閩南語

Question 1

Ũ sỉ tshinn kng, ũ sỉ gueh́ kng
Sỉ kàu hue tõ khui
Lâng lâi tsiah sàu tè, lâng khì tsiah thỉn tê
Kâu iã ẽ puah́ loh́ tshiũ kha
Buē tsia̍h Gōo‑ji̍t‑tseh tsàng，phuà hiû m̄ kam pàng。
指未過端午節前，天氣雖然很熱，但冬衣還不能收起來。
Tsuí tshing hỉ tõ hiàn.
Tsi̍t ji̍t suá tsai，sann ji̍t khiā n̂g。
人家說樹木被移植後會有一段日子枯黃，所以我們做人要有定性，不要見異思遷。
Sann jit tsá khí, tòng tsit́ kang.
Tsiūnn suann khuànn suann‑sì, ji̍p‑mn̂g khuànn lâng ì。指做人要懂得隨時注意環境變化，以及察言觀色。
Káu‑gue̍h thai， bô lâng tsai。比喻天有不測風雲，人有旦夕禍福。
Lâng khan m̄ kiânn，kuí khan liù‑liù‑kiânn。形容人是非不分。正事不做，偏要做壞事。

Answer 1

有時星光，有時月光。
時到花就開。
siao3; di4; zhen = dao4 rót
猴子也會跌落術腿。Hóuzi yě huì diéluò shù tuǐ.
未食五日節粽，破裘毋甘放。zong4; po4 mòn; qiu2 aó khoác dày; ko muốn cất
水清魚就現。
Rénjiā shuō shùmù bèi yízhí hòu huì yǒu yīduàn rìzi kūhuáng, suǒyǐ wǒmen zuòrén yào yǒu dìngxìng, bùyào jiànyìsīqiān.

三天早起，當一工。
上山看山勢，入門看人意。Zhǐ zuòrén yào dǒngdé suíshí zhùyì huánjìng biànhuà, yǐjí cháyánguānsè.
九月颱ㄊ，無人知。Bǐyù tiān yǒu bùcè fēngyún, rén yǒu dànxì huòfú.
人牽毋行，鬼牽溜溜行。Xíngróng rén shìfēi bù fēn. Zhèngshì bù zuò, piān yào zuò huàishì.

Question 2

精確查詢 模糊查詢 詞目音讀 對應華語 全文 Jīngquè cháxún móhú cí mù yīndú duìyìng huáyǔ quánwén
河洛話 he2luo4hua4
ê
bí
iáu-buē/iáu-bē tńg–lâi
hia
sńg
mi̍h-kiānn 物件 Wùjiàn
hó-bô
guá
lán
lí
lín
kám ū siūnn
kám ū
ia̍h-sī / ah-sī
ē-poo
hó sè bue1
tsún-pī
kuí
m̄-tsiah
Tsá nā tsai guá tō m̄ lâi–ah.
著來呢！Tio̍h lâi–neh!
Kā i tàu tsò.
Kā pâng-king piànn-piànn–leh.
Hōo i khì–lah! Mài tshap–i.
Lí mài tuè-tsîng-tuè-āu.
Guá iáu-buē tsia̍h-pn̄g.
Guá pak-tóo iau–ah.
會使　ē-sái、袂使　bē-sái。
Guá tsiok siū-khì–ê.
Tsa-hng bé–ê tuā pún tsheh.　
Beh guá, guá tsá tō huat-hiān–ah.
Lí kám bô beh khì?
Tsi̍t-ē-á-kú tō hó–ah.
盍會按呢？Khah ē án-ne?
較教就學袂曉。Khah kà tō o̍h bē-hiáu.
糖較濟一點仔。Thn̂g khah tsē–tsi̍t-tiám-á.
你足巧的呢！Lí tsiok khiáu–ê–neh! (你很聰明耶！)　
撒胡椒　suah hôo-tsio(撒胡椒粉)、撒鹽　suah-iâm。
煞煞去　suah-suah–khì (算了)

Answer 2

https://twblg.dict.edu.tw/holodict_new/
http://edu.ocac.gov.tw/lang/taiwanese/
huang2he2, luo4shui3 sông ở Trung nguyên TQ
的
美
還沒回來 vẫn chưa
那兒 there
玩 chơi
東西
好不好 được không
我
我們
你
你們
敢有想，想不想
有沒有
或是
下午
好了嗎 (勢 shi4 thế)
準備
幾
(所以)才
(如果早知道我就不來了。) Sớm nếu biết
(要來喔！)　
(Bāngmáng tā zuò.) 鬥 dou4
(把房間打掃一下)　摒 bing4
(Ràng tā qù la! Bié lǐ tā.)
(你不要跟前跟後。) 綴 zhui4
(我還沒吃飯。)　
(我肚子餓了。)　 腹肚 Fù dù
(可以) (不行)
(我真生氣。)　受氣 shou4 qi4
(昨天買的大本書。)
(要是我，我早就發現了。)
(你難道不去嗎？)　khó mà không, đừng nói ko đi nghe
(一下子就好了。)　一下仔久
(怎麼會這樣？) he2
(再怎麼教就是學不會。) jiao4; “hiểu”
(糖再多一點。) Táng jiào jǐ đường nhiều hơn một chút
zú qiǎo de ne! Lí tsiok khiáu–ê–neh! (Nǐ hěn cōngmíng yé!)
Sā hújiāo suah hôo-tsio(sā hújiāo fěn), sā yán suah-iâm.
Shā shā qù suah-suah–khì(suànle)

Question 3

詞目 進前
音讀 tsìn-tsîng　
釋義 1.以前、從前。例：伊進前蹛佇臺北。I tsìn-tsîng tuà tī Tâi-pak. (他以前住在臺北。)　往過、較早後來、落尾
2.之前。例：你欲出門進前，愛會記得紮錢。Lí beh tshut-mn̂g tsìn-tsîng, ài ē kì-tit tsah-tsînn. (你要出門之前，要記得帶錢。)　
3.向前、前進。

Answer 3

Cí mù jìn qián
yīndú tsìn-tsîng
shìyì 1. Yǐqián, cóngqián. Lì: Yī jìn qián dài zhù táiběi.Itsìn-tsîngtuàtīTâi-pak. (Tā yǐqián zhù zài táiběi.) Wǎngguò, jiào zǎo hòulái, luò wěi
2. Zhīqián. Lì: Nǐ yào chūmén jìn qián, ài huì jìdé zhā qián.Líbeh tshut-mn̂gtsìn-tsîng,àiēkì-tittsah-tsînn. (Nǐ yào chūmén zhīqián, yào jìdé dài qián.)
3. Xiàng qián, qiánjìn.

Question 4

詞目 隨 　　　　部首：阜
音讀 suî　
釋義 1.跟從。例：隨我來。Suî guá lâi. (跟著我來。多用於戲文中。)；相隨　siong-suî。
2.即刻、馬上。例：你等一下，我隨來。Lí tán–tsi̍t-ē, guá suî lâi. (你等一下，我馬上來。)　
3.各個、逐個。例：隨个仔隨个慢慢仔來。Suî-ê-á suî-ê bān-bān-á lâi. (一個一個慢慢來。)　

Answer 4

Cí mù suí bù shǒu: Fù
yīndú suî
shìyì 1. Gēncóng. Lì: Suí wǒ lái. Suî guá lâi. (Gēnzhe wǒ lái. Duōyòng yú xì wén zhōng. Mostly used in drama); Xiāng suí siong-suî.
2. Jíkè, mǎshàng. Lì: Nǐ děng yīxià, wǒ suí lái. Lí tán–tsi̍t-ē, guá suî lâi. (Nǐ děng yīxià, wǒ mǎshàng lái.)
3. Gège, zhúgè. Lì: Suí gè zǐ suí gè màn man zǐ lái. Suî-ê-á suî-ê bān-bān-á lâi. (Yīgè yīgè màn man lái.)

Question 5

詞目 敢 　　　　部首：攴 066-08-12
音讀 kám　dám, chắc; khó mà
釋義 1.有膽識，毫不畏懼的。例：勇敢　ióng-kám。
2.豈，難道。例：你敢無欲去？Lí kám bô beh khì? (你難道不去嗎？)　
3.疑問副詞，提問問句。例：你敢欲去？Lí kám beh khì? (你要去嗎？)　
又見音 kánn

Answer 5

Cí mù gǎn bù shǒu: Pū 066-08-12
yīndú kám
shìyì 1. Yǒu dǎnshì, háo bù wèijù de. Lì: Yǒnggǎn ióng-kám.
2. Qǐ, nándào. Lì: Nǐ gǎn wúyù qù? Lí kám bô beh khì? (Nǐ nándào bù qù ma?)
3. Yíwèn fùcí, tíwèn wèn jù. Lì: Nǐ gǎn yù qù? Lí kám beh khì? (Nǐ yào qù ma?)
Yòu jiàn yīn kánn

Question 6

詞目 的 　　　　部首：白 106-03-08
音讀 –ê　
釋義 1.置於詞尾或句尾，表示狀態或加強語氣的助詞。例：這是好的，彼是歹的。Tse sī hó–ê, he sī pháinn–ê. (這是好的，那是壞的。)；我足受氣的。Guá tsiok siū-khì–ê. (我真生氣。)　
2.置於詞尾，用以稱呼某種身份地位的人，或特定的對象。例：賣菜的　bē-tshài–ê(賣菜的人)、王的　Ông–ê(老王)、董的　táng–ê(董事長)。
3.連結修飾語與被修飾語，用以表示屬性。例：昨昏買的大本冊。Tsa-hng bé–ê tuā pún tsheh. (昨天買的大本書。)　
4.形容詞後綴。例：花是紅的。Hue sī âng–ê. (花是紅色的。)；草是青的。Tsháu sī tshenn–ê. (草是青色的。)　
又見音 ê、tik、ti̍k

Answer 6

Cí mù de bù shǒu: Bái 106-03-08
yīndú –ê
shìyì 1. Zhì yú cíwěi huò jù wěi, biǎoshì zhuàngtài huò jiāqiáng yǔqì de zhùcí. Lì: Zhè shì hǎo de, bǐ shì dǎi de. Tse sī hó–ê, he sī pháinn–ê. (Zhè shì hǎo de, nà shì huài de.); Wǒ zú shòuqì de. Guá tsiok siū-khì–ê. (Wǒ zhēn shēngqì.)
2. Zhì yú cíwěi, yòng yǐ chēnghu mǒu zhǒng shēnfèn dìwèi de rén, huò tèdìng de duìxiàng. Lì: Mài cài de bē-tshài–ê(mài cài de rén), wáng de Ông–ê(lǎo wáng), dǒng de táng–ê(dǒngshì zhǎng).
3. Liánjié xiūshì yǔ yǔ bèi xiūshì yǔ, yòng yǐ biǎoshì shǔxìng. Lì: Zuó hūn mǎi de dà běn cè. Tsa-hng bé–ê tuā pún tsheh. (Zuótiān mǎi de dà běnshū.)
4. Xíngróngcí hòuzhuì. Lì: Huā shì hóng de. Hue sī âng–ê. (Huā shì hóngsè de.); Cǎo shì qīng de. Tsháu sī tshenn–ê. (Cǎo shì qīngsè de.)
Yòu jiàn yīn ê,tik,ti̍k

Question 7

詞目 囉 　部首：口
音讀 –looh　又唸作–loh
釋義 表示已經完成的語氣。例：當然囉　tong-jiân–looh、時代變囉　sî-tāi piàn–looh。
又見音 lō、lo、lô

Answer 7

Cí mù luō bù shǒu: Kǒu
yīndú –looh yòu niàn zuò–loh
shìyì biǎoshì yǐjīng wánchéng de yǔqì. Lì: Dāngrán luō tong-jiân–looh, shídài biàn luō sî-tāi piàn–looh.
Yòu jiàn yīn lō,lo,lô

Question 8

詞目 咧 　部首：口
音讀 –leh　teh quá chừng
Còn hay thấy trong câu hỏi, câu cầu khiến, câu xác nhận M̃-bat leh.
釋義 置於句末，用以加強語氣。例：一丈差九尺，差遠咧。Tsi̍t tn̄g tsha káu tshioh, tsha hn̄g–leh. (一丈還差九尺，差得遠呢！)　
又見音 teh

Answer 8

Cí mù liě bù shǒu: Kǒu
yīndú –leh
shìyì zhì yú jù mò, yòng yǐ jiāqiáng yǔqì. Lì: Tsi̍t tn̄g tsha káu tshioh, tsha hn̄g–leh. (Yī zhàng hái chà jiǔ chǐ, chà dé yuǎn ne!) trượng, thước
Yòu jiàn yīn teh

Question 9

詞目 呢 　部首: 口
音讀 –neh　quá ta!
釋義 表示讚許、得意或強加強語氣的語助詞。例：你足巧的呢！Lí tsiok khiáu–ê–neh! (你很聰明耶！)　
又見音 –nih、ne、nî

音讀 –nih　phải không?
釋義 是不是、是嗎。問話者已有幾分確定,表示再度確認的疑問語氣詞。例：你睏飽矣呢？Lí khùn-pá–ah–nih? (你睡飽了是嗎？)　
又見音 –neh、ne、nî

Answer 9

Cí mù ne bù shǒu: Kǒu
yīndú –neh
shìyì biǎoshì zànxǔ, déyì huò qiáng jiāqiáng yǔqì de yǔ zhùcí. Lì: Nǐ zú qiǎo de ne! Lí tsiok khiáu–ê–neh! (Nǐ hěn cōngmíng yé!)
Yòu jiàn yīn –nih,ne,nî

yīndú –nih
shìyì shì bùshì, shì ma. Wèn huà zhě yǐ yǒu jǐ fēn quèdìng, biǎoshì zàidù quèrèn de yíwèn yǔqì cí. Lì: Nǐ kùn bǎo yǐ ne? Lí khùn-pá–ah–nih? (Nǐ shuì bǎole shì ma?)
Yòu jiàn yīn –neh,ne,nî

Question 10

詞目 綴 　　　　部首：糸 120-08-14 　268
音讀 tuè/tè　theo
釋義 跟、隨 sui2 tùy。例：你莫綴前綴後。Lí mài tuè-tsîng-tuè-āu. (你不要跟前跟後。)；綴我來。Tuè guá lâi. (隨我來。)；綴人講　tuè lâng kóng(跟著別人說)、綴人走　tuè-lâng-tsáu(跟別人跑，即私奔之意 trốn theo ko cưới)。
又見音 tuat
近義詞 跟綴

Answer 10

Cí mù zhuì bù shǒu: Mì 120-08-14 268
yīndú tuè/tè
shìyì gēn, suí. Lì: Nǐ mò zhuì qiánzhuì hòu. Lí mài tuè-tsîng-tuè-āu. (Nǐ bùyào gēnqián gēn hòu.); Zhuì wǒ lái. Tuè guá lâi. (Suí wǒ lái.); Zhuì rén jiǎng tuè lâng kóng(gēnzhe biérén shuō), zhuì rén zǒu tuè-lâng-tsáu(gēn biérén pǎo, jí sībēn zhī yì).
Yòu jiàn yīn tuat
jìnyìcí gēn zhuì

Question 11

詞目 欲 　　部首：欠
音讀 beh/bueh muốn, sắp, 要是
釋義 1.要、想，表示意願。例：你欲去無？Lí beh khì–bô? (你要去嗎？)　
2.將要、快要。例：欲落雨矣。Beh lo̍h-hōo–ah. (要下雨了。)；天欲光矣。Thinn beh kng–ah. (天要亮了。)　
3.若是、如果，表示假設。例：欲我，我早就發現矣。Beh guá, guá tsá tō huat-hiān–ah. (要是我，我早就發現了。)　
又見音 io̍k
異用字 要、卜

Answer 11

Cí mù yù bù shǒu: Qiàn
yīndú beh/bueh
shìyì 1. Yào, xiǎng, biǎoshì yìyuàn. Lì: Nǐ yù qù wú? Lí beh khì–bô? (Nǐ yào qù ma?)
2. Jiāngyào, kuàiyào. Lì: Yù luò yǔ yǐ. Beh lo̍h-hōo–ah. (Yào xià yǔle.); Tiān yù guāng yǐ. Thinn beh kng–ah. (Tiān yào liàngle.)
3. Ruòshì, rúguǒ, biǎoshì jiǎshè. Lì: Yù wǒ, wǒ zǎo jiù fāxiàn yǐ. Beh guá, guá tsá tō huat-hiān–ah. (Yàoshi wǒ, wǒ zǎo jiù fāxiànle.)
Yòu jiàn yīn io̍k
yì yòng zì yào, bo

