20. හෙළ කලාවන් සුරකිමු Flashcards

1
Q

ත්‍රිවිධ චෛත්‍යය නම් කරන්න

A
  • දාගැබ
  • බෝධිය
  • පිළිමය
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

අනුරාධපුර හා පොළොන්නරු යුගවලට අයත් කලා නිර්මාණවල භාරතීය ආභාසය දක්නට ලැබෙන්නේ ඇයි?

A

දුමින්දාගමනයෙන් මෙරටට පැමිණි දහ අට කුලයක ශිල්පීන් ගෙන ආ ශිල්පීය ඥානය නිසා

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

ලංකාවේ ඉදිකරන ලද මුල් ම දාගැබ කුමක් ද?

A

ථූපාරාමය

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

ථූපාරාමයේ නිධන් කර ඇත්තේ කුමන ධාතු ද?

A

බුදුරජාණන් වහන්සේගේ දකුණු අකු ධාතුව

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ථූපාරාමය කර වූයේ කවු ද?

A

මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේගේ උපදෙස් පරිදි දේවානම්පියතිස්ස රජු විසින්

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

ගර්භයේ ස්වරූපය අනුව සයාකාර ස්තූප මොනවා ද?

A
  1. ඝණ්ටාකාර : ඝන්ටාරයක හැඩය
  2. ඝටාකාර : කළයක හැඩය
  3. බුබ්බුලාකාර : දිය බුබුලක හැඩය
  4. ධාන්‍යාකාර : ධාන්‍ය ගොඩක හැඩය
  5. පද්මාකාර : නෙළුමක හැඩය
  6. ආමලාකාකාර : නෙල්ලි ගෙඩියක හැඩය
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

සයාකාර ස්තූප ආකෘති අතරින් වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාව තුළ දක්නට ලැබෙන ආකෘති තුන කුමක් ද?

A
  • ඝන්ටාකාර
  • ධාන්‍යාකාර
  • බුබ්බුලාකාර
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

ඝන්ටාකාර ස්තූප සඳහා නිදසුන් මොනවා ද?

A
  • ථූපාරාමය
  • මහියංගණ ස්තූපය
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

වර්තමානයේ දැකිය හැකි ධාන්‍යාකාර ස්තූපය කුමක් ද?

A

කැලණි රජ මහා විහාර ස්තූපය

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

බුබ්බුලාකාර ස්තූප සඳහා නිදසුන් මොනවා ද?

A
  • රුවන්වැලිසෑය
  • අභයගිරිය
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

විද්වත්හු පෙන්වා දෙන ආකාරයට කතරගම කිරිවෙහෙර මුලින් තිබී ඇති හැඩය කුමක් ද?

A

ඝටාකාර හැඩය

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

දැදිගම කොටවෙහෙර චෛත්‍යය මුලින් තිබී ඇති හැඩය කුමක්ද?

A

පද්මාකාර හැඩය

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

සෙනරත් පරණවිතාන මහතා සාමාන්‍ය ස්තූප ආකෘති හයට පරිබාහිර චතුරස්‍රාකාර ස්තූපයක් ලෙස හඳුන්වන ගොඩනැගිල්ල කුමක් ද?

A

පොළොන්නරුව සත්මහල් ප්‍රාසාදය

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

ස්තූපයක දක්නට ලැබෙන අංග මොනවා ද?

A
  • තුන් මහල් පේසාව
  • ගර්භය
  • සතරැස් කොටුව
  • දේවතා කොටුව
  • කොත් කැරැල්ල
  • චූඩාමාණික්‍යය
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

වටදාගෙය යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ කුමක් ද?

A

ස්තූපය සඳහා ඉදිකර ඇති වෘත්තාකාර පියස්සක් සහිත ගෘහය

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

වටදාගෙයක් ඉදි කිරීමේ අරමුණු වී ඇත්තේ මොනවා ද?

