Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Psychiatria > Zaburzenia nastroju (afektywne) > Flashcards

Zaburzenia nastroju (afektywne) Flashcards

1
Q

Choroby afektywne - wymień

A

F30 – epizod maniakalny

F31 – choroba afektywna dwubiegunowa

F32 – epizod depresyjny

F33 – zaburzenia depresyjne nawracające

F34 - uporczywe zaburzenia nastroju (cyklotymia, dystymia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Epizod maniakalny (F30) - rozpoznanie

A

Dominacja nastroju wzmożonego, ekspansywnego lub drażliwego w stopniu zdecydowanie nieprawidłowym dla danej osoby.

Zmiana nastroju jest wyraźna i trwa co najmniej 1 tydzień.

Co najmniej 3 z 9 następujących objawów, prowadzących do zaburzenia codziennego funkcjonowania:

  1. Wzmożona aktywność / niepokój fizyczny
  2. Nadmierna gadatliwość
  3. Zmniejszona potrzeba snu
  4. Utrata normalnych zahamowań społecznych - zachowania niestosowne do okoliczności
  5. Zachowania bezceremonialne / lekkomyślne z niedocenieniem ryzyka (np. wydatki, nierozsądne interesy)
  6. Wzmożona energia seksualna / seksualne nietakty
  7. Łatwość w zmianie aktywności / planów
  8. Wzmożona samoocena / poczucie wyższości
  9. Gonitwa myśli lub subiektywne odczuwanie ich przyspieszenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Urojenia w manii

A

zwykle zgodne z nastrojem : wielkościowe, prześladowcze, erotyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hipomania

A
  • trwa co najmniej 4 dni,
  • łagodne podwyższenie nastroju lub jego drażliwość,
  • mniejsze zakłócenie codziennego funkcjonowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Mania

A
  • trwa co najmniej 7 dni
  • znaczne podwyższenie nastroju lub wysoka drażliwość
  • silne zakłócenie codziennego funkcjonowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Epizod maniakalny (F30) - etiologia

A

Czynniki zewnętrzne mogące wywołać stan maniakalny:
- uraz głowy,

  • choroba mózgu: np. infekcja (kiła, AIDS), guz, udar,
  • nadczynność tarczycy/nadnerczy,
  • GKS,
  • leki dopaminergiczne,
  • amfetamina, kokaina,
  • leki antycholinergiczne.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Choroba afektywna dwubiegunowa / ChAD (F31) - epidemiologia

A

Nazywana dawniej cyklofrenią .

2% populacji.

Częstość: kobiety = mężczyźni

Początek zwykle około 30 rż.

Współwystępowanie z nadużywaniem SPA: 20-40% (najczęstsza przypadłość psychiczna wśród uzależnionych).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Choroba afektywna dwubiegunowa / ChAD (F31) - etiologia

A

Czynniki genetyczne odgrywają bardzo ważną rolę:
– zachorowania u bliźniąt monozygotycznych: 60-80%
(niektóre geny jako predysponujące są wspólne dla ChAD i schizofrenii)

Teoria neuroprzekaźnikowa:
- nadmierna aktywność układów dopaminergicznego i noradrenergicznego

Zaburzenia: osi stresu i tarczycowej, rytmów dobowych, układu odpornościowego.

Zmiany strukturalne w OUN.

Koncepcja kindlingu (rozniecania).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Koncepcja kindlingu (rozniecania)

A
  • zakłada możliwość istnienia ognisk rozniecania w ciałach migdałowatych (układ limbiczny),
  • nawroty ChAD powodowałyby uwrażliwienie i zwiększenie aktywności tych ognisk - co powodowałby kolejne nawroty choroby,
  • przesłanki: karbamazepina (podobnie jak lit), lek działający profilaktycznie przeciwko nawrotom choroby afektywnej, przeciwdziała zjawisku kindlingu w ciałach migdałowatych (ogniska takie wywoływano eksperymentalnie u zwierząt).
  • ważne przy interpretacji zaburzeń typu rapid cycling.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Choroba afektywna dwubiegunowa / ChAD (F31) - rozpoznanie