Question 12

詞目 未 　vị　　　部首：木
音讀 buē/bē chưa　
釋義 1.沒。例：我猶未食飯。Guá iáu-buē tsia̍h-pn̄g. (我還沒吃飯。)　
2.放在句末，表示對某一個動作的疑問。例：你食飽未？Lí tsia̍h-pá–buē? (你吃飽了沒有？)　
又見音 bī

詞目 袂
音讀 bē/buē　
釋義 不。否定詞。例：袂曉　bē-hiáu(不會)、袂講得　bē-kóng–tit(說不得)。
異用字 𣍐
反義詞 會

Answer 12

Cí mù wèi bù shǒu: Mù
yīndú buē/bē
shìyì 1. Méi. Lì: Wǒ yóu wèi shí fàn. Guá iáu-buē tsia̍h-pn̄g. (Wǒ hái méi chīfàn.)
2. Fàng zài jù mò, biǎoshì duì mǒu yīgè dòngzuò de yíwèn. Lì: Nǐ shí bǎo wèi? Lí tsia̍h-pá–buē? (Nǐ chī bǎole méiyǒu?)
Yòu jiàn yīn bī

Cí mù mèi
yīndú bē/buē
shìyì bù. Fǒudìng cí. Lì: Mèi xiǎo bē-hiáu(bù huì), mèi jiǎng dé bē-kóng–tit(shuō bu dé).
Yì yòng zì 𣍐
fǎnyìcí huì

Question 13

詞目 無 部首：火
音讀 bô　
釋義 1.沒有。例：無錢　bô tsînn。
2.不，修飾形容詞或動詞。例：無媠　bô suí(不美)、無去　bô khì(沒去)。
3.放在動詞與補語之間。未達成某種目標。例：洗無清氣。Sé bô tshing-khì. (洗了卻仍不乾淨。)　
4.表示語氣轉折。有「要不然」的意思。例：無，你是欲按怎？Bô, lí sī beh án-tsuánn? (不然你要怎麼樣？)　
5.句末疑問助詞，用來詢問是或否、有或無等，多讀為輕聲。例：你捌伊無？Lí bat–i–bô?(你認識他嗎？)；有影無？Ū-iánn–bô?(真的嗎？)　
6. 不耐用 ‘not durable’。例：這種雪文真無洗。Tsit-tsióng sap-bûn tsin bô sé. (這種肥皂不耐洗。)　’not washable’
7.表示提醒。例：恁彼个同事無，姓張的。Lín hit ê tông-sū bô, sènn Tiunn–ê. (你那個同事有沒有，姓張的。)；佇巷仔口無，彼間𥴊仔店。Tī hāng-á-kháu bô, hit king kám-á-tiàm. (在巷子口有沒有，那間雜貨店。)　
又見音 bû
反義詞 有

詞目 無銷
音讀 bô-siau　
釋義 1.銷路[sale, market]不好。例：這陣豬肉較無銷。Tsit-tsūn ti-bah khah bô-siau. (這陣子豬肉銷路比較不好。)　
2.形容人不喜歡某一種東西。例：酸的物件我較無銷。Sng ê mi̍h-kiānn guá khah bô-siau. (酸的東西我比較不愛吃。)　
反義詞 有銷

詞目 晏起來
音讀 uànn khí–lâi　
釋義 晚起、遲起。很晚才起床。例：晏起來作無穡。Uànn khí–lâi tsoh bô sit. (晚起的鳥兒沒蟲吃。)　
近義詞 晏起

Answer 13

Cí mù wú bù shǒu: Huǒ
yīndú bô
shìyì 1. Méiyǒu. Lì: Wú qián bô tsînn.
2. Bù, xiūshì xíngróngcí huò dòngcí. Lì: Wú tuǒ bô suí(bù měi), wú qù bô khì(méi qù).
3. Fàng zài dòngcí yǔ bǔyǔ zhī jiān. Wèi dáchéng mǒu zhǒng mùbiāo. Lì: Xǐ wú qīng qì. Sé bô tshing-khì. (Xǐ liǎo què réng bù gānjìng.)
4. Biǎoshì yǔqì zhuǎnzhé. Yǒu `yào bùrán’de yìsi. Lì: Wú, nǐ shì yù àn zěn? Bô, lí sī beh án-tsuánn? (Bùrán nǐ yào zěnme yàng?)
5. Jù mò yíwèn zhùcí, yòng lái xúnwèn shì huò fǒu, yǒu huò wú děng, duō dú wèi qīngshēng. Lì: Nǐ bā yī wú? Lí bat–i–bô?(Nǐ rènshí tā ma?); Yǒu yǐng wú? Ū-iánn–bô?(Zhēn de ma?)
6. Bù nàiyòng. Lì: Zhè zhǒng xuě wén zhēn wú xǐ.Tsit-tsióng sap-bûn tsin bô sé. (Zhè zhǒng féizào bù nài xǐ.)
7. Biǎoshì tíxǐng. Lì: Nèn bǐ gè tóngshì wú, xìng zhāng de.Lín hit ê tông-sū bô, sènn Tiunn–ê. (Nǐ nàgè tóngshì yǒu méiyǒu, xìng zhāng de.); Zhù xiàng zǐ kǒu wú, bǐ jiān 𥴊 zǐ diàn.Tī hāng-á-kháu bô, hit king kám-á-tiàm. (Zài xiàng zǐ kou yǒu méiyǒu, nà jiàn záhuò diàn.)
Yòu jiàn yīn bû
Cí mù wú xiāo
yīndú bô-siau
shìyì 1. Xiāolù bù hǎo. Lì: Zhè zhèn zhūròu jiào wú xiāo. Tsit-tsūn ti-bah khah bô-siau. (Zhè zhènzi zhūròu xiāolù bǐjiào bù hǎo.)
2. Xíngróng rén bù xǐhuān mǒu yīzhǒng dōngxī. Lì: Suān de wùjiàn wǒ jiào wú xiāo. Sng ê mi̍h-kiānn guá khah bô-siau. (Suān de dōngxī wǒ bǐjiào bù ài chī.)
Fǎnyìcí yǒu xiāo
Cí mù yàn qǐlái
yīndú uànn khí–lâi
shìyì wǎn qǐ, chí qǐ. Hěn wǎn cái qǐchuáng. Lì: Yàn qǐlái zuò wú sè. Uànn khí–lâi tsoh bô sit. (Wǎn qǐ de niǎo er méi chóng chī.)
Jìnyìcí yàn qǐ

Question 14

無錢　bô tsînn 無媠　bô suí(不美)、無去　bô khì(沒去)
Sé bô tshing-khì.
Ū-iánn–bô?
Bô, lí sī beh án-tsuánn?
Lí bat–i–bô?
bô ing5
bô ti7 hia
m7-koh bô hiah kú
bô kàu
Bô beh hoo7 lí.

bẽ kuàn sì
Án-ne lí kã guá phinn; guá sǹg bẽ hô.
Nã bô tsiah́ kám toh́ bẽ ke tsit́ huè?

m7
m7 ài
Lí kóng it-ting7 m7 khì, ah tann leh?
m7-tsai
M-bat
m̃-hó
M̃-bián kóng Ĩng-gí,

Answer 14

Không (có)
Rửa không sạch.
(Zhēn de ma?) có thiệt hả
(Bùrán nǐ yào zěnme yàng?)
(Nǐ rènshí tā ma?) 捌 bā

chưa quen
bịp; tính ko hợp p 114
chắc là, thêm (jia1) ex. ke tsiah́ tsit́ uánn pñg (duo chi)

không (muốn, chịu)

Hun kám m̃-sĩ kài m̃-hó. fei4 chang2, hen3

Question 15

詞目 遮 　部首：辵
音讀 tsiah　
釋義 如此、這麼。例：你哪會遮久才來？Lí ná ē tsiah kú tsiah lâi? (你怎麼這麼久才來？)　
又見音 tsia、jia/lia
異用字 即

詞目 遐 / 遐爾
音讀 hiah / hiah-nī　
釋義 那麼。例：伊就是遐爾拍拚，毋才會成功。I tō sī hiah-nī phah-piànn, m̄-tsiah ē sîng-kong. (他就是那麼努力，所以才會成功。)　
異用字 許呢、赫爾、遐呢
近義詞 遐爾仔

Answer 15

Cí mù zhē bù shǒu: Chuò
yīndú tsiah
shìyì rúcǐ, zhème. Lì: Nǐ nǎhuì zhē jiǔ cái lái? Lí ná ē tsiah kú tsiah lâi? (Nǐ zěnme zhème jiǔ cái lái?)
Yòu jiàn yīn tsia,jia/lia
yì yòng zì jí

Cí mù xiá ěr
yīndú hiah-nī
shìyì nàme. Lì: Yī jiùshì xiá ěr pāi pàn, wú cái huì chénggōng. I tō sī hiah-nī phah-piànn, m̄-tsiah ē sîng-kong. (Tā jiùshì nàme nǔlì, suǒyǐ cái huì chénggōng.)
Yì yòng zì xǔ ne, hè ěr, xiá ne
jìnyìcí xiá ěr zǐ

Question 16

詞目 才 　　　　部首：手 064-00-03
音讀 tsiah　
釋義 1.方、始。例：mới 這馬我才知影伊是騙我的。Tsit-má guá tsiah tsai-iánn i sī phiàn–guá–ê. (現在我才知道他是騙我的。)　
2.只有。chỉ mới 例：伊才十七歲爾爾，袂使啉酒。I tsiah tsa̍p-tshit huè niā-niā, bē-sái lim tsiú. (他才十七歲而已，不能喝酒。)　
3.表強調的語氣。mới là 例：我才無欲相信你講的話！Guá tsiah bô beh siong-sìn lí kóng ê uē! (我才不相信你說的話！)　
4.再。rồi mới, rồi sẽ 表示接續在另一動作之後。例：後擺我才共你講。Āu pái guá tsiah kā lí kóng. (以後我再告訴你。)；電影看煞才來去食飯。Tiān-iánn khuànn-suah tsiah lâi-khì tsia̍h-pn̄g. (電影看完再去吃飯。)　
又見音 tsâi、tshâi

詞目 毋才
音讀 m̄-tsiah　[(cho nên) mới, cũng như tsiah, chỉ khác là ở giữa câu, sau dấu phẩy]
釋義 ……才……。例：就是你無來，毋才愛請伊來鬥相共！Tō sī lí bô lâi, m̄-tsiah ài tshiánn i lâi tàu-sann-kāng! (因為你沒來，所以才要請他來幫忙！)　

Answer 16

Cí mù cái bù shǒu: Shǒu 064-00-03
yīndú tsiah
shìyì 1. Fāng, shǐ. Lì: Zhè mǎ wǒ cái zhī yǐng yī shì piàn wǒ de. Tsit-má guá tsiah tsai-iánn i sī phiàn–guá–ê. (Xiànzài wǒ cái zhīdào tā shì piàn wǒ de.)
2. Zhǐyǒu. Lì: Yī cái shíqī suì ěr ěr, mèi shǐ lín jiǔ. I tsiah tsa̍p-tshit huè niā-niā, bē-sái lim tsiú. (Tā cái shíqī suì éryǐ, bùnéng hējiǔ.)
3. Biǎo qiángdiào de yǔqì. Lì: Wǒ cái wúyù xiāngxìn nǐ jiǎng dehuà! Guá tsiah bô beh siong-sìn lí kóng ê uē! (Wǒ cái bù xiāngxìn nǐ shuō dehuà!)
4. Zài. Biǎoshì jiēxù zài lìng yī dòngzuò zhīhòu. Lì: Hòu bǎi wǒ cái gòng nǐ jiǎng. Āu pái guá tsiah kā lí kóng. (Yǐhòu wǒ zài gàosù nǐ.); Diànyǐng kàn shā cái láiqù shí fàn. Tiān-iánn khuànn-suah tsiah lâi-khì tsia̍h-pn̄g. (Diànyǐng kàn wán zài qù chīfàn.)
Yòu jiàn yīn tsâi,tshâi

Cí mù wú cái
yīndú m̄-tsiah
shìyì ……cái……. Lì: Jiùshì nǐ wú lái, wú cái ài qǐng yī lái dòu xiāng gòng!Tō sī lí bô lâi, m̄-tsiah ài tshiánn i lâi tàu-sann-kāng! (Yīnwèi nǐ méi lái, suǒyǐ cái yàoqǐng tā lái bāngmáng!)

Question 17

詞目 猶 部首：犬
音讀 iáu　(hãy) còn 又唸作iah、ah、á、iá
釋義 還。表示仍舊、尚且。例：伊猶咧睏。I iáu teh khùn. (他還在睡覺。)；這台車猶會使騎。Tsit tâi tshia iáu ē-sái khiâ. (這部車還能騎。)　
又見音 iû、iu
近義詞 猶閣
iáu m̃-tsai
詞目 抑是
音讀 ia̍h-sī　又唸作iah-sī、a̍h-sī、ah-sī
釋義 或者、或是。例：你欲啉咖啡抑是欲啉茶？Lí beh lim ka-pi ia̍h-sī beh lim-tê? (你要喝咖啡還是要喝茶？)

詞目 閣 部首：門 iáu koh ũ bô?
音讀 koh　lại (nữa), rồi, còn, mà (không)
釋義 1.又、再、還。例：今仔日伊閣來矣。Kin-á-ji̍t i koh lâi–ah. (今天他又來了。)　
2.反倒、mà 出乎意料。例：伊第一擺煮的菜閣袂歹食。I tē-it pái tsú ê tshài koh bē pháinn-tsia̍h. (他第一次煮的菜還不難吃。)　
3.用在句尾，說成變調，表示有話沒講完 còn (gì nữa)……。例：我都食飽矣閣……。Guá to tsia̍h-pá–ah koh…… (我都吃飽了還……)；人都下班矣閣……。Lâng to hā pan–ah koh…… (人家都下班了還……)

又見音 koh
異用字 擱、故

Answer 17

Cí mù yóu bù shǒu: Quǎn
yīndú iáu yòu niàn zuò iah,ah,á,iá
shìyì hái. Biǎoshì réngjiù, shàngqiě. Lì: Yī yóu liě kùn. I iáu teh khùn. (Tā hái zài shuìjiào.); Zhè táichē yóu huì shǐ qí. Tsit tâi tshia iáu ē-sái khiâ. (Zhè bù chē hái néng qí.)
Yòu jiàn yīn iû,iu
jìnyìcí yóu gé
p 146
Cí mù yì shì
yīndú ia̍h-sī yòu niàn zuò iah-sī,a̍h-sī,ah-sī
shìyì huòzhě, huò shì. Lì: Nǐ yù lín kāfēi yì shì yù lín chá? Lí beh lim ka-pi ia̍h-sī beh lim-tê? (Nǐ yào hē kāfēi háishì yào hē chá?)

Cí mù gé bù shǒu: Mén
yīndú koh
shìyì 1. Yòu, zài, hái. Lì: Jīn zǐ rì yī gé lái yǐ. Kin-á-ji̍t i koh lâi–ah. (Jīntiān tā yòu láile.)
2. Fǎndào, chū hū yìliào. Lì: Yī dì yī bǎi zhǔ de cài gé mèi dǎi shí. I tē-it pái tsú ê tshài koh bē pháinn-tsia̍h. (Tā dì yī cì zhǔ de cài hái bù nán chī.)
3. Yòng zài jù wěi, shuō chéng biàndiào, biǎoshì yǒu huà méi jiǎng wán. Lì: Wǒ dū shí bǎo yǐ gé…….Guá to tsia̍h-pá–ah koh…… (Wǒ dū chī bǎole hái……); Rén dōu xiàbān yǐ gé…….Lâng to hā pan–ah koh…… (Rénjiā dōu xiàbānle hái……)

Yòu jiàn yīn koh
yì yòng zì gē, gù

Question 18

詞目 頂 　　　　部首：頁 181-02-11
音讀 tíng　
釋義 1.前面的、上面的、先前的。例：頂擺　tíng-pái(上一次)、頂輩　tíng-puè(長輩)。
2.物品的上方。例：天頂　thinn-tíng(天上)、桌頂　toh-tíng(桌上)。
3.頂替 thay thế。例：我頂伊的缺。Guá tíng i ê khueh. (我頂他的缺。)　
4.計算帽子、轎子等物的單位。例：一頂帽仔　tsi̍t tíng bō-á。

詞目 頂懸
音讀 tíng-kuân　ở trên
釋義 上面、上頭。例：酒囥下跤，汽水囥頂懸。Tsiú khǹg ē-kha，khì-tsuí khǹg tíng-kuân. (酒放下面，汽水放上面。)　
異用字 頂高
近義詞 頂面、頂頭、懸頂
反義詞 下跤

Answer 18

Cí mù dǐng bù shǒu: Yè 181-02-11
yīndú tíng
shìyì 1. Qiánmiàn de, shàngmiàn de, xiānqián de. Lì: Dǐng bǎi tíng-pái(shàng yīcì), dǐng bèi tíng-puè(zhǎngbèi).
2. Wùpǐn de shàngfāng. Lì: Tiāndǐng thinn-tíng(tiānshàng), zhuō dǐng toh-tíng(zhuō shàng). Xià
3. Dǐngtì. Lì: Wǒ dǐng yī de quē. Guá tíng i ê khueh. (Wǒ dǐng tā de quē.) Dǐngtì
4. Jìsuàn màozi, jiàozi děng wù de dānwèi. Lì: Yī dǐng mào zǐ tsi̍t tíng bō-á.