A
  • ස්තූපයේ ආරක්ෂාව
  • බැතිමතුන්ගේ ආරක්ෂාව
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

වටදාගෙය හ‍ඳුන්වන අනෙක් නම කුමක් ද?

A

චේතියඝර

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

වටදාගෙය තිබෙන්නට ඇතැයි සැලකෙන කුඩා පරිමාණයේ ස්තූප මොනවා ද?

A
  • ථූපාරාමය
  • අම්බස්තලය
  • ලංකාරාමය
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

කලාත්මක බවින් යුතු වටදාගෙවල් මොනවා ද?

A
  • පොළොන්නරුව
  • මැදිරිගිරිය්
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

ස්තූපය යන්න හඳුන්වන වෙනත් නම් මොනවා ද?

A
  • චෛත්‍යය
  • වෙහෙර
  • දාගැබ
  • සෑය
  • ථූපය
  • චේතිය
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

ත්‍රිවිධ චෛත්‍ය අතරින් දාගැබ නිරූපණය කරන්නේ කුමක් ද?

A

ශාරීරික චෛත්‍යය

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

වාහල්කඩ යනු කුමක් ද?

A

ඇතැම් ස්තූපවල ගර්භයට සම්බන්ධ සිව් දිසාවට මුහුණලා තනන ලද අලංකාර තොරණ වැනි අංගයකි

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

වාහල්කඩ හැඳින්වෙන වෙනත් නමක් ලියන්න

A

ආයක

24
Q

වාහල්කඩක ලක්ෂණ මොනවා ද?

A
  • වාහල්කඩක දෙපස මල් ලියකම් පිහිටි ශිලා ස්ථම්භ දෙකක් පිහිටා ඇත
  • එහි මැද කොටස සමාන්තර තීරු යොදා හංස රූප, වාමන රූප, ඇත් හිස් සහ බොරදම් යොදා අලංකාර කොට ඇත
25
Q

කලාත්මක වශයෙන් උසස් වාහල්කඩක් සඳහා උදාහරණයක් දෙන්න

A

මිහින්තලේ කණ්ඨක චෛත්‍යයෙහි නැගෙනහිර වාහල්කඩ

26
Q

බෝධිඝරය යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ කුමක් ද?

A

බෝධීන් වහන්සේ වටා නිමවන ලද පටු පියස්සකින් යුතු මණ්ඩපයකි

27
Q

බෝධිඝරයක් ඉදිකිරීමේ අරමුණ වූයේ කුමක් ද?

A

බෝධි වෘක්ෂයේ ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීම

28
Q

කලාත්මක බවින් උසස් ම බෝධිඝරය පිහිටා ඇත්තේ කොහේ ද?

A

කුරුණෑගල නිල්ලක්ගම

29
Q

පියගැටපෙළක දැකිය හැකි ලක්ෂණ මොනවා ද?

A
  • අලංකාර කැටයම්වලින් සරසා තිබේ
  • පියගැට දෙකක් අතර බරක් උසුලාගෙන සිටින ඉරියව්වෙන් නෙළා ඇති වාමන රූප දැකිය හැක
  • පලාපෙති කැටයම්වලින් අලංකාර කරන ලද පියගැට පේළි ද දක්නට ලැබේ
30
Q

සඳකඩපහණ යනු කුමක් ද?

A

බෞද්ධ සිද්ධස්ථානයකට පිවිසෙන පියගැටපෙළක ආරම්භයේ දක්නට ලැබෙන අර්ධ කවාකාර ගල් පුවරුව

31
Q

සඳකඩපහණ පාලියෙන් හඳුන්වන නම කුමක් ද?

A

අඩ්ඪචන්දපාසාණ

32
Q

කලාත්මක බවින් අනූන සඳකඩපහණ කුමක් ද?

A

අනුරාධපුර බිසෝ මාලිගාව අසල ඇති සඳකඩපහණ

33
Q

අනුරාධපුර සඳකඩපහණේ දක්නට ලැබෙන කැටයම් මොනවා ද?

A
  • ශෛලිගත පලා පෙති මෝස්තරය
  • එකිනෙකා පසුපස දිවයන ඇත්, අස්, සිංහ හා ගව යන සතුන් සිව් දෙනා
  • සංකීර්ණ ලියවැලක්
  • තුඩින් නෙළුම් පොහොට්ටු ගෙන එකිනෙකා පසුපස ගමන් කරන හංස පේළියක්
  • ශෛලිගත ලියවැල
  • මැද නෙළුම් මල් අර්ධය

(පිටත සිට ඇතුළට කැටයම් දක්වා ඇත)

34
Q

පොළොන්නරු යුගයේ දී හින්දු ආභාසය ලාංකේය සංස්කෘතියට එක්වීමත් සමඟ සඳකඩපහණේ සිදු වූ වෙනස කුමක් ද?

A

ගව රූපය ඉවත් වීම

35
Q

මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතාන මහතාට අනුව අනුරාධපුර යුගයේ සඳකඩපහණින් නිරූපණය වන්නේ කුමක් ද?

A

භව චක්‍රය

36
Q

මුරගල් යනු මොනවා ද?

A

විහාර මන්දිරයක හෝ රාජකීය ගොඩනැගිල්ලක දොරටු අලංකාර කරන, අර්ධ කවාකාර මුදුන සහිත ගල්පුවරු දෙක

37
Q

මුරගල දැකිය හැකි ස්ථාන මොනවා ද?

A
  • සඳකඩපහණක හෝ පියගැටපෙළක ආරම්භක පිය ගැටය දෙපස
38
Q

මුරගලේ කැටයම්වල විකාශය කෙටියෙන් ලියන්න

A
  • මුරගල කැටයම් සහිත හෝ රහිත වේ
  • කොරවක්ගලේ ආරක්ෂාවට තබා ඇති මුරගල් ආරම්භයේ දී කැටයම් රහිත වුව ද පසු ව පුන්කලස, බහිරව රූප හෙවත් වාමන රූප, පෙණය සහිත නාග රූප ආදිය එයට එක් විය
  • මුරගල්වල දැක්වෙන මිනිස් වෙස්ගත් නා රජ කැටයම මුරගල විකාශයේ දියුණු ම අවස්ථාව පෙන්නුම් කරයි
39
Q

මිනිස් වෙස්ගත් නා රජ දක්නට ලැබෙන මුරගල්වල කැටයමේ ස්වභාවය විස්තර කරන්න

A
  • නා රජුගේ හිස වටා නයි පෙණ මාලාවක් ඇත
  • ත්‍රිභංග ලීලාවෙන් නැගී සිටින නා රජගේ වැලමිටෙන් ඉහළට එසවුණු අතක ඇත්තේ මල් පිර වූ පුන්කළසකි, අනෙක් අතේ දලුලන ශාඛාවක් හෝ මල් ඉත්‍තක් වැනි දෙයක් දක්නට ලැබේ
  • නා රජුගේ දෙපා මුල වාමන රූප එකක් හෝ දෙකක් දක්නට ලැබේ
40
Q

විද්වතුන්ගේ සම්භාවනාවට ලක් වූ කලාත්මක ම මුරගල හමුවන්නේ කොහෙන් ද?

A

අභයගිරියට අයත් රත්නප්‍රසාදය නම් ගොඩනැගිල්ල සමීපයෙන්

41
Q

කොරවක් ගල යනු කුමක් ද?

A

මුරගලට පිටුපසින් පියගැට පෙළ දෙපස කැටයම් සහිත ව හෝ රහිත ව අත්වැලක් ලෙස දිගැටි ව ඇති ගල් පුවරුව

42
Q

කොරවක්ගල ඉදි කිරීමෙහි අරමුණු මොනවා ද?

A
  • පියගැටපෙළ නඟින්නන්ගේ ආරක්ෂාව
  • පියගැටපෙළේ ආරක්ෂාව
43
Q

කොරවක්ගලක දක්නට ලැබෙන සුලභත ම කැටයම කුමක් ද?

A

මකර මුඛයකින් නිකුත් වන ලිය වැලක්, වෘත්තාකාර දඟරයකින් අවසාන වන ලෙස නිර්මාණය කර තිබීම

44
Q

කොරවක්ගලේ දක්නට ලැබෙන කැටයම් මොනවා ද?

A
  • පිටට පෙනෙන බිත්තියේ **සිංහ, හස්ති, නාග හෝ වාමන කැටයම්වලින් විසිතුරු කර තිබෙනු දක්නට ලැබේ
  • පියගැටපෙළේ දිග ප්‍රමාණය අනුව කොරවක්ගලේ ප්‍රමාණය සහ දිගේ ස්වභාවය තීරණය වී ඇත
45
Q

බෞද්ධ සිතුවම් කලාවේ ආරම්භය සිදුවූයේ කුමන යුගයක ද?

A

අනුරාධපුර යුගයේ

46
Q

ඉන්දියාවේ පැරණි අජන්තා ගුහා සිතුවම්වලට සමානතාවයක් දක්වන සිතුවම් ඇත්තේ කොහේ ද?

A

සීගිරියේ

47
Q

සීගිරි සම්ප්‍රදායට අයත් චිත්‍ර දක්නට ලැබෙන අනෙක් ස්ථානය කුමක් ද? (අජන්තා ලෙන් හැර)

A

හිඳගල විහාරස්ථානය

48
Q

පොළොන්නරු යුගයේ පැරණිත ම චිත්‍ර දක්නට ලැබෙන ස්ථාන මොනවා ද?

A
  • මහියංගණ ස්තූපයේ ධාතු ගර්භය
  • දිඹුලාගල ලෙන්
  • තිවංක පිළිමගෙය
49
Q

අනුරාධපුර යුගයට අයත් චිත්‍ර දක්නට ලැබෙන ස්ථාන මොනවා ද?

A
  • සීගිරිය
  • හිඳගල
50
Q

පොළොන්නරු යුගයේ චිත්‍රවලින් නිරූපණය වන්නේ කුමක් ද?

A

බෝධිසත්ත්ව චරිතයේ සහ බුද්ධ චරිතයේ විවිධ අවස්ථාවන්

51
Q

පොළොන්නරු යුගයට අයත් විශාලත ම චිත්‍රාවලිය දක්නට ලැබෙන්නේ කොහෙන් ද?

A

තිවංක පිළිම ගෙයින්

52
Q

තිවංක පිළිම ගෙය කර වූයේ කවු ද?

A

මහා පරාක්‍රමබාහු රජු

53
Q

තිවංක පිළිම ගෙය නමින් හඳුන්වා ඇත්තේ කුමක් ද?

A

ජේතවනාරාමයේ පිළිම ගෙය

(Therefore, Jethavanaraamaya was also built by King Parakramabahu The 1st)

54
Q

ජේතවනාරාමයේ පිළිමගෙය හෙවත් තිවංක පිළිම ගෙයි සිතුවම්වලින් නිරූපණය වන්නේ කුමක් ද?

A
  • ගර්භගෘහයේ සිතුවම් : බුද්ධ චරිතය
  • අන්තරාලයේ සිතුවම් : ජාතක කතා
55
Q

තිවංක පිළිම ගෙයි අන්තරාලයේ ඇති චිත්‍රවලින් නිරූපණය වන කතා මොනවා ද?

A
  • බුදුන් වහන්සේ දෙව්ලොව සිට සංකස්ස පුරයට වැඩම කිරීම
  • සස ජාතකය
  • වෙස්සන්තර ජාතකය
  • සාම ජාතකය