A

Obecny epizod spełnia kryteria hipomanii, manii, epizodu depresyjnego

W przeszłości stwierdzono co najmniej 1 epizod afektywny (hipomaniakalny, maniakalny, depresyjny, mieszany),

Przynajmniej 1 z tych epizodów afektywnych był inny niż depresyjny

Epizody nie są spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych ani zaburzeniami organicznymi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

ChAD (F31)

Typ I - KLASYCZNY

A
  • występuje 1 lub więcej epizodów manii (średnio przez 2 tygodnie do 5 miesięcy)

i 1 lub więcej epizodów depresji (4-9 miesięcy),

  • najczęściej stosunek liczby epizodów depresyjnych do maniakalnych wynosi 4:1,
  • do typu I zaliczamy też stan, w którym chorzy doświadczają jedynie manii.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

ChAD (F31)

Typ II - KLASYCZNY :

A
  • występuje 1 lub więcej epizod depresji i co najmniej 1 epizod HIPOMANII,
  • okres jaki pacjent spędza w depresji jest istotnie dłuższy,
  • kobiety chorują częściej.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

ChAD z szybką zmianą faz - rapid cycling

A
  • nawroty okresów depresji lub manii co najmniej 4 razy w roku,
  • pomiędzy nimi bardzo krótkie okresy zdrowia, a nawet brak okresów remisji,
  • u 2/3 chorych pojawia się po wielu latach przebiegu klasycznego (częściej u kobiet i częściej z wcześniejszym przebiegiem t. II)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Choroba afektywna dwubiegunowa / ChAD (F31) - cechy epizodu depresji

A

1) częste nawroty,
2) lekooporność (przy leczeniu przeciwdepresyjnym),
3) cechy PSYCHOZY,
4) poważne PRÓBY SAMOBÓJCZE,
5) drażliwość,
6) nadmierna senność,
7) MŁODY WIEK pierwszego epizodu (przed 25 rż),
8) SZYBKIE narastanie i ustępowanie objawów (godziny/dni),
9) wywiad w kierunku ChAD / samobójstwa w rodzinie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Choroba afektywna dwubiegunowa / ChAD (F31) - przebieg i rokowanie

A

Nawracająca (nawroty w 100%) i przewlekła.

Średnia liczba epizodów w ciągu życia to ok. 10.

Cykl (okres od jednego epizodu do początku następnego) pierwszy - jest zwykle dłuższy, drugi krótszy, następne – nieregularne.

Epizod depresji trwa 4–9 miesięcy, manii 2 tygodnie–5 miesięcy.

Rokowanie w przypadku leczenia jest pomyślne.

Ale ok. 15% pacjentów z ChAD popełnia samobójstwo.

Pacjenci częściej zgłaszają się do lekarza w depresji, bowiem w manii często bagatelizują swoje objawy (także somatyczne).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Choroba afektywna dwubiegunowa / ChAD (F31) - farmakoterapia

Leczenie epizodu manii

A

normotymik i LPP

ew. LPP o działaniu normotymicznym (np. arypiprazol)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Choroba afektywna dwubiegunowa / ChAD (F31) - farmakoterapia

Leczenie depresji

A
  • OSTROŻNIE z lekami przeciwdepresyjnymi - mogą zwiększać ryzyko wystąpienia manii!