Cí mù dǐng xuán
yīndú tíng-kuân
shìyì shàngmiàn, shàng tou. Lì: Jiǔ kàng xià jiāo, qìshuǐ kàng dǐng xuán. Tsiú khǹg ē-kha, khì-tsuí khǹg tíng-kuân. (Jiǔ fàng xiàmiàn, qìshuǐ fàng shàngmiàn.)
Yì yòng zì dǐng gāo
jìnyìcí dǐng miàn, dǐngtóu, xuán dǐng
fǎnyìcí xià jiāo

Question 19

詞目 都 　　　　部首：邑 163-08-11
音讀 to　cũng, đã, đều, thì, lại
釋義 1.更、也、甚，表示比較。例：我都毋去矣，伊閣較無可能去。Guá to m̄ khì–ah, i koh-khah lại càng bô khó-lîng khì. (我都不去了，他更不可能去。)　
2.已經。例：你都欲走矣，莫管遮濟。Lí to beh tsáu–ah, mài kuán tsiah tsē. (你都要走了，別管這麼多。)　
3.皆 giai, all、完全、通通。例：我較按怎解說伊都毋信。Guá khah án-tsuánn kái-sueh i to m̄ sìn.(我再怎麼解釋他都不相信。)　
4.是。表示有條件的肯定。例：想都有咧想啦，欲做猶是真懶。Siūnn to ū teh siūnn–lah, beh tsò iáu-sī tsin lán. (想是在想，真要做起來還是覺得懶洋洋的。)　
5.就……、又……，表示強調的語氣。例：我都無咧戇，袂遐簡單就予伊騙去。Guá to bô teh gōng, bē hiah kán-tan tō hōo i phiàn–khì. (我又不笨，不會這麼簡單就被他給騙了。)　
又見音 too

例：啊都伊毋來，阮才會欠一个人。Ah to i m̄ lâi, guán tsiah ē khiàm tsi̍t ê lâng. (都是因為他不來，我們才會缺一個人。)

Answer 19

Cí mù dōu bù shǒu: Yì 163-08-11
yīndú to
shìyì 1. Gèng, yě, shén, biǎoshì bǐjiào. Lì: Wǒ dū wú qù yǐ, yī gé jiào wú kěnéng qù. Guá to m̄ khì–ah, i koh-khah bô khó-lîng khì. (Wǒ dū bù qùle, tā gèng bù kěnéng qù.)
2. Yǐjīng. Lì: Nǐ dōu yù zǒu yǐ, mò guǎn zhē jì. Lí to beh tsáu–ah, mài kuán tsiah tsē. (Nǐ dōu yào zǒule, bié guǎn zhème duō.)
3. Jiē, wánquán, tōngtōng. Lì: Wǒ jiào àn zěn jiěshuō yīdōu wú xìn. Guá khah án-tsuánn kái-sueh i to m̄ sìn. (Wǒ zài zěnme jiěshì tā dōu bù xiāngxìn.)
4. Shì. Biǎoshì yǒu tiáojiàn de kěndìng. Lì: Xiǎng dōu yǒu liě xiǎng la, yù zuò yóu shì zhēn lǎn. Siūnn to ū teh siūnn–lah, beh tsò iáu-sī tsin lán. (Xiǎng shì zài xiǎng, zhēn yào zuò qǐlái háishì juédé lǎn yángyáng de.)
5. Jiù……, yòu……, biǎoshì qiángdiào de yǔqì. Lì: Wǒ dū wú liě zhuàng, mèi xiá jiǎndān jiù yǔ yī piàn qù. Guá to bô teh gōng, bē hiah kán-tan tō hōo i phiàn–khì. (Wǒ yòu bù bèn, bù huì zhème jiǎndān jiù bèi tā gěi piànle.)
Yòu jiàn yīn too

Lì: A dōu yī wú lái, ruǎn cái huì qiàn yīgè rén.Ah to i m̄ lâi, guán tsiah ē khiàm tsi̍t ê lâng. (Dōu shì yīnwèi tā bù lái, wǒmen cái huì quē yīgèrén.)

Question 20

詞目 就 部首：尢
音讀 tō　liền, chính là, đã 又唸作tiō、tio̍h、to̍h
釋義 1.即刻、馬上。表示狀況或動作很快會發生。例：閣過一个青紅燈，就會當看著兜。Koh kuè tsi̍t ê tshenn-âng-ting, tō ē-tàng khuànn-tio̍h in tau. (再過一個紅綠燈，就可以看到他家了。)；一下仔久就好矣。Tsi̍t-ē-á-kú tō hó–ah. (一下子就好了。)　
2.表示進一步確認或肯定。例：伊就是我的家後。I tō sī guá ê ke-āu. (她就是我的妻子。)；按呢就好。Án-ne tō hó. (這樣就好。)　
3.早已。表示已經發生過了。例：表演昨昏就結束矣。Piáu-ián tsa-hng tō kiat-sok–ah.(表演昨天就結束了。)　
4.表承接、選擇、讓步等關係。例：拄入門就喝枵。Tú ji̍p mn̂g tō huah iau.(剛進門就喊餓。)；你毋來，伊就無欲出面矣。Lí m̄ lâi, i tō bô beh tshut-bīn–ah.(你不來，他就不肯出面了。)　
又見音 tsiū

Answer 20

Cí mù jiù bù shǒu: Yóu
yīndú tō yòu niàn zuò tiō,tio̍h,to̍h
shìyì 1. Jíkè, mǎshàng. Biǎoshì zhuàngkuàng huò dòngzuò hěn kuài huì fāshēng. Lì: Géguò yīgè qīng hóng dēng, jiù huì dāng kànzhe dōu. Koh kuè tsi̍t ê tshenn-âng-ting, tō ē-tàng khuànn-tio̍h in tau. (Zàiguò yīgè hónglǜdēng, jiù kěyǐ kàn dào tā jiāle.); Yīxià zǐ jiǔ jiù hǎo yǐ. Tsi̍t-ē-á-kú tō hó–ah. (Yīxià zi jiù hǎole.)
2. Biǎoshì jìnyībù quèrèn huò kěndìng. Lì: Yī jiùshì wǒ de jiā hòu. I tō sī guá ê ke-āu. (Tā jiùshì wǒ de qīzi.); Àn ne jiù hǎo. Án-ne tō hó. (Zhèyàng jiù hǎo.)
3. Zǎoyǐ. Biǎoshì yǐjīng fāshēngguòle. Lì: Biǎoyǎn zuó hūn jiù jiéshù yǐ. Piáu-ián tsa-hng tō kiat-sok–ah.(Biǎoyǎn zuótiān jiù jiéshùle.)
4. Biǎo chéngjiē, xuǎnzé, ràngbù děng guānxì. Lì: Zhǔ rùmén jiù hē xiāo. Tú ji̍p mn̂g tō huah iau.(Gāng jìnmén jiù hǎn è.); Nǐ wú lái, yī jiù wúyù chūmiàn yǐ. Lí m̄ lâi, i tō bô beh tshut-bīn–ah.(Nǐ bù lái, tā jiù bù kěn chūmiànle.)
Yòu jiàn yīn tsiū

Question 21

詞目 著 　部首：艸
音讀 tio̍h　to̍h trúng, tới, phải
釋義 1.對。例：按呢著　án-ne tio̍h(這樣對)、著啦　tio̍h–lah(對啦)。毋著
2.輪到。例：著你 tio̍h lí（輪到你)。
3.得到。例：著病 tio̍h-pēnn（得病)、著獎　tio̍h-tsióng(中獎)。
4.得、要、必須。例：你著知道理。Lí tio̍h tsai tō-lí. (你要懂道理。)；著來呢！Tio̍h lâi–neh! (要來喔！)　
5.動詞補語，表示動作之結果。例：想著你　siūnn-tio̍h lí(想到你)、拍有著　phah ū tio̍h(打到了)。
6.動詞補語，後接形容該動作的狀態描述。例：想著真怨嘆。Siūnn-tio̍h tsin uàn-thàn. (想起來就覺得怨恨悲嘆。)
7.正符合、擊中目標。例：掔著目標　khian tio̍h bo̍k-phiau(投中目標)。
8.語助詞，表示意外。例：今仔日哪會遮寒著！Kin-á-ji̍t ná ē tsiah kuânn–tio̍h! (今天怎會這麼冷！)；人哪會遮濟著！Lâng ná ē tsiah tsē–tio̍h! (怎會這麼多人！)　　
又見音 to̍h、tio̍k、tù

Answer 21

Cí mù zhe bù shǒu: Cǎo
yīndú tio̍h
shìyì 1. Duì. Lì: Àn nezhe án-ne tio̍h(zhèyàng duì),zhe la tio̍h–lah(duì la). Wúzhe
2. Lún dào. Lì:Zhe nǐ tio̍h lí(lún dào nǐ).
3. Dédào. Lì: Zhuó bìng tio̍h-pēnn(débìng),zhe jiǎng tio̍h-tsióng(zhòngjiǎng).
4. Dei3, yào, bìxū. Lì: Nǐzhe zhīdàolǐ. Lí tio̍h tsai tō-lí. (Nǐ yào dǒng dào lǐ.);Zhe lái ne! Tio̍h lâi–neh! (Yào lái ō!)
5. Dòngcí bǔyǔ, biǎoshì dòngzuò zhī jiéguǒ. Lì: Xiǎngzhe nǐ siūnn-tio̍h lí(xiǎngdào nǐ), pāi yǒuzhe phah ū tio̍h(dǎ dàole).
6. Dòngcí bǔyǔ, hòu jiē xíngróng gāi dòngzuò de zhuàngtài miáoshù. Lì: Xiǎngzhe zhēn yuàn tàn. Siūnn-tio̍h tsin uàn-thàn. (Xiǎng qǐlái jiù juédé yuànhèn bēitàn.)
7. Zhèng fúhé, jí zhòng mùbiāo. Lì: Qiānzhe mùbiāo khian tio̍h bo̍k-phiau(tóu zhòng mùbiāo).
8. Yǔ zhùcí, biǎoshì yìwài. Lì: Jīn zǐ rì nǎhuì zhē hánzhe!Kin-á-ji̍t ná ē tsiah kuânn–tio̍h! (Jīntiān zěn huì zhème lěng!); Rén nǎhuì zhē jìzhe!Lâng ná ē tsiah tsē–tio̍h! (Zěn huì zhème duō rén!)
Yòu jiàn yīn to̍h,tio̍k,tù

Question 22

詞目 煞 　部首：火
音讀 suah　
釋義 1.結束、停止 xong。例：煞戲　suah-hì(戲散場)。
2.罷休、放手。例：煞煞去　suah-suah–khì (算了)。
3.怎麼、哪有。表反詰 [trả lời bằng cách hỏi ngược lại] 語氣。例：煞有　suah ū (哪有)、煞無　suah bô (怎麼沒有)。
4.竟然，表意外的意思。例：伊煞走去嫁翁。I suah tsáu khì kè-ang đi lấy chồng. (她竟然跑去嫁人。)　
5.抑制、阻止。例：煞癢　suah tsiūnn(止癢)。
6.為凶神所傷。例：煞著　suah–tio̍h(被鬼神傷到)。
7.凶神。例：凶神惡煞　hiong sîn ok suah。
又見音 sannh、sat

Answer 22

Cí mù shā bù shǒu: Huǒ
yīndú suah
shìyì 1. Jiéshù, tíngzhǐ. Lì: Shā xì suah-hì(xì sànchǎng).
2. Bàxiū, fàngshǒu. Lì: Shā shā qù suah-suah–khì(suànle).
3. Zěnme, nǎ yǒu. Biǎo fǎnjié yǔqì. Lì: Shà yǒu suah ū(nǎ yǒu), shā wú suah bô(zěnme méiyǒu).
4. Jìngrán, biǎo yìwài de yìsi. Lì: Yī shā zǒu qù jià wēng. I suah tsáu khì kè-ang. (Tā jìngrán pǎo qù jià rén.)
5. Yìzhì, zǔzhǐ. Lì: Shā yǎng suah tsiūnn(zhǐ yǎng).
6. Wèi xiōngshén suǒ shāng. Lì: Shāzhe suah–tio̍h(bèi guǐshén shāng dào).
7. Xiōngshén. Lì: Xiōngshén’èshà hiong sîn ok suah.
Yòu jiàn yīn sannh,sat

Question 23

詞目 晡 　部首：日
音讀 poo　
釋義 1.半天。例：下晡　ē-poo (下午)、頂晡　tíng-poo (上午)、一晡　tsi̍t poo (一個半天)、規半晡　kui-puànn-poo (整個半天，即很久的意思。)。
2.指申時，即下午三點至五點。

Answer 23

Cí mù bū bù shǒu: Rì
yīndú poo
shìyì 1. Bàntiān. Lì: Xià bū ē-poo(xiàwǔ), dǐng bū tíng-poo(shàngwǔ), yī bū tsi̍t poo(yīgè bàntiān), guī bàn bū kui-puànn-poo(zhěnggè bàntiān, jí hěnjiǔ de yìsi.).
2. Zhǐ shēn shí, jí xiàwǔ sān diǎn zhì wǔ diǎn.

Question 24

詞目 蹛 部首：足
音讀 tuà　tọa, trú
釋義 1.居住。例：你蹛佗位？Lí tuà tó-uī? (你住在哪裡？)　
2.在。表示位置。例：物件囥蹛桌頂就好。Mi̍h-kiānn khǹg tuà toh-tíng tō hó. (東西放在桌上就好。)　
3.過夜。例：蹛飯店　tuà pn̄g-tiàm(在飯店過夜)。
4.任職。例：我蹛這間公司五年矣。Guá tuà tsit king kong-si gōo nî–ah. (我任職於這家公司五年了。)　
異用字 帶、滯

Answer 24

Cí mù dài bù shǒu: Zú
yīndú tuà
shìyì 1. Jūzhù. Lì: Nǐ dài tuó wèi? Lí tuà tó-uī? (Nǐ zhù zài nǎlǐ?)
2. Zài. Biǎoshì wèizhì. Lì: Wùjiàn kàng dài zhuō dǐng jiù hǎo. Mi̍h-kiānn khǹg tuà toh-tíng tō hó. (Dōngxī fàng zài zhuō shàng jiù hǎo.)
3. Guòyè. Lì: Dài fàndiàn tuà pn̄g-tiàm(zài fàndiàn guòyè).
4. Rènzhí. Lì: Wǒ dài zhè jiān gōngsī wǔ nián yǐ. Guá tuà tsit king kong-si gōo nî–ah. (Wǒ rènzhí yú zhè jiā gōngsī wǔ niánle.)
Yì yòng zì dài, zhì

Question 25

詞目 帶 　 部首：巾
音讀 tuà　mang, cầm, dẫn, dải
釋義 1.攜、拿。例：帶便當　tuà piān-tong。
2.引領。例：帶路　tuà-lōo、帶領　tuà-niá。
3.泛指長條物。例：糾帶　kiù-tuà(鬆緊帶)、臍帶　tsâi-tuà、皮帶　phuê-tuà。
又見音 tài

Answer 25

Cí mù dài bù shǒu: Jīn
yīndú tuà
shìyì 1. Xié, ná. Lì: Dài biàndang tuà piān-tong.
2. Yǐnlǐng. Lì: Dàilù tuà-lōo, dàilǐng tuà-niá.
3. Fàn zhǐ cháng tiáo wù. Lì: Jiū dài kiù-tuà(sōngjǐndài), qídài tsâi-tuà, pídài phuê-tuà.
Yòu jiàn yīn tài

Question 26

詞目 看覓
音讀 khuànn-māi　coi thử, để coi
釋義 1.看一看、看一下。例：你去看覓，才來共我講。Lí khì khuànn-māi, tsiah lâi kā guá kóng.(你去看一看，再來告訴我。)　
2.動詞後綴，表嘗試之意。例：食看覓　tsia̍h khuànn-māi(吃吃看)、鼻看覓　phīnn khuànn-māi(聞聞看)。

Answer 26

Cí mù kàn mì
yīndú khuànn-māi
shìyì 1. Kàn yī kàn, kàn yīxià. Lì: Nǐ qù kàn mì, cái lái gòng wǒ jiǎng.Lí khì khuànn-māi, tsiah lâi kā guá kóng.(Nǐ qù kàn yī kàn, zài lái gàosù wǒ.)
2. Dòngcí hòuzhuì, biǎo chángshì zhī yì. Lì: Shí kàn mì tsia̍h khuànn-māi(chī chī kàn), bí kàn mì phīnn khuànn-māi(wénwén kàn).

