Werkgroep 6 - Metabolisme en ijzerstofwisseling Flashcards
Wat gebeurd er bij kortdurend vasten
- insulineconcentratie daalt en glucagon concentratie neemt toe -> glycogenolyse gluconeogenese en lipolyse
- Vetzuurverbranding treedt op -> vrije vetzuren voor vorming acetyl-CoA en glycerol voor gluconeogenese
- Eiwitten worden afgebroken -> substraat gluconeogenese
- Bloedsuiker wordt op peil gehouden door glycolyse in de lever
Wat gebeurd er tijdens langdurig vasten
- Eiwitafbraak raakt uitgeput -> ureumproductie daalt -> minder urineproductie
- Toename lipolyse -> glycerol en propionyl-CoA voor gluconeogenese in lever en nieren
- Citroenzuurcyclus verstoort dus ophoping acetyl-CoA -> productie ketonlichamen -> 50% energiebehofte czs
- eerst eiwitten op, dan vetten, dan essentiële eiwitten -> overlijden
Kortdurende inspanning
-Creatinefosfaat zet fosfaatgroep op ADP -> ATP
- Als dit op is kan glycogeenafbraak gebeuren
Langdurig vasten
- 400 meter -> glycogeen-lactaat systeem
- 800-1500 meter -> ook aerobe verbranding van glucose, dit kan omdat de spieren dan eenmaal goed doorbloed zijn
Hormonale regulatie bij inspanning
- Glucagon zorgt voor vrijlating van glucose van lever in bloed, cortisol en groeihormoon versterken dit
- Adrenaline zorgt voor vrijlating glucose in de spieren
Wat houdt de bloedsuikerspiegel bij inspanning op peil?
De cori-cyclus:
- Lactaat vanuit spiercel gaat naar hepatocyt
- Lactaat wordt via pyruvaat omgezet in glucose’
- Glucose diffundeert naar het bloed
Kringloop van ijzer
Een gesloten circuit waarbij maar 1 mg verloren gaat
Ijzer wordt opgeslagen in macrofagen en levercellen en plasma ontvangt ijzer uit macrofagen (uit dode rbc’s) en slijmvliescellen uit de darm
Ijzergebrek door chronisch bloedverlies
- Veel RBC’s gaan verloren dus het beenmerg gaat daar extra van maken
- Hier is ijzer voor nodig wat uit het plasma wordt opgenomen
- Transferrineverzadiging daalt hierdoor en hiervoor wordt ijzer uit opslag in cellen en enterocyten gehaald
Ijzergebrek door ijzerdeficiënt dieet
- Minder ijzeropname in lumen
- Minder aanmaak rbc’s, minder ijzer in cellen en plasma
Hereditaire hemochromatose (HH)
Hierbij is er een mutatie in het GFE-gen wat voor hepcidine codeert, wordt geproduceerd als er te veel ijzer is.
Resultaat -> te veel ijzer in bloedbaan, intestinale mucosa en organen zoals lever en pancreas
HH verhelpen
- Bloed af tappen
- IJzerchelatietherapie
Oorzaken van anemie
- Bloedverlies
- Gebrek aan ijzer of B12 of foliumzuur -> verstoorde productie RBC
- verhoogde afbraak rbc’s (sikkelcelanemie)
Macrocytose
vergroot volume van erytrocyten, als de MCV groter is dan 100 fl
Kan ontstaan door B12 of foliumzuur deficiëntie
Regulatie ijzeropname
- Fe3+ wordt aan apicale kant van enterocyten tot Fe2+ gereduceerd
- Dit gaat de enterocyt in via DMT1
- Fe2+ wordt door heemoxygenase (Hox1) vrijgemaakt uit de heem groep
- Gebonden aan ferritine kan het worden opgeslagen en aan ferroportine kan het basolateraal getransporteerd worden
- Door hephaestin wordt het weer omgezet in Fe3+
Binding van ijzer in plasma
Hier bindt het aan transferrine of als hier niet genoef van is aan andere liganden.
Als dit niet gebeurd wordt het door de lever weggevagen want niet aan transferrine gebonden ijzer is toxisch