Zaburzenia snu Flashcards
Nieorganiczne zaburzenia snu F51
Podział
F51.0 Bezsenność nieorganiczna
F51.1 Nieorganiczna hipersomnia
F51.2 Nieorganiczne zaburzenia rytmu snu i czuwania
F51.3 Somnambulizm (sennowłóctwo)
F51.4 Lęki nocne
F51.5 Koszmary nocne
Sen - charakterystyka
- somnologia – nauka o śnie
- polisomnografia (PSG) – do badania snu: EOG, EMG, EEG
- sen dorosłego składa się z 4.–6. cykli, długość cyklu: 80-120 min.
W trakcie każdego cyklu występują 2 rodzaje snu:
- NREM – bez szybkich ruchów gałek ocznych:
- N1 – czuwanie przechodzi w sen,
- N2 – sen płytki,
- N3 – sen głęboki
(jego ilość jest największa w 1. cyklu, organizm najbardziej w nim wypoczywa), - REM – z szybkimi ruchami gałek ocznych,
napięcie mięśni poprzecznie prążkowanych jest zniesione, występują marzenia senne (aktywność mózgu porównywalna z tą podczas czuwania).
Sen - czynniki regulujące
- czynniki genetyczne - indywidualne zapotrzebowanie na sen, preferowana pora snu,
- wiek
- noworodki śpią ok. 16 h (50% to sen aktywny),
- dorośli śpią ok. 7-8 h: N1 2-8%, N2 45-55%, N3 10-15%, R 20-25%,
- osoby starsze: zmniejsza się czas trwania N3, a zwiększa N1 i częstsze są wybudzenia, faza snu jest przyśpieszona (wczesne: zasypianie i wstawanie),
- płeć - pogorszenie jakości snu: u mężczyzn - od 20. roku życia, a u kobiet - po 40 (korelacja z ustaniem regularnych miesiączek),
- proces homeostatyczny warunkujący kompensację niedoboru snu przez większą głębokość i długość,
- rytm okołodobowy - w największym stopniu determinuje go światło, ale też: rytm posiłków, wysiłku fizycznego itp,
- podwzgórze.
Dyssomnie (problemem jest czas/ pora snu)
- insomnie,
- hipersomnie: narkolepsja, hipersomnia idiopatyczna,
- zaburzenia rytmu okołodobowego: zespół opóźnionej fazy snu, zespół przyspieszonej fazy snu, rytm wolnobiegnący,
Parasomnie (występowanie nieprawidłowych zdarzeń podczas snu)
- lęki nocne,
- somnambulizm,
- koszmary senne,
- zaburzenia zachowania podczas snu REM,
- katatrenia (jęki nocne).
Insomnia (bezsenność) - definicja i objawy
Sen niewystarczająco długi lub o złej jakości w wyniku występowania 1 lub kilku z następujących:
- trudności z zasypianiem, z utrzymaniem snu,
- zbyt wczesne budzenie się,
- poczucie, że sen nie daje wypoczynku.
Objawy są odczuwanie przez pacjenta subiektywnie.
Insomnia (bezsenność) - podział
- przygodna - do kilku dni,
- powodowana przez czynniki stresowe lub krótkotrwałe choroby somatyczne
- krótkotrwała – do 4 tygodni, j.w.
- przewlekła – powyżej 1 mies.,
Insomnia (bezsenność) - etiologia
- zaburzenia psychiczne (gł. afektu i lękowe) – ok. 50%,
- pierwotna – ok. 20%,
- choroby somatyczne – ok. 10-30%,
- uzależnienia – ok. 10-20%.
Insomnia (bezsenność) - epidemiologia
Ok. 30-50% ankietowanych zgłasza objawy bezsenności.
Bezsenność przewlekła ( >1 miesiąca ), która pogarsza codzienne funkcjonowanie jest zgłaszana przez 15% osób w populacji ogólnej.
Insomnia (bezsenność) - kryteria diagnostyczne
- Sen
(trudności w zasypianiu, podtrzymaniu snu, sen nie przynosi wypoczynku) - Co najmniej 3 x w tygodniu przez co najmniej MIESIĄC.
- Pogorszenie samopoczucia i codziennego funkcjonowania.
- Wykluczenie przyczyny ORGANICZNEJ
(stany neurologiczne, stany somatyczne, zażywanie SPA lub leków)
Insomnia (bezsenność) - leczenie
- rozpoznanie i usunięcie czynników utrzymujących bezsenność,
- terapia poznawczo – behawioralna,
- wzmacnianie rytmu okołodobowego:
- wstawanie rano zawsze o tej samej porze,
- oddzielenie łóżka od aktywności dnia codziennego,
- zalecane opuszczenie łóżka, gdy wystąpi niemożność spania
Insomnia (bezsenność) - leczenie farmakologiczne
- „zetki”: zolpidem, zaleplon i zopiklon,
stosować krótko do 2-4 tygodni, po tym czasie co 3-4 dni, mogą uzależnić, - BDZ – szczgólnie, gdy występuje lęk, jw.,
- hydroksyzyna,
- mianseryna, mirtazapina, trazodon, doksepina,
- chlorprotiksen, kwetiapina, olanzapina, lewomepromazyna, promazyna, prometazyna.
Hipersomnie
Zaburzenia snu, które polegają na zbyt długim czasie snu i/lub nadmiernej senności w ciągu dnia.
Ważne, by wykluczyć niedobór snu (zmęczenie).
U 5–8% hipersomnia zaburza codzienne funkcjonowanie.
Skala senności Epworth
- ocenia prawdopodobieństwo zaśnięcia w 8 typowych sytuacjach dnia codziennego
(> 15 – senność patologiczna)