Question 27

詞目 若 　部首：艸
音讀 nā, ná　nếu
釋義 如果。例：早若知我就毋來矣。Tsá nā tsai guá tō m̄ lâi–ah. (如果早知道我就不來了。)　
又見音 ná、jio̍k/lio̍k

Answer 27

Cí mù ruò bù shǒu: Cǎo
yīndú nā
shìyì rúguǒ. Lì: Zǎo ruò zhī wǒ jiù wú lái yǐ.Tsá nā tsai guá tō m̄ lâi–ah. (Rúguǒ zǎo zhīdào wǒ jiù bù láile.)
Yòu jiàn yīn ná,jio̍k/lio̍k

Question 28

詞目 予 　部首：亅
音讀 hōo　cho, để cho, bị/được
釋義 1.給予。例：我予你一个面子，這件代誌就準拄煞。Guá hōo lí tsi̍t ê bīn-tsú, tsit kiānn tāi-tsì tō tsún tú-suah. (我給你一個面子，這件事就這樣算了。)　
2.被……。例：我袂記得寫功課，毋才會予老師罵。Guá bē-kì-tit siá kong-khò, m̄-tsiah ē hōo lāu-su mē. (我忘了寫作業，所以才會被老師罵。)　
3.讓……。後加「伊」字而「伊」省略時，則不變調。例：予伊去啦！莫插伊。Hōo i khì–lah! Mài tshap–i. (讓他去啦！別理他。)　
異用字 互

Answer 28

Cí mù yǔ bù shǒu: Jué
yīndú hōo
shìyì 1. Jǐyǔ. Lì: Wǒ yú nǐ yīgè miànzi, zhè jiàn dài zhì jiù zhǔn zhǔ shā.Guá hōo lí tsi̍t ê bīn-tsú, tsit kiānn tāi-tsì tō tsún tú-suah. (Wǒ gěi nǐ yīgè miànzi, zhè jiàn shì jiù zhèyàng suànle.)
2. Bèi……. Lì: Wǒ mèi jìdé xiě gōngkè, wú cái huì yǔ lǎoshī mà.Guá bē-kì-tit siá kong-khò, m̄-tsiah ē hōo lāu-su mē. (Wǒ wàngle xiě zuòyè, suǒyǐ cái huì bèi lǎoshī mà.)
3. Ràng……. Hòu jiā yī'zì ér yī’shěnglüè shí, zé bù biàndiào. Lì: Yǔ yī qù la! Mò chā yī.Hōo i khì–lah! Mài tshap–i. (Ràng tā qù la! Bié lǐ tā.)
Yì yòng zì hù

Question 29

詞目 共 　部首：八
音讀 kā　siõng ài lâng kã thiànn??
釋義 1.給。用來加強語氣。例：你共我會記咧！Lí kā guá ē kì–leh! (你給我記住！)　
2.跟、向。例：我共你講。Guá kā lí kóng. (我跟你說。)　
3.幫……。例：共伊鬥做。Kā i tàu tsò. (幫忙他做。)　
4.把、將。後加「伊」而「伊」省略時，則不變調。例：共房間摒摒咧。Kā pâng-king piànn-piànn–leh. (把房間打掃一下。)；共伊放袂記。Kā i pàng bē-kì. (把他忘了。)　將
又見音 kāng、kiōng
異用字 給

Answer 29

Cí mù gòng Bù shǒu: Bā
Yīndú kā
shìyì 1. Gěi. Yòng lái jiāqiáng yǔqì. Lì: Nǐ gòng wǒ huì jì liě!Lí kā guá ē kì–leh! (Nǐ gěi wǒ jì zhù!)
2. Gēn, xiàng. Lì: Guá kā lí kóng. (Wǒ gēn nǐ shuō.)
3. Bāng……. Lì: Kā i tàu tsò. (Bāngmáng tā zuò.)
4. Bǎ, jiāng. Hòu jiā yī'ér yī’shěnglüè shí, zé bù biàndiào. Lì: Gòng fángjiān bǐng bǐng liě.Kā pâng-king piànn-piànn–leh. (Bǎ fángjiān dǎsǎo yīxià.); Gòng yī fàng mèi jì.Kā i pàng bē-kì. (Bǎ tā wàngle.) Jiāng
yòu jiàn yīn kāng,kiōng
yì yòng zì gěi

Question 30

詞目 佮 　部首：人
音讀 kah, kap cả, cùng, kèm, hợp
釋義 1.和、及、與、跟。例：我欲佮你結婚。Guá beh kah lí kiat-hun. (我要跟你結婚。)　
2.搭配。例：食魚食肉，也著菜佮。Tsia̍h hî tsia̍h bah, iā tio̍h tshài kah. cũng phải kèm rau (吃多了大魚大肉，也得要搭配一些蔬菜。)　
3.附帶。例：頭家！佮兩支蔥仔好無？Thâu-ke! Kah nn̄g ki tshang-á hó–bô? (老闆！附送兩根蔥好嗎？)　
4.適合、相合。例：佮意　kah-ì(喜歡)、佮喙　kah-tshuì(合口味)。
又見音 kap
異用字 及、甲、合

詞目 參 　部首：厶
音讀 tsham　tham với
釋義 1.和、跟。例：你參伊去。Lí tsham i khì. (你跟他去。)　
2.一起、加入。例：你哪會連我都罵參落去？Lí ná-ē liân guá to mē tsham–lo̍h-khì? (你怎麼連我都一起罵？)　
3.晉謁。例：參見　tsham-kìnn、參拜　tsham-pài。
又見音 sim、som

詞目 摻 　部首：手
音讀 tsham　”chan”
釋義 加入、混合。例：我的紅茶無愛摻糖。Guá ê âng-tê bô ài tsham thn̂g. (我的紅茶不要加糖。)　
又見音 tshàm
異用字 攙

Answer 30

Cí mù gé bù shǒu: Rén
yīn dú kah
shìyì 1. Hé, jí, yǔ, gēn. Lì: Wǒ yù gé nǐ jiéhūn. Guá beh kah lí kiat-hun. (Wǒ yào gēn nǐ jiéhūn.)
2. Dāpèi. Lì: Shí yú shíròu, yězhe cài gé. Tsia̍h hî tsia̍h bah, iā tio̍h tshài kah. (Chī duōle dà yú dàròu, yě dé yào dāpèi yīxiē shūcài.)
3. Fùdài. Lì: Tóu jiā! Gé liǎng zhī cōng zǐ hǎo wú? Thâu-ke! Kah nn̄g ki tshang-á hó–bô? (Lǎobǎn! Fùsòng liǎng gēn cōng hǎo ma?)
4. Shìhé, xiànghé. Lì: Gé yì kah-ì(xǐhuān), gé huì kah-tshuì(hé kǒuwèi).
Yòu jiàn yīn kap
yì yòng zì jí, jiǎ, hé
Cí mù cān bù shǒu: Sī
yīndú tsham
shìyì 1. Hé, gēn. Lì: Nǐ cān yī qù. Lí tsham i khì. (Nǐ gēn tā qù.)
2. Yīqǐ, jiārù. Lì: Nǐ nǎhuì lián wǒ dū mà cān luò qù? Lí ná-ē liân guá to mē tsham–lo̍h-khì? (Nǐ zěnme lián wǒ dū yīqǐ mà?)
3. Jìnyè. Lì: Cānjiàn tsham-kìnn, cānbài tsham-pài.
Yòu jiàn yīn sim,som
Cí mù càn bù shǒu: Shǒu
yīndú tsham
shìyì jiārù, hùnhé. Lì: Wǒ de hóngchá wú ài càn táng. Guá ê âng-tê bô ài tsham thn̂g. (Wǒ de hóngchá bùyào jiātáng.)
Yòu jiàn yīn tshàm
yì yòng zì chān

Question 31

詞目 甲 　部首：田
音讀 kah　
釋義 1.到。表示抵達某個地點、時間或狀態。例：等甲彼一工就袂赴矣。Tán kah hit tsi̍t kang tō bē-hù–ah. (等到那一天就來不及了。)　
2.到……的地步。表示所達到的結果或程度。例：我的腹肚疼甲欲死。Guá ê pak-tóo thiànn kah beh-sí. (我的肚子痛得要死。)　
3.既然，表示事情的前提。例：你甲毋答應，阮只好揣別人。Lí kah m̄ tah-ìng, guán tsí-hó tshuē pa̍t-lâng. (既然你不答應，我們只好找別人。)　
4.哪會、怎麼會、怎麼可能，用於反詰。例：甲遐衰，會去拄著這款代誌？Kah hiah sue, ē khì tú-tio̍h tsit khuán tāi-tsì? (哪那麼倒楣，會遇到這種事？)　
又見音 kah、kap
異用字 𢓜、徦、到

Answer 31

Cí mù jiǎ bù shǒu: Tián 102-00-05
yīn dú kah
shìyì 1. Dào. Biǎoshì dǐdá mǒu gè dìdiǎn, shí jiàn huò zhuàngtài. Lì: Děng jiǎ bǐ yī gōng jiù mèi fù yǐ. Tán kah hit tsi̍t kang tō bē-hù–ah. (Děngdào nà yītiān jiù láibujíle.)
2. Dào……dì dìbù. Biǎoshì suǒ dádào de jiéguǒ huò chéngdù. Lì: Wǒ de fù dù téng jiǎ yù sǐ. Guá ê pak-tóo thiànn kah beh-sí. (Wǒ de dùzi tòng dé yàosǐ.)
3. Jìrán, biǎoshì shìqíng de qiántí. Lì: Nǐ jiǎ wú dāyìng, ruǎn zhǐhǎo chuāi biérén. Lí kah m̄ tah-ìng, guán tsí-hó tshuē pa̍t-lâng. (Jìrán nǐ bù dāyìng, wǒmen zhǐhǎo zhǎo biérén.)
4. Nǎhuì, zěnme huì, zěnme kěnéng, yòng yú fǎnjí. Lì: Jiǎ xiá shuāi, huì qù zhǔzhe zhè kuǎn dài zhì? Kah hiah sue, ē khì tú-tio̍h tsit khuán tāi-tsì? (Nǎ nàme dǎoméi, huì yù dào zhè zhǒng shì?)
Yòu jiàn yīn kah,kap
yì yòng zì gé, jiǎ, dào

Question 32

詞目 拄拄
音讀 tú-tú　Lí tú tsiah kiò guá khuànn siánn,
釋義 1.剛好、正好、恰好。例：遮咧欠跤手，伊拄拄有閒，就請伊來鬥相共。Tsia teh khiàm kha-tshiú, i tú-tú ū-îng, tō tshiánn i lâi tàu-sann-kāng. (這裡缺人手，他剛好有空，就請他來幫忙。)　拄好、拄拄仔、拄仔好、拄遷
2.剛剛、剛才、過沒多久。例：無彩拄拄落肥爾爾，隨就做大水。Bô-tshái tú-tú lo̍h-puî niā-niā, suî tō tsò-tuā-tsuí. (可惜才剛剛施肥而已，立刻就發生水災了。)　拄才、拄仔、頭拄仔、頭先仔

Answer 32

Cí mù zhǔ zhǔ
yīndú tú-tú vừa mới
shìyì 1. Gānghǎo, zhènghǎo, qiàhǎo. Lì: Zhē liě qiàn jiāo shǒu, yī zhǔ zhǔ yǒu xián, jiù qǐng yī lái dòu xiāng gòng. Tsia teh khiàm kha-tshiú, i tú-tú ū-îng, tō tshiánn i lâi tàu-sann-kāng. (Zhèlǐ quē rénshǒu, tā gānghǎo yǒu kòng, jiù qǐng tā lái bāngmáng.) Zhǔ hǎo, zhǔ zhǔ zǐ, zhǔ zǐ hǎo, zhǔ qiān
2. Gānggāng, gāngcái,guò méi duōjiǔ. Lì: Wú cǎi zhǔ zhǔ luò féi ěr ěr, suí jiù zuò dà shuǐ. Bô-tshái tú-tú lo̍h-puî niā-niā, suî tō tsò-tuā-tsuí. (Kěxí cái gānggāng shīféi éryǐ, lìkè jiù fāshēng shuǐzāile.) Zhǔ cái, zhǔ zǐ, tóu zhǔ zǐ, tóu xiān zǐ

Question 33

ē-poo
hó sè bue1
tsún-pī
kuí
m̄-tsiah
Tsá nā tsai guá tō m̄ lâi–ah.
著來呢！Tio̍h lâi–neh!
Lí kám bô beh khì?
Lí kám beh khì?　
Tsi̍t-ē-á-kú tō hó–ah.
盍會按呢？Khah ē án-ne?
你足巧的呢！Lí tsiok khiáu–ê–neh! (你很聰明耶！)　
煞煞去　suah-suah–khì (算了)
Tse sī hó–ê, he sī pháinn–ê.
–looh / –loh biǎoshì yǐjīng wánchéng de yǔqì
–leh zhì yú jù mò, yòng yǐ jiāqiáng yǔqì.
tsit kiānn tāi-tsì tō tsún tú-suah 這件代誌就準拄煞
Guá bē-kì-tit siá kong-khò, m̄-tsiah ē hōo lāu-su mē
Hōo i khì–lah! Mài tshap–i. (讓他去啦！別理他。)
共 kā
若 nā
看覓 khuànn-māi
遐 / 遐爾 hiah / hiah-nī
閣 koh
頂 tíng

都 to

就 tō　 tiō、tio̍h、to̍h、 tsiū
著 tio̍h to̍h
遮 tsiah Lí ná ē tsiah kú tsiah lâi?
蹛 tuà　tọa, trú
頂懸 tíng-kuân
呢–neh Lí tsiok khiáu–ê–neh!
呢–nih Lí khùn-pá–ah–nih?
參 tsham tham với
才 tsiah
煞 suah suah-suah–khì suah ū、煞無　suah bô
I tsia̍h kàu la̍k-tsa̍p-guā huè iáu-koh teh tsoh-sit.

Guá m̄ kóng, hōo lí ioh.

