Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Psychiatria > Farmakoterapia w psychiatrii > Flashcards

Farmakoterapia w psychiatrii Flashcards

1
Q

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne, neuroleptyki)

Klasyczne, typowe (LPP IG) - pochodne fenotiazyny

A

Chlorpromazyna (1-szy powszechnie stosowany neuroleptyk, obecnie – rzadko)

Flufenazyna

Lewomepromazyna

Perazyna (często stosowany w PL)

Perfenazyna

Prochloroperazyna

Promazyna

Prometazyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne, neuroleptyki)

Klasyczne, typowe (LPP IG) - pochodne tioksantenu

A

Chlorprotiksen

Flupentiksol

Zuklopentiksol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne, neuroleptyki)

Klasyczne, typowe (LPP IG) - pochodne butyrofenonu

A

Haloperidol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne, neuroleptyki)

Atypowe (LPP IIG)

A

Amisulpryd, Aripiprazol

Klozapina, Kwetiapina

Olanzapina, Risperidon

Sertindol, Ziprasidon, Sulpiryd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyczne, neuroleptyki)

A

Siła działania przeciwpsychotycznego jest porównywalna.

Efekt przeciwpsychotyczny jest związany z blokowaniem receptorów D2 .

Mają wpływ leczniczy na omamy, urojenia, podniecenie ruchowe, objawy negatywne schizofrenii, a niektóre wykazują wpływ przeciwmaniakalny (arypiprazol).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

LPP IG - mechanizm działania

A

LPP IG są mało selektywne - blokują receptory dopaminergiczne w

  • układzie mezolimbicznym (zmniejszenie objawów pozytywnych),
  • guzkowo-lejkowym (wzrost wydzielania prolaktyny - mlekotok, brak miesiączki)
  • nigrostriatalnym (zaburzenia pozapiramidowe).

Część leków klasycznych ma działanie cholinolityczne, antyhistaminowe, noradrenolityczne i antagonistyczne wobec rec. 5HT2.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

LPP IIG - mechanizm działania

A

Ich wpływ przeciwdopaminowy jest w znacznym stopniu ograniczony do układu mezolimbicznego (zmniejszenie objawów pozytywnych).

Wywierają antagonistyczny wpływ na rec. 5HT2A (w korze przedczołowej), a przez to leczniczy na objawy negatywne.

Część z nich wykazuje działanie cholinolityczne (klozapina), noradrenolityczne.

Terapia LPPIIG nie jest zupełnie pozbawiona powikłań pozapiramidowych i hormonalnych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Leki przeciwpsychotyczne - wskazania

A

Zastosowanie:
- schizofrenia,

  • zaburzenia schizoafektywne,
  • inne psychozy urojeniowe,
  • depresje psychotyczne,
  • zespoły maniakalne,
  • zaburzenia psychotyczne w schorzeniach OUN, uzależnieniach,
  • zaburzenia zachowania, stany dysforyczne, agresji,
  • lęk, niepokój, zaburzenia snu,
  • zespoły abstynencyjne w niektórych uzależnieniach.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Leki przeciwpsychotyczne - dawkowanie

A

Dawki tych leków bywają niższe (o ok. 20-30%) u chorych:

  • dotychczas nieleczonych,
  • młodszych (do ok. 30. rż.),
  • starszych (po 65. rż.),
  • w złym stanie somatycznym, przyjmujących inne leki,
  • z upośledzoną funkcją wątroby lub nerek.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Leki przeciwpsychotyczne - w formie DEPOT

A

Jest to forma o przedłużonym działaniu.

Leki są podawanie w postaci iniekcji domięśniowej co 2-3 tygodnie.

Przykłady:
Haloperidol (Decaldol), zuklopentiksol, flupentiksol, perfenazyna, olanzapina, risperidon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Leki przeciwpsychotyczne - w formie DEPOT

Zalety

A
  • zmniejszają ryzyko złej współpracy chorego w leczeniu,
  • poziom leku w organizmie jest utrzymywany na w miarę stabilnym poziomie,
  • zwiększają szansę na trwałą, stabilną poprawę chorego.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Leki przeciwpsychotyczne - w formie DEPOT

Wady

A
  • konieczność zgłaszania się chorego na iniekcje w wyznaczonych terminach,
  • mała możliwość doraźnej zmiany dawki leku,
  • większe ryzyko niekorzystnej interakcji z innymi lekami (np. zażytymi samowolnie).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Leki przeciwpsychotyczne - zasady leczenia

A

Celem leczenia schizofrenii jest osiągnięcie remisji oraz zapobieganie nawrotom choroby.

