Terapia elektrowstrząsowa

Question 1

Terapia elektrowstrząsowa (EW)

Informacje podstawowe

Answer 1

Jedna z najskuteczniejszych metod leczenia w psychiatrii.

Pierwszy zabieg EW: 1938r.

Od tego czasu sposób ich przeprowadzenia bardzo się zmienił – wprowadzono:

• znieczulenie ogólne,
• zwiotczenie mięśni,
• nowoczesne aparaty.

Polega na wywołaniu kontrolowanego napadu padaczkowego za pomocą prądu elektrycznego.

Question 2

Efekty działania elektrowstrząsów

Answer 2

1) wyrównanie poziomu neuroprzekaźników w OUN,
2) zwiększenie aktywności receptorów i ich powinowactwa do przekaźników,
3) tworzenie się nowych połączeń neuronalnych (neuro- i synapsogeneza),

wpływ na:
4) metabolizm i przepływ krwi w mózgu,

5) układ immunologiczny (regulacja poziomu cytokin),
6) układ hormonalny (działanie na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza).

Question 3

Terapia elektrowstrząsowa (EW)

Przebieg

Answer 3

Szacunkowa skuteczność elektrowstrząsów wynosi 70–90%.

Efekt terapeutyczny widoczny zwykle po 4–5 zabiegach
(najczęściej przeprowadza się 8–12 zabiegów, 2–3 razy w tygodniu).

Nieuzyskanie poprawy po 12 zabiegach jest wskazaniem do zakończenia tej formy terapii.

Question 4

Terapia elektrowstrząsowa (EW)

Kwalifikacja

Answer 4

EW stosuje się, gdy istnieją przeciwwskazania do farmakoterapii oraz gdy konieczne jest szybkie uzyskanie efektu terapeutycznego.

Przed zaleceniem zabiegów EW należy zlecić konsultację:

• okulistyczną,
• neurologiczną,
• internistyczną,
• anestezjologiczną.

Question 5

Terapia elektrowstrząsowa (EW)
Wskazania główne
Depresja

Answer 5

• ciężkie epizody depresyjne w przebiegu chorób afektywnych, zwłaszcza gdy towarzyszą im objawy psychotyczne lub nasilone myśli i tendencje samobójcze, osłupienie lub zahamowanie psychoruchowe (gdy grozi odwodnienie i wyniszczenie z powodu nieprzyjmowania posiłków),
• ciężka depresja w przebiegu chorób schizoafektywnych lub schizofrenii.

Question 6

Terapia elektrowstrząsowa (EW)

Wskazania główne

Answer 6

1. Depresja
2. Ostra katatonia.
3. Ciężkie epizody manii w przebiegu ChAD.

Question 7

Terapia elektrowstrząsowa (EW)
Wskazania
Grupy pacjentów, u których szczególnie zaleca się EW

Answer 7

• kobiety w ciąży – ciężkie depresje, schizofrenia i zaburzenia schizoafektywne (zabiegi elektrowstrząsowe są BEZPIECZNIEJSZE niż farmakoterapia),
• osoby w podeszłym wieku, zwłaszcza przy współistniejących chorobach somatycznych, a także w celu uniknięcia polipragmazji.

W piśmiennictwie wymienia się także zastosowanie EW u pacjentów:

• po przebytym złośliwym zespole neuroleptycznym,
• z ciężkimi zaburzeniami afektywnymi w przebiegu otępienia.

Question 8

Terapia elektrowstrząsowa (EW)

Przeciwwskazania

Answer 8

Nie ma bezwzględnych przeciwwskazań!

Przeciwwskazania względne:

1) niestabilne zaburzenia sercowo-naczyniowe (np. świeży zawał serca, niestabilna ChNS, zaostrzenie NS, tętniaki),
2) wzmożone ciśnienie wewnątrzczaszkowe (guz, udar krwotoczny),
3) świeży udar mózgu,
4) niektóre choroby okulistyczne (ostry napad jaskry, odwarstwienie siatkówki),
5) ciężkie choroby płuc (astma, POChP, zapalenie płuc),
6) zdekompensowana cukrzyca, poważne zaburzenia metaboliczne,
7) stany będące przeciwwskazaniem do znieczulenia ogólnego.

Question 9

Terapia elektrowstrząsowa (EW)

Działania niepożądane

Answer 9

Najczęściej łagodne i krótkotrwałe:

• pozabiegowe bóle głowy i mięśni,
• nudności,
• trudności w koncentracji, dezorientacja, niepokój,
• zaburzenia pamięci w okresie okołozabiegowym,
• przejściowe podwyższenie ciśnienia.

Rzadko występują poważne powikłania:
- zaburzenia rytmu serca,
- ostry epizod wieńcowy,
- pęknięcie tętniaka,
- zgon.
Zwykle są one wynikiem błędnej kwalifikacji do zabiegu.