Answer 33

下午
好了嗎 (勢 shi4)
準備
幾
(所以)才
(如果早知道我就不來了。) Sớm nếu biết
(要來喔！)　
(你難道不去嗎？)khó mà không, đừng nói ko đi nghe
你敢欲去？ (你要去嗎？)
(一下子就好了。)　一下仔久
(怎麼會這樣？) he2
zú qiǎo! Lí tsiok khiáu–ê–neh! (Nǐ hěn cōngmíng yé!)
Shā shā qù suah-suah–khì (suànle)
(這是好的，那是壞的。)
rồi tong-jiân–looh
tsha hn̄g–leh. chà dé yuǎn ne!
zhè jiàn shì jiù zhèyàng suànle
Wǒ wàngle xiě zuòyè, suǒyǐ cái huì bèi lǎoshī mà.
Ràng tā qù la! Bié lǐ tā.
Bǎ Gěi Gēn Bāng 共伊鬥做 Kā i tàu tsò. (幫忙他做)
ruò nếu
phīnn khuànn-māi (wénwén kàn). coi thử
nàme
又、再、還 lại, rồi, còn 反倒 Fǎndào mà
Qián, shàng, xiān: tíng-pái(上一次) toh-tíng(桌上) 頂替 thay thế Guá tíng i ê khueh (quē)
dōu,
是 Siūnn to ū teh siūnn–lah, beh tsò iáu-sī tsin lán (Xiǎng shì zài xiǎng, zhēn yào zuò qǐlái háishì juédé lǎn yángyáng de.)
就……、又…… Guá to bô teh gōng, bē hiah kán-tan tō hōo i phiàn–khì. (Wǒ yòu bù bèn, bù huì zhème jiǎndān jiù bèi tā gěi piànle.)
jiù
Duì dào Dei3
rúcǐ, zhème (Nǐ zěnme zhème jiǔ cái lái?)
Jūzhù Zài Guòyè Rènzhí
shàngmiàn, shàng tou
biǎoshì zànxǔ (Nǐ hěn cōngmíng yé!)
shì bùshì, shì ma (Nǐ shuì bǎole shì ma?)
Hé, gēn, Yīqǐ, jiārù
mới, chỉ mới, mới là, rồi mới
(算了), (哪有), (怎麼沒有)
活到六十多歲還在工作。60 ngoài, hãy còn làm lúa 作穡 sè
yi4 = cai1 ce4

Question 34

歡喜念歌詩 1
ling2li7
tshit
se2 bi2, se2 uann2, se2 ti7, se2 sann
iā koh
ak-hue
ko3 sio2 ti7
Ke a2 lang5 tsin tse7
u7 loo7 be7 tang7 ke3
tah8 tioh8 lâng ê ê
góa kong2 tsit8 siann “tsin sit lé”
Lâng kheh lâi
tsin huann hí
tshiann2 tse7 phòng í
tshiann2 lim tê
tshiann2 tsiah8 kue2 tsí
lâng kheh tsin huann hí
Suainn7 á tshenn, suainn7 á ng5
khah ng5 ê hoo7 ma ma
toa7 liap8 ê hoo7 pa pa
khah tshenn ê lâu hoo7 góa
Niau á ka ki7 kiann5
káu á ka ki7 tsiah8
góa toa7 hàn a
bián hoo7 lâng tshi7
bián hoo7 lâng khan
be7 tshá be7 uan
khah bat lí
góa toa7 hàn a
Tsé tsé sàu thóo kha tshit í toh
góa ma7 ê
ko ko tsiah8 mih8 kiann7 sing sé tshiu2
góa ma7 ê
a pa un7 tong7 koo3 sin thé
góa ma7 ê
Góa ka7 ma ma tàu tshit í á, toh á.
Góa theh8 pò tsua2 hoo7 pa pa khoann3.
Sé tshiu2, sé tshui3, sé bin7, sé sian khu
Tshing7 sann, tshing7 ê, tshing7 bueh8 á
Tì bo7 á
Ài khùn
Khùn tiong tàu
Tsiūnn tshia, loh8 tshia
Tsè hoo7 hó, khng3 hoo7 hó, theh8 hoo7 hó
Tshit thô; sng2
Proverbs pp 22-23
Bak8 tsiu khoann3 mih8 kiann7
hinn7 á e7 thiann siann
phinn7 á hó phinn7 phang
u7 tshui3 hó tshut siann
Góa ê bak8 tsiu sing5 pa pa
góa ê tshui3 sing5 ma ma
góa ê phinn7 á sing5 a kong
góa ê bin7 hing5 sing5 a má
a kong, a má, pa pa, ma ma
lóng kóng góa si7 in ê sim kuann á
Tse7 tshu tshu
e7 pian3 khiau ku
tse7 tshiann3 tshiann3
lâng tshia e7 thiann3
tse7 hoo7 hó
lâi tshiah8 tsúi kó
tse7 bô hó
puah8 chit8 e7 khiàu khiàu tó
It pàng ke, ji7 pàng ah, sann pun khui
sì sio thah8, goo7 tah hing
lak8 phah tshiú, tshit ui5 tshiunn5, peh bong phinn7
káu giú hinn7, tsap8 tsiah8 khí
Nng7 lúi toa7 bak8 tsiu
tin tong hinn7 á ling5 kak tshui3 (?)
kui kang bong e7 hâi
siunn7 beh kuann2 kín huat tshùi tshiu
Phinn7 á beh tshong3 sím mih?
phinn7 á beh phinn7 phang bi7
Gín á tsin hòonn ki5
khòann lâng teh liah8 hi7
chit8 e8 bô tiunn ti5 / bô tsù ì
hiám hiám puah8 loh8 khì
Lat8 chí peh be7 khui
Tai7 ke tsò hué / * tsò tin7* lâi tshit thô
lau7 su kóng, m7 thang khok8 tioh8 thâu khak…
Khòann kah kui ê lâng gong7 gong7
Ài sng2 bô iàu kín, tan7 si7 lín tsai iánn u7 sím mih m7 thang sng2 bô?… tian7 m7 thang sng2
lau7 su, si7 ui7 sím mih leh
Sán
tshin tshiunn7
Niau á ài tsiah8 hi5
k5 thann bô tshù bi7
…
góa si7 tak8 hang7 tsiah8
iáu si7 góa siong7 kuai
A ti7 a ti7
bô tshing7 hiu5 á bô tshing7 ê
sing khu kuann5 kha khí ke bú phê
kuann2 kín jip8 khì tshù lai7 té
lim chit8 uann2 kiunn bú tê
liâm pinn pian3 tso3 tsit8 tsiah uah8 thiau3 hê
Sat bun5
Kiann5 tsit8 ê loo7 tsiu7 huah kan khoo2
Tsiah8 ioh8 á
ma ma kong2, pēnn/pīnn beh hó
phainn2 lim phainn2 thun, ma7 tioh8 jim2
Ma ma, góa pak too2 thiann3 thiann3
si7 m7 si7 tsiah8 phainn2 pak too2
góa tng2 lai5 ê si5, tsiah8 tsit8 uann2 ô á mi7 suann3, koh lim tsit8 uann2 lik8 tau7 ping
li2 tsiu7 si7 tsiah8 sio tsiah8 ling2, o peh8 tsiah8, tsiah e7 an3 ne. U7 làu sái bô?
tsiah tsit8 nng7 pái nia7 nia7
iau2 si7 lai5 khì hoo7 i sing khoann3 tsit8 e7 khah hó

Answer 34

linh lợi
lau (toh/i2)
rửa gạo, chén, đũa, giặt đồ
cũng còn, 也 ye3
tưới hoa/cây
顧 gu4 cố, giữ em
con đường người thiệt nhiều
có lộ không qua lọt
đạp trúng người ta giày 踏 tà, 鞋 xié
nói một tiếng 聲 sheng1
Người khách lại

mời ngồi ghế nệm 膨 péng
uống trà
trái cây 子 zi3

xoài 檨 she1
to trái
để cho tôi, lưu
Mèo con tự đi
chó con tự ăn
tôi đại hán rồi
không cần để người ta đút 飼 sì
dắt 牽 qian1
quấy 炒 chao3, oan 冤 yuan1 thù
rất hiểu lý, li3

Chị chị quét dưới đất lau ghế bàn 掃 sao3, tu3 腳 jiao3
tôi cũng làm được
tiên rửa tay

vận động cố thân thể

Tôi giúp mẹ đấu lau cái ghế, cái bàn.
bao4zhi3
rửa tay, súc miệng, rửa mặt, tắm 身軀 shen1qu1 thân khu
mặc đồ, mang giầy, mang vớ 襪 wa4
đội mũ 戴 dai4 帽 mao4
buồn ngủ [xiang3 shui4 jiao4]
ngủ trưa (trung châu, giữa ngày) [shui4 wu3 jiao4]
lên xe [shang4 che1], xuống xe [xia4 che1]
[zuo4 hao3], [fang4 hao3], [na3 hao3]
[wan3]

mắt
tai hui4 nghe tiếng
mũi
miệng xuất tiếng
giống, 成 chéng

mặt hình
tim gan (bảo bối)
ngồi nghiêng nghiêng 趨 qu1 xu (thời)
hui4 biến gù lưng 曲 qu1 (cong, vẹo),
thẳng [zheng4]
người ta mới thương 疼 téng
ngồi cho ngay
lại ăn thủy quả

té một hạ chổng 4 vó lên trời 翹 qiao2/qiao4 倒 dao3/dao4
放 fang4 (?) gà, vịt [ya1], phần 開 kai1
相 xiang1/xiang4, 疊 die2, vỗ ngực 搭 da1 胸 xiong1
vỗ tay, 圍 wei2 vi, 牆 qiang2 tường, 摸 mo1/mo2 mò, mũi
kéo tai, ăn hết
Hai con mắt to
phúc khí tướng của lỗ tai

cả ngày rờ cằm 摸 mo1 mò
tưởng muốn nhanh khẩn phát râu 趕 gan3 緊 jin3

vị [wei4]
hiếu kỳ
câu cá
không chú ý 張持 zhang1 chi2
sém sém té đi rồi
lột không ra, bú hùi
dà jia1 yi1 qi3 做伙 zuo4 huo3 làm nhóm, 做陣 zhen4 trận
bu2 yao4 通 tong1, khỏ peng4 dao4
kan4 de 甲 jia3 cả người khờ câm

瘦 shou4
親像 như thể, hao3 xiang4

thứ khác, thú vị [hứng thú]

hai2 shi4; ngoan
di4di4
wai4tao4
nổi da gà mái
cảm khẩn nhập khứ vô trong nhà
uống một chén trà gừng mẹ
lập tức, tôm sống nhảy
xà bông
hô [han3] cam khổ
Chi1 yao4
bịnh muốn hết
khó uống, khó nuốt, cũng phải ráng 忍 ren3
腹肚 fu4 du4 tong4 tong4
ăn đau bụng
mì sợi 線 xian4 tuyến
lục 綠 đậu băng, đậu xanh đá

mới ra như vậy 落屎 shi3, cứt (la1 du4 zi)
mới một hai lần mà thôi
hay là (nên)

Question 35

歡喜念歌詩 2
A bú sè sann tshu3 lai7 phi
Tshun
tó tòa
Kun5 noa7 noa7, tsit8 lâng pun tsit8 puànn
Thàu tsa2 tshut mng5 kau3 thinn oo
lâu kuann7 lâu kah ná loh8 hoo7
tak8 jit8 tak8 jit8
Toa7 hiann thâu khak siong7 kai3 khiau2
Si7 siánn-lâng sé sann tsiah sin khóo
Lí teh liam7 sím mih?
Tsit8 khùn giah8 sann ki
Góa tshiunn3 La, tsiah8 pat8 á
Ing7 toa7 tiann2, tsian ke nng7
peh8 png8 tsu2 sik8 lai5 tsha2 nng7
Bô tshin3 tshai2
lua7 ho2
tsin ki5 kuai3
I5 pô ná tsiah8 ná o ló
Mài sann tsinn
Hoat ê hioh8 á tshinn tshinn tshinn
Han-tsi5/han-tsu5
u7 ê pu5, u7 ê hang
han tsi5 han tsi5 phang phang phang
tsiah8 tsit8 tshui3, tinn koh sang
U7 si kue, ong7 lai5, bok8 kue, koh u7 lian2 bu7
bok8 kue gu5 ling/ni tsin hó lim
Tsau3 kha tiau3 tsit8 koa2 á tô
tsiann3 ping5 tiau4 tshenn tshai3

Answer 35

mẹ giặt đồ phơi trong nhà(?)
còn lại (ăn không hết)
nằm dài
luộc chín nhừ, một người chia một nửa
sáng sớm 透 tou4 thấu; trời tối
汗 hàn; ná/na7 như
mỗi ngày
anh cả đầu óc tối giới xảo (thông minh)
là ai giặt đồ khổ như vầy
nian4
một lần lấy ba cây 枝 zhi1
chang3 xướng; ổi
dùng (iong7) chảo 鼎 ding3 to chiên trứng gà
cơm trắng nấu chín 熟 shou2 lại xào trứng
bù sui2 bian4 凊采 jing4 nguội, lạnh; cai3 thái, thải
duo1 hao3 偌 ruo4 rứa
zhen qi guai
bà dì vừa ăn vừa trầm trồ 呵咾
đừng giành nhau 相 xiang1 tương; 爭 zheng1 tranh
phát (mọc) ra lá xanh xanh xanh [chang3 de]
khoai lang 番薯 fan1 shu3
có cái nướng 炰 páo; 烘 hong1
thơm 芳 fang1
ăn một miệng, ngọt lại tơi (xốp) 鬆 song1
còn có mận 蓮霧 lian2 wu4
sữa bò 奶 nai3
nhà bếp 灶跤 zao4 táo, treo một vài tranh (tu3)
chính phiến/bàng 正爿/旁 treo rau xanh

