Werkgroep 1 - Energie-inhoud van een maaltijd e-modules WG2

Question 1

Amylase

Answer 1

Zit in speeksel in de mond en in pancreassap en knippen polysacchariden in oligosacchariden (in de mond) en in disacchariden (na maag)

Question 2

Monosacchariden naar bloedbaan

Answer 2

Via GLUT-2 gaan glucoe, galactose en fructose naar de bloedbaan
SGLT-1 kan vanuit het lumen glucose opnemen uit in een enterocyt

Question 3

Te veel glucose

Answer 3

In bloed = als glycogeen opgeslagen in spier- en levercellen
In lever = omzet in vet

Question 4

Pepsine

Answer 4

Eiwitafbrekend enzym.
- Chief cells zorgen voor afgifte pepsinogeen in de maag
- Gastrine stimuleert afgifte van maagzuur wat HCl bevat
- HCl zet pepsinogeen om in actieve vorm van pepsine
- Pepsine kan zelf ook pepsiogeen omzetten

Question 5

Peptidase

Answer 5

• in de pancreas worden pro-peptidasen gevormd
• worden omgezet in peptidase en komen in dunne darm
• Enteropeptidasen (in darm) zetten trypsinogeen om in trypsine
• Trypsine is activator van alle andere peptidasen

Question 6

Opname enterocyt

Answer 6

• aminozuren kunnen door symport met natrium worden opgenomen (gefaciliteerde diffusie)
• di-/tripeptiden gaan door Pept-1 met H+ de enterocyt in
• natrium verlaat enterocyt via Na-K- ATPase

Question 7

Pancreatische stoffen

Answer 7

• Endopeptidasen = knippen middenin een eiwit -> trypsine, chymotrypsine en elastase
• Exopeptidasen = knippen einden van een eiwit
• Natriumbicarbonaat = netraliseert zure maaginhoud

Question 8

Afbraak triacylglycerol

Answer 8

• 1 vetzuur wordt verwijderd wat resulteert in diacylglycerol
• 2 vetzuren worden verwijderd wat resulteert in monoacylglycerol

Question 9

Vertering vetten

Answer 9

1. linguaal lipase (pH4) in de mond, wat triglyceriden omzet in diacylglycerol en vetzuren
2. maaglipase in maag, heeft zelfde functie als linguaal lipase
3. Pancreas geeft enzymen af in duodenum en gal door galblaas.
4. galzouten uit gal zorgen voor emulsificatie, waardoor oppervlak wordt vergroot -> snellere afbraak
5. Ook verhoogt gal de pH voor pancreasenzymen.
6. Triglyceriden worden glycerol en vetzuren en vetzuren gaan naar enterocyt

Question 10

Opnamen vetten door enterocyten
- Glycerol, korte en middellange vetzuren

Answer 10

• Na opname apicale membraan kunnen ze de enterocyt uit diffunderen aan de basolaterale zijde
• vetzuren kunnen zo direct in capillairen komen.
• vetzuren kunnen gebonden aan albumine in de bloedbaan vervoerd worden

Question 11

Opname vetten door enterocyten
- Cholesterol, lysofosfolipiden, monoacylglycerol en lange vetzuren

Answer 11

Na opname in enterocyt worden ze bewerkt:
1. in ER worden vetzuren met monoacylglycerol tot triglyceriden opgebouwd, lysofosfolipiden tot fosfolipiden en cholesterol tot cholesterolesters.
2. Apolipoproteïnen (uit RER) worden bijgevoegd en deze vormen samen in Golgi een chylomicron (lipoproteïne)
3. Blaasjes chylomicronen schieden van Glogi en smelten met basolaterale membraan
4. Chylomicronen kunnen met lymfevaten diffunderen en zullen in vena subclavia uitmonden
- Chylomicronen worden door lipoproteïne lipase afgebroken

Question 12

Chylomicron

Answer 12

Lipoproteïne die grotere vetten in het bloed transporteert.
Bestaat uit buitenmmebraan van apoliproteïnen en fosfolipiden en in het deeltje zitten triglyceriden, lange vetzuren, cholesterolesters en cholesterol

Question 13

Afbraak vetten

Answer 13

mond = klein deel
maag = rest
dunne darm = meest

Question 14

Lipoproteïne

Answer 14

Hebben hun naamgeving te danken aan de dichtheid:
VLDL, LDL, IDL, HDL

Question 15

Productie insuline, glucagon en adrenaline

Answer 15

Insuline wordt gemaakt door bètacellen van de eilandjes van Langerhans, glucagon wordt gemaakt door alfacellen van de eilandjes van Langerhans en adrenaline in de chromaffinecellen van het bijniermerg (medulla).

Question 16

Stimuli afgifte hormonen

Answer 16

Insuline bij een te hoge concentratie, glucagon bij een te lage concentratie glucose en adrenaline bij stress en inspanning.

