11-12_Blóð og eitilvefur 1 og 2

Question 1

Að hvaða frumum verður myeloid stem cell? (6)

Answer 1

1) RBK
2) Blóðflögum
3) Macrophögum (Monocytum)
4) Eosinophilum
5) Basophilum
6) Neutrophilar

Question 2

Að hvaða frumum verður lymphoid stem cell? (3)

Answer 2

1) B frumum
2) T frumum
3) NK frumum

Question 3

Nefna 3 skref í þroskun RBK

Answer 3

1) Fruman minnkar
2) Hemoglobin eykst
3) Kjarni breytist og hverfur síðan

Question 4

Hvar er beinmergssýni tekið?

Answer 4

Úr mjaðmarbeini

Question 5

Hvað er skoðað í beinmergssýni? (2)

Answer 5

1) Fjöldi fruma

2) Myeloid/erythroid hlutfall

Question 6

4 mism niðurstoður m.v. fjölda fruma og Myeloid/erythroid hlutfall í beinmerg?

Answer 6

1) Myeloid hyperplasia
2) Myeloid hypoplasia
3) Erythroid hyperplasia
4) Erythroid hypoplasia

Question 7

Annað heiti yfir RBK

Answer 7

Erythrocytes

Question 8

Hemoglobin er samsett úr?

Answer 8

Heme og Globin

Question 9

Heme er samsett úr?

Answer 9

Protoporphirin og járn

Question 10

Globin er samsett úr?

Answer 10

4 próteinkeðjum (2 alfa og 2 beta)

Question 11

Hvað verður um heme, járn og globin við hemoglobin niðurbrot?

Answer 11

Járnið er notað aftur
Globinið er brotið niður í a.s.
Heme verður að bilirubin

Question 12

Hvaða efni þarf til myndunar RBK? (4)

Answer 12

1) Járn
2) Fólínsýru
3) B12
4) Erythropoietin

Question 13

Hvað er hematocrit?

Answer 13

Rúmmál RBK í blóðsýni

Question 14

Fyrir hvað stendur MCHC?

Answer 14

Mean corpuscular hemoglobin concentration

Question 15

Hvað segir MCHC til um?

Answer 15

Þyngd hemoglobins í ákveðnu rúmmáli af RBK

Question 16

Mælieining MCHC?

Answer 16

g/L

Question 17

Þyngd hemoglobins/Hematocrit =?

Answer 17

MCHC

Question 18

Hvað stendur MCV fyrir?

Answer 18

Mean corpuscular volume = Meðalrúmmál hvers RBK

Question 19

Hvernig er reiknað út MCV?

Answer 19

Hematocrit/fjöldi RBK

Question 20

Hugtök notuð fyrir eðlilegt og lágt Hb innihald í RBK? (2)

Answer 20

1) Normochrome

2) Hypochrome

Question 21

3 Orsakir Anemiu?

Answer 21

1) Blæðing
2) Minnkuð framleiðsla
3) Aukið niðurbrot

Question 22

Einkenni anemiu? (3)

Answer 22

Þreyta, svimi og fölvi

Question 23

Hvað veldur minnkaðri framleiðslu á RBK? (4)

Answer 23

1) Járnskortur
2) Fólínsýru eða B12 skortur
3) Langvinnir sjúkdómar
4) Beinmergsbæling

Question 24

Hvað heitir anemia vegna járnskorts?

Answer 24

Hypochromic anemia (lítið hemoglobin og microcytic)

Question 25

Hvað heitir anemia vegna fólínsýru eða B12 skorts?

Answer 25

Megaloblastic anemia (macrocytic)

Question 26

Hvað heitir anemia vegna stofnfrumusjúkdóms?

Answer 26

Aplastic anemia

Question 27

Hvernig dreifist járn í líkamanum? (5)

Answer 27

1-3) 80% er í notkun í hemoglobini, myoblobini og ensímum.

4-5) 20% er til birgða í hemosiderini og ferritini

Question 28

Járn er frásogað úr meltingu út í blóðið í gegnum hvaða göng?

Answer 28

Ferroportin

Question 29

Hvaða prótein hefur hamlandi áhrif á Ferroportin?

Answer 29

Hepcidin

Question 30

Einkenni hvers er koilonychia og hvað er það?

Answer 30

Einkenni á járnskorts anemiu. Breytingar á nöglum.

Question 31

Blóðgildi í járnskorts anemiu? (5)
Hematocrit:
MCHC
MCV
Ferritin
Serum járn
TIBC

Answer 31

1) Hematocrit er lágt
2) MCHC er lágt
3) MCV er lágt
(þannig að RBK eru microcytic og hypochromic)
4) Lágt ferritin og lágt serum járn
5) Hátt TIBC (total iron binding capicity) =heildar transferrin magn

Question 32

Hvað er TIBC?

Answer 32

Total iron binding compacity. Segir til um fjölda transferrina

Question 33

Af hverju hækkar TIBC í járnskorti?

Answer 33

Eins og viðbragð hjá lifrinni að framleiða fullt af transferrini við járnskort til að finna allt mögulegt járn

Question 34

Hvað endist B12 forðinn lengi?

Answer 34

Nokkur ár

Question 35

Hvað endist fólínsýru forðinn lengi?

Answer 35

3-4 mánuði

Question 36

Hvað er megaloblast?

Answer 36

Forverafruma RBK (enn með kjarna) en óvenju stór

Question 37

Hvað er pernicious anemia?

Answer 37

Autoimmune sjúkdómur sem ræðst á parietal frumurnar og veldur B12 skorti

Question 38

Blóðgildi í megaloblastic anemiu?
MCV:
MCHC
HB:

Answer 38

1) Hækkað MCV
2) Eðlilegt MCHC

Og lækkað Hb (?)

Question 39

Hvernig valda langvinnir sjúkdómar anemiu? (2)

Answer 39

Á við um langvinna sjúkdóma sem setja bólguviðbrögð af stað. 1) Eitt af þeim viðbrögðum er aukin framleiðsla hepcidin (sem hamlar frásog járns og minnkar framleiðslu erythropoietin).
2) Síðan minnkar líka járnbindigeta og nýting járns þrátt fyrir nóg af járnbirgðum

Question 40

Hvernig er ferritin í járnskorti, b12fólatskorti og langvinnum sj?

Answer 40

járnskortur - ferritin lækkað
b12fólat - ferritin hækkað
langv - ferritin hækkað

Question 41

Hvað er pancytopenia?

Answer 41

Lækkun í magni allra blóðfrumna.

Beinmergsbæling

Question 42

Einkenni pancytopeniu? (3)

Answer 42

1) Anemiu einkenni
2) Leukopeniu einkenni
3) Thrombocytopeniu einkenni

Question 43

Í hvernig anemiu er pancytopenia?

Answer 43

Aplastic anemiu