Indywidualizacja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Leki przeciwpsychotyczne - zasady leczenia

Okres leczenia farmakologicznego schizofrenii

A
  • po 1. epizodzie: co najmniej 2 lata,
  • po 2. epizodzie: 5 lat,
  • po 3. epizodzie: na stałe.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Leki przeciwpsychotyczne - działania niepożądane

Działanie na receptory dopaminergiczne

A

pozapiramidowe, w tym - złośliwy zespół poneuroleptyczny
hiperprolaktynemia
obniżone libido

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Leki przeciwpsychotyczne - działania niepożądane

Działanie na receptory serotoninergiczne

A 
wzrost apetytu
przyrost wagi
zespół metaboliczny
zaburzenia libido
zespół serotoninergiczny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Leki przeciwpsychotyczne - działania niepożądane

Działanie na receptory adrenergiczne

A

ortostatyczne spadki ciśnienia krwi
zawroty głowy
zaburzenia libido

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Leki przeciwpsychotyczne - działania niepożądane

Działanie na receptory muskarynowe

A 
zaburzenia akomodacji
zaparcia
wysychanie śluzówek 
zaburzenia seksualne
tachykardia zatokowa
wzrost ciśnienia śródgałkowego
zaburzenia procesów poznawczych
zespół antycholinergiczny ośrodkowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Leki przeciwpsychotyczne - działania niepożądane

Działanie na receptory histaminowe

A

senność
sedacja
wzrost masy ciała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Leki przeciwpsychotyczne - działania niepożądane inne

A 
agranulocytoza
reakcje alergiczne
nadwrażliwość na światło,
drgawki
zaburzenia przewodnictwa w sercu

Uwaga - objawy uboczne powstawać mogą w mechanizmach złożonych.

Strategia leczenia polegająca na godzeniu się z obecnością objawów ubocznych i rutynowym podawaniu leków korygujących nie jest godna polecenia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Leki przeciwpsychotyczne - objawy pozapiramidowe (EPS)

Czynniki ryzyka wystąpienia objawów pozapiramidowych

A
  • wysokość dawki (oraz szybkość jej zwiększania),
  • częste zmiany wysokości dawki,
  • długi czas leczenia,
  • siła powinowactwa do receptorów D2,
  • podawanie więcej niż 1-go leku (psychotropowego lub innego),
  • zmiany organiczne mózgu,
  • zły stan ogólny chorego,
  • używanie SPA,
  • negatywny stosunek chorego do leczenia.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Leki przeciwpsychotyczne - objawy pozapiramidowe (EPS)

A

LPP IIG rzadziej powodują EPS, jednak wśród nich duże ryzyko ich wywołania ma risperidon (duża zależność ze stosowaną dawką).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q 
objawy pozapiramidowe (EPS)
Akatyzja
A
  • uczucie niepokoju i niemożność pozostania przez chwilę w spoczynku
  • u 25-50% pacjentów leczonych neuroleptykami,

leczenie:
- zmniejszenie dawki/zmiana neuroleptyku
- propranolol

BDZ przynoszą przejściową poprawę, leki przeciwparkinsonowe nieznacznie pomagają.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Akatyzja - definicja

A

To subiektywne poczucie niepokoju z towarzyszącym poruszaniem kończynami dolnymi, przestępowaniem z nogi na nogę, niespokojnym przemieszczaniem się, niemożnością stania lub siedzenia w miejscu.

Objawy pojawiają się po kilku tygodniach stosowania klasycznych leków przeciwpsychotycznych bądź w związku ze zwiększeniem stosowanych dawek lub obniżeniem dawek leków stosowanych celem łagodzenia objawów pozapiramidowych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q 
objawy pozapiramidowe (EPS)
Dystonie
A
  • nagłe skurcze różnych grup mięśniowych (m.in. gałek ocznych – napady spojrzeniowe, krtani, języka, kończyn i kręgosłupa), powodujące przykre uczucie „skręcania”, przymusowego ułożenia,
  • leczenie: leki cholinolityczne, BDZ.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q 
objawy pozapiramidowe (EPS)
Parkinsonizm
A
  • wzrost napięcia mięśniowego, drżenie mięśniowe (drobnofaliste, stygmatyzuje chorych), bradykineza, ślinotok,
  • leczenie: leki cholinolityczne, leki dopaminergiczne.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q 
objawy pozapiramidowe (EPS)
Późne dyskinezy
A
  • nieregularne, mimowolne, hiperkinetyczne ruchy dotyczące głównie mięśni języka, warg i twarzy,
  • powodują układanie ust w ryjek, cmokanie, chrząkanie itp.,

​ - nasilają się pod wpływem emocji,

  • występują częściej u: kobiet, osób starszych, osób z uszkodzeniami OUN,
  • leczenie: mało skuteczne, leki przeciwparkinsonowskie, BDZ.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Czynniki ryzyka EPS - dyskinezy

A

W przypadku dyskinez ostrych czynnikami ryzyka będą młody wiek i płeć męska.

W przypadku dyskinez późnych czynnikami ryzyka będą starszy wiek i płeć żeńska.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Jakie leki zaliczamy do leków cholinolitycznych?

A

biperiden
pridinol
triheksyfenidyl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Leki przeciwpsychotyczne - przeciwwskazania BEZWZGLĘDNE

A
  1. Choroba Addisona (adrenolityki),
  2. Przebyty złośliwy zespół poneuroleptyczny (szczególnie LPP IG),
  3. Zatrucia barbituranami, lekami anksjolitycznymi, narkotykami, alkoholem.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Leki przeciwpsychotyczne - przeciwwskazania WZGLĘDNE

A
  1. Uszkodzenie wątroby,
  2. Uszkodzenie układu białokrwinkowego (klozapina, olanzapina),
  3. Choroba Parkinsona (dopaminolityki w układzie nigrostriatalnym),
  4. Niewydolność krążenia,
  5. Choroba niedokrwienna serca, stan bezpośrednio po zawale,
  6. Jaskra z zamkniętym kątem przesączania (cholinolityki),
  7. Rozrost gruczołu krokowego (cholinolityki),
  8. Padaczka (klozapina).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Schizofrenia lekooporna

A

Rozpoznaje ją się, gdy objawy utrzymują się mimo przeprowadzonego leczenia co najmniej dwoma LPP z różnych grup (w odpowiednich dawkach, przez odpowiednio długi czas).

Warunkami jej stwierdzenia są też: pewne rozpoznanie schizofrenii, współpraca chorego w leczeniu, brak poprawy nie może być spowodowany innym schorzeniem/używaniem SPA.

Może stanowić ok. 20-30 (aż do 40) % przypadków.

„Lek ostatniej szansy” – klozapina.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Arypiprazol

A
  • częściowy agonista receptora D2,
  • ma działanie przeciwmaniakalne,
  • nie powoduje przyrostu masy ciała i ma korzystny profil metaboliczny.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Zespół metaboliczny – przy leczeniu którymi LPPIIG ryzyko większe?

A

olanzapina
klozapina
kwetiapina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Klozapina

A

Agranulocytoza jest najcięższym powikłaniem (obligatoryjna kontrola morfologii).

Z kolei jej najczęstszymi powikłaniami są częstoskurcz, senność, uspokojenie i zawroty głowy.

Obniża również próg drgawkowy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Wydłużenie odstępu QT - które LPPIIG

A 
sertindol
tiorydazyna (wycofana z lecznictwa)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Kiedy wymagana jest kontrola poziomu PRL przy LPPIIG

A

wymagana przy leczeniu risperidonem i amisulprydem.

