22_Sjúkdómar í eggjastokkum

Question 1

Hvað þarf að þekkja í eggjastokkum? (15)

Answer 1

Cystur:

1) Dysfunctional cysts
2) Simple cyst
3) Inclusion cystur
4) Polycystic ovarian syndrome

5) Cortical stromal hyperplasia
6) Ovarian endometriosis

Ovarial æxli:

7) Góðkynja-nokkrar gerðir
8) Serous æxli (góðk og illk)
9) Mucinous æxli
10) Pseudomyxoma peritonei (meinvarp?)
11) Endometrial æxli
12) Clear cell carcinoma
13) Transitional cell æxli
14) Kímfrumuæxli
- Choricocarcinoma
15) Sex cord stromal tumors
- Stromal æxli
- Sertoli-Leydig frumu æxli

Question 2

Hvað eru dysfunctional cystur? (2)

Answer 2

1) Yfirflokkur yfir: follicular cysts, corpus luteum cysts og simple cysts (og inclusion?)

Question 3

Hvað er simple cyst? (3)

Answer 3

1) Cyst án klæðningar á innra byrði (?)
2) Yfirleitt stakar
3) Follicular uppruni

Question 4

Hvað eru Inclusion cystur? (3)

Answer 4

1) Cystur sem myndast af invagination yfirborðsþekju eggjastokka.
2) Litlar og margar
3) Algengar í eldri konum

Question 5

Fylgikvillar polycystic ovarian syndrome? (6)

Answer 5

1) Hyperandrogenism og hirsutism
2) Blæðingaróregla
3) Anovulation
4) Minnkuð frjósemi
5) Aukið insúlín viðnám
6) Hækkn á estrogen -> leg cancer

Question 6

Hvað er Cortical stromal hyperplasia? (2)

Answer 6

1) Stækkun í stroma eggjastokka

2) veldur líka aukinni androgen framleiðslu

Question 7

Hverjar eru afleiðingar endometriosis á eggjastokka?

Answer 7

Getur myndað gríðarstórar cystur

Question 8

3 stærstu eggjastokkaæxlis flokkarnir?

Answer 8

1) Yfirborðsþekju æxli
2) Germ Cell æxli
3) Sex-Cord Stromal æxli

Question 9

Undirflokkar yfirborðsþekju æxlanna? (5)

Answer 9

1) Serous æxli
2) Mucinous æxli
3) Endometrioid æxli
4) Clear Cell æxli
5) Transitional cell æxli (Brenner æxli)

Question 10

Epithelial æxum er skipt í type 1 og type 2. Hvað er í Type 1? (3)

Answer 10

1) Lággráðu serous æxli
2) Mucinous æxli
3) Endometriod æxli

Question 11

Epithelial æxlum er skipt í type 1 og type 2. Hvað er í Type 2? (1)

Answer 11

Hágráðu serous carcinoma

Question 12

Hvaðan eru type 1 epithelial æxli upprunin?

Answer 12

Utan frá: Cysta vegna endometriosis -> Borderline tumor -> Type I þekjuæxli

Question 13

Hvaðan eru type 2 epithelial æxli upprunin? (2)

Answer 13

Innan frá: Inclusion cysta -> Type II þekjuæxli

Question 14

Serous æxli geta verið..? (3)

Answer 14

Góðkynja: (cyst- adenoma, adenofibroma, papilloma)
Borderline
Illkynja: (serous carcinoma)

Question 15

Hvaða stökkbreytingu hafa lággráðu serous carcinoma? (2)

Answer 15

K-RAS og B-RAF

Question 16

Hvaða stökkbreytingu hafa hágráðu serous carcinoma? (2)

Answer 16

TP53 og BRCA

Question 17

Hvað er Pseudomyxoma peritonei?

Answer 17

Heiti yfir æxlisvöxt í kviðarholi sem fer oft í eggjastokka

slímpollar(?) og samvöxtur í kviðarholi

Question 18

Hvort eru endometrial æxli oftar góðkynja eða illkynja?

Answer 18

Mun oftar illkynja

Question 19

Hvernig eru horfur fyrir clear cell carcinoma?

Answer 19

90% 5 ára lifun

Clear cell carcinoma er afbrigði af endometrioid carcinoma

Question 20

Hver er undirtýpa Transitional cell æxla?

Answer 20

Brenner æxli

Question 21

Hvaða vef líkjast frumur í transitional cell æxli?

Answer 21

Urothelium

t.d. transitional þekjan í þvagblöðru

Question 22

Hvort eru transitonal æxli oftar góðkynja eða illkynja?

Answer 22

Góðkynja

Question 23

Algengi kímfrumuæxla í ovaries?

Answer 23

15-20% ovarial æxla

Question 24

Hvernig eru flest kímfrumuæxli?

Answer 24

Góðkynja mature cystic teratoma

Question 25

Hvernig er kímfrumuæxlum skipt í tvennt?

Answer 25

Skiptist í Dysgerminoma og Embryonal carcinoma

Question 26

Hvernig er flokkun embryonal carcinoma? (2)

Answer 26

Skiptast í

1) Embryonic structures = teratoma (mature og immature)
2) Extraembryonic structures =
- a) Yolk sac tumors
- b) Choriocarcinoma

Question 27

Hvernig vefur er í mature cystic teratoma?

Answer 27

Heilavefur, vöðvavefur, fituvefur, brjósk, bein

Question 28

Hvernig eru immature teratoma?

Answer 28

Illkynja með óþroskaðan fósturvef

Question 29

Hver getur verið fylgikvilli monodermal teratoma?

Answer 29

Hyperthyroidism

ef vefurinn er skjaldkirtilsvefur

Question 30

Hvað er algegnasta illkynja germ cell æxlið í eggjastokkum?

Answer 30

Dysgerminoma

Question 31

Hvaða æxli samsvarar seminoma í eistum?

Answer 31

Dysgerminoma

Question 32

Munur á teratoma æxlum í KK og KVK?

Answer 32

Góðkynja í KVK en illkynja í KK

Question 33

Hvaða æxli eru Sex cord stromal tumors?

Answer 33

1) Sertoli-Leydig æxli
2) Fibromas
3) Granulosa frumu æxli

Question 34

2 staðreyndir um granulosa frumu æxli

Answer 34

1) Geta myndað mikið af estrogeni

2) Geta verið low grade illkynja