Week 3 HC.2 - Functie van de lever en gevolgen, behandeling van cirrose Flashcards
Wat zijn internationaal vs. in Nederland vaak de onderliggende reden voor leverziekte?
Internationaal: hepatitis
Nederland: alcohol en vetlever gericht
Wat voor capaciteit heeft de lever?
- Met hoeveel werkende lever kan je leven?
- Waar wordt op gelet bij behandeling?
- Onderscheid in ___
Lever heeft grote overcapaciteit:
- Leven mogelijk met 20-25% GEZOND werkende lever
- Bij behandeling vaak opgelet hoeveel lever nog kan hebben
- Onderscheid in acuut, chornisch, ACLD (acute chronic liver disease; chronisch zieke patiënt met regelmatige verergeringen door intoxicatie/infectie)
Belangrijkste complicaties bij leverziekte (6)
Varices=uitgezette haarvaatjes in slokdarm/maag met risico bloeding door portale hypertensie
Ascites
Encephalopathie (vergiftiging door slechte filtratie)
HCC = kanker (bij chronische ziekte zoals cirrose)
Infectie (levercirrose is verworven immuundeficiëntie, vatbaarder voor infecties)
Ondervoeding
Wat wordt vooral aangedaan bij ondervoeding door leverziekte?
- Waarvoor is dit voorspeller?
- Wat zijn verdere complicaties hierbij
Massaverlies, vooral spiermassa = sarcopenie
- Sterke vorospller voor hoe met patiënt gaat als ACLD aanval optreed
- Reserve is laag, immunologische capaciteit verlaagd
Hoe ziet iemand met sarcopenie eruit
Wat wordt geadviseerd m.b.t. lever
Mager aangezicht, lange rugspeiren afgenomen –> voorover gezakt, tussenhandspieren afgenomen –> kuiltjes in handen
Lever goed ‘vol’ houden met glycogeen en sporenelementen, frequent kleine maltijden en late evening snacks die langzaam verteren
Levercirrose
- Algemene definitie
- Aangedane deel
- Histologische kenmerken
- Definitie: beschadiging, reparatie, regeneratie en verlittekening van de lever
- NIET lokaal, betrekking op hele lever
- Histologisch: litteken fibrose, destructie vasculaire en galweg elementen, regeneratie (als oorzaak cirrose wordt weggenomen –> lever kan regenereren en groot deel functie terugkrijgen), nodule formatie
Microscopische definitie bij cirrose
- Wat zichtbaar bij microscopie
- Gevolg bloedsomloop
Verstoring normale architectuur van lever met nodules omgeven door fibrose
-Roze eilandjes/noduli = leverweefsel
Minder gekleurde tussendelen = fibrose, daartussen vlagen litteken/dood weefsel
-Bloedsomloop gestoord door verhoogde weestand, terwijl het een lage druk systeem is (10-12 mmHg)
Alcoholische cirrose
- Hoeveel NLers drinken teveel, hoeveel leverziektewaardig veel
- Aanbeveling alcohol tegenwoordig? Waarom? Wanneer echt risico op leverziekte?
-400.000 drinken teveel, 100.000 leverziekte waardig
-Aanbeveling: stoppen vanwege ziekte maar ook sociale impact
Geen gezonde dosis, maar risico op ziekte ontstaat bij 1 voor vrouw, 2 voor man afhankelijk van spreiding en dieet erbij
Globaal voorkomen Hepatitis B
Risicoverhogingen bij HepB
Veel in grote delen Afrika, Zuid-West-Azië ofzo, ja
Carcinogeen virus, risico op cirrose ook
Hepatitis C
- vaak oorzaak
- Behandelbaarheid
- Erg gebonden aan lifestyle, intraveneuze drugs, seks, bloedtransfusie (VOORDAT bloed goed gescreend werd)
- Geen vaccin, wel goed behandeldbaar
Chronische virale hepatitis
- Prognose in ergste geval, hoe lang duurt dit proces
- Vanaf wanneer chronisch
- Mogelijke verlopen vanaf: acute infectie; chronische hepatitis; cirrose; kanker
- Welke leeftijd hebben mensen in kankerstadium vaak? Hoe verschilt dat per werelddeel? Wat is moeilijkheid aan behandeling hiervan?
-Acute infectie met hepatitis –> chronische hepatitis –> cirrose –> kanker –> dood, proces duurt meestal 30-50 jaar
-Hepatitis is chronisch vanaf 6 maanden
-Acute infectie –> genezing/asymptomatische drager/chronisch
Chronisch –> Stabilisatie/Cirrose (irreversibele beschadiging zolang virus er is)
Cirrose –> onderscheid stille (gecompenseerde) ziekte en complicaties (gedecompenseerd, vaak transplantatie) –> 20-50 jaar voor kanker
-Vaak beetje oud al, proces duurt bovendien 30-50 jaar, MAAR in Azië en Afrika vaak jong geïnfecteerd –> op 30 of 50-jarige leeftijd al kanker
Moeilijkheid: als er chirurgisch een stuk af moet, is lever al dusdanig aangedaan dat patiënt dit deel van de overcapaciteit functie niet meer kan missen
NASH
- Staat voor
- Wat gebeurt er
- Kenmerk prevalentie + prevalentie onder obese mensen
-Non Alcoholic Steato-Hepatitis
-Vervetting van lever, diabetes van lever, veel in Westen
Vetstapeling geeft ontsteking en littekenvorming (–>cirrose??? –> kanker????? idk)
-Prevalentie neemt toe vanwege overgewichtsprobleem, 1/25 obese mensen ontwikkelt ernstige leverziekte
Oorzaken levercirrose (8)
- Alcohol
- Virale hepatitis
- NAFLD/NASH
- Drugs/toxines
- Galwegobstructie
- Autoimmuun (PBC, PSC, AIH)
- Idiopathisch
- Hemochromatose
Fasen levercirrose (2) (+complicaties, 5-jaarsoverlevingen)
Gecompenseerde lever cirrose
- Geen complicaties, geen klachten, onder microscoop wel cirrose
- 5-jaars overleving is normaal
Gedecompenseerde levercirrose
- Icterus, ascites, varices (met bloedingen), encephalopathie
- Spontane bacteriële peritonitis (vocht vasthouden –> ruimte voor bacterie), hepatorenaal syndroom (nierfalen door lever), slechte voedingsstatus (sarcopenie)
- 5-jaarsoverlving gedaald, 30% mortaliteit in 5 jaar vanaf moment inadequate behandeling (alleen klacht, niet onderliggende probleem
- Hepatocellulair carcinoom
Klinische diagnose levercirrose
- Kan heel lang ___
- ___ belangrijk in anamnese
- LO (9)
- Aanvullend onderzoek resultaten (2)
- Hoe vraag je encephalopathie/verwarring uit? (3)
- Kenmerk bij mannen
- Kan lang asymptomatisch blijven
- VG belangrijk in anamnese
- LO: hepatomegalie, icterus, ascites, spider angioma (uitgezette bloedvaatjes), splenomegalie (veranderde bloedsomloop), palmair spier verlies, palmair erytheem (verhoogde doorbloeding duimmuizen en zijkant hand), fetor hepaticus (afvalstoffen in circulatie via varices –> mercaptanen uitademing), purpura
- Verhoogd LFT, trombocytopenie (bloedplaatjes verstoppen in milt)
- Encephalopathie uitvragen: oriëntatievragen, Animal Naming Test (noem dieren binnen minuut, <16 niet goed), flapping tremor: patiënt kan spierspanning door verhoogd ammoniak vasthouden -> bij extensie gaat hand vallen, bij knijpe in vinger gaat vast-los-vast-los
- Bij mannen vorstvorming en kleine testes door hypotestosteron
