Αντιπαρκινσονικά

Question 1

Λεβοντόπα Χαρακτηριστικά.

Answer 1

• άμεσος πρόδρομος ντοπαμίνης (προφάρμακο)
• διαπερνά τον ΑΕΦ (ενώ η ντοπαμίνη ΔΕΝ τον διαπερνά) κ μετατρέπεται σε ντοπαμίνη στον εγκέφαλο
• αποκαθιστά τα επίπεδα ντοπαμίνης στα κέντρα του εξωπυραμιδικού συστήματος (μέλαινα ουσία) που ατροφούν στον παρκινσονισμό

Question 2

Καρβιντόπα Χαρακτηριστικά

Answer 2

• ενισχύει σημαντικά τη λεβοντόπα (σύγχρονη χορήγηση)
• είναι αναστολέας (μη συναγωνιστικός) της αποκαρβυξολάσης της ντοπαμίνης (⬇️ Vmax του ενζύμου)
• ΔΕΝ διαπερνά τον ΑΕΦ (ώστε να ΜΗ μεταβ. τη Λεβοντόπα στο ΚΝΣ)
• μειώνει σημαντικά μεταβολισμό λεβοντόπα σε ΓΕΣ σωλήνα+περιφερικούς ιστούς -> ⬆️ διαθεσιμότητα λεβοντόπα στο ΚΝΣ
• ⬇️ απαιτούμενη δόση λεβοντόπα 4-5 φορές

Question 3

Λεβοντόπα Δράσεις

Answer 3

• (+καρβιντόπα) σημαντική ⬇️ βαρύτητας νόσου για τα πρώτα λίγα χρόνια θεραπείας
• ⬇️ δυσκαμψία, τρόμος, άλλα συμπτώματα

Question 4

Λεβοντόπα απορρόφηση + μεταβολισμός

Answer 4

• γρήγορη απορρόφηση από λεπτό έντερο (κενό από τροφές)
• t1/2=1-2h -> διακυμάνσεις στη C της στο πλάσμα -> διακυμάνσεις στην κινητική λειτουργία (“on-off”) -> αιφνίδια απώλεια φυς κινητικότητας με τρόμο, σπασμούς, ακινησία
• λήψη γευμάτων, ιδίως με ψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, εμποδίζει μτφ λεβοντόπα στο ΚΝΣ
• πρέπει χορήγηση με κενό στομάχι, 45’ πριν το γεύμα
• πρέπει σταδιακή διακοπή

Question 5

Λεβοντόπα ΑΕ

Answer 5

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΑ: 1) διέγερση κέντρου εμέτου -> ανορεξία, ναυτία, έμετος
2) ντοπαμινεργική δράση στην καρδιά -> ταχυκαρδία, κοιλιακές έκτακτες συστολές
3) υπόταση (D1 Υ -> αγγειοδιαστολή)
4) αδρενεργική δράση στην ίριδα -> μυδρίαση, αιματολογικές δυσκρασίες + (+) αντίδραση Coombs σε κάποιους
5) σίελος+ούρα: καφεοειδή χρώση λόγω μελανίνης (χρωστική που παράγεται από οξείδωση κατεχολαμινών)
ΚΝΣ: 1. οπτικές+ακουστικές ψευδαισθήσεις
2. παθολογικές ακούσιες κινήσεις (δυσκινησία)!!
3. μεταβολές θυμικού, κατάθλιψη, ανησυχία, ψυχώσεις
1+2: από υπέρμετρη δραστηριότητα ντοπαμίνης σε Υ βασικών γαγγλίων
4. “on-off” effects: ⬆️ DA -> “turned on” - ⬇️ DA -> “turned off”

Question 6

Σελεγιλίνη

Answer 6

• εκλεκτική αναστολή ΜΑΟ Β (που μεταβολίζει τη ντοπαμίνη), δεν αναστέλλει τη ΜΑΟ Α (που μεταβολίζει ΝΕ, σεροτονίνη)
• ⬇️ μεταβολισμός ντοπαμίνης -> ⬆️ επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκ -> ενίσχυση δράσης λεβοντόπα
• μικρός κίνδυνος πρόκλησης υπερτασικών κρίσεων σε συνιστώμενες δόσεις
• υψηλές δόσεις: κίνδυνος βαριάς υπέρτασης
• side effects: δυσκινησία, ψύχωση, αυπνία (διότι μεταβολίζεται σε Αμφεταμίνη!)

Question 7

Αγωνιστές Υ ντοπαμίνης Χαρακτηριστικά

Answer 7

• βρωμοκρυπτίνη, περγολίδη, πραμιπεξόλη, ροπινιρόλη
• δδ> από λεβοντόπα -> σε ασθενείς με διακυμάνσεις στην αντίδρασή τους στη λεβοντόπα
• σε ασθενείς με προχωρημένη + διακυμάνσεις κινητικότητας + δυσκινησίες
• όχι αποτέλεσμα αν όχι Θεραπευτική ανταπόκριση σε λεβοντόπα
• μικρότερος κίνδυνος ανάπτυξης δυσκινησιών+διακυμάνσεων κινητικής λειτουργίας σε σχέση με ασθενείς που ξεκινούν θεραπεία με λεβοντόπα

Question 8

Βρωμοκρυπτίνη + Περγολίδη

Answer 8

• περγολίδη ισχυρότερη
• ΑΕ: 1) σαν λεβοντόπα, αλλά ψευδαισθήσεις, σύγχυση, παραλήρημα, ναυτία, ορθοστατική υπόταση: συχνότερα / δυσκινησία: λιγότερο έντονη
  2) επιδείνωση πνευματικής κατάστασης από προϋπάρχουσας ψυχιατρικής νόσου
  3) σοβαρά καρδ.προβλήματα (κυρίως σε ιστορικό ΜΙ)
  4) σε περιφερική αγγεική νόσο -> επιδείνωση αγγειόσπασμου
  5) σε πεπτικό έλκος -> επιδείνωση έλκους
  6) δυνητικός κίνδυνος πρόκλησης πνευμονικής+οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης

Question 9

Πραμιπεξόλη + Ροπινιρόλη

Answer 9

• ανακουφίζουν κινητικά ελλείμματα (λεβοντόπα +/-)
• καθυστέρηση αναγκαιότητας εισαγωγής Λ στην πρώιμη νόσο
  ⬇️ δόση Λ σε προχωρημένη νόσο
• όχι επιδείνωση περιφ.αγγειόσπασμου + ίνωση
• εξάρτηση Πραμιπεξόλης από νεφρική λειτουργία

Question 10

Πραμιπεξόλη + Ροπινιρόλη ΑΕ

Answer 10

1) ναυτία
2) ψευδαισθήσεις
3) αϋπνία
4) ζάλη
5) δυσκοιλιότητα
6) ορθοστατική υπόταση

Question 11

Αντιπαρκινσονικά Φάρμακα

Answer 11

1) λεβοντόπα
2) καρβιντόπα
3) σελεγιλίνη
4) αναστολείς κατεχολ-Ο-μεθυλοτρανσφεράσης
5) αγωνιστές Υ ντοπαμίνης: βρωμοκρυπτίνη, περγολίδη, ροπινιρόλη, πραμιπεξόλη
6) αμανταδίνη
7) αντιμουσκαρινικά

Question 12

Τολκαπόνη - Εντακαπόνη

Answer 12

• αναστολείς της COMT: μεταβολίζει DA + λεβοντόπα σε μερικούς αγωνιστές ~> λειτουργία σαν ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ σε παρουσία DA
• άρα ενίσχυση πρόσληψης + αποτελεσματικότητας Λεβοντόπα
• τολκαπόνη: ηπατοτοξική

Question 13

Αμανταδίνη

Answer 13

• αντιϊκό, block μουσκαρινικούς Υ και ⬆️ απελευθέρωση DA + block επαναπρόσληψης
• ΑΕ: atropine-like, livedo reticularis (το μόνο !) (ωχρό δέρμα που μελανιάζει)