38
Q

Leki przeciwlękowe (anksjolityki) - wymień

A

Benzodiazepiny (BDZ)
Hydroksyzyna
Buspiron

39
Q

Benzodiazepiny - mechanizm działania

A

Nasilają hamujące funkcje neuronów GABA-ergicznych w OUN.

BDZ wiążą się w swoim miejscu wiązania w obrębie receptora GABA-A, przez co zwiększają powinowactwo GABA do jego miejsca wiązania (będącego częścią kanału chlorkowego).

Dzięki tym allosterycznym oddziaływaniom zwiększa się prawdopodobieństwo otworzenia się kanału chlorkowego, co zwiększa napływ jonów chloru do wnętrza komórki (hiperpolaryzacja).

Działanie BDZ może być zniesione za pomocą odpowiednich antagonistów – flumazenilu (zwykle początkowo 0,2-1mg, ma krótki okres półtrwania).

40
Q

Benzodiazepiny - działanie kliniczne

A
  • przeciwlękowe
  • sedatywne/nasenne
  • przeciwagresywne
  • przeciwdrgawkowe
  • zmniejszające napięcie mięśniowe
41
Q

Benzodiazepiny - wskazania

A
  • stany lękowe (leczenie doraźne i krótkotrwałe),
  • bezsenność (np. triazolam, midazolam – powinny być stosowane rzadko i przez krótki okres, z przerwami),
  • stany pobudzenia (także te wywołane intoksykacją SPA, odstawieniem alkoholu – majaczenie),
  • padaczka (np. diazepam),
  • drgawki gorączkowe (np. diazepam, leczymy je jak każdy inny napad drgawkowy),
  • stany zwiększonego napięcia mięśniowego,
  • premedykacja, łagodzenie stresu w nagłych sytuacjach medycznych,
  • akatyzje, dystonie po neuroleptykach.
42
Q

Benzodiazepiny - zasady stosowania

A
  • stosować najniższą skuteczną dawkę,
  • podawać przez najkrótszy czas,
  • stosować w sposób przerywany,
  • stosować nie dłużej niż 4 tygodnie.

Mają potencjał uzależniający.

43
Q

Benzodiazepiny - działania niepożądane

A
  • uzależnienie,
  • tolerancja oraz objawy abstynencyjne,
  • objawy „ z odbicia” (pojawienie się w większym niż pierwotnie nasileniu objawów - najczęściej lękowych, bezsenności, z powodu których pacjent zaczął przyjmować BDZ; trwają zwykle 48-72h),
  • sedacja,
  • zawroty głowy,
  • osłabienie,
  • ataksja,
  • hipotensja,
  • nudności,
  • zaburzenia koordynacji psychoruchowej (groźne dla kierowców),
  • zaburzenia równowagi, które mogą prowadzić do upadków i złamań kości,
  • reakcje paradoksalne (u ok. 1%) takie jak: lęk, pobudzenie psychoruchowe, zachowania agresywne, odhamowanie seksualne (ryzyko ich wystąpienia wzrasta u osób z zaburzeniami kontroli impulsów, organicznym uszkodzeniem OUN, u osób starszych lub młodych, u osób łączących te leki z alkoholem).
44
Q

Benzodiazepiny - niebezpieczeństwo u os. starszych

A

U osób w wieku podeszłym działania niepożądane BDZ ujawniają się częściej niż u młodszych pacjentów.

Najczęściej są to:
- nadmierna senność w ciągu dnia
(często błędnie rozpoznawana jako otępienie),
- reakcje paradoksalne,
- zawroty głowy,
- upadki (ze zwiększonym ryzykiem złamań kości),
- zaburzenia czynności poznawczych,
- szybko narastająca tolerancja.
45
Q

Benzodiazepiny - przeciwwskazania

A
  • miastenia,
  • zaburzenia oddychania,
  • wstrząs,
  • ostre zatrucie lekami działającymi depresyjnie na OUN lub alkoholem.
46
Q

Hydroksyzyna

A

Wykazuje działanie sedatywne, przeciwlękowe, nasenne, przeciwhistaminowe, cholinolityczne, rozkurczowe.

Nie ma potencjału uzależniającego, dlatego może być stosowany jako alternatywa dla benzodiazepin.

Jest lekiem przeciwlękowym pierwszego wyboru u osób starszych (zła tolerancja BDZ).

47
Q

Hydroksyzyna - wskazania

A
  • opanowywaniu lęku, niepokoju i pobudzenia,
  • objawowym leczeniu świądu,
  • w premedykacji,
  • jako lek nasenny.
48
Q

Hydroksyzyna - działania niepożądane

A

Główne działanie niepożądane to senność (działa na receptor H1).

Inne: suchość błoń śluzowych, nasilanie depresyjnego działania na OUN alkoholu, leków przeciwdepresyjnych itp.

49
Q

Hydroksyzyna - przeciwwskazania

A
  • ciąża i karmienie piersią,
  • okres noworodkowy,
  • jaskra,
  • utrudniony odpływ moczu,
  • porfiria,
  • uszkodzenie wątroby lub nerek,
  • nużliwość mięśni,
  • osłabiona perystaltyka przewodu pokarmowego.
50
Q

Buspiron

A

Działa przeciwlękowo, nie wykazuje natomiast działania przeciwdrgawkowego, nasennego, miorelaksacyjnego.

Jest częściowym agonistą receptora 5HT1A.

Nie powoduje uzależnienia psychofizycznego.

Działanie anksjolityczne ujawnia się dopiero po 2- 4 tygodniach stosowania.

Głównym wskazaniem jest zaburzenie lękowe uogólnione.

51
Q

Buspiron - działania niepożądane

A

(występują rzadko i mają zwykle małe nasilenie)

  • zawroty i bóle głowy,
  • nerwowość,
  • nudności,
  • zaburzenia równowagi,
  • tachykardia,
  • uczucie kołatania serca,
  • zaburzenia snu.

Upośledza zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn.

52
Q

Buspiron - przeciwwskazania

A
  • padaczka,
  • ciąża i karmienie piersią,
  • wiek dziecięcy,
  • ciężka niewydolność nerek

(ostrożnie w niewydolności wątroby).

53
Q

Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD) - wymień

A

amitryptylina
klomipramina
doksepina
opipramol

54
Q

Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) - wymień

A 
fluoksetyna 
fluwoksamina
citalopram
escitalopram
sertralina
paroksetyna
55
Q

Inhibitory monoaminooksydazy (MAO) - wymień

A

moklobemid

56
Q

Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI) - wymień

A

wenlafaksyna

duloksetyna

57
Q

Inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny i dopaminy

A

bupropion

58
Q

Inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny

A

reboksetyna

59
Q

Leki p/depresyjne o głównie receptorowych mechanizmach działania - wymień

A

trazodon
mianseryna
mirtazapina

60
Q

Leki p/depresyjne działające przez inne mechanizmy

A

tianeptyna, agomelatyna

61
Q

Leki przeciwdepresyjne

Zastosowanie

A
  • główne: obniżenie nastroju (depresje w przebiegu nawracających zaburzeń afektywnych, dystymia, depresje o innych przyczynach - somatycznych, organicznych OUN, w uzależnieniach, profilaktyka nawrotów zaburzeń depresyjnych nawracających),
  • lęk przewlekły,
  • lęk napadowy,
  • fobia społeczna,
  • PTSD,
  • zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne,
  • anoreksja, bulimia,
  • zespoły bólowe,
  • zaburzenia dysforyczne okresu przedmiesiączkowego.
62
Q

Leki przeciwdepresyjne

Ogólne zasady

A

Indywidualizacja.

Poprawa stanu psychicznego zwykle po 2- 4 tygodniach.

W razie całkowitego braku efektu:

  • po 2 tyg. zwiększyć dawkę,
  • po 4-6 tyg. zmienić lek.

Skuteczność w leczeniu depresji – ok. 60%.

Mogą indukować zmianę fazy z depresyjnej w maniakalną w ChAD (duży potencjał: TLPD i wenlafaksyna, mniejszy: SSRI i bupropion).

63
Q

Leki przeciwdepresyjne a ciąża

A

Nie są bezpieczne do stosowania w ciąży

np. SSRI w I trym. – wzrost ryzyka wad serca, w II i III – ryzyko porodu przedwczesnego

64
Q

Leki przeciwdepresyjne - długość leczenia

A

I epizod – min. 6 miesięcy,

II epizod – 2 lata,

kolejne - bezterminowo.

65
Q

TLPD - działanie

A
  • hamowanie wychwytu zwrotnego: noradrenaliny i serotoniny
  • mają efekt: antycholinergiczny i antyhistaminowy
  • amitryptylina,
  • klomipramina
  • doksepina,
  • opipramol.
66
Q

TLPD - działania niepożądane

A
  • nadmierna senność,
  • zaburzenia koncentracji,
  • upośledzenie procesów poznawczych,
  • suchość w ustach,
  • zaburzenia akomodacji,
  • zaburzenia oddawania moczu,
  • hipotonia ortostatyczna, wahania RR,
  • zaburzenia przewodnictwa mięśnia sercowego,
  • wzrost masy ciała,
  • ośrodkowy zespół antycholinergiczny,
  • zmiana fazy na maniakalną,
  • drżenia mięśniowe, drgawki, mioklonie,
  • zatrucia (dawka zagrażająca życiu jest jedynie kilkakrotnie większa od terapeutycznej) .
67
Q

TLPD - przeciwwskazania

A
  • jaskra z zamkniętym kątem przesączania,
  • zaburzenia rytmu serca
    (AF i inne tachyarytmie, zaburzenia przewodnictwa),
  • choroba niedokrwienna serca,
  • nadciśnienie tętnicze/hipotonia,
  • nadczynność tarczycy,
  • choroba Addisona,
  • rozrost gruczołu krokowego,
  • ciężkie uszkodzenie wątroby lub nerek,
  • zespoły depresyjne z zaburzeniami świadomości,
  • zatrucia (np. alkoholem).
68
Q

TLPD - inne informacje

A

Imipramina - pierwszy TLPD.

Amitryptylina - ma silne działanie przeciwbólowe.

Klomipramina - stosowana w zaburzeniach o charakterze natręctw.

69
Q

SSRI - działanie

A

Najczęściej stosowane leki przeciwdepresyjne.

  • wybiórcze hamowanie zwrotnego wychwytywania serotoniny (wzmaganie przewodnictwa serotoninergicznego),
  • niewielkie oddziaływanie na inne układy neuroprzekaźnikowe

Najlepszym profilem skuteczności i tolerancji cechują się escitalopram i sertralina, dlatego sugeruje się rozpoczynanie leczenia cierpiących na depresję tymi lekami.

70
Q

SSRI - wskazania

A
  • zaburzenia lękowe - zespół lęku napadowego, fobia społeczna
    (często używane są: paroksetyna, fluwoksamina, sertralina),
  • zespół natręctw (wszystkie SSRI – w dawkach wyższych niż w zespołach depresyjnych),
  • zespoły depresyjne,
  • bulimia (fluoksetyna),
  • zespół napięcia przedmiesiączkowego.
71
Q

SSRI - działania niepożądane

A

SSRI są bezpieczniejsze i lepiej tolerowane od TLPD.

Ryzyko zmiany fazy depresyjnej w maniakalną jest mniejsze niż w przypadku TLPD.

  • nudności, wymioty, biegunki,
  • utrata łaknienia,
  • bóle głowy,
  • niepokój, bezsenność,
  • zaburzenia seksualne (głównie ejakulacji i orgazmu, rzadziej libido - fluoksetyna i paroksetyna),
  • mogą (zwłaszcza na początku leczenia) mieć działanie lękorodne (fluoksetyna),
  • akatyzje i zespoły pozapiramidowe,
  • zespół serotoninowy,
  • wywierają zróżnicowany wpływ na enzymy wątrobowe cytochromu CYP-450 (interakcje lekowe).
72
Q

Fluoksetyna

A

zarejestrowana u dzieci
wpływa na utratę masy ciała
niepokój w początkowym okresie leczenia
dawka: 20-40 (60) mg/d

73
Q

Fluwoksamina

A

100-300 mg/d

74
Q

Sertralina

A

bezpieczna kardiologicznie
preferowana u osób starszych
ma korzystny wpływ na czynności poznawcze
dawka: 50-200 mg/d

75
Q

Paroksetyna

A

ma najsilniejszy efekt anksjolityczno-sedatywny

dawka: 20-60 mg/d

76
Q

Citalopram

A

może wydłużać odstęp QT
dawka: 20-40 mg/d
u chorych w podeszłym wieku zmniejszyć dawkę o ½, max. 20mg/d

77
Q

Escitalopram

A

ma najbardziej specyficzne działanie na miejsca transportera serotoniny
dawka: 10-20 mg/d
u niektórych również odnotowano wydłużenie QT

78
Q

Inhibitor MAO - moklobemid

A

Hamuje w sposób odwracalny enzym MAO, głównie typu A, co powoduje zahamowanie metabolizmu noradrenaliny, dopaminy i serotoniny, co prowadzi do zwiększenia ich poziomu w mózgu.

Poprawia napęd, likwidując zahamowanie obecne w depresji.

Nie zaleca się jego łączenia z lekami serotoninergicznymi.

79
Q

SNRI

A

Hamują wychwyt zwrotny serotoniny i noradrenaliny.

  • wenlafaksyna - w depresji z zahamowaniem psychoruchowym
  • duloksetyna - ma działanie przeciwbólowe
    (możliwość stosowania w fibromialgii)
80
Q

Bupropion

A
  • działa głównie na przekaźnictwo dopaminergiczne,
  • uważany jest za lek o działaniu “pobudzającym”
  • pomocny w leczeniu: uzależnienia od nikotyny, depresji z anhedonią, zahamowaniem ruchowym i nadmierną sennością,
  • może polepszać czynności seksualne
  • ryzyko napadów drgawkowych oraz uczucia niepokoju.
81
Q

Reboksetyna

A

– selektywny inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny,

  • depresje z zahamowaniem psychoruchowym.
82
Q

Trazodon

A
  • należy do grupy SARI (serotonin antagonist and reuptake inhibitor)
  • jest antagonistą receptorów 5HT2 oraz hamuje wychwyt zwrotny serotoniny,
  • depresje z lękiem, niepokojem, zaburzeniami snu.
83
Q

Mianseryna, mirtazapina

A
  • działają na przekaźnictwo noradrenergiczne,
  • zastosowanie: depresje z zaburzeniami snu,
  • możliwy przyrost wagi i leukopenia (mianseryna).
84
Q

Tianeptyna

A
  • zwiększa wychwyt zwrotny serotoniny,

- lek dobrze tolerowany, zalecany w depresji z towarzyszącymi zaburzeniami somatycznymi.

85
Q

Agomelatyna

A
  • agonista receptorów melatonergicznych,
  • antagonista receptorów 5HT2C,
  • normalizuje zaburzone w depresji rytmy dobowe.
86
Q 
Leki normotymiczne (stabilizatory nastroju)
I generacji
A

Węglan litu

Walproiniany

Karbamazepina

87
Q 
Leki normotymiczne (stabilizatory nastroju)
II generacji
A
  • nowe leki przeciwpadaczkowe:
    Lamotrygina
    Topiramat
- atypowe LPP:
Klozapina (przy lekooporności)
Olanzapina
Kwetiapina
Aripiprazol (głównie manie)
88
Q

Węglan litu

A

Lek 1-go rzutu w profilaktyce nawrotów ChAD.
Stosowany w epizodach manii.
Ma działanie przeciwdepresyjne (także: potencjalizuje działanie leków p/depresyjnych).

​ Zapobiega zachowaniom samobójczym.

89
Q

Węglan litu - działania niepożądane

A
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
  • leukocytoza, poliuria, polidypsja,
  • drżenie rąk,
  • niedoczynność tarczycy,
  • nadczynność przytarczyc,
  • zaostrzenie łuszczycy i trądziku.
90
Q

Węglan litu - monitorowanie stężenia we krwi

A

Konieczne jest monitorowanie stężenia litu we krwi:

  • zalecany poziom 0,6 – 0,9 mEq/l
  • nie zaleca się przekroczenia poziomu 1,2 mEq/l

Psychiatria (20 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions