Week 1 HC.4 - Microscopie van mond tot anus - mondholte en oesophagus

Question 1

Welke functies heeft de tractus digestivus

Answer 1

• Ingestie: introductie van eten en drinken in de mondholte; eten of zetpil…
  
  • Masticatie: kauwen, voedsel verdelen in kleine behapbare stukjes.
  • Motiliteit: spierbewegingen die het voedsel door de tractus leiden
  • Secretie: lubriceren met beschermende mucus (slijm), verteringsenzymen, zuur, loog en gal
  • Hormoon-secretie: locale motiliteit en secretie
  • Chemische vertering: grote moleculaire structuren afbreken in kleinere absorbeerbare onderdelen.
  • Absorptie: opnemen van kleinere moleculen en water inde bloedbaan en de lymfe.
  • Eliminatie: uitscheiding van onverteerbare, niet-geabsorbeerde onderdelen.

Question 2

Algemene (histologische) opbouw tractus digestivus wand

Answer 2

Mucosa
Submucosa
Muscularis
-hiertussen twee lagen zenuwweefsel: Meissner/plexus submucosus (circulair) en Auerbach/plexus myentericus (longitudinaal)
Serosa/Adventitia (adventitia in alles boven diaphragma, rectum en delen van colon)

Question 3

Mondholte (microscopie)

• Bekleding + verschillen specifieke delen
• Submucosa kenmerken

Answer 3

-Bekleed met plaveiselcelepitheel
Gekeratiniseerd (lippen, palatum durum)
Niet-gekeratiniseerd (palatum molle, wangen)

-Submucosa
Kleine speekselklieren: continue excreties
Diffuus lymfoid weefsel: Antigen-presenterende cellen
Kleine perifere zenuwen

Question 4

Plaveiselcelepitheel

• Hoe ziet het eruit?
• Algemene ontwikkeling
• Kenmerken cel-cel interacties + functie hiervan

Answer 4

• Platte/plaatcellen
• Worden diep in laag geboren, migreren omhoog, verliezen (soms, niet in mondholte,) kern en verhoornen (niet in mondholte)
• Stevige laag, sterk verbonden met desmosomen, beschermt mond, keelholte en oesophagus tegen grof voedsel

Question 5

Tong

• Epitheel (kenmerken + functies)
• Lamina propria kenmerken
• Functie spier
• Ander aanwezig weefsel

Answer 5

-Plaveiselcelepitheel met papillae
Smaak: fungiformis, circumvallata, foliata (rudimentair)
Transport: filiformis (denk aan kattentong)
-Lamine propria: sensorische zenuwen en sereuze en mucineuze klieren voor vertering
-SPierlaag voor fragmentatie en transport
-Aanwezi: vet-bindweefsel voor inbedding en verankering van spier en klier

Question 6

Beschrijf vorm (en functie) van tongpapillae

Waar zitten de papillen gelokaliseerd op de tong?

Answer 6

• Circumvallata: flink, grote kubus, in de zijkant zenuwcellen/tastebuds in een soort gootjes dieworden uitgespoeld door speekselklieren in de papil
• Fungiform: paddenstoelvormig, smaakbekers aan bovenzijde
• Filiformis: draadvormig/scherp maken tong ruw, GEEN smaakorganen

Circumvallata zitten achterin, foliata aan de zijkant, de rest is verspreid

Question 7

Hoe heten epitheliale maligniteiten onder andere?

Answer 7

Carcinomen
Adenocarcinoom als klierweefsel
Sarcomen zijn NIET-epitheliale maligniteiten

Question 8

Wat gebeurt er bij plaveiselcelcarcinoom?

Answer 8

(Bijvoorbeeld bij roken) epitheel wordt dysplastisch (=abnormale verandering van cellen)
plaveiselcellen liggen in veldjes los in onderliggende stroma, sommige veldjes tonen verhoorning, vaker bij maligne met ophoping hoorn in mondholte

Question 9

Beschrijf de microscopische opbouw van tanden

Answer 9

• Glazuur (ameloblasten): (buitenkant boven tandvlees)
○ Hardste lichaamsmateriaal (96% hydroxyapatiet)
• Dentine (ondotoblasten):
○ Harder dan bot (70% hydroxyapatiet)
○ Geen bloedvaten
• Cementum (cementoblasten) (hele dunne buitenkant onder tandvlees)
• Pulpa
○ Bloedvaten en zenuwen

Question 10

Wat zie je bij microscopische coupe bij tand in ontwikkeling

• Bij lage vergroting
• Bij hoge vergroting op deel dat ‘produceert’

Hoe lang produceren betrokken cellen

Answer 10

• Dentale papil (in tand) die uitgroeit tot pulpa, daaromheen rand –>
• Ameloblasten (dun cilindrisch?) met daaronder geproduceerde glazuurlaag met daaronder geproduceerde dentinelaag met daaronder odontoblasten

Glazuurformatie vindt plaats tot vlak voor eruptie, stopt direct erna
Dentine formatie gaat door tot tand volgroeid is
Odontoblasten persisteren in pulpa om dentine te onderhouden
Mesenchymale cellen rond wortel differentiëren in cementocyten

Question 11

Wat gaat er soms mis met odontoblasten?

Answer 11

• Veel odontoblasten en zulke embryonale cellen blijven soms achter in kaak –>
Cyste/tumorvorming
• Keratocyste geproduceerd door ‘die’ cellen
• Allemaal best zeldzaam

Question 12

Welke speekselklieren zijn er? Waaruit bestaat hun secreet voornamelijk?

Answer 12

Glandula parotis
-Sereus: alfa-amylase (hydrolyse koolyhydraten), proline-rijke eiwitten (met antimicrobiële functie

Glandula submandibularis
Sereus > mucineus; alfa-amylase, proline-rijke eiwitten, lysozymen (hydrolyse van bacterie-celwanden)

Glandula sublingualis
Mucineus&raquo_space; sereus; mucus alfa-amylase, lysozymen

Question 13

Microscopie speekselklieren

• Uiterlijk (klier als geheel, onderdelen van klier)
• Waaruit bestaan septae, wat loopt hier

Answer 13

-Lobules met daarin tubulo-acinaire klieren (units)
Bindweefselkapsel om klier heen, parenchym in secretoire units in vertakt duct systeem in lobuli verdeeld door bindweefselseptae
Muceuze klieren zijn meer tubulair, sereuze klieren meer acinair, gemengde klieren zijn tubulo-acinair (buis met aan uiteinde sereuze groep, demilunus van Gianuzzi)

-Lobules gescheiden door septae van bindweefsel met ductie, bloedvaten, zenuwen en vet

Question 14

Welke celtypen liggen er in een tubulo-acinaire duct? + vorm (4)

Answer 14

Sereuze cel: pyramide, ronde nucleus, kleuren goed aan, apicaal secretoire granules, geordend in acinus met lumen
Muceuze cel: cilindrisch, weggedrukte nucleus, kleuren niet goed aan, georganiseerd in tubuli
Myoepitheliale cellen: omgeven gehele klier, klein en plat, trekken samen om secreet voort te bewegen
Plasmacellen in bindweefsel: geven IgA af –> complex in secreet –> bescherming mondholte

Question 15

Pharynx

• epitheel
• structuur

Answer 15

• plaveisel

- ‘moeilijke’ structuur

Question 16

Oesophagus

-Lagen + beschrijving

Answer 16

Mucosa: plaveiselepitheel, muscularis mucosae
Submucosa: met vaten en zenuwen en alles
Muscularis propria: circumferentieel en longitudinaal
Adventitia

Question 17

Adenocarcinoom in oesophagus

• Oorzaak
• Lokalisatie
• Proces

Answer 17

-Veroorzaakt door reflux van maagzuur
-Vooral aan uiteinde van oesophagus
-Proces
○ Normaal plaveiselepitheel
○ Reflux oesofagitis, epitheelschade en ontsteking
○ Intestinale metaplasie; vorming klierepitheel in oesophagus, wat lijkt op dat van cardia van de maag
○ Dysplasie; gaat richting maligniteit (abnormale verandering van cellen)
○ Adenocarcinoom in Barrett’s oesophagus; plekjes aangedane oesophagus
Is dus een carcinoom van klierepitheel (klier = adeno)

Question 18

Beschrijf grofweg microscopisch beeld de stadia richting adenocarcinoom in oesophagus

Answer 18

• Oesofagitis en schade: ontsteking in meerdere(?) wandlagen, rare plekjes idk
• Intestinale metaplasie: Epitheel is echt eenlagig CILINDRISCH geworden, lijkt op maag-darm epitheel: klierepitheel, ontsteking, vergroting van lagen(?)
• Dysplasie: buis in buis structuur, kern gaat verplaatsen, NOG NIET INVASIEF
• Carcinoom: INVASIEF, GAAT VERDER DAN MUSCULARIS MUCOSAE