen heb je in glad spierweefsel?
spike–> lijkt op skeletspier
plateau–> lijkt op hartspier
slow waves:
- autoritmische oscillaties
- graduele respons tot de drempel bereikt wordt: actie potentiaal
- gemoduleerd door lokale humorale, mechanische rek en stimuli
- ritmische contracties opwekken
glas spierweefsel vertoont in slokdarm vertoont….
innervatie patroon, actiepotentiaal en gevolg
… unitary innervatie patroon en gegenereerd slow waves oscillaties die ritmische contracties opwekken
Wat is de definitie van stikstoornissen, globusgevoel en passageklachten?
slikstoornissen is ter hoogte van mond en heel
globus gevoel is het gevoel alsof er iets in de keel zit
passageklachten= dysfagie. voedsel blijft hangen thv de slokdarm
wat zijn 8 oorzaken van dysfagie?
maligne/ benigne slokdarmtumor
ontsteking (reflux ziekte, eosinofiele oesofagitis)
extra-oesofageale tumor (schildklier/ mediastinum)
hiatus hernia
stricturen
divertikel
motiliteitsstoornis
neuromusculair/ systemisch
Wat kan aanvullend onderzoek zijn bij verdenking op een dysfagie?
endoscopie: inspectie en biopten (kanker)
manometrie: motiliteit
zuur-impedantie meting: zuurexpositie en reflux
slikvideo
CT-MRI scan (als je denkt dat de oorzaak buiten de slokdarm ligt)
hoe vaak komt achalasie voor? wat is het
1/100.000
het is een neuromusculaire stoornis van de slokdarm. het is het verlies van de ganglion cellen in de plexus myentericus wat leidt tot dysfunctie inhibatoire neuronen van de distale oesofagus (LES)
Wat zijn de gevolgen van achalasie?
geen peristaltiek dus geen transport van de bolus
geen LES relaxatie dus stase van voedsel en dilatatie van de slokdarm (bird’s beak sign en sigmoid shape op beeldvorming)
Hoe kan je achalasie behandelen
destructie van de zenuwcellen kunnen niet ongedaan gemaakt worden maar de symptomen kunnen wel verminderd worden.
- farmacologisch
- pneumatische dilatatie (met ballon de kringspier oprekken)
- (surgical) myotomie (insnijden van de spier)
door de myotomie bij achalasie wordt de kringspier doorgesneden maar hierdoor kan reflux ontstaan. hoe kan dit voorkomen worden?
door een anterior (Dor) fundoplication
fundus van de maag wordt deels om de slokdarm gedraaid zodat je een externe druk krijgt en de patient geen last heeft van reflux
Wat is een POEM?
een perorale endoscopische myotomie. de kringspier wordt van binnenuit ingesneden. het is een minimaal invasieve techniek
Een hiatus hernia (middenrifbreuk) kan ook voor dysfagie zorgen. hoe?
het kan compressie geven en ervoor zorgen dat de slokdarm minder goed leeg loopt
Wat is een divertikel?
een uitstulping van de slokdarm. hier kan eten en drinken in komen waardoor het uiteindelijk tegen de slokdarm zal drukken en voor dysfagie zal zorgen
Slokdarmkanker kan ook voor dysfagie zorgen maar wat zegt dit over het stadium van de slokdarmkanker?
de tumor is dan vaak al zo groot. de patient gaat pas naar de dokter als hij klachten ervaart en dit is als de slokdarm kanker al in een erg stadium zit
Hoe kan je slokdarmkanker behandelen?
operatie voorafgaand aan chemotherapie en bestraling
niet operatieve alternatieven (veelal palliatie)
- endoluminale stenting
- chemotherapie
Hoe gaat het diagnostisch proces bij slokdarmkanker? 4 stappen
I. primaire diagnose
II. operabiliteit
III. resectabiliteit: is tumor op zodanig ingegroeid in de omgeving dat deze niet meer lokaal te verwijderen is?
IV. curabiliteit. zijn er uitzaaiingen ?