(większe ryzyko w przypadku TLPD i wenlafaksyny niż SSRI, większe w typie I niż II),

W razie konieczności stosowania LPD, powinny być one łączone z normotymikami i stosowane w takich samych dawkach jak przy leczeniu depresji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

ChAD (F31) - farmakoterapia - ciężka depresja z objawami psychotycznymi

A

leki przeciwpsychotyczne II generacji - ATYPOWE
( olanzapina, kwetiapina)

W przypadku ciężkiej depresji wskazane jest również stosowanie elektrowstrząsów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

ChAD (F31) - farmakoterapia - lekka/umiarkowana depresja bez objawów psychotycznych

A

normotymik o działaniu przeciwdepresyjnym w monoterapii

( lamotrygina , kwetiapina, lit )

lub w połączeniu z LPD

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Choroba afektywna dwubiegunowa - farmakoterapia

Profilaktyka nawrotów

A
  • wskazaniem do długotrwałego leczenia są 2 epizody choroby, z których jeden był hipomanią lub manią,

Lit:

  • lek pierwszego wyboru (UWAGA na ryzyko wystąpienia niedoczynności tarczycy)
  • gdy brak efektu (ocena po roku) dodać inny normotymik
  • postacie atypowe – leki przeciwdrgawkowe (walproinian, karbamazepina),
  • Rapid cycling – 2 leki: lit + karbamazepina/walproinian,
  • lekooporność: klozapina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

ChAD (F31) - psychoterapia

A

Może poprawić efektywność farmakoterapii.

Wskazana jest także psychoedukacja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Depresja - podział ICD-10

A

Epizod depresyjny (F32) - pierwszy epizod

Zaburzenia depresyjne nawracające (ZDN) (F33)

23
Q

Depresja (F33)- epidemiologia

A

Częstość występowania w populacji wynosi około 5-17%
( około 7% ♀ i 4% ♂)

Ryzyko zachorowania w ciągu życia wynosi około 14,4 - 18%
(10-25% ♀ i 5-12% ♂)

Ryzyko zachorowania na dystymię 6% ( 8% ♀ i 5% ♂)

24
Q

Depresja (F33)- epidemiologia

A

Szczyt zachorowalności na ZDN: 20.–40. rok życia

Najczęstsze, oprócz otępienia, zaburzenie psychiczne w podeszłym wieku

Jedno z najczęstszych zaburzeń psychicznych w praktyce lekarza rodzinnego.
(wg M.Jaremy do najczęstszych przyczyn zgłaszania się chorych do opieki medycznej należą zaburzenia nerwicowe)

25
Q

Depresja (F33)- etiologia

A

Czynniki genetyczne: 43-53% w przypadku bliźniąt monozygotycznych (ryzyko dla potomstwa: 10-13%).

Współczesne modele opierają się na hipotezie monoaminoergicznej: dysfunkcje w zakresie neuroprzekaźnictwa dopaminy (DA), acetylocholiny (ACh), noradrenaliny (NA) i serotoniny (5-HT).

Czynniki hormonalne:

  • nadmierna aktywność osi ukł. limbiczny-podwzgórze-przysadka-nadnercza (LPPN),
  • zaburzenia funkcji tarczycy (gł. niedoczynność),
  • rola hormonów płciowych u kobiet.

Zmiany strukturalne w OUN.

Zaburzenia układu odpornościowego - hipoteza zapalna.

Zaburzenia rytmów dobowych.

Teoria NEUROROZWOJOWA - mechanizmy epigenetyczne (łączy w całość wszystkie hipotezy psychologiczne, takie jak teoria poznawcza, wydarzenia stresowe, czynniki behawioralne).

Wydarzenia stresowe.

Teoria poznawcza - triada Becka.

Niedobory wit. B12 i kwasu foliowego oraz wit. D.

26
Q

Triada depresyjna Becka

A

Według Arona Becka, przedstawiciela podejścia poznawczego, u podłoża zaburzeń depresyjnych leżą dwa mechanizmy:

Triada poznawcza (=triada Becka) - sposób myślenia wynikający z trzech przekonań: negatywnej oceny samego siebie, własnej przeszłości i sytuacji obecnej oraz przewidywania negatywnych zdarzeń:

“Nic mi się w życiu nie udało”
“Świat jest zagrażający” -
“Nic dobrego mnie już nie spotka”

Błędy logiczne w myśleniu - przypisywanie jedynie sobie odpowiedzialności za negatywne zdarzenia.

