Week 3+4 Blok 7

Question 1

soorten hulpbronnen

Answer 1

• fysieke hulpbronnen
• sociale hulpbronnen
• economische/materiele hulpbronnen
• persoonlijke en psychologische hulpbronnen
• zorg

Question 2

fysieke hulpbronnen

Answer 2

• fysiek functioneren. lichamelijke beperkingen

- cognitief functioneren

Question 3

sociale hulpbronnen

Answer 3

• getrouwd zijn

- sociaal netwerk

Question 4

economische/materiele hulpbronnen

Answer 4

• inkomen

- vermogen

Question 5

persoonlijke en psychologische hulpbronnen

Answer 5

• opleiding
• persoonlijkheidskenmerken
• zelfmanagement, eigen regie (self-regulatory skills)

Question 6

zorg

Answer 6

• zorg-, welzijns-, en woonvoorzieningen, medische zorg, informele en particuliere zorg

Question 7

Sociale relaties

Answer 7

• omvang netwerk vrij stabiel; verwanten worden wel vaker genoemd en vrienden minder vaak naarmate men ouder wordt. Maar veel variantie in veranderingen in netwerk tussen ouderen
• belang van vriendschap neemt toe in jongere cohorten ouderen
• belang van contacten buiten de familie neemt minder af

kans op overlijden en op verhuizen naar verzorgingshuizen en verpleeghuizen veel groter is wanneer je een klein netwerk hebt

Question 8

neuroticism

Answer 8

= hoe emotioneel stabiel ben je

Question 9

extraversion

Answer 9

= ben je heel levendig, onderneem je dingen

Question 10

openess to experience

Answer 10

= openheid, ben je nieuwsgierig en creatief

Question 11

agreeableness

Answer 11

= ben je sympathiek/behulpzaam? hou je rekening met de belangen van anderen

Question 12

conscientiousness

Answer 12

= werk je hard, wil je dingen op orde hebben

Question 13

persoonlijkheid

Answer 13

• • persoonlijkheidskenmerken zijn zowel stabiel als veranderlijk gedurende de levensloop
• oorzaken van veranderingen in persoonlijkheid hebben te maken met veranderde sociale rollen, fysieke gezondheid en cultuurverschillen

Question 14

Persoonlijkheidskenmerken en welzijn

Answer 14

• verminderen neuroticsme tot 80 jaar
• stabiliteit en afname extraversie
• vermindering openness
• toename agreeableness en conscientiousness (tot 70 jaar en daarna afname)

Question 15

zelfmanagement vaardigheden

Answer 15

= initiatief nemen, self-efficacy, positief toekomstperspectief, investeren, multifunctionaliteit, variëteit

mensen met minder hulpbronnen kunnen daardoor hun zelfmanagementvaardigheden moeilijker op peil houden en dat heeft een negatieve invloed op het welzijn. Het gaat hier dus om een mediërend effect

Question 16

Hoe blijven ouderen tot op hoge leeftijd zelfstandig wonen

Answer 16

hulpbronnen van 65-plussers zijn relevante succesfactoren:

• mensen met weinig gezondheidsproblemen, een hoