Zelfstudie 5 - Bouw, functie en vorm van cellen van spijsverteringsorganen Flashcards
Mucosa
- Bekledende epitheellaag
- Lamina propria = losmazog bindweefsel waar bloedvaten, lymfevaten, lymfocyten, gladde spiercellen en kleine klieren doorheen lopen.
- Mucoase muscularis, zorgt voor plaatselijke beweging in de mucosa
Ontstaan van klieren
Epitheelcellen prolifereren en groeien in de onderliggende bindweefselllaag waar ze verder differentiëren.
Ze kunnen verschillende vormen aannemen:
- Tubulair
- Alveolair
- Tubuloalveolair
Exocriene klieren
Groeien in het bindweefsel en vormen daar een duct, secretie wordt direct via een buis naar uitwendig oppervlakte van apicale cellen uitgescheiden
Endocriene klieren
Ontstaan als ductcellen verdwijnen waardoor een klier volledig door bindweefsel en capillairen is omgeven.
Als gevolg komt de secretie direct in de bloedcirculatie, wat voornamelijk hormonen zijn.
Deze klierenproducten kunnen ook eoxcriene klieren aanzetten tot secretie
Entero-endocriene cellen regulatie
- Motiliteit
- Productie zoutzour -> gastrine
- Productie bicarbonaat -> Secretine
- Secretie spijsverteringssappen -> secretine
- Secretie spijsverteringsenzymen -> CCK
Mucus
Een polymeer dat weefsel in de tractus digestivus beschermd en voedsel voorbeweegt. Glycoproteïne hierin trekken water aan waardoor er slijm ontstaat.
- In de mond houdt het ook de pH op 6
Striated ducts
Resorberen zouten aan de basolaterale zijde, kost ATP dus hier liggen veel mitochondria
- Ze doen dit door Na+ en Cl- op te nemen en HCO3- en K+ uit te scheidem
Epitheel in de mond
Dit is meerlagig plaveiselepitheel en dat kan zoveel verhoorn (bij tandvlees en gehemelte) als niet verhoornd zijn
Gladde spiervezels in muscularis mucosae
In de darm zorgen deze voor:
- Beweging van devilli -> vergroot absorptie
- Beweging plicae circularis -> helpt bij vervoeren van lymfe naar lymfevaten
- Samentrekken van klieren waarbij ze secreet uitscheiden
Z-lijn
De abrupte overgang van de slokdarm naar de maag waar het epitheel ineens overgaat van meerlagig plaveisel naar éénlagig cilindrisch epitheel
Verschillen leverlobje mens en varken
Mens = lobjes worden niet zo duidelijk afgebakend door bindweefsel waardoor de grenzen lastiger te onderscheiden zijn, meer functioneel onderscheiding.
Varken = lobjes worden afgebakend door bindweefselschotten
Canaliculus van hepatocyten
Wordt gevormd door de apicale zijdes van aangrenzende epatocyten. Tight junctions hiertussen voorkomen dat gal in de bloedbaan terecht komt.
Uitscheiding van gal is exocrien
Speeksel productie
Gebeurd voor 2/3 in de glandula parotis, deze produceert dus ook veel alpha-amylase
Glandula submandibularis produceert alpha-amylase, eiwitten en lysozymen
Glandula sublingualis kleine hoeveelheiden alpha-amylase en lysozymen maar vooral slijm
Bof
Besmettelijke virusziekte waarbij er een ontsteking is in de glandula parotis. Hierbij heeft een patiënt last van opgezwollen wangen en koorts en er zijn geen medicijnen voor.
- Zeldzame complicatie is orchitis, ontsteking van inwendige geslachtsorganen
Producten van de pancreas
- Pancreassap met HCO3- (neutralisatie zure milieu vanuit maag)
- Proteases (trypsinogeen, pro-elastase)
- Alpha-amylase
- Nucleases (DNA- en RNA-ase)