27
Q

Epizod depresyjny- rozpoznanie

A

Aby stwierdzić występowanie epizodu depresyjnego (F32), muszą występować

przez co najmniej 2 tygodnie przynajmniej dwa

z trzech objawów podstawowych

oraz

dwa lub więcej objawów dodatkowych.

28
Q

Zaburzenia depresyjne nawracające - rozpoznanie

A

Aby rozpoznać zaburzenia depresyjne nawracające musi wystąpić

co najmniej jeden przebyty epizod depresyjny,

oddzielony od obecnego epizodu co najmniej 2 miesiącami wolnymi od zaburzeń

oraz

brak występowania manii / hipomanii w przeszłości.

29
Q

Depresja - objawy podstawowe

A

1) Obniżenie nastroju .
2) Utrata zainteresowań i anhedonia .
3) Zmniejszenie energii, wzmożona męczliwość, zmniejszenie aktywności.

30
Q

Depresja - objawy dodatkowe

A
  • osłabienie pamięci i koncentracji uwagi,
  • niska samoocena i mała wiara w siebie,
  • poczucie winy,
  • lęk,
  • myśli i czyny samobójcze,
  • zmiana aktywności,
  • zaburzenia snu,
  • zaburzenia apetytu.
31
Q

Depresja (F33)- podtypy

A
  • melancholiczna
  • atypowa
  • psychotyczna
  • sezonowa
  • w wieku starszym
  • w następstwie żałoby
  • krótkotrwała nawracająca
  • maskowana
32
Q

Depresja melancholiczna

A
  • „typowa”,
  • główne objawy to smutek z anhedonią,
  • złe samopoczucie rano i wczesne budzenie („zespół katastrofy porannej”),
  • utrata masy ciała, utrata apetytu, zahamowanie.
33
Q

Depresja atypowa

A
  • „na odwrót”: nadmierna senność i łaknienie, złe samopoczucie wieczorem, reaktywność nastroju.
34
Q

Depresja psychotyczna

A
  • z urojeniami depresyjnymi: winy, hipochondrycznymi,

nihilistycznymi (z. Cotarda).

35
Q

Depresja sezonowa

A
  • w miesiącach jesienno–zimowych (deficyt światła).
36
Q

Depresja w wieku starszym

A
  • przybiera postać upośledzenia funkcji poznawczych,

- może być zwiastunem otępienia (np. AD).

37
Q

Depresja w następstwie żałoby

A
  • powyżej 2 miesięcy po utracie bliskiej osoby.
38
Q

Krótkotrwała nawracająca

A
  • epizody trwające kilka dni, powtarzające się ok. 1 raz w miesiącu.
39
Q

Depresja maskowana = Ekwiwalent depresji

A

Typowe objawy są w małym nasileniu, na pierwszy plan wysuwają się inne objawy:

  • somatyczne: dławica piersiowa rzekoma, bóle, świąd, zespół jelita drażliwego, zespół niespokojnych nóg,
  • psychopatologiczne: fobie, zaburzenia odżywiania i snu, używanie SPA, natręctwa, zaburzenia lękowe.
40
Q

Częstość depresji w chorobach somatycznych

A

Częstość depresji w:

  • przewlekłych zespołach bólowych 30-60%
  • nowotworach 20-40%
  • chorobach tarczycy 20-30%
  • cukrzycy 15-20%
  • po zawale serca 15-20%
  • po udarze mózgu 15-20%
41
Q

Depresja może predysponować do wystąpienia:

A
  • cukrzycy
  • zaburzeń krążenia mózgowego
  • ChNS
42
Q

Gdzie występują objawy podobne do depresji?

A

Objawy podobne do depresji (apatia, męczliwość, osłabienie, brak energii) ​występują w zespole Glińskiego-Simmondsa (niedoczynność przysadki).

