Week 4 HC.2 - Epidemiologie darmmaligniteiten

Question 1

Hoevaak komt darmkanker voor t.o.v. andere maligniteten? En hoe vergelijken deze op mortaliteit?

Answer 1

2e plek voor zowel incidentie als overlijdensoorzaak

Question 2

-Kenmerken incidentie darmkanker:
Vaker bij ___
-Synoniemen voor darmkanker
-Uit welke delen bestaat colon? Wat is hiervan anatomisch punt waarmee kankers worden onderscheiden? Waarvoor is dit belangrijk

Answer 2

-Vaker bij mannen 55-75 jaar
-Synoniemen: darmkanker, dikke darmkanker, colorectaal carcinoom
(Niet dunne darm, is veel zeldzamer)
-Colon ascendens -> Flexura hepatica -> colon transversum -> flexura lienalis -> colon descendens -> colon sigmoideum
Maligniteiten in links (=na) en rechts (=voor) ingedeeld t.o.v. flexura lienalis, dit is belangrijk voor opsporingstechniek

Question 3

Waaruit ontstaat darmkanker

Answer 3

Iedere vorm van darmkanker ontstaat uit een poliep

Question 4

Beschrijf ontwikkeling van darmkanker vanaf normale darm (met macro- en microscopische kenmerken)

Answer 4

• Normaal (normale kamerstructuur, crypten zichtbaar) –> APC-gen (adenomateus polyposis coli) mutatie –>
• Ontstaan poliep (paddenstoelvorm/vlakke bobbel/rare vorm epitheel, microscopisch rare afgrenzing van epitheel, laaggradige dysplasie) –> mutaties (K-RAS, p53, SMADs, hooggradige dysplasie=voorloper) –>
• Carcinoom (poliep ontaardt maligne, veel dysplastische cellen, groot gezwel)

Question 5

Welk soort poliepen wordt het vaakst een darmkanker? Hoeveel hiervan?

Answer 5

Vaakst adenopoliepen; 1/3 hiervan wordt darmkanker

Question 6

Familiaire adenomateuze polyposis

• Wat gebeurt er
• Moeilijkheid behandeling
• Risico op kanker
• Vaakst gekozen behandeling

Answer 6

• Kind geboren mat APC-mutatie –> colon zit vol poliepen
• Moeilijk te bepalen welke poliep kwaadaardig is
• tegen 40e 100% kans op kanker
• Vaak voor 20e levensjaar hele colon preventief verwijderd

Question 7

Etiologie coloncarcinomen; wat zijn vaakst voorkomende coloncarcinoom oorzaken + aandeel

Answer 7

Familiaire adenomateuze polyposis 1%
Inflammatoire darmziekten 1%
Lynch syndroom 5% (erfelijke aandoening met verhoogd risico)
Familiaire belasting 18% (komt veel voor, onduidelijk wat voor mutatie)
Sporadisch 75% (eigenlijk geen onderliggende oorzaak

Question 8

Risicofactoren voor darmkanker (4)

Answer 8

• Roken en alcohol
• Overgewicht
• Te weinig beweging
• Voeding
○ Te weinig vezels
○ Rood en bewerkt vlees: niet meer dan 500 gram vlees per week
waarvan maximaal 300 gram rood

Question 9

Distributie colorectaalkanker over colon; wat is de verhouding linker-/rechterzijdige kanker in colon?

Answer 9

70% links, 30% rechts, vaker in distalere deel dus

Question 10

3 meest voorkomende symptomen colorectaal syndroom (carcinoom)

Answer 10

• Veranderd defecatie-patroon
○ Andere frequentie, andere consistentie (bijvoorbeeld overloop diarree)
• Bloedverlies
○ Niet altijd zichtbaar
○ Macroscopisch (melena/rood bloedverlies)
• Buikpijn

Question 11

Wat is gouden standaard voor coloncarcinoomonderzoek?

-Hoe wordt dit uitgevoerd?

Answer 11

Gouden standaard: colonoscopie met biopten
-Scopie met flexibele scoop, naar binnen via anus om gehele darm te beoordelen
Je weet zeker dat je alles hebt gezien als je bij ileocaecale klep en appendixmond begint
-Biopten nemen, soms per toeval biopt met goedaardig resultaat genomen terwijl er kanker zit

Question 12

Hoe wordt stadium van kanker bepaald? Waarvoor is dit belangrijk? Op welk type kanker heeft dit betrekking?
Beschrijf stadiëring voor colon

Answer 12

TNM, belang voor behandeling en prognose, gaat over alle soorten kanker
T: lokale penetratie in/door darmwand
(mucosa, submucosa, spierlaag (vanaf hier chirurgie nodig), omringende structuren/organen (nog hardere behandeling)) (van 1-4)
N: lokale kliermetastases; zitten er lokle lymfeklier uitzaaiingen? (graad 1-2, zodra >/=1 stage III)
M: metastasen op afstand (lever en longen bijvoorbeeld) (zo ja: stage IV)

Question 13

Hoe is prognose van primaire tumor voor Stage I en Stage IV kanker?
Waar zit verder nog verschil in?

Answer 13

5-jaarsoverleving:
-Stage I: >90%
-Stage IV: <10%
Verder significant verschil in nut van behandeling

Question 14

In welk stadium wordt kanker vaak gevonden? Waarom?

Wat wordt hier wat betreft darmkanker gedaan?

Answer 14

Vaak in ‘advanced’ stadium gevonden, omdat mensen vaak pas klachten krijgen vanaf stadium 3-4
Voor darmkanker wordt in Nederland daarom op bevolkingsniveau gescreend

Question 15

Wat zij de doelen van het Nederlandse darmkanker bevolkingsonderzoek?
Hoe worden deze (kort beschreven) behaald?

Answer 15

Mortaliteit CRC verminderen, CRC incidentie verlagen,

Vroeg ontdekken van poliep/CRC., voorkomen door adenoompoliep verwijderen (polypectomie) voordat CRC ontstaat

Question 16

Beschrijf heel kort wat je weet over screenend bevolkingsonderzoek voor darmkanker ig

Answer 16

Gebruik gemaakt van 3-round FIT (Fecal Immunochemische Test) (hoogste true positives per 1000 invited t.o.v. scopieën en grafieën); spoort bloed op in ontlasting via hemoglobine (komt veel voor bij poliep/kanker)
Op grote schaal brieven uitgestuurd met uitnodiging voor odnerzoek, 70% stuurt stront terug, op grote schaal (4 labs) onderzocht
Incidentie CRC gestegen DOOR BETERE OPSPORING
Voor nu alleen meer mensen in vroeg stadium gevonden dan laat stadium (is best uniek omdat meeste mensen in Stage 3-4 worden gevonden), verdere resultaten moeten nog geboekt worden doei