Αγχολυτικά

Question 1

Βενζοδιαζεπίνες - Μηχανισμός δράσης

Answer 1

• εκλεκτική δράση στους Υ του GABA
• πρόσδεση -> στερεοχημική μεταβολή -> είσοδος ιόντων Cl- στα κύτταρα του μετασυναπτικού οργάνου
• οι Β συνδέονται σε θέση διαφορετική από το σημείο πρόσδεσης του GABA -> αλλοστερικοί μηχανισμοί -> ⬆️ συγγένεια του Υ για τον προσδέτη του, το GABA
• περιοχή πρόσδεσης Β: “ρυθμιστική περιοχή του Υ”

Question 2

Βενζοδιαζεπίνες - Φαρμακολογικές δράσεις

Answer 2

1) ⬇️ άγχος+επιθετικότητα
2) καταστολή + επαγωγή ύπνου
3) ⬇️ μυϊκός τόνος + συντονισμός κινήσεων
4) σπασμολυτική δράση
5) προϊούσα αμνησία

Question 3

Βενζοδιαζεπίνες - Φαρμακολογικές δράσεις

(1) ⬇️ άγχος + επιθετικότητα

Answer 3

• όχι αντικαταθλιπτικές ιδιότητες / εκτός από ΑΛΠΡΑΖΟΛΑΜΗ

- ΤΡΙΑΖΟΛΑΜΗ: υπερβραχεία δράση, -> ⬆️ ευερεθιστότητα + επιθετικότητα σε ανθρώπους

Question 4

Φάσεις ύπνου

Answer 4

1) ελαφρύς ύπνος, μπορούμε να ξυπνήσουμε εύκολα
2) stop σε κίνηση ματιών, πιο αργά τα κύματα που εκπέμπονται από τον εγκέφαλο
3) βαθύς ύπνος. ξύπνημα εδω-> αποπροσανατολισμός. ! για να νιώθουμε ξεκούραστοι το πρωί
4) Πολύ βαθύς ύπνος - πολύ δύσκολο να ξυπνήσουμε - πολύ μικρές αυτές οι περίοδοι-> μη ικανοποιητικός ύπνος
REM ύπνος: το 20% του ύπνου, όνειρα

Question 5

Βενζοδιαζεπίνες - Φαρμακολογικές δράσεις

(2) καταστολή + επαγωγή ύπνου

Answer 5

• ⬇️ χρόνος που χρειάζεται για επαγωγή ύπνου + ⬆️ συνολική διάρκεια
• ⬇️ διάρκεια REM ύπνου
• ⬇️ διάρκεια φάσης 4, χωρίς σημαντική επιρροή δε μεταβολικές διεργασίες της φάσης αυτής

Question 6

Βενζοδιαζεπίνες - Φαρμακολογικές δράσεις

(3) ⬇️ μυϊκού τόνου + συντονισμού κινήσεων

Answer 6

• μυϊκή χαλάρωση ανεξάρτητη από κατασταλτικό αποτέλεσμα βενζοδιαζεπινών

Question 7

Βενζοδιαζεπίνες - Φαρμακολογικές δράσεις

(4) Σπασμολυτική δράση

Answer 7

• ΜΠΙΚΟΥΚΟΥΛΙΝΗ: δρα μέσω αναστολής κατασταλτικών ΝΔ + αλληλεπιδρά με τους Υ του GABA
• ΚΛΟΝΑΖΕΠΑΜΗ, ΔΙΑΖΕΠΑΜΗ: πιο εκλεκτική σπασμολυτική συμπεριφορά -> αντιεπιληπτικά

Question 8

Βενζοδιαζεπίνες - Φαρμακολογικές δράσεις

(5) Προϊούσα αμνησία

Answer 8

• εξάλειψη μνήμης γεγονότων που βιώνονται όταν ένα άτομο βρίσκεται υπό την επήρρειά τους
• χρήση σε μικρές χειρουργικές επεμβάσεις για διαγραφή δυσάρεστων αναμνήσεων

Question 9

Αντίστροφοι αγωνιστές βενζοδιαζεπινών

Answer 9

• τα Φ που συνδέονται με τον Υ GABA κ προκαλούν αντίθετο αποτέλεσμα = σ/τα άγχους (πχ. β-καρβονύλες)
• μοντέλο που ερμηνεύει τη δράση τους: ο Υ απαντάται σε 2 διαμορφώσεις Α+Β που βρίσκονται μεταξύ τους σε δυναμική ισορροπία

Question 10

Ανταγωνιστές βενζοδιαζεπινών

Answer 10

• τα Φ που ανταγωνίζονται την επίδραση των Β + των αντίστροφων αγωνιστών τους
• ΦΛΟΥΜΑΖΕΝΙΛΗ:
• συναγωνιστικός
• αγχογόνες+προσπασμογόνες δράσεις
• ταχύτατη δράση, δδ: μόνο 2 ώρες
• χρήση σε υπόνοια overdose Β για να αναστρέψει πιθανή καταστολή αναπνευστικής λειτουργίας

Question 11

Βενζοδιαζεπίνες - Φαρμακοκινητική

Answer 11

1. καλή απορρόφηση per os, φθάνουν στη max C στο πλάσμα σε ~1h
   * μερικές οπως οξαζεπάμη, λοραζεπάμη: πιο αργή απορρόφηση
2. ισχυρή σύνδεση με πρωτεΐνες πλάσματος - μεγάλη λιποδιαλυτότητα -> σταδιακή συσσώρευση σε σωματικό λίπος -> συνεχής χορήγηση σε τακτά διαστήματα ίσως έχει προσθετικό αποτέλεσμα
3. χορήγηση per os ή IV, ανάλογα με εφαρμογή

Question 12

Βενζοδιαζεπίνες - Μεταβολισμός

Answer 12

1. μεταβολισμός+απέκκριση στα ούρα συζευγμένες με γλυκουρονίδια
2. μετατρέπονται σε ενεργούς ή ανενεργούς υδροξυλιωμένους μεταβολίτες
3. ανάλογα με μεταβολική οδό: βραχείας, μεσαίας, μακράς διάρκειας
4. βραχείας δράσης: εκείνες που μτβ απευθείας με σύζευξη με γλυκουρονίδιο
5. Διαζεπάμη (μητρική ουσία): t1/2=20-40h
6. Νορδαζεπάμη: t1/2=60h => αθροιστικά φαινόμενα
7. Ο μεταβολισμός καθυστερεί όσο ⬆️ ηλικία -> σε μεγάλες ηλικίες έντονα αθροιστικά φαινόμενα -> συνεχής υπνηλία + σύγχυση

Question 13

Βενζοδιαζεπίνες - ΑΕ

Περιπτώσεις

Answer 13

Α) οξεία υπερδοσολόγηση
Β) κατά τη διάρκεια της χρήσης
Γ) ανοχή + εξάρτηση

Question 14

Βενζοδιαζεπίνες - ΑΕ

(Α) οξεία overdose

Answer 14

1. παρατεταμένος ύπνος, χωρίς σοβαρή καταστολή αναπν-καρδ λειτουργίας
2. +αλκοόλ/άλλες ουσίες -> απειλητική αναπνευστική καταστολή
3. αντίδοτο: ΦΛΟΥΜΑΖΕΝΙΛΗ (συναγωνιστικός αναστολέας)

Question 15

Βενζοδιαζεπίνες - ΑΕ

(Β) κατά τη διάρκεια της χρήσης

Answer 15

1. υπνηλία
2. σύγχυση
3. αϋπνία
4. ⬇️ συντονισμός
   => επιρροή σε ικανότητα οδήγησης, χειρισμού μηχανημάτων
   +αλκοόλ/φαρμακα -> τις εντείνει

Question 16

Βενζοδιαζεπίνες - ΑΕ

(Γ) Ανοχή

Answer 16

• συνεχής χορήγηση Β -> σταδιακή ⬆️ δόσης για να επαχθεί το απαιτούμενο αποτέλεσμα
• +βαρβιτουρικά: επάγουν τα ηπατικά μεταβολικά ένζυμα -> ιδιαίτερα έντονη η ανοχή