Question 36

蔡阿嘎教你講台語!每日一臺詞1 [媽媽青菜篇]
thng-sî-á-tshài 湯匙仔菜

Answer 36

青江菜

Question 37

哈佛台語101, 2005 年
Lau7-su, sit-le2. Gua2 ti5-to3. p 16
Tshiann2 kong2 khah tua7 siann–leh. p 17 ‘Xin nói khá lớn tiếng chút’
Tshiann2 tse7.
Lin2 u7 kui2-e5 lau7-su? p 23
Kan-tann tsit8 e5 nia7-tiann7.
An2-ne lau7-su tsin sin-khoo2.
Lin2 hak8-hau7 u7 jua7-tse7 lang5?
Hak8-sing tsha-put-to u7 nng7 ban7 e5.
Oo~ooh! U7-kau3 tse7. Lin2 hak8-hau7 u7-kau3 tua7.
Hiah-ni7 tsio2.
Hiah-ni7 tse7.
Tsit8 tsiat si7 jua7 ku2?
Tsit́-tsiat u7 tiam2-puann3 tsing. p24
Tai7-poo7-hun7 si7 Tai5-bi2-lang5, ma7 u7 Tiong-kok-lang5, Bi2-kok-lang5 kap Ka-na2-tai7-lang5.
tshit/tshit p 29
tsit8 pah khong3 it
tsit8 tshing
tsit8 ban7
12 e5 hak8-sing p 30
1 tai5 tshia
3 ki pit
5 king tshu3
10 pun2 tsheh
9 tsiah kau2
2 tiau5 loo7
8 liap8 si-kue
Kan-tann 1 khoo nia7-nia7.
Kan-tann gua2 kap li2 nia7-nia7.
Kan-tann kue3 sann tiau5 ke nia7-nia7.
tsin / tsiann5 / tsiok / u7-kau3 / hui-siong5 / iau2-siu7 + Adj. p 31
Tsia / hia, tse si7 / he si7, tsit e5 / hit e5
sái-tshia
sím-mih8 si5-tsun7 hit tsun7
Kan-tann hioh 11 kang – ui3 12 gueh8 19 hioh kàu tsiann gueh8 tshe it.
An-ne u7-kàu té. Guán hioh kui kò gueh8 leh.
Si7 án-tsuann2 kóng? Ah to (都是因為) sù-kui3 lóng tsin juah8 ah.
ki5-sit8
sit-tsai7
Bô leh. Sóo-í gua2 bô tsin tshing-tsho2 sù-kui3 ê sik-tshai2.
iah-si7 kóng, e7 sái kóng
in-ui7
tsit8-e7 kàu
Ma7 si7 u7 lah,
Lín hia lâng ê phuê-hu-sik ma7 si7 tsin tse7 khuán, kám m7 si7?
Bô kài tse7, kan-tann u7 peh8 ê, oo ê, ng5 ê, kap ang5 ê.
bô jua7 tse7, kan-tann u7 sì tsiong2.
tshing7 ê sann
Na7 si7 sann-á-khòo ê sik-tshai2 toh8 iau2-siu7 tse7.
Tàu-té si7 jua7-tse7?
Ma7 u7 nâ ê, tsi2 ê, bí-sik ê, gin5-sik ê, ka-pi-sik ê, phú-sik ê, hún-âng-á-sik ê, kam-á-sik ê.
Tsin li7-hai7 oo ~. Tak8 hang7 sik to tsai.
Enn3–ènn–sit-lé, gua2 khuann3 bô. Gua2 ù sik-bông.
I hoo7 lâng (=hong22) phian3 phian3 khì.
Mài hoo7 lâng khuann3-sue. 看衰 cui1 suy
Mài ka7 gua2 hai7.
Mài ka7 lâng (=kang22) tshio3.
Lí ka7 lâng lám hoo7 ân lah.
suí-suí, suí, suí-suí-suí, suí-tang-tang
ling7-ling7
sio-sio… sio-kún-kún
kiam5-kiam5, tinn-tinn
Lí kám bat khì seh8 ia7-tshi7-á?
M-bat. Ia7-tshi7-á si7 sím-mih8 sóo-tsai7?
e-àm-si5
Lán khah uann3 tsiah lâi-khì bô iau3-kín.
Puann3-mê 12 tiam2 kám iau2 u7 teh be7 mih8-kiann7?
Hit tsun7 tng nau7-jiat8.
Lán sing lâi-khì tsiah8 siau-ia7.
Ná-tshiunn7 Tâi-lâm siong7 tse7 khuán? – To tioh8 m7
án-tsuann2 be7?
Án-ne siunn kui3-lah. 傷 shang1, tai4
Lín iau2 u7 sím-mih8 tshai3 khah tshinn ê bô?
Tshang á tsit8 pé sàng lí lah.
Ah hó, ka7 gúa kì leh. E-tàu bô lâng beh tsu hoo7 lí tsiah8 ah.
Ia7-tshi7-á siunn kheh, siunn tsha2; tshai3-tshi7-á siunn lah-sap.
Nà án-ne, bô, kin-á-jit8 tshua7 lí lâi-khì tshiau-kip-tshi7-tiunn5.
Hit tah si7-m7-si7 bian2 kóng kè-siau3?
Si7 ah, tsham lín Bí-kok kang7-khuán. Tshiau-kip tshing-khì, koh u7 ling2-khì.
Tsit pian3 uann7 lí bé. Gúa thè lí sak tshia.
I siong7 gâu kóng kóng hit ho7 u7 ê bô ê. hit-lō　又唸作hit-hō 釋義 1.那種
Tshiann2-mng7 lán tó-ui7 beh tshue
Tshiann2-mng7 u7 sím-mih8 tai7-tsi3?
siunn7 beh 想欲 想要
Au7-jit8 tsiah khuann3-mai7 leh. Tsue3-kin7 lóng tsin bô-ing5. Tsin pháinn-sè.
Au7–jit8 gúa tsiah koh ka7 lí iok.
Án-ne gúa liau2-kái.
Tsin ê ooh? – Tong-jiân nooh, …
Ẽ-tàng tshiánn lí tsiah́ pñg sĩ guá ê ỉng-hĩng. 會當, 可以。能夠、做得到
Ũ-iánn ooh?
Sian-senn, lí leh?
Guá bô siánn ẽ iau. Guá thiann bô siánn ũ.
, seh́ kong-hn̉g tsit́ liàn
Guá khuànn lán mài koh tsẽ ah. Guá tsiah́ siunn pá, ài beh sàn-põo.
Lâng ẽ kuânn neh. – Án-ne, bô, lán lâi-khì tńg.
Lí ũ-iánn tshâ-thâu to tioh́.
Nã kè ian-tâu-á ang, kám hó?
Mài tshap i, tsú lí khì, bô iàu-kín.
Lí m̃-bat lâi tsia hõnn?
Bô lâng beh tsò, bô, guá ka-kĩ lâi tsò.
Sin-nỉ kám m̃-sĩ í-king kuè liáu ah?
Teh-beh kàu ah.
Hit kang sĩ pài laḱ.
Tú-hó tsha tsit́ kò gueh́.
Ũ tsit́-ê sin-liḱ nỉ koh ũ tsit́-ê kũ-liḱ nỉ.
Lóng mã tuã-lâng hõo gín-á.
Ũ tsiah́ âng-ỉnn tsiah ũ sǹg kuè-nỉ.
Âng-ỉnn-á tinn-tinn, tsiah́ liáu tshuì tsiah ẽ tinn, beh jioḱ tsa-bóo-gín-á jioḱ khah ẽ tioh́.
Muí nỉ iõng bô kãng ê tõng-but́ lâi tãi-piáu hit nỉ. Pí-jủ kóng kin-nỉ sĩ iủnn-á-nỉ.
Sènn Iủnn ê lâng bô it-tĩng sĩ siùnn iủnn lah. He sĩ bô kãng ê mih́-kiãnn lah. Hóo-ooh! Lí ũ-kàu huan neh.
Guá tiau-tỉ ê lah. Guá tsai-iánn sènn kap siùnn bô kãng.
M̃-tsai toh́ kóng m̃-tsai, mài ènn-ènn tènn.
Bẽ-sái kã lí kóng.
m̃-toh́ / m̃-tioh́…? 音讀 m̄-tō　又唸作m̄-tiō 釋義 不就……、不是就…… ‘chẳng phải, chẳng lẽ… sao?’
I nã khui-tshuì, guá tioh́ làu-khuì.
tsín / tsit-tsũn / tsit-má
Lí mñg kui tiám beh tshòng siánn?
kap lâng iok tĩ tshia-thâu kìnn-bĩn
Thiann kóng tsuè-kĩn ũ… tsin kóo-tsui.
Kám ẽ-sái hõo lâng tuè? – Tong-jiân mã ẽ-sái.
Guá ê tshiú-ki-á ũ sỉ-tsing kóng, guá suah bẽ-kì-tit.
Bẽ hù ah-lah.
Lí ê tshiú-ki-á tsioh tsit́-ẽ. Guá kã kóng lán ẽ khah bãn kàu. Lí khì thè guá tsah́ kè-thỉng-tshia.
Sit-lé, sit-lé. Ah to that-tshia ah. ‘都是因為’
Tâi-pak ê kau-thong tsiok bái ê.
Lâng lóng kiò guá Atin, tsham tẽ it hu-jỉn kãng miả lah.
Lán ài khah kín phah tshia-phiò, bô siánn sỉ-kan ah. Tõng-but́-hn̉g 5 tiám tioh́ kuainn ah.
, mâ-huân lí thè guá phah, kám hó? Khì Baḱ-sa ài juã-tsẽ tsỉnn?
Guá lâi kà lí án-tsuánn bé.
Tsin kán-tan,… koh khah kán-tan
Nâ-suànn kàu tsia tsuán ka-pi-suànn
Tsit́ khoo toh́ iủ-tsãi lí tsẽ, bô kuán lí khì guã hñg. ‘由在, 隨便、任憑’
Bô-bué-hỉm sit́-tsãi tsin sim-sik.
Tioh́ ah. Tsiok hó-sńg ê.
Guá mã kám-kak bô-bué-hỉm tsin kóo-tsui.
M̃-kok lán khì hia ê sỉ-kan siunn tsió, tsiok khó-sioh.
Ãu-piàn ài khah tsá khì ê.
Mài liáu siunn tsẽ sỉ-kan tĩ suànn-tíng teh khai-káng.
Án-ne tioh́ ẽ-tàng khah tsá khùn; tẽ jĩ kang tioh́ ẽ-tàng tsá khí-lâi. Án-ne tioh́ khah ũ sỉ-kan tshit-thô.
Tĩ suànn-tíng siá phue iah́-sĩ khai-káng mã bô sím-mih́ m̃-hó ah.
Nã bô, guá ná ẽ-tàng tsham lí siḱ-sãi?
tiãn-náu tíng-kuân
Ẽ-tàng kau tsin tsẽ pỉng-iú.
M̃-koh mã tsin guỉ-hiám, tsin ỉông-ĩ kau-tioh́ pháinn-lâng.
Tioh́ lah, Atin kóng liáu ũ tõ-lí. Ài tsin sè-jĩ, bô, tsin iông-ĩ hõo lâng phiàn khì.
Hiah jĩn-tsin thaḱ-tsheh beh tshòng-siánn?
Thiann-kóng Tâi-uân ê tsa-bóo-gín-á tsin jiat́-tsỉng?
kóo-tsá
Bỉn-á-tsài bô khó-tshì-kóng, i mã kín-tiunn kah án-ne.
Jit́-thâu tsiok iãm ê kóng, i koh tsah hõo-suànn.
Lí m̃-sĩ kóng m̃-kánn ah, ná-ẽ koh án-ne tsò?
M̃-sĩ kóng bô khó-lỉng, koh lâi ah?
Ka-tsài lí ũ lâi, (nã) bô, guá tioh́ tshám ah.
Hó-ka-tsài guá ka-kĩ ũ tsah piãn-tong, bô, suah no sut.
Ũ sing tsún-pĩ ah, bô, tioh́ hãi liáu-liáu.
Ooh, lí mã teh bé lottery? – Taḱ-ê mã teh bé.
Khai sió-khuá tsỉnn bé tsit́-ê hó-giah́ bãng. Lí khuànn, guá kin-á-jit́ toh́ piàn-tsò hó-giah́ lâng ah. Ẽ-tàng tshiánn lín tsiah́ tuã thuann ê.
Tsin tsiànn beh tshiánn khah tuã thuann ê?
Tâi-uân tsin tsẽ tuã-pñg-tiàm tủ-liáu lí-siã-põo, mã ũ tshan-thiann-põo.
Mih́-kiãnn tsin iù, tsin hó tsiah́. Ũ hái-sán, Jit́-pún liãu-lí, gủ-pâi, mã ũ tànn-á-mĩ, tshuah-ping…
Tsióng-luĩ ũ kuí-nã tsaṕ hãng. Tsin ka-iah́, ài khah tsá khì leh.
Án-ne it-tĩng tsin kuì.
Kiânn! Kin-á-jit́ hõo lín tsiah́ bián-kiann ê.
Sĩ án-tsuánn Tâi-uân ê tshan-thiann kap lõo-pinn-tànn-á hiah-nĩ tsẽ? Sann nñg põo tioh́ tsit́ tànn. Sĩ m̃ sĩ Tâi-uân lâng tsin bô ài tĩ tshù nih́ ‘ 家裡 ‘ tsiah́ pñg?
In-uĩ tsin tsẽ lâng ang-á-bóo lóng teh siõng-pan, bô sỉ-kan tsú-tsiah́, sóo-í ài tshiâng-tsãi tsiah́ guã-kháu.
Ahuâ, hit ê ì-sù sĩ teh kóng tsiah́ tsin tsẽ tsỉnn, tsha-put-to ẽ-tàng khí tsit́ tiâu ko-sok kong-lõo lah. – Sĩ án-ne ooh. Bô kuán án-ná guá m̃ siong-sìn toh́ tioh́ lah.
Lí tíng-piàn khì Sũ-lỉm iã-tshĩ-á to bô án-tsuánn?
tiḱ-piat́
Ũ bũn-tê tsiah tshuẽ lín sǹg-siàu.
Lín kám bô beh tshá tsit́ nñg hãng-á tshenn-tshài?
kè-nả-tshài
tsit́ puânn
Lâ-á thng hó, lâ-á thng khah tshing.
Lín kám ũ siu sìn-iõng-khah?
Tâi-uân bô teh hù sió-huì lah.
Pháinn-sè lah, lóng hõo lí tshiánn.
Pháinn-sè, hõo lín phò-huì.
Bẽ lah bẽ lah, kuàn-sì toh́ hó.
I ê thâu-lõo bẽ bái; tsiah́ tsiah́ thâu-ke, khùn khùn sok-sià.
I tủ-liáu guá, mã ũ pat́-ê lú-pỉng-iú.
Haḱ-sing hiah pỉn-tuãnn, beh thài ũ khó-lỉng oh́ ẽ?
Bô-kuán án-nuá jit́-tsí tsóng-sĩ ài kuè.
Tsìng-hú m̃-sĩ kóng hó bô beh ka-suè?
Lí pàng-ká ũ sím-mih́ kè-iḱ?
Lí sĩ tsio guá kap lí khì tshit-thô?
Atin tsham in lâm-pỉng-iú beh khì Hiong-káng lí-iủ.
Hannh~ah, Atin lĩng-guã ũ lâm-pỉng-iú ooh?
Hiong-káng kám m̃-sĩ teh liủ-hỉng SARS?
Put-kò guá ũ sàng in nñg ê tsin hó ê tshuì-am.
Tsham lâm-pỉng-iú khì lú-hỉng koh kuà “khoo-zhàu”, án-ne kám bẽ tsin bô hong-piãn?
Lí sĩ ká́ng huân-ló hiah tsẽ beh tãi?
SARS tĩ Tiong-kok, Hiong-káng lóng tsin giâm-tiõng. Sit́-tsãi ìng-kai keh-lĩ tsiah tioh́.
Guá tsàn-sỉng lí ê ì-kiàn.
Kóng kui poo ê, bô, lí sĩ beh khì tõo tshun-ká bô?
sũn-suà lâi-khì “phàu-thang”
Lí hioh-juah́ kám ũ beh tńg-khì Bí-kok?
Tshun-ká tńg lâi suỉ ài koh kè-iḱ sú-ká. Lán haḱ-sing ná-tshiũnn kà-jit́ bẽ tsió.
Sĩ ah, m̃-koh mã sĩ bô hiâm tsẽ. Thaḱ-tsheh thài sin-khóo leh.
Lí bô huê-tap guá ê bũn-tê. Lí hioh-juah́ lâu tĩ-tsia iah́-sĩ beh tńg-khì Boston? – Tse toh́ ài khuànn lín ê piáu-hiãn looh.
Sím-mih́ ì-sù? – Lín nã tuì guá khah hó leh, guá tioh́ lâu leh; lín nã tuì guá bô hó, guá toh́ tńg khì.
Kóng sńg-tshiò ê lah.
Lán ka-kĩ khui tshia, sái kàu tó, tshit-thô kàu tó.
Thiann khí-lâi bẽ bái ê khuán.
Jỉ-tshiánn,
Ooh, beh koh “phàu-thang”?
tẽ-tãng tsẽ, un-tsuânn mã tsẽ
tsá toh́ suah ah
Lí siũnn kuà tshuì-am sĩ beh án-tsuánn ẽ sỉng? – Mã ũ-iánn.
Ẽ juah́ kah hõo lí kiò m̃-kánn.
tẽ-tsú
àn-nãi
tiḱ-sán
hù-kĩn
Ũ lâng kóng kiông-kiông beh tsham ka-ỉu-tsãm pênn tsẽ. Kỉ-tiong tsin tsẽ lóng sĩ mỉa-hãu.
suỉ-jiân ũ khah kuì tiám ah, m̃-koh tsin ũ kè-tat́,
Lí it-tit́ mñg i kiat-hun buẽ sĩ beh tãi?
Lí thài tioh́ / ná tioh́ tuã-siann beh tãi?
Boston tsiah-nĩ kuânn sĩ beh án-tsuánn ẽ tuà tit/tsit.
Thong-siông nã-sĩ tsit́ kang khui ẽ kàu ê toh́ kóng sĩ khui-tshia ẽ kàu.
bián-tsỉnn
kuat-tĩng
Tẽ-tôo ài thaḱ, kan-tann khuànn bẽ-sái.
tsin jĩn-tsin
Sĩ m̃-sĩ tsit́ khuán bah-kenn? Kám hó tsiah́?
lín tiàm tshia lãi
seh́ huan-thâu
bô tsin khùn-lân
Guá koh sái tsit́-tsãm-á khuànn mãi leh.
lú sái lú hñg tioh́ tshám
Guá siũnn tioh́ ah.
Lí Ĩng-gí kám ẽ-thong?
Bô-tiãnn-tioh́ 也許、說不定 lõo bô tĩ tshuì nih́,
tĩ Boston kap D.C. tiong-kan ê ko-sok kong-lõo tíng-kuân lah.
Ooh guá ũ khuànn tioh́ ah, sĩ I-80, South, Rutgers tãi-haḱ koh gõo mai.
, sái tsiànn-tshiú pỉng hit tiâu lõo, kàu tẽ sann ê tshenn-âng-ting uat tò-tshiú, koh it-tit́ sái,
Guá beh khuànn lí ê lâm-pỉng-iú senn-tsò án-tsuánn.
sim-tsỉng, khi-moo-tsih
I siunn tshàu-phuì, siunn hõo lâng thó-ià.
Siũnn bẽ kàu, i án-ne tsò mã ẽ-thong.
Bỉng-bỉng to bẽ-thong kiat-kó mã ẽ thong.

Answer 37

chi2dao4
sheng1
zuo4
mấy; cf. kui ni5 cả năm, kui ke cả nhà; kui3 quý/mắc <> siok8; tó nào; mà thôi kan-na… nia7-nia7 p 29 nia5 p 30

gua7-tse7

là bao lâu
tiếng rưỡi ̣đồng hồ

cả, 加 jia1
101

台車
支筆zhi1 bi3
間房子
本書
隻狗zhi1 gou3
條路
8顆西瓜 ke1 watermelon
塊kuai4

過guo1 街jie1
chân / thật / rất /; cf siunn tai4

Lín hia
lái xe; cf khui tshia chạy xe
siann2-mih8
cf. Lí uì Tâi-uân khà lâi?

gè
án-núa/án-ná
p 54

yi2 xia4 một khi

kuan3, guán hia

Nếu (là) (ở đầu câu) quần áo

xanh, tím, màu gạo (mi3, trắng đục), bạc, cafe (nâu), xám, hồng, cam
Tất hạng (xiang4)

coi rẻ
攬 lan3 ôm, jin3
đẹp đẹp
lỏng lỏng
shao1, rè

p 77 từng đi dạo (guàng)
xia4 an1 shi2 cf. e-tàu-sỉ 晝 zhou4 ban ngày 下午, e-tsái-sỉ 早 zao3, ē-poo 下晡 bu1 3-5 p.m,
hãy, hẵng
còn có đang, hái zài; sann ke puànn mê, canh ba; ; khui thàu mệ mở thâu đêm; kui mỉ, cả đêm
đang, ngay lúc
xian1, xiao1 yè
hao3 xiang4

tai4, quá
tươi xian1
bó, tặng
xia4 wu3 xế trưa, cf. e-tsai2-si5 xia4 zao3 (tsa2), e-tàu-sỉ, zhu3 nấu

quá
p 79 ji3 đông, chao3 ồn, lè sè
dẫn

jia4 shu4
tóng kuan3
leng3 qì
huàn, tì, xô, đẩy cf. Uãnn guá lâi sái (lái)
na xie, na gè
p 95 nín, tìm
shi4 qing2
xiang3 yao4
Ngày sau hẵng hay (thì để coi).

