ZO week 10

Question 1

Via welke mechanismen activeert stress de HPA-as?

Answer 1

Stress veroorzaakt een verhoogde afgifte van CRH en vasopressine uit de hypothalamus. Daarnaast vindt via het sympathisch zenuwstelsel gestimuleerde afgifte van adrenaline en noradrenaline uit het bijnierschors plaats.

Question 2

Waarom is activatie van de as bij stress een nuttig mechanisme?

Answer 2

Verhoogde afgifte van cortisol leidt tot:
- verhoging van de concentraties van glucose, vrije verzuren en aminozuren in het bloed
- verhoging van de productie van glucose uit aminozuren
- toename glycogeen opslag in de lever
- toename glycogenolytische activiteiten glucagon en adrenaline

Question 3

Hoe is het werkingsmechanisme van vasopressine?

Answer 3

Vasopressine wekt via de G-eiwit gekoppelde vasopressine-receptor; activatie veroorzaakt stijging van cAMP. VP uit de hypothalamus achterkwab stimuleert waterresorptie in de nier

Question 4

wat is de rol van K op het RAAS?

Answer 4

Kalium kan, wanneer de spiegels verhoogd zijn, de productie van aldosteron stimuleren via een depolarisatie van de cellen in de zona glomerulosa van de bijnier; waardoor de intercellulaire Ca2+ concentratie wordt verhoogd. hierdoor wordt er dus weer meer kalium uitgescheiden en Natrium vastgehouden. de bloeddruk verhoogd dan

Question 5

wat is het belang van mineralcorticoïden voor het in stand houden van het leven?

Answer 5

een verhoogde natriumexcretie, een lagere natriumspiegel en hyperkaliëmie in het bloed en hypovolemie leidt tot falen van de hartspier, hypotensie en tenslotte tot afname van watertransport door de nier. Deze combinatie van factoren leidt vervolgens tot “interne verdrinking”.

Question 6

hoe wordt de androgeenproductie gereguleerd in de bijnier?

Answer 6

als cortisol daalt dan wordt er meer ACTH afgegeven. hierdoor ontstaan er androgenen

Question 7

wat verandert in de productie van androgeen?

Answer 7

begin puberteit tot 20 jaar is er een stijging daarna daalt het weer langzaam.

Question 8

wat is het belang van bijnierandrogeen in de precursor voor oestrogenen na de menopauze?

Answer 8

Een tekort aan bijnierandrogenen kan de volgende problemen veroorzaken:
- verlies van botmassa: osteoporose
- libidoverlies
- verlies van spiermassa

Na de menopauze in DHEA de belangrijkste bron van androgenen en oestrogenen in vrouwen.

Question 9

wat zijn de therapeutische consequenties van behandeling met glucocorticoïden voor de productie van en substitutie met bijnierandrogenen?

Answer 9

geen ACTH, dus geen bijnierandrogenen; ook geen androgenen uit testes

Question 10

wat zijn de verschillende symptomen tussen een primaire en secundaire bijnierschorsinsufficiëntie?

Answer 10

primair = hyperpigmentatie van huid- en slijmvliezen, hypoNa en hyperK
secundair = Na en K is normaal want aldosteron niet aangetast

Question 11

hoe ziet een acute (Addisonse) crise eruit?

Answer 11

koorts, hypotensie, tachycardie, braken en duizeligheid

Question 12

hoe behandel je een acute crise?

Answer 12

in geval van pneumonie:
De behandeling bestaat uit een corticosteroïd stress-schema (hydrocortison intraveneus), infuus en antibiotica. Na behandeling van de pneumonie wordt de hydrocortison afgebouwd en kan de hypofyse-bijnier-as functie getest worden met b.v. een metopirontest.

Question 13

wat is de DD van bijnierlaesie?

Answer 13

Bijnierschorsadenoom, lipoom, bijniercyste, feochromocytoom, lymfoom, bloeding, infectie (tuberculose), bijnierschorscarcinoom, metastase

Question 14

Welke hormonen zou een bijnierafwijking potentieel kunnen maken?

Answer 14

Merg: (nor)adrenaline, schors: aldosteron, cortisol, precursors zoals androsteendion en DHEA(S)

Question 15

Welke biochemische testen zet u in bij dit bijnierincidentaloom?

Answer 15

Alle incidentalomen:

• urine of plasma (nor)metanefrines voor uitsluiten feochromocytoom
• cortisol meten na 1 mg dexamethason (dexamethason suppressietest)

Bij hypertensie:

• renine, aldosteron