43
Q

Leki i substancje chemiczne, które mogą wywołać objawy depresji:

A

Leki hipotensyjne (beta-blokery, klonidyna, rezerpina, hydralazyna, ACEI),

GKS

Interferony

Hormonalne środki antykoncepcyjne

Leki przeciwpsychotyczne (chlorpromazyna, haloperidol, flufenazyna, trifluoperazyna),

Glikozydy naparstnicy (digoksyna, digitoksyna, acetylodigoksyna),

Antagoniści kanału wapniowego (werapamil, nifedypina),

Leki dopaminergiczne (L-dopa, bromokryptyna),

Leki przeciwhistaminowe (cymetydyna),

Inhibitory 5-alfa-reduktazy (finasteryd),

Leki przeciwgruźlicze (izoniazyd, etionamid),

Leki przeciwnowotworowe (winkrystyna, winblastyna),

Agoniści GnRH (leuprolid).

44
Q

skale oceniające nasilenie objawów depresyjnych

A

Skala Depresji Becka - opisowa,

Skala Depresji Hamiltona - obserwacyjna,

Skala Depresji Montgomery-Asberg - obserwacyjna.

GDS – Geriatryczna Skala Oceny Depresji jedna z częściej stosowanych skal w wieku podeszłym.

45
Q

Depresja (F33)- rokowanie

A

Ryzyko nawrotu: 50-60%.

Każdy kolejny epizod zwiększa ryzyko następnego.

W chorobach afektywnych samobójstwa dotyczą 15-20% pacjentów.

46
Q

Depresja (F33)- leczenie farmakologiczne

A
  • leki przeciwdepresyjne - leczenie ostrego epizodu i kontynuacja do uzyskania remisji
    (np. SERTRALINA - lek typu SSRI zalecana jako PIERWSZY WYBÓR)
  • leki przeciwpsychotyczne - w depresji psychotycznej (olanzapina, klozapina)

UWAGA: zwiększają ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego!

47
Q

Depresja (F33) - Psychoterapia

A
  • także wspomagająco przy lekach

- głównie poznawcza, ale też interpersonalna

48
Q

Depresja (F33)- leczenie - inne metody

A
  • fototerapia - w depresji sezonowej,
  • elektrowstrząsy - przy ciężkiej opornej depresji,
  • deprywacja snu, gimnastyka, metody inwazyjne.
49
Q

Leczenie depresji lekoopornej

A
  • leczenie dwoma LPD,
  • zmiana LPD na inny LPD,
  • augmentacja
    (potencjalizacja działania LPD za pomocą innego leku, niebędącego antydepresantem).
50
Q

Uporczywe zaburzenia nastroju (afektywne) (F34) -podział

A

F34.0 - Cyklotymia - stałe wahania nastroju

F34.1 - Dystymia - przewlekłe obniżenie nastroju

51
Q

Cyklotymia (F34.0) - definicja

A

Zaburzenie afektywne polegające na utrzymujących się stale wahaniach nastroju i aktywności w postaci łagodnych epizodów subdepresji i hipomanii, które występują naprzemiennie.

Żaden z epizodów nie spełnia kryteriów epizodu manii lub depresji (umiarkowanego lub ciężkiego).

Zwykle bez związku z wydarzeniami życiowymi.

Trwa minimum 2 lata.

52
Q

Dystymia F34.1

A

W ciągu co najmniej 2 lat występowanie co najmniej 3 następujących objawów:

  • zmniejszenie energii,
  • bezsenność,
  • brak wiary w siebie,
  • problemy z koncentracją,
  • płaczliwość,
  • anhedonia,
  • poczucie bezradności,
  • pesymizm,
  • nieradzenie sobie z codziennością,
  • wycofanie społeczne,
  • zmniejszona rozmowność.
53
Q

„Podwójna depresja”

A
  • gdy u osoby cierpiącej na dystymię pojawi się epizod depresji.

Psychiatria (20 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions