პროფესიული გადაწვა, 2 Flashcards
ფოლკმანის და ლაზარუსის აღწერა ფსიქოლოგიური სტრესისა
„ფსიქოლოგიური სტრესი
გულისხმობს ურთიერთობას გარემოსთან, როდესაც გარემოდან მომდინარე
მოთხოვნები აღემატება ინდივიდის რესურსს, დაძლიოს ისინი.“
კოგნიტური შეფასების კონცეფცია რას ნიშნავს?
რომ ემოციური პროცესები დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორ აფასებენ ადამიანები გარემოდან მომდინარე მოთხოვნებს (ყველა თავისებურად)
როგორ განმარტავენ ფოლკმანი და ლაზარუსი ,,დაძლევას’’?
,,კოგნიტური და ქცევითი ძალისხმევა, რომელიც გაწეულია გარე და შინაგან მოთხოვნებს შორის არსებული კონფლიქტების გადასალახად, ასატანად ან შესამცირებლად’’
სტრესის ტრანზაქციული მოდელის კრიტიკა
ჰობფოლის აზრით, იდიოგრაფიული და არაპროგნოზირებადია, რადგან ამ მოდელის მიხედვით, ჯერ სტრესულ მოვლენას უნდა დაველოდოთ, რომელიც შემდგომ იქნება შეფასებული, როგორც სტრესი.
ასევე, ირიბად აცხადებს, რომ სტრესი არის ინდივიდუალურ აღქმაზე დამოკიდებული და არა მათი ობიექტური შეფასება.
ჰობფოლის მიერ ლაზარუსის თეორიის კრიტიკის უსაფუძვლობა რაში შეიძლება იყოს?
რომ ლაზარუსი სინამდვილეში აღიარებდა, არსებობს სტრესის ობიექტური ფაქტორებიო, უბრალოდ მას აინტერესებდა, ეს ფაქტორები როგორ აღიქმება ინდივიდების მიერ და ეს მოდელიც ამას შეისწავლის.
რით განსხვავდება ტრანზაქციული მოდელი სხვა მოდელებისგან?
იგი არაა ორგანიზაციული თეორია, დანარჩენებისგან განსხვავებით, თუმცა კვლევებში მაინც გამოიყენბა ხოლმე.
კარასეკმა რომელი მოდელი შემოგვთავაზა?
მოთხოვნა-კონტროლის მოდელი
მოთხოვნა-კონტროლის მოდელი კვლევის რომელი 2 ხაზის სინთეზია?
სტრესის კვლევების შედეგად მოდელმა
მემკვიდრეობით მიიღო სამუშაოს თვისებრივი და რაოდენობრივი მოთხოვნების
ცნებები, ხოლო სოციოლოგიიდან მემკვიდრეობით მიიღო კონტროლის ცნება.
სამუშაოს მოთხოვნა: კონტროლის მოდელში რა იგულისხმება მოთხოვნისა და კონტროლის ცნებებში?
მოთხოვნაში - სამუშაო დატვირთვა და როლური
კონფლიქტები,
კონტროლში- გადაწყვეტილების მიღების უნარს
სამუშაო ამოცანების შესრულებისას,
კონტროლისა და მოთხოვნების დონეების კავშირი კარასეკის მოდელში
მაღალი მოთხოვნები და მაღალი კონტროლის უნარი კავშირშია სამუშაოთი
კმაყოფილებასთან,
ნაკლები მოთხოვნები და ნაკლები კონტროლი დაკავშირებულია
ფიზიოლოგიური დარღვევების საშუალო მაჩვენებელთან,
მაღალი მოთხოვნები
და ნაკლები კონტროლი იწვევს გამოხატულ ფიზიოლოგიურ სიმპტომატიკას.
JD-R თეორიის დებულებები
- სამუშაოს ყველა მახასიათებლის მოდელირება შესაძლებელია ორი
განსხვავებული კატეგორიის, კერძოდ, სამუშაოს მოთხოვნებისა და სამუშაო
რესურსების გამოყენებით (შეიძლება გამოყენებულ იქნას ყველა
სამუშაო გარემოში და შეიძლება მორგებული იყოს სხვადასხვა პროფესიაზე) - სამუშაოს მოთხოვნები და რესურსები არის ორი, ერთმანეთისგან დამოუკიდებელი
შედეგის გამომწვევი, კერძოდ, ფიზიკური და ფსიქიკური ჯანმრთელობისა და
მოტივაციურ სფეროებში. - სამსახურეობრივი მოთხოვნების და რესურსების ინტერაქცია წინასწარმეტყველებს
პროფესიულ კეთილდღეობას.
JD-R თეორიის პოპულარობის ერთერთი მნიშვნელოვანი მიზეზია…
მისი მოქნილობა, როგორ შეუზლია რომ მოერგოს ნებისმიერ პროფესიას და ნებისმიერ სამუშაო გარემოს აღწერაზე
სამუშაოს ყველა მახასიათებლის მოდელირება როგორაა შესაძლებელი, მოთხოვნა-რესურსების თეორიის მიხედვით?
შესაძლებელია სამუშაო მოთხოვნებისა და სამუშაო რესურსების კატეგორიების გამოყენებით.
რატომაა შესაძლებელი, რომ მოერგოს ნებისმიერ სამუშაო გარემოს JD-R?
რადგან ყველგანაა რაღაც დოზით მოთხოვნა და სამუშაო რესურსები, მაგალითად, სამუშაო ზეწოლა და ადამიანის ავტონომია.
რატომაა, რომ სამუშაო მოთხოვნები და სამუშაო რესურსები სხვადასხვა რამესთანაა დაკავშირებული?
რადგან სამუშაო მოითხოვს ძალისხმევას და
მოიხმარს რესურსებს, მაშინ როცა სამუშაო რესურსები აკმაყოფილებენ ძირითად
ფსიქოლოგიურ მოთხოვნილებებს, როგორიცაა ავტონომიის, თანამშრომლობისა და
კომპეტენციის მოთხოვნილებები