9_Þvagfærasjúkdómar

Question 1

Hvað er nephritis?

Answer 1

Nýrnabólga

Question 2

Í hvaða skiptist nephritis? (2)

Answer 2

1) Glomerulonephritar sjúkdóma

2) Interstitial nephritis (eða tubulo-interstitial nephritis)

Question 3

Hvað er nephritic syndrome?

Answer 3

Syndrome með einkenni nýrnabólgu þar sem RBK leka út í þvag

Question 4

Hvað er nephrotic syndrome?

Answer 4

Syndrome með einkenni nýrnaskaða. Einkennin eru eins og í nephritic syndrome en það eru engin RBK í þvagi í nephrotic syndrome

Question 5

Hvað er nephrosis?

Answer 5

Nýrnasjúkdómur sem er ekki bólgusjúkdómur og ekki æxli

Question 6

Hvað er tubulointerstital sjúkdómur?

Answer 6

Sjúkdómur í interstitum milli nýrnapíplanna eða í nýrnapíplunum

Question 7

Hvað er annað heiti yfir acute tubular injury?

Answer 7

Acute tubular necrosis

Question 8

Orsakir tubulointerstitial sjúkdóma? (3)

Answer 8

1) Vesico-ureteral reflux -> Pyelonephritis
2) Lyf -> ýmislegt
3) Ischemia -> Acute tubular injury

Question 9

Hvað þýðir pyelonephritis?

Answer 9

Nýrnabólga vegna ascending sýkingar frá þvagblöðru

pyelo = pelvis

Question 10

Þættir sem auka líkur á pyelonephritis? (6)

Answer 10

1) Flæðishindrun (t.d. í prostate?)
2) Þvagleggur
3) Vesicoureteral bakflæði
4) Þungun
5) Sykursýki
6) Ónæmisbæling

Question 11

Hvernig lyf valda helst interstitial nephritis?

Answer 11

Sýklalyf og gigtarlyf

Question 12

Hvernig nýrnasjúkdómum geta NSAID valdið? (4)

Answer 12

1) Acute tubular injury
2) Acute interstitial nephritis
3) Minimal change sjukdómi
4) Membranous nephropathy

Question 13

Hverjar eru 2 orsakir acute tubular injury?

Answer 13

1) Ischemia

2) Eituráhrif á píplur

Question 14

Meinmyndun acute tubular injury?

Answer 14

Skaddaðar píplufrumur losna frá grunnhimnunni og geta stíflað píplur -> Aukinn þrýstingur og minnkað GFR

Question 15

Af hverju er endurnýjun möguleg í acute tubular injury?

Answer 15

Því grunnhimnan í píplunum skemmist ekki

Question 16

á hvaða píplur leggst acute tubular injury aðallega?

Answer 16

proximal píplur

Question 17

Hvort eru pípluskemmdirnar samfelldari í ischemic eða toxic type?

Answer 17

Samfelldari í toxic type

Question 18

Hverju veldur ethylene glycol?

Answer 18

Acute tubular injury

Question 19

Hvaða æðasjúkdómar eru í nýrum? (3)

Answer 19

1) Nephrosclerosis
2) Malignant hypertension
3) Thrombotic microangiopathies

Question 20

Hvað er nephrosclerosis?

Afleiðingar?

Answer 20

Æðakölkun í arteriolum í nýrum vegna háþrýstings.

Nýru léttast, verða fínkornótt og geta bilað

Question 21

Hverju veldur malignant hypertension í nýrum?

Answer 21

Endothel skemmdum og mikilli ischemiu sem örvar RAAS enn frekar

Question 22

Hvað er thrombotic microangiopathies?

Answer 22

Blóðsegamyndun í háræðum og arteríólum.

Question 23

Þrjú meginform af thrombotic microangiopathies? (3)

Answer 23

1-2) Hemolytic uremic syndrome, Typical og Atypical

3) Thrombotic thrombocytopenic purpura

Question 24

Hvað er Hemolytic uremic syndrome? (3)

Answer 24

HUS = Sjúkdómur með 3 einkenni:

1) Anemia vegna niðurbrots RBK (=hemolytic)
2) Acute nýrnabilun
3) Thrombocytopenia (blóðflögur)

Question 25

Hvað veldur typical HUS?

Answer 25

1) E.coli sem framleiða shiga toxin

Question 26

Klínísk einkenni HUS? (4)

Answer 26

1) Almenn einkenni
2) Blóðugur niðurgangur
3) Blóðug uppköst
4) Blóðmiga

Question 27

Hvað veldur atypical HUS?

Answer 27

Meðfæddur galli sem veldur óeðlilegri virkjun á komplement kerfinu

Question 28

Hvað er Thrombotic thrombocytopenic purpura?

Answer 28

TTP = Meðfæddur galli í storkukerfinu (fjölliður af vWF) sem eyðileggur MTK, nýru og fleira

Question 29

Vefjabreytingar í nýrum vegna HUS og TTP? (2)

Answer 29

1) Thrombar í gauklum
2) Bólga í endotheli
3) Fleira

Question 30

Blöðrusjúkdómar í nýrum? (4)

Answer 30

1) Autosomal dominant polycystic kidney disease
2) Autosomal víkjandi polycystic kidney disease
3) Medullary diseases með blöðrum
4) Einfaldar blöðrur

Question 31

Hvaða blöðrusjúkdómur kemur í fullorðnum?

Answer 31

Autosomal dominant polycystic disease

Question 32

Hvaða blöðrusjúkdómur kemur í börnum?

Answer 32

Autosomal víkjandi polycystic disease

Question 33

Hvaða stökkbreytingar valda Autosomal dominant polycystic disease?

Answer 33

PKD1 eða PKD2 genum

Question 34

Hvaða prótein tjá PKD1 og PKD2 og hvað gera þau?

Answer 34

Polycystin 1 og 2 sem eru í bifhárum í pípluþekju sm hafa áhrif á flæði Ca2+. Gallinn veldur of miklu Ca2+ flæði inn.

Question 35

Hvaða skref er á milli of mikil Ca2+ flæði inn í píplufrumur og blöðrumyndunar í nýrum?

Answer 35

Ca2+ flæðið veldur fjölgun píplufruma sem veldur blöðrumyndun

Question 36

Fylgikvilli Autosomal dominant polycystic disease?

Answer 36

Blöðrur í lifur

Question 37

Hvaða stökkbreyting er í Autosomal víkjandi polycystic disease?

Answer 37

PKHD1 geni

Question 38

Hvað tjáir PKHD1 gen og hvað gerir það?

Answer 38

Fibrocystin. Er í bifhárum píplufruma en hefur líka hlutverk í myndun píplufrumanna

Question 39

Nefna Medullary cystic kidney disease?

Answer 39

Nephronophthisis

Question 40

Hvaða stökkbreyting er í Nephronophthisis?

Answer 40

í NPHP geni

Question 41

Algengasta arfgenga orsök lokastigs-nýrnabilunar í börnum og ungu fólki?

Answer 41

Nephronophthisis

Question 42

Klínísk einkenni Nephronophthisis? (3)

Answer 42

1) Polyuria
2) Polydipsia
3) Natríum tap og acidosa (sem fylgir)

Question 43

Annað heiti yfir nýrnasteina?

Answer 43

Urolithiasis

Question 44

4 megin gerðir nýrnasteina?

Answer 44

1) Calcium
2) Magnesium
3) Þvagsýrusteinar
4) Cystin steinar

Question 45

Algengasta ástæða hydronephrosis hjá smábörnum?

Answer 45

Ureteropelvic junction obstruction

Question 46

á krabbameinið eftir - glæra 69

Answer 46

.