Αντικαταθλιπτικά Flashcards
ΤΚΑ - Δράσεις
1) ⬆️ διάθεση
2) βελτίωση νοητικής εγρήγορσης
3) ⬆️ σωματική δραστηριότητα
4) ⬇️ παθολογική πνευματική ενασχόληση στο 50-70% ατόμων με μείζονα κατάθλιψη
ΤΚΑ - Θεραπευτικές χρήσεις
- σοβαρή μείζονα κατάθλιψη, διαταραχές πανικού
- ιμιπραμίνη: έλεγχος νυχτερινής ενούρησης σε παιδιά >6 ετών (σύσπαση έσω σφιγκτήρα ουροδόχου κύστης)
- χρόνιος “νευροπαθητικός” πόνος με άγνωστο αίτιο (αμιτρυπτιλίνη)
- κλομιπραμίνη: για OCD
ΤΚΑ - Φαρμακοκινητική
- καλή απορρόφηση per os
- λιπόφιλα -> ευρεία κατανομή, εύκολη διείσδυση στο ΚΝΣ
- μεγάλος t1/2 λόγω διαλυτότητας στα λιποειδή
- μεταβολισμός 1ης διόδου στο ήπαρ -> χαμηλή+ασταθή βιοδιαθεσιμότητα -> καθορισμός δοσολογίας με βάση ανταπόκριση ασθενούς
- απέκκριση ως ανενεργοί μεταβολίτες μέσω νεφρών
ΤΚΑ - ΑΕ
Α) αποκλεισμός Υ Ach: 1. θόλωση όρασης 2. ξηροστομία 3. κατακράτηση ούρων 4. δυσκοιλιότητα 5. επιδείνωση γλαυκώματος 6. επιληψία Β) ⬆️ δράση κατεχολαμινών -> υπερδιέγερση καρδιάς Γ) αποκλεισμός α-αδρενεργικών Υ -> ορθοστατική υπόταση, αντανακλαστική ταχυκαρδία
++ 1) καταστολή (αποκλείουν Η1 Υ ισταμίνης)
2) ⬆️ βάρος 3) σεξουαλική δυσλειτουργία σε λίγους
Δηλητηρίαση με ΤΚΑ
- > 1gr δυνητικά θανατηφόρο
- ταχυκαρδία, μυδρίαση, ξηροστομία
- αγγειοδιαστολή
- διέγερση, σπασμοί
- επιβράδυνση καρδιακής αγωγής, διεύρυνση QRS, ⬇️ συσταλτικότητα
Δηλητηρίαση με ΤΚΑ - αντιμετώπιση
1) γενική υποστήριξη
2) διασωλήνωση - μηχανική αναπνοή
3) νορεπινεφρίνη
4) διττανθρακικό Na
5) ΟΧΙ ΦΥΣΟΣΤΙΓΜΙΝΗ ! -> βραδυαρρυθμίες
Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI) - ουσίες
- φλουοξετίνη (Prozac)
- σιταλοπράμη
- φλουβοξαμίνη
- παροξετίνη
- σερταλίνη
SSRΙ Δράσεις
- αποκλείουν επαναπρόσληψη σεροτονίνης -> ⬆️ C νευροδιαβιβαστή στη συναπτική σχισμή -> εντονότερη μετασυναπτική νευρωνική δραστηριότητα
- 2 εβδομάδες για το αποτέλεσμα
SSRI Θεραπευτικές χρήσεις
1) κατάθλιψη (ιδια αποτελεσματικότητα με ΤΚΑ)
2) ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (η μόνη ένδειξη για φλουβοξαμίνη)
3) διαταραχή πανικού
4) γενικευμένο άγχος
5) διαταραχή προεμμηνορρυσιακής δυσφορίας
6) νευρική ανορεξία
7) αντιμετώπιση πρόωρης εκσπερμάτωσης (γτ εχει ως ΑΕ τη σεξουαλική δυσλειτουργία)
SSRI ΑΕ
- ήπιες
1) ναυτία (συνηθως προσωρινή), εμετοί
2) ⬇️ libido, απάθεια, ανηδονία
3) κόπωση, υπνηλία, κεφαλαλγία, εφιάλτες
4) κίνδυνος για Σ σεροτονίνης αν ληφθούν παρουσία αναστολέα μονοαμινο-οξειδάσης (ΜΑΟ)
5) τριγμός οδόντων (λόγω ⬆️ 5ΗΤ)
6) άγχος, ταραχή => γι’αυτό τα χορηγούμε μαζί με Βενζοδιαζεπίνες!
Αναστολείς ΜΑΟ - Ενδείξεις
- φαινελζίνη, τρανυλκυπρομίνη
1) κατάθλιψη (οταν όχι ανταπόκριση ή αλλεργία σε ΤΚΑ)
2) αγχώδεις διαταραχές
3) κρίση πανικού / κοινωνική φοβία
4) ιδεοψυχαναγκαστική νεύρωση
5) ενούρηση
6) Σ χρονίου άλγους
7) βουλιμία
8) υπερκινητική διαταραχή ελλείμματος προσοχής (ADHD)
- φαινελζίνη, τρανυλκυπρομίνη
Αναστολείς ΜΑΟ - ΑΕ
1) νωθρότητα
2) ορθοστατική υπόταση
3) θόλωση όρασης
4) ξηροστομία
5) δυσουρία
6) δυσκοιλιότητα
7) αντίδραση τυραμινης
8) σεροτονινεργικό συνδρομο
Αντίδραση τυραμινης
- τυραμίνη περιέχεται σε τυριά, καπνιστά, τουρσί, σοκολάτα, αλκοόλ, σόγια, έτοιμες σάλτσες
- 10-25 mg
- η τυραμίνη φυς αδρανοποιείται από τη ΜΑΟ στο έντερο
- όσοι λαμβάνουν αναστολέα ΜΑΟ δε μπορούν να διασπάσουν την τυραμίνη
- τυραμίνη => απελευθέρωση μεγάλων ποσοτήτων αποθηκευμένων κατεχολαμινών απο τις νευρικές απολήξεις
- => κεφαλαλγία, ταχυκαρδία, ναυτία, υπέρταση, αρρυθμίες, εγκεφαλικο επεισόδιο
- = υπερτασική κρίση / αδρενεργική κρίση
Σεροτονινεργικό Σύνδρομο
- αναστολείς ΜΑΟ + SSRI, ΤΚΑ, μεπεριδίνη, δεξτρομεθοφαίνη (σε αντιβηχικά σιρόπια)
- ⬆️⬆️ 5ΗΤ
- ταχυκαρδία, εφίδρωση, μυδρίαση, τρόμος, μυόκλωνος
- υπέρταση, υπερθερμία (41°C!), σπασμοί
- ραβδομυόλυση, μεταβολική οξέωση, νεφρική ανεπάρκεια
Επιλογή αντικαταθλιπτικού
- SSRI: μεγαλύτερη ανοχή
- SNRI: αυξάνουν το μερίδιό τους
- ΤΚΑ: καλύτερος έλεγχος κατάθλιψης που απαιτεί νοσηλεία
- εξατομίκευση
- συνδυασμοί
- μεγάλη η σημασία του φαρμακευτικού ιστορικού