Question 17

Adrenaline cascade

Answer 17

1. Adrenaline Binding aan qGPCR -> alpha-subunit wordt geactiveerd
2. adenylylcyclase wordt geactiveerd
3. ATP wordt in cAMP omgezet
4. cAMP activeert PKA
5. PKA activeert fosfolipase kinases -> calciuminflux

Question 18

Insuline cascade

Answer 18

1. insuline bindt aan RTK, heteromeren komen samen en fosforyleren zichzelf op tyrosine substraten
2. PI3 wordt geactiveerd dit fosforyleert PIP2 in PIP3
3. Akt wordt gefosforyleerd en Akt activeert GLUT-receptoren -> omzet glucose in glycogeen

Question 19

Glucagon cascade

Answer 19

1. Glucagon binding aan sGPCR en activatie alpha subunit
2. activatie fosfolipase c wat inositol fosfolipide activeert
3. Dit splits in diacylglycerol en IP3 -> aan IP3 bindt PKC en IP3 bindt aan calcium kanaa
4. Calciuminflux wat aan PKC bindt en het activeert

Question 20

Insuline effecten hepatocyten, myocyten en adipocyten

Answer 20

• In hepatocyten = stimulatie van glycogenese, glycolyse, lipogenese en synthese van eiwitten
• In Myocyten = stimulatie van glycogenese, glycolyse, vergrote opname van glucose door de translocatie van GLUT-4 transporters naar de celmembraan
• In adipocyten = glycolyse, lipogenese, glucose opname en de synthese van lipoprotein lipase

Question 21

Glucagon in hepatocyten

Answer 21

Heeft alleen invloed op de lever:
- Glycogenolyse
- Gluconeogenese
- Afbraak van vet

Question 22

glycogenolyse

Answer 22

Afbraak van glucogeen in glucose

Question 23

Mineralen

Answer 23

natrium, calcium, chloride, fosfor, kalium, magnesium en sulfaat

Question 24

Sporenelementen

Answer 24

Zijn mineralen waar mensen weinig van nodig hebben:
ijzer, zink, jodium, slenium, koper, fluoride, chromium en molybdeum

Question 25

Calcium opname

Answer 25

in de dunne darm door paracellulair diffusie en in het duodenum door een calciumkanaal 1. Vrije calcium in cytosol bindt aan calbidine 2. Calcium verlaat basolateraal door een ATP-gevoede calciumpomp of een calcium/ natrium uitwisselaar - Alles behalve de paracellulaire opname wordt gestimuleerd door vitamine D

Question 26

Magnesium

Answer 26

- Van belang bij werking van enzymen die ATP nodig hebben voor activatie. - Speelt rol bij doorgeven zenuwprikkels aan spieren - Wordt opgenomen in darm (ileum)

Question 27

IJzer

Answer 27

- nodig voor zuurstoftransport in bloed - vitamine C bevordert ijzeropname - Wordt door transporters in cel gebracht en door hepcidine geremd

Question 28

Solvent gedrag

Answer 28

Opgeloste stoffen worden verplaatst door bewegend water. Dit gebeurd paracellulair en is afhankelijk van de doorlaatbaarheid van tight junctions

Question 29

Natrium opname

Answer 29

- Jejunum/ ileum -> opname door cotransport met glucose of aminozuren (SGLT1). Na+/k+-pomp pompen basaal natrium de enterocyt uit. - Duodenum/ jejunum -> bicarbonaat stimuleert Na+/ H+pomp apicaal (antiport) - Ileum/ proximale colon -> parallelle uitwisseling door Na+ & H+ en Cl- & bicarbonaat. Wordt geremd door cAMP, cGMp en Ca+ - Distale colon -> door ENaC-kanalen, wordt door aldosteron gestimuleerd (onderdeel RAAS/ geactiveerd bij lage bloeddruk)

Question 30

Diarree

Answer 30

E.coli bevat enterotoxines die cAMP en cGMP concentraties verhoogd. Hierdoor wordt parallelle opname van natrium en chloride geremd, mineralen blijven meer in darmlumen, vocht wordt onttrokken an darmlumen.

Question 31

Chloride opname

Answer 31

- Jejunum/ ileum/ distale colon -> chloride volgt gradiënt door natriumopname A en D, passief transport - Ileum/distaal/proximale colon -> antiport met HCO3- - Ileum/ proximale colom -> parallelle uitwisseling met H+, Cl- en bicarbonaat

Question 32

Chloride secretie

Answer 32

1. in crypt cellen via Cl/Na/k cotransport basaal opgenomen 2. verlaat apicaal via CFTR kanaal

Question 33

Kalium opname

Answer 33

- Dunne darm -> via solvent drag - Distale colon -> via K/H-pomp

Question 34

Kalium secretie

Answer 34

- Door natrium opname wordt het lumen in distale colon negatiever, passief - Via kaliumkanalen, wat door cAMP, Ca en aldosteron verhoogd kan worden

Question 35

Vitamines

Answer 35

13 - hydrofiel = C en 8 soorten B - Hydrofoon = A, D, E en K B3 en D worden door het lichaam zelf aangemaakt en er zijn voorlopers van A en D

Question 36

B12

Answer 36

bindt in dunne darm aan de intrinsic factor, voor de opname. Dit gebeurd in het terminale ileum. B12 is enige hydrofiele vitamine dat als reservevoorraad wordt opgeslagen

Question 37

B12-tekort

Answer 37

- malabsorptie - onvoldoende inname - diabetes mellitus, hierbij komt auto-immiin gastritis voor (malabsorptie)

Question 38

Vitamines belangrijk voor

Answer 38

A = weerstand, ogen, haren, huid B1 = energievoorziening, zenuwstelsel B2 = zenuwstelsel, spijsvertering, huid en haren B3 = huid, energievoorziening, zenuwstelsel B5 = hormonen, stofwisseling B6 = weerstand, spijsvertering, bloed, zenuwstelsel B8 = stofwisseling, huid en haren B11 = bloed, hart- en bloedvaten, aanleh hersenen/zenuwbanen B12 = bloed en zenuwstelsel C = weerstand, botten, tanden, bloedvaten, opname ijzer, vrije radicalenafbraak D = botten en tanden E = bloed, spieren, weerstand, vrije radicalenafbraak K = bloedstolling, botten