Week 4 PD.7 - Pathofysiologie van bloedarmoede Flashcards
Waar komt sikkelcelziekte lokaal in Nederland meer voor? Waarom? Wat is het aandeel patiënten in grote steden?
In grote steden (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam), diversiteit is daar hoger, 40% patiënten in grote steden
In welke bevolkingsgroep komt malaria veel voor? Waarom?
Niet-Westerse mensen/Afrika soort van
Malariamug: mensen die DRAGER (asymptomatisch) zijn voor sikkelziekte overlijden minder snel aan malaria, daarom rond evenaar veel sikkelcelziekte
Oorzaak sikkelcelziekte
- Wat is goed om te weten over wat deze oorzaak mogelijk maakt
- Gevolg van ziekte
Monogenetische (1 gen aanedaan) mutatie in gen voor beta-molecuul in Hb
- Feit dat hetmonogenetisch is heeft consequenties voor therapeutische mogelijkheden (in de toekomst? idk)
- Gevolg: rode bloedcel vervormt
Wat voor mutaties kunnen verantwoordelijk zijn voor sikkelcel?
Hoe is genotype drager? En gezond persoon?
- Mutatie op beide chromosomen in beta-gen in ‘S’ –> homozygote sikkelcelziekte HbSS (ernstig)
- Mutatie op beta gen ‘S’ in combinatie met elke andere mutatie in beta-gen –> HbSC/beta-thal
- Drager: HbAS, normaal: HbAA
Hoe wordt diagnose sikkelcelziekte vastgesteld?
Eiwit analyse (HPLC; high-performance liquid chromatography)
Bloedbeeld: chronische hemolytische anemie
Onder microscoop: bij onttrekking aan zuurstof gaan ALLE cellen sikkelen, normaal gebeurt dit niet
Met HPLC wordt onderscheid gemaakt in wat voor cel het is(?)
Vormen sikkelceziekte
-Waarvan afhankelijk + kliniek
afhankelijk van mutatie:
- HbSS: ernstige presentatie, ernstige anemie, functionele asplenie (milt), levensverwachting +/-60 jaar
- HbSC/beta+thalassemie: mildere kliniek, hoger Hb, meer retinopathie, vaak splenomegalie, betere overleving
Kenmerken sikkelcelziekte
- Leeftijd manifestatie ziekte
- Wat voor anemie
- Kenmerkende klacht
- Bijkomende complicaties
- Probleem in hele lichaam
Met ziekte geboren
-Chronische hemolytische anemie (continu hemolyse, continue aanmaak, niet genoeg want anemie)
-(vaso-occlusieve) crisen
-Infecties door asplenie (door afsluiting) door auto-infarcering
Ook vaker galstenen (niet normale, maar bilirubine stenen)
-Orgaanschade (door afsluiting)en vermindeerde overleving
Wat gebeurt er bij crisen
- Wanneer vaker voorkomen
- Behandeling
-Occlusie van botvaten –> ischemie van botten –> extreme pijn, recidiverend en invaliderend
-Vaker bij kou, stress, willekeurig itc.
-Behandeling:
• Hydratie (3 liter/72 uur)
• Zuurstof <95%)
• Laagdrempelig antibiotica bij koorts
• Erytrocytentransfusie (als Hb <3.5 mmol/L)
• Pijnbestrijding: morfine, paracetamol en NSAID
• Vórkomen; voorlichten oorzakelijke factoren,
hydrea. crizanlizumab
Wat wordt bij sikkelcelziekte gedaan om orgaanschade te voorkomen
Jaarlijkse screening:
• Retinopathie (ogen)
• Microalbuminurie: microalbumine/kreat ratio (urine/nieren)
• Ijzerstapeling: Transferrine saturatie
• Pulmonale hypertensie/cardiomyopathie: echo hart
• Botnecrose femur/humeruskop: X-foto
Behandelopties voor sikkelcelziekte
- Infecties voorkomen (vaccinaties, antibiotica)
- Hydroxy-ureum (hydrea, HbF inductie, 2+3↓, neutrofielen en retculocyten↓ en ↓adhesie, hemolyse↓, macrocytose–> minder opname en crises, meer HbF)
- Bloed-/wisseltransfusies
- Allogene stamceltransplantatie
- Gentherapie
- Nieuwe middelen (crizanlizumab, voxeletor, L-glutamine)