Ngày mốt
liao2 jie3

會當 neng2 cf. 會使 ke3 yi3. 反義詞 袂使、袂使得
Có thiệt hả?

ko … bao nhiêu, not really
vòng

lán tńg khì
quả thiệt là đầu gỗ đúng quá
cưới chồng p 105, cf. kã guá tshuã qu3 lấy vợ p 168
cho, tùy, cứ

p 113

đang muốn / sắp sửa tới rồi
vừa đúng sai
還有
đều cũng

mới sẽ ngọt
rượt sẽ được hơn cf. guá tioh́ tsáu hõo i jiok bẽ tioh́ (future vs. past: bô tioh́)

fan1, stubborn
diao1 chi2 điêu trì
yang2 giả
會使　ē-sái (可以) 、袂使　bē-sái (不行)
chẳng lẽ, ko đúng sao, ko phải sao
chừ, Ah lín tsín tĩ tó-uì?

chừ
muốn làm gì, chuang4, p 131
車頭 cf tshia-tsãm 站， 見面

theo
時鐘 shi2 zhong1 thì chung, sha1 jing4 ran2 ko ngờ
Ko kịp rồi a.
jie4, kã (tshiú-ki-á) kóng, man4 dao4; cf. Tsioh kuè tsit́ ẽ!
ti4, zha2 chận kế trình xa

bết
tong2 đồng, cùng
拍 pai4 buy
guan1

jiao4
còn giản đơn hơn
zhuan3
you2 zai4, sui2bian4, zuo4, guan3, bao xa
心適 xin1 shi4 tâm thích, cf. tshù-bĩ thú vị
hao3 wan2
gan3 jue2, ke3 ai4
shao3, ke3 xi2
hou4 bian4, zao3
xian4 ding3, kai jiang3
di4 er4 ri4

viết thư

shou2 shi4

jiao1
huỉ-hiám
xi4 ni4 careful

ren4 zhen1 p 146
re4 qing2
gu3 zao3
jin3 zhang1
ri4 tou2, yan2, đem, yu3 san3
gan3
May mà, can3
đem, bian4 dang1, húp
zhun3 bei4, guang1 quang1 hư hết trơn

xiao3 ke3, hao3 e2 meng1, cf. taḱ ke, tãi ke da4 jia1
bian4 zuo4
da4 tan1 攤 bữa
zhen1 zheng4 cf. tsiânn shi2 thật
lv3 she4

ấu
ca3 bing1
hao3 ji3 có tới, jiao1 yi4 giao dịch
chủng loại

xing2 đi, mian3 jing1
dan4 gánh bên đường; Lí sĩ án tsuánn? bị (bịnh) sao/gì?
li3

chang2 zai4
yi4 si
qi3 xây, là vậy à (hiểu rồi)

thì ko sao?

cai2, suan4 shu4 tính sổ
chao3 xào
gai4 lan2 cai4
pan2
nghêu, qing1
shou1 thâu cf. hiãn-kim
fu4, tiểu phí

phá phí spend money
xi2 guan4
tou2 lu4, su4 she4

bie2 ge4
pin2 duo4, xue2 hui4
ri4 zi, zong3 shi4 guo4
Zheng4 fu3, jia1 shui4
kế họa p 172
zhao1 chiêu, mời
lí-iủ / lú-iủ lv3 you2, lí-hỉng / lú-hỉng lv3 xing2

liu2 xing2
song4, che miệng
gua4 đeo, treo
fan2 nao3
làm gì
cách ly

tán thành, ý kiến
Nói hết nửa ngày, du4 độ
shun4 bian4

liền phải lại
jia4 ri4 ko it́
xian2 hiềm, ghét

hui2 da2, liu2

dui4
Nói giỡn cười
kai1 chạy, shi3 lái
kuan3

Er2 qie3
yao1 zai5 phải lại, phải đi, còn phải, cf. koh ài p 199
di4 dong4, wen1 quan2
zao3 jiu4 sha1 sát “xóa”
hui4 cheng2
cũng có thiệt, cũng đúng; cf Bô iánn ê tãi tsì m̃ thang oo peh́ kóng.
Sẽ nóng tới nổi làm cho lí kêu hêt́ dám.
di4 zhu3
an4 nei4 án nội
te4 chan3
fu4 jin4
qiang2 almost, jia1 you2 zhan4, ping2 bằng
qi2 zhong1 ming2 xiao4
sui1 ran2 có đắt hơn chút, jia4 zhi2 giá trị
yi4 zhi2
zen3 me yao4 (dei3) sao phải
zhe4 me, tọa, được p 199
tong1 chang2
miễn tiền
jue2 ding4
chỉ coi ko đủ (bu4 xing2)
ren4 zhen1
kuan3
nei4, ở trong xe
trở đầu
zhan4 a little while

also jú
nghĩ ra rồi

Ko chừng (ko chắc [定] đúng)
có thấy được rồi,.., còn 5 miles

zheng4 shou3 pian4, wo4 quẹo, dao3 shou3, rồi

sheng1 zuo4, zhang3 de
xin1 qing2, mood
chou4 pi4, tao3 yan4
xiang3 bu4 dao4
jie2 guo2

Question 38

閩南語 第一冊 A hiann puê sió tĩ sńg.
A Ing kã a bú ﹑ lãu su kóng siánn mih?
A Huĩ kah siánn mih lâng khì kong hn̉g?
tsái khí, tsái khí
hõo sũ a ỉ
ka to
Guá bô sóng khuài.
Tshit á ẽ jú iõng jú sè tè.
Guá iõng toh pòo tshit toh á.
A pa pue gua sng kiu, a bu pho sio di teh khuann guan sng kiu.
Sng tsit sỉ á, gua ka a pa kong: “Gua mã siunn beh hõo lí phò.”
Koh lâi, guan khi bangongshi, khuann tioh tsu-jim teh bô ỉng.
Buê á,..
tsiah koh

Answer 38

xiong1 pei2 xiao3 di4 wan3.
kã, với, indirect objiect
kah, cùng nhau làm, subject; also siánn lâng
zao3 qi3: zao3 shang4, zao3 chen2 cf. tsá khí zao3 qi3
hu4 shi4 a yi2
jian3 dao1
shuang3 kuai4, vui khoẻ; Lí tó uĩ bô sóng khuài / tioh́ siong trúng thương / lâu hueh chảy máu?
yu4 càng… càng also lú… lú; xi4 mỏng; kuai4 khối
zhuo1, bù, chùi
爸爸陪我玩球，媽媽抱著小弟看我們玩球。
玩了一會兒，我跟爸爸說：“我也想讓你抱。”

接著，我們去辦公室，看到主任正忙著。tiếp đó

後來,…
才又 mới lại ̣(sau khi làm các việc khác)

Question 39

閩南語 第二冊 Sòo jĩ kua
tsaṕ tsiah káu sì kè tsáu, ná tsáu koh ná háu
A kong sàng hõo A Huâ ê iân pit kheh á lãi té ũ siánn mih?
Ũ kuí liaṕ ke nñg?
Tsiah́ kué tsí hõo lí piàn suí suí.
king/kin tsio, ông lâi, nãi/lãi tsi, lián /liám bũ, suãinn á, puat́/pat́ á, liú ting, kam á, phõng kó
A pô lâi bé tshài, hỉ, bah, tshenn tshài lóng tsóng ài,…
kóng in kim sun beh tńg lâi.
Ỉng ióng ê sit́ but́
pñg, muê/bê, mĩ, nñg, pháng, kué, kué tsí, tshenn tshài, kún tsuí, kó tsiap, gủ ling/ni

A má kah a bú tshuân siánn mih hó liãu?
kã tsit́ tshuì
Baḱ tsiu hue hue, pủ á khuànn tsò tshài kue. 菜呱
Bãn bãn á kiânn, m̃ thang tsáu.
sán sán tn̉g tn̉g
Kui ê pùn sò tháng lóng muá ah, kín theh́ khì tò.
Hioh juah́, guá khì tsng-kha a má hia tuà laḱ kang.
Tsiah́ pñg tsìn-tsỉng tshiú ài sé hõo tshing khì
A pa kiânn lõo bô sè-jĩ kha khì láu tioh́.
A má tau ũ tsíng lián bũ.
Tsit́ aṕ nñg ũ kuí liaṕ?
Kuè nỉ sỉ á guán tau ẽ tshue tsin tsẽ kué.
A má khì biõ-lí pài pài lóng ẽ tshuân kué tsí.
Kó tsiap liâng liâng tsiânn hó lim.
Ke lim tsit́ kuá á kún tsuí, kám mõo khah kín hó.
King tsio senn tsò khiau khiau tsiânn sỉng gueh́ niủ.

Answer 39

shu4 zi3 ge1
si4 jie4 pao3, yi4 bian1…. yi4 bian1 vừa… vừa, hai2, fei4 sủa / jiao4
tặng cho, nei4 di3
ji1 nuan3
guo3 zi3
chuối, thơm, li4 zhi2, mận, xoài, ổi, cam, quýt, ping2 guo3
po2 bà, bà gia; quan2 bu4, zong3 kong4
sun zi; zhuan3 (= hui2) lai2
ying2 yang3, shi2 wu4
cơm; cháo; mì; nuan3; pao4 bánh (bột mì), measure: tè (kuai4); guo3 đồ ngọt (bột gạo/nếp); quả; rau xanh; gun3 shui3; guo3 zhi4; niu3 nai3
cuan2 soạn
yao3 yi4 kou3 cắn
hua hua, trái bầu nhìn thành trái mướp (絲瓜 si1 gua1)
tong1 = ke3 yi3
shou4 chang2
= le4 se4 tong3; man3; dao3
= xiang1 xia
jin4 qian2 = yi3 qian2, zhi1 qian2
= xiao3 xin1, chân bị sái (trúng)
zhong4 trồng
he2 hộp
chui1 thổi (lửa nấu ăn); đồ ngọt
miao4 li3; soạn
liang2
jia1; (一點點); gan3 mao4
chuối; sheng1 zuo4 = zhang3 de; qu1 cong; cheng2 cheng2 = thiệt giống; yue4 niang2 trăng

Question 40

閩南語 第三冊 Nñg ê tsò hué tàu kha tshiú, tsit́ ẽ á, thôo kha tõ tshing khì liu liu.
Tsái khí piànn sàu ê sỉ, tshit toh á guá kah lí, piànn pùn sò kau hõo i.
pâi í toh, lu thôo kha, tsò huê siu
Sió tĩ kiám sǹg tó tsit́ kang?
Laḱ tsaṕ bió, tsit́ hun tsing.
Tsit́ kang kàu àm kiânn bô thỉng.
tiong tàu
tang sỉ

Tsiok lín kin nỉ tuã thàn tsỉnn.
tah tshun liân
Uỉ lõo thuân ỉnn hó kuè nỉ.
Tsiah́ nỉ kam, tãi kiat tãi lĩ.
Puah́ tsit́ tó, khioh tioh́ nñg sián tsỉnn, tsit́ sián khiãm khí lâi hó kuè nỉ, tsit́ sián bé piánn sàng tuã ỉ.
Lâng lâi tsiah sàu tè, lâng khì tsiah thỉn tê.
Tshing tshù tsiah ẽ pù.
Thaḱ tsheh ná tshiũnn teh tshiùnn kua si.
Pùn sò tháng ài tiãnn tiãnn sé khah uẽ sing.
Lu thôo kha ài tshit hõo ta, khah bẽ puah́ tó.
Ẽ poo ũ tiám-sim thang tsiah́.

Answer 40

dou4 jiao3 shou3 = bang1 mang2, đỡ chân tay; tu2 jiao3 = di4 shang4; liu1 trơn; Ài guá tàu kha tshiú bô?
bing4 dọn; sao3 quét; = le4 se4; jiao1 gei3 ta1
pai2 ghế bàn; shu1 lau nền nhà (đất); zuo4 hui2 shou4 to recycle, ex. kũ sann huê siu đồ cũ
jian3; na3 yi4 tian1
miao3
= yi4 tian1 dao4 wan5 một ngày tới tối đi ko ngừng
zhong1 hua4 = zhong1 wu3; cf tsái khí, ẽ poo, àm sỉ
dang1 shi2 = he2 shi2, when; also tī-tang-sî; ū-tang-sî-á ou3 er3, you3 shi2 hou4
Zhu4 chúc; zhuan4 qian2
tie4
wei2 lu2 viên lò, quanh bếp hồng; tuan2 yuan2
quýt têt́; ji2 cát; li4
die2 té; dao3; = jian3; = xu; cun2; bing3

sao3; di4; zhen1 châm, rót
qing; nhà; fu2 phú
hao3 xiang4 như thể; chang4 xướng; ge shi2 ca từ
le4 se4 tong3; = chang2 chang2, jing chang2
Lau nền nhà; khô; bi3 jiao4 bu2 hui4; té ngả
tong1 = ke3 yi3

Question 41

Pỉng siông sỉ a pa án tsuánn tsiàu kòo lán?
Âng suí oo tuã pãn.
A bú ke tì tsit́ tíng bõ á.
Ũ sỉ tshinn kng, ũ sỉ gueh́ kng.
Sann hun lâng, tshit hun tsng.
Hit liaṕ suann tsin kuân.
Tuì in tau khuànn tshut khì,
A Bỉng tuì guã kháu tńg lâi tõ siũnn beh tsò siánn mih?

Answer 41

ping2 chang2 shi2; zhao4 gu4 閩南語 第四冊
fan4 model
jia; dai4; ding3; mao4 zi; bà mẹ đội thêm một cái mũ
you3 shi2 xing guang
fen; zhuang “chưng”
cao
dui4 “từ”; also wang3 vọng

Question 42

過年 五日節 中秋節 tseh

Answer 42

閩南語第03冊-1【中秋】YouTube

Question 43

tang o
tsuí bit́ thô thuỷ mật đào
peh́ tshài lóo
hiunn koo
ke nñg ko
tshá pñg
tshò bí
thng sỉ á tshài
ko lê tshài
huan beh́
tshài kue
tshì-kue-á
kim kue
kiô á
ìng tshài
tshài thâu
tik sún / sún á
tãu jú / tãu lú
thóo-ke-á/thóo-kue-á　
bah-hú
kòng-uân
ian-tshiâng　俗唸作ian-tshiân
thôo tãu
tãu iủ
pñg, muê/bê, mĩ, nñg, pháng, kué, kué tsí, tshenn tshài, kún tsuí, kó tsiap, gủ ling/ni

phòng-kam
lỉng gíng
sing lâi tsit́ puânn tsaṕ tshài mĩ, ũ tshài ũ bah ũ hue ki
tsit́ uánn tshiah bah kinn/kenn
hún ỉnn
bí hún tshá
tâng-á-bí-ko 竹筒米糕。著名的臺灣小吃。將米糕放在切成杯狀的竹筒中蒸煮，會有竹子的香氣，十分美味

tãu hue
lóo-bī / lóo tshài
áng tãu piánn / tshia lián piánn
hang huan beh́
bah uân
uánn kué

ông-lâi 王梨 Wáng lí
tshài-thâu 菜頭 cai4tou2
gam-a-diam “citrus shop”
https://answers.yahoo.com/question/index?qid=20071204000015KK09277
豬血糕 / ti-hue3-kue2 / ti7-hue3kue2 .
鹽酥雞 /iam5-soo-ke(kue) / iam7-soo7-ke(kue).
棺材板 /kuann-tsha5-pang / kuann7-tsha7-pang .
蚵仔煎 /o5-a2-tsian/o7-a-tsian.
臭豆腐 /tshau3-tau7-hu7/tshau2-tau3-hu7.
鼎邊趖 tiánn-pinn-sô　
一種小吃。以麵糊在熱鍋上急敷，隨即將薄糊取上，切成長條狀，再加入蔥、薑、魷魚、香菇、金針、肉等煮熟即成。

Answer 43

茼蒿 tong2 hao4, tần ô
水蜜桃 shuǐ mì táo honey peach; juicy peach
bai2 cai4 lu3 bắp cải hầm
xiang gu shitake
ji1 nuan3 gao
chao3 fan4
cao mi3
cải thìa
cao ly, bắp cải
番麥 fan mai4 bắp
mướp
刺瓜仔 ci4 (黃瓜), dưa leo
金瓜 (南瓜) bí đỏ
cà tím
weng4 cai4 rau muống
củ cải trắng
zhu3 sun3
豆乳 dou4 ru3 đậu nhũ, chao
土雞仔 tu3 ji; thóo ke siânn 城 cheng2, nhà hàng
= rou4 song, thịt chà bông
貢丸 gong4 wan3 cúng
煙腸 yan khói chang2 = 香腸 xiang chang2
đậu phộng
豆油
cơm; cháo; mì; nuan3; pao4 bánh (bột mì), measure: tè (kuai4); guo3 đồ ngọt (bột gạo/nếp); quả; rau xanh; gun3 shui3; guo3 zhi4; niu3 nai3
椪柑 peng4gan1 một loại quýt
龍眼
一盤雜菜麵 za2 tạp; 花枝 hua1zhi1
赤肉羹 chi4; geng1
粉圓 fen3yuan2 bột viên
mi3 fen3 chao3 xào
筒仔米糕 tong3 Zhútǒng mǐ gāo. Zhùmíng de táiwān xiǎochī. Jiāng mǐ gāo fàng zài qiè chéng bēi zhuàng de zhútǒng zhōng zhēngzhǔ, huì yǒu zhúzi de xiāngqì, shífēn měiwèi
豆花
滷味 lǔ wèi stewing in soy sauce and spices
紅豆餅 / 車輪 che1 lun2
烘番麥 hong1 fan1 mai4 bắp nướng
肉圓 bánh bột lọc
碗粿 bánh bèo

鳳梨 feng4li2 phượng lê
蘿蔔 luo2bo củ cải (trắng)
柑仔店

Zhū xiě gāo
Yán sū jī
Guāncai bǎn
Hézǐ jiān
Chòu dòufu
Dǐng biān suō tiánn-pinn-sô
yīzhǒng xiǎochī. Yǐ miànhú zài rè guō shàng jí fū, suíjí jiāng báo hú qǔ shàng, qiè chéng cháng tiáo zhuàng, zài jiārù cōng, jiāng, yóuyú, xiānggū, jīnzhēn, ròu děng zhǔ shú jí chéng.

Question 44

閩南語 第五冊 tńg khì tsng kha tshit́ thô
má tsóo
Ũn tõng tng sỉ kiânn
thì thâu
Taḱ kang lóng ũ hó sim tsiânn.
pẽnn / pĩnn ĩnn
kám mõo
Ũ lâng huann hí ũ lâng tshiủ

Answer 44

= xiang xia4 <> tshĩ lãi shi4 nei4 = shi4qu4
嗎祖 má tổ
dang = zheng4; shi2 xing2 thời hành = liu2 xing2
ti4 tou2 cạo đầu
Mei3 tian dou you3 hao3 xin qing2
bing4 yuan2 bệnh / bịnh viện
感冒 cảm mạo
chou2 lo, buồn

Question 45

Tse sĩ sai pak hõo, liâm mi tõ thỉng ah.
Guã kháu teh thàu hong, khiâ tshia ài khah sè jĩ leh.
Thâu tú á hõo loh́ liáu, tsit má tshut khĩng ah.
Tsa hng m̃ nã loh́ tuã hõo, koh tân luỉ kong.
Í tsá ẽ iõng tsíng kah hue ê tsiap lâi tshat tsíng kah.
uánn, uánn kong, puânn á / phiat á, thng sỉ á, pñg sỉ, tĩ, (tãu iủ) tih́ á
só sỉ
su iânn
Pe pñng ê sỉ m̃ hó tshut siann.
Beh tsiah́ pñg iah́ sĩ beh tsiah́ mĩ iủ tsãi lí.
Uat́ lâm hãm lán kãng tsit́ kang kuè gõo jit́ tshe.
I taḱ pái tsiah́ pñg lóng iõng uánn kong té pñg.
Bah tsàng hó tsiah́ khiũ koh phang.

Answer 45

閩南語 第六冊 si bei3 yu3; promptly; jiu4 ting2
tou4 thấu; feng; ji2
頭拄仔 又唸作tha̍h-tú-á = 剛才、剛剛; hong2
毋但 = 不只、不但; sấm chớp
Yi3 qian2; tinh dầu; chiết
chén, tô, dĩa, muỗng canh, vá cơm, đũa, chén tương

鎖匙 suo3 shi5 khóa thìa
shu1 ying2
不能、不行
you2 zai4 do tại
越南和lán同tong2
每次; 貯 zhu3 trữ
Q, mềm, dẻo, dai

Question 46

閩南語 第六冊 tê au
kui mỉ
閩南語 第七冊 tiãn khì hâng
mĩ tiàm á / mĩ tànn á
hàn ioh́ tiàm <> se ioh́ pâng
pháng tiàm
sè sann á tiàm
ngóo kim hâng
kám á tiàm / tsaṕ huè á tiàm
piãn tong tiàm
kué tsí tiàm
tshiũ sin mooh – leh bián bỉn tshn̉g
mooh tiâu tiâu
Ũ ài sim koh kiam tsò khuân pó.

Answer 46

甌 ou1 chén uống trà
cả đêm; cf puànn mê
電器行
麵店仔 / 麵擔仔
漢藥店 <> 四藥房
麭店 pao4
洗衫(仔)店
五金行
/ 雜貨
便當
果子
mu4; shen1; = jin3 bao4, jin3 tie1, ôm chặt; mian3; giường; ôm dính
jian1, kiêm; huan2bao3

Question 47

“kong kiang” (恐鏘), which in Hoklo (also known as Taiwanese) means “touched in the head,” and “pu long gong” (噗嚨共), which means “foolish”

Answer 47

https://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2020/06/11/2003738035
新黨 affiliated with the pan-blue coalition, and supportive of the unification of Taiwan with Mainland China.

Question 48

The Chinese characters for the phrase 趴趴走 in the dialogue are pronounced in the Hoklo (also known as Taiwanese) way.

Answer 48

https://www.taipeitimes.com/News/lang/archives/2020/12/07/2003748238

Question 49

Kan-tann gua2 kap li2 nia7-nia7.
Hit ui7 kau3-siu7 Tsing giam5.
Lan2 long2-si7 Tai5-uan5-lang5.
Lin2 long2 tsiok gau5.
Lang5 long2 e7 lau7.
Gua2 si7 Bi2-kok tshut-si4 e5 Tai5-bí-lang5.
U7-iann2 tsin khiau2 to tioh8.
Lí si7 m7 si7 m7 ài gua2?
Ah hó, ka7 gua2 kì leh.

Answer 49

Harvard Taiwanese 101 p30
P 31

P39
P46
P79

Question 50

詞目 毋
音讀 m̄　
釋義 1.表示否定。例：我毋去。Guá m̄ khì. (我不去。)　
2.表示疑問的語末助詞，用在句尾表示反問的意思。例：你講按呢是毋？Lí kóng án-ne sī–m̄? (你是不是這樣說？) ‘đúng không?’
3.表示臆測 ‘ức trắc, ức đoán’。例：伊毋真濟歲矣！I m̄ tsin tsē huè ah! (他很有年紀了吧！) ‘chắc rất nhiều tuổi rồi’
4.表示強調的語氣。例：你行較慢咧我毋才綴會著。Lí kiânn khah bān leh guá m̄ tsiah tuè ē tio̍h. (你走慢一些我才跟得上。)　
5.不然、否則。例：你若欲愛緊提去，毋我欲送予別人。lí nā beh ài kín the̍h khì, m̄ guá beh sàng hōo pa̍t-lâng. (你若要就趕快拿去，不然我要送別人了。)　‘Nếu muốn phải nhanh lấy đi’
異用字 不、呣、唔

詞目 毋就
音讀 m̄-tō　又唸作m̄-tiō ‘chẳng phải, chẳng lẽ… sao?’
釋義 不就……、不是就……。用於提出意見或看法的句子。例：你直接提去予伊毋就好矣，哪著閣用寄的？Lí ti̍t-tsiap the̍h-khì hōo–i m̄-tō hó–ah, ná-tio̍h koh īng kià–ê? (你直接拿去給他不就好了，幹嘛還要用寄的？)　

Answer 50

Cí mù wú
yīndú m̄
shìyì 1. Biǎoshì fǒudìng. Lì: Wǒ wú qù.Guá m̄ khì. (Wǒ bù qù.)
2. Biǎoshì yíwèn de yǔmò zhùcí, yòng zài jù wěi biǎoshì fǎnwèn de yìsi. Lì: Nǐ jiǎng àn ne shì wú?Lí kóng án-ne sī–m̄? (Nǐ shì bùshì zhèyàng shuō?)
3. Biǎoshì yìcè. Lì: Yī wú zhēn jì suì yǐ!I m̄ tsin tsē huè ah! (Tā hěn yǒu niánjìle ba!)
4. Biǎoshì qiángdiào de yǔqì. Lì: Nǐ xíng jiào màn liě wǒ wú cái zhuì huìzhe.Lí kiânn khah bān leh guá m̄ tsiah tuè ē tio̍h. (Nǐ zǒu màn yīxiē wǒ cái gēn dé shàng.)
5. Bùrán, fǒuzé. Lì: Nǐ ruò yù ài jǐn tí qù, wú wǒ yù sòng yǔ biérén.Lí nā beh ài kín the̍h khì, m̄ guá beh sàng hōo pa̍t-lâng. (Nǐ ruò yào jiù gǎnkuài ná qù, bùrán wǒ yào sòngbié rénle.)
Yì yòng zì bù, ḿ, wú

címù wú jiù yīndú m̄ - tō yòu niànzuò m̄ - tiō shìyì bù jiù …… , bù shì jiù …… . yòngyú tíchū yìjiàn huò kànfǎ de jùzǐ . lì : nǐ zhíjiē tíqù yǔyīwú jiù hǎo yǐ , nǎ zhe géyòng jì de ? Lí ti̍t - tsiap the̍h - khì hōo – i m̄ - tō hó – ah , ná - tio̍h koh īng kià – ê ? ( nǐ zhíjiē náqù gěi tā bù jiù hǎo le , gànmá hái yào yòngjì de ? )

Question 51

直接
音讀 ti̍t-tsiap

橐袋仔
音讀 lak-tē-á　
釋義 口袋
塑膠袋仔 sùjiāo
音讀 sok-ka-tē-á
塑膠桶 tǒng thùng
音讀 sok-ka-tháng

受氣 　
音讀 siū-khì　又唸作siūnn-khì
釋義 生氣、發怒。例：你莫閣受氣矣！Lí mài koh siū-khì–ah! (你不要再生氣了！)　

一屑仔
音讀 tsi̍t-sut-á　
釋義 一點點。形容體積很小或數量很少。例：伊食一屑仔飯爾爾。I tsia̍h tsi̍t-sut-á pn̄g niā-niā. (他吃一點點飯而已。)　
近義詞 一寡仔、一點仔、一絲仔
一點仔
音讀 tsi̍t-tiám-á　
釋義 一點兒、一 點點。形容數量極少。例：你才食一點仔物件哪會飽？Lí tsiah tsia̍h tsi̍t-tiám-á mi̍h-kiānn ná ē pá? (你才吃一點點東西怎麼會飽？)　
近義詞 一屑仔、一寡、一疕仔、一絲仔

本來
音讀 pún-lâi　
釋義 1.原來、原先。例：這領衫本來是我的。Tsit niá sann pún-lâi sī guá ê. (這件衣服本來是我的。)　本底
2.表示理所當然。例：本來就是按呢嘛！Pún-lâi tō sī án-ne–mah! (本來就是這樣嘛！)　
近義詞 本成、原本、原底

拍算
音讀 phah-sǹg　
釋義 1.打算。考慮思量、預先籌劃。例：我拍算欲先來去日本讀冊才閣轉來揣頭路。Guá phah-sǹg beh sing lâi-khì Ji̍t-pún tha̍k tsheh tsiah-koh tńg-lâi tshuē thâu-lōo. (我打算先到日本念書再回來找工作。。)　
2.計畫。例：你以後有啥物拍算？Lí í-āu ū siánn-mih phah-sǹg? (你以後有什麼打算？)　
3.大概、也許。例：這馬外口烏陰烏陰，等咧拍算會落雨。Tsit-má guā-kháu oo-im oo-im, tán–leh phah-sǹg ē lo̍h-hōo. (現在外面陰陰的，待會兒也許會下雨。)　
異用字 扑算、打算

進前 　
音讀 tsìn-tsîng　
釋義 1.以前、從前。例：伊進前蹛佇臺北。I tsìn-tsîng tuà tī Tâi-pak. (他以前住在臺北。)　早日、往過、較早、以前後來、落尾
2.之前。例：你欲出門進前，愛會記得紮錢。Lí beh tshut-mn̂g tsìn-tsîng, ài ē kì-tit tsah-tsînn. (你要出門之前，要記得帶錢。)　
3.向前、前進。向前

毋管
音讀 m̄-kuán　
釋義 不論、無論。例：毋管是啥人共你問，你攏袂使講。M̄-kuán sī siánn-lâng kā lí mn̄g, lí lóng bē-sái kóng. (不論是誰問你，你都不可以說。)　
近義詞 無論

抑
音讀 ia̍h　又唸作iah、a̍h、ah
釋義 或、還是。表示選擇關係。例：伊是知抑毋知？I sī tsai ia̍h m̄-tsai? (他是知道還不知道？)　

必要
音讀 pit-iàu　
釋義 絕對需要，不可缺少的。
近義詞 必須
反義詞 毋免

拄著
音讀 tú-tio̍h　
釋義 1.碰到、遭遇 2.相遇、碰面。

詞目 彼號
音讀 hit-lō　又唸作hit-hō
釋義 1.那種。例：彼號物件毋通傷捷食。Hit-lō mi̍h-kiānn m̄-thang siunn-tsia̍p tsia̍h. (那種東西不要太常吃。)　
2.發語詞，通常在口語中說話者尚未想好接著要說什麼的時候使用。例：彼號、彼號，我無閒啦，你莫來。Hit-lō, hit-lō, guá bô îng–lah, lí mài lâi. (那個、那個，我沒有空啦，你不要來。)　
異用字 迄號

當然
音讀 tong-jiân/tong-liân

詞目 袂和
音讀 bē-hô/buē-hô　
釋義 1.不合。不和睦、合不來。例：𪜶兩人袂和。In nn̄g lâng bē-hô. (他們兩個人不和睦。)　袂合
2.划不來、不划算。例：這款的買賣我按怎算都袂和。Tsit khuán ê bé-bē guá án-tsuánn sǹg to bē-hô. (這樣的交易我怎麼算都不划算。)　算袂和
異用字 𣍐和

工課 　
音讀 khang-khuè　
釋義 工作、事情。例：我的工課足濟的。Guá ê khang-khuè tsiok tsē–ê. (我的工作很多。)　
近義詞 頭路、穡、穡頭

Answer 51

直接
音讀 ti̍t-tsiap

Question 52

芋頭 ㄩˋㄊㄡˊ
花生🥜 ㄏㄨㄚ ㄕㄥ
空心菜
絲瓜 ㄙ ㄍㄨㄚ
西瓜 ㄒㄧ ㄍㄨㄚ
玉米

Answer 52

芋仔 ㄛ7ㄚ2
塗豆 thôo-tāu
蕹菜 ìng-tshài
菜瓜 tshài-kue
西瓜 si-kue
番麥 huan-be̍

Question 53

詞目 這馬 　0924
音讀 tsit-má　
釋義 現在。例：這馬的人攏罕得寫批矣。Tsit-má ê lâng lóng hán-tit siá phue–ah. (現在的人都很少寫信了。)　
異用字 即馬、這碼、職馬、這嘛
近義詞 今、現此時、這陣

Answer 53

Cí mù zhè mǎ 0924
yīndú tsit-má
shìyì xiànzài. Lì: Zhè mǎ de rén lǒng hǎn dé xiě pī yǐ.Tsit-má ê lâng lóng hán-tit siá phue–ah. (Xiànzài de rén dōu hěn shǎo xiě xìnle.)
Yì yòng zì jí mǎ, zhè mǎ, zhí mǎ, zhè ma
jìnyìcí jīn, xiàn cǐ shí, zhè zhèn

Question 54

Đài Việt

詞目 噴
音讀 phùn　phun
釋義 湧射而出、飛散出來。例：我的目睭噴著水。Guá ê ba̍k-tsiu phùn-tio̍h tsuí. (我的眼睛噴到水。)；講話毋通噴喙瀾。Kóng-uē m̄-thang phùn-tshuì-nuā. (講話不要噴口水。)　

Answer 54

Cí mù pēn
yīndú phùn
shìyì yǒng shè ér chū, fēisàn chūlái. Lì: Wǒ de mù zhǒu pēnzhe shuǐ.Guá ê ba̍k-tsiu phùn-tio̍h tsuí. (Wǒ de yǎnjīng pēn dào shuǐ.); Jiǎnghuà wú tōng pēn huì lán.Kóng-uē m̄-thang phùn-tshuì-nuā. (Jiǎnghuà bùyào pēn kǒushuǐ.)