Question 17

Βενζοδιαζεπίνες - ΑΕ

(Γ) Εξάρτηση

Answer 17

• stop Β -> έντονα στερητικά σ/τα (⬆️ άγχος, αίσθημα τρόμου, ζάλη)
• stop Β μετά από χρόνια χορήγηση -> νευρικότητα, τρόμος, ⬇️ όρεξη, σπασμοί-παραισθήσεις κάποιες φορές
• το ΣΣ: βραδύτερη εμφάνιση για μακράς διαρκείας Β από ότι σε άλλες κατηγορίες Φ (βαρβιτουρικά) λόγω μεγάλου t1/2
• βραχείας δράσης: περισσότερο αιφνίδια ΣΣ

Question 18

SSRIs - χρήσεις

Answer 18

• κατάθλιψη
• διαταραχή πανικού
• γενικευμένο άγχος
• νευρική ανορεξία

Question 19

SSRIs - Μηχανισμός δράσης

Answer 19

• εκλεκτική αναστολή επαναπρόσληψης σεροτονίνης μέσω αναστολής της δράσης του μτφ της σεροτονίνης στον προσυναπτικό νευρώνα

Question 20

SSRIs - Φαρμακοκινητική

Answer 20

1. per os-> max επίπεδα στο αίμα μετά από ~5h
2. τα περισσότερα t1/2=16-36h, ανάλογα με μεταβολική οδό
3. μτβ από ισοένζυμα του P450, απέκκριση κυρίως από νεφρούς
4. εμφάνιση θεραπευτικής δράσης 2-3 εβδομάδες μετά την αρχική χορήγηση

Question 21

Αγωνιστές Υ 5ΗΤ-1Α

Βουσπιρόνη

Answer 21

• μερικός αγωνιστής
• συνδέεται και στους DA Υ, αλλά αγχολυτική δράση λόγω των Υ 5ΗΤ-1Α
• αγχολυτικές δράσεις μετά από ημέρες / εβδομάδες
• ΑΕ λιγότερο ενοχλητικές από Βενζοδιαζεπίνες: ζάλη, ναυτία, κεφαλαλγία
• αγωνιστές: ΟΧΙ καταστολή + απώλεια συντονισμού όπως οι Β

Question 22

Βαρβιτουρικά

Answer 22

1. κατασταλτική δράση στο ΚΝΣ
2. ανάλογη δράση με Β: πρόσδεση στον Υ GABA -> ⬆️ συγγένεια του GABA για τον Υ/δίαυλο ιόντων χλωρίου
3. μάλλον αλληλεπιδρούν με α1-υπομονάδα του Υ GABA, αλλά σε διαφορετική θέση από τις Β
4. λιγότερο ειδικά από τις Β

Question 23

Βαρβιτουρικά - ΑΕ

Answer 23

1) έντονη καταστολή (αναπν+καρδ) -> θάνατος σε μεγάλες δόσεις
2) επάγουν έκφραση ηπατικών μεταβολικών ενζύμων (CYP-P450) -> ⬆️ ρυθμός μεταβολικής αποδόμησης των περισσότερων Φ που συγχορηγούνται με Βαρβιτουρικά
3) υψηλός βαθμός ανοχής + εξάρτησης σε παρατεταμένη χρήση
* * άρα σπάνια χρήση ως υπνωτικά+αγχολυτικά, σημαντική εφαρμογή ως IV αναισθητικά

Question 24

Κύριες ομάδες Φαρμάκων

Answer 24

1) Βενζοδιαζεπίνες
2) SSRIs: εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης
3) Βουσπιρόνη: αγωνιστής των 5ΗΤ-1Α υποδοχέων
4) Ανταγωνιστές β αδρενεργικών Υ: κυρίως για καταστολή φυσικών σ/των άγχους (εφίδρωση, αίσθημα τρόμου-ταχυκαρδίας) - Προπρανολόλη
5) Βαρβιτουρικά
6) Κατασταλτικά αντισταμινικά 1ης γενιάς: χρήση και ως υπνωτικά