Week 7 HC.3 - Longfunctie bij astma Flashcards
Definitie astma
• Heterogene ziekte gekenmerkt door chronische luchtweg inglammatie
• Definitie - GINA guidelines
○ In de VG variabele luchtwegklachten als: piepen, kortademigheid, hoesten & ‘chest tightness’
- Variabiliteit in klachten is kenmerkend! Bij COPD zijn de klachten bijvoorbeeld vaker hetzelfde
- Variabiliteit is groot: soms heel erg, soms helemaal niet, soms in chronische mate
○ Wisselende expiratoire luchtweg (airflow) obstructie
(7) karakteristieke triggers voor astma
- Inspanning: 5 a 10 minuten na inspanning en duur 30-60 minuten
- Koude lucht
- Huisdieren
- Huisstofmijt, schimmels
- Seizoensgebonden (bomen, grassen en kruiden)
- Sigarettenrook
- Baklucht, parfum en werkgerelateerd
Welke parameters kan je qua longfunctie meten om astma vast te stellen + waarom
○ Obstructieve longfunctie al dan niet reversibel na bronchusverwijder
○ Variabiliteit van FEV1 (een seconde waarde)
○ Variabiliteit van PEF (peak flow)
○ Bronchiale hyperreactiviteit
Astma is heterogeen maar in de kliniek is expiratoire airflow limitatie het belangrijkst
Hoe verkrijg je met spirometrie flow-volume curve
- Tijd-volume curve uit werkelijkheid gemeten
- Omgezet naar volume-flow curve
- Gespiegeld naar flow-volume curve
Gemeten waardes bij spirometrie \+ Verwachte waarden afhankelijk van \_\_\_ \+ Hoe beoordeel je gemeten waardes
- FVC, FEV1 (berekend door programma), FER
- Geslacht, lengte, leeftijd, etniciteit
- Meting vergeleken met referentie set, %Ref berekend, Z-score berekend –> als kleiner dan -1,64 ongezond
Hoe ziet een aanvaardbare gezonde flow-volume curve eruit
- Adequate steile start
- Spitse piek
- Curve loopt met dezelfde helling af tot x-as, inademing begint op punt waar x-as werd geraakt
- Vrij van artefacten (hoesten, glottissluiting, vroege beëindiging, lekkage)
- Uitademing minimaal 6 seconden (3 bij kinderen)
Hoe lees je FVC, FEFmax of PEF, FEV1 af uit flow-volume curve
Welke afwijkende vormen kan curve hebben
FVC: van x=0 t/m x=xmax FEFmax of PEF: ymax, hoogste flow FEV1: berekend door programma afwijkende vormen: Obstructief: concaaf/kerktoren (bij astma alleen bij klachten, bij COPD altijd) Constrictief: dunne curve
Obstructie bij astma kenmerk + aanwezig ten tijden van ___
(Bijna) altijd reversibel
Aanwezig tijdens exacerbatie / periode van instabiliteit of onderbehandeling
Reversibiliteit; wanneer aangetoond? + technische aspecten (hoe werkt test?)
Aangetoond bij toename van FEV1 >12% en >200 mL t.o.v. baselinena bronchodilatatie
Meting:
-Vooraf medicatie staken (SABA>8 uur, LABA > 12-16 uur)
-spirometrie/flow-volume curve uitvoeren
-inhalatie bronchodilator (400 microgram salbutamol)
-15-30 minuten in laten werken
-herhaling spirometri/flow-volume
Peakflow registratie
- wat is het?
- wanneer metingen?
- vereisten
- wanneer mogelijk?
- registreren van peakflow over langere tijd
- ochtend en avond meten (3x en hoogste waarden noteren, meer metingen op dag vanwege variabiliteit van PEF)
- goede techniek nodig, compliante patiënt, effort afhankelijk
- meestal alleen bij SEH bezoek of opnames, anders spirometrie
Provocatie test (2 soorten)
- Directe/niet-specifieke test: prikkeling van glad spierweefsel door histamine/methacholine
- Indirecte/specifieke test: contractie en inflammatie t.g.v. inspanning, koude/droge lucht, mannitol, hypertoonzout, isocapnische hyperventilatie, allergenen
Verloop histamine provocatie test + interpretatie
-Patiënt blaast onbeïnvloed FEV1, dit is 100% baseline
-Patiënt inhaleert toenemende concentratie histamine en blaast telkens FEV1
-Zodra FEV1 80% van baseline of lager is: PC20 bereikt
<1,0 mg/ml = ernstig
1,0-8,0 mg/ml = mild
8,0-32 mg/ml = laag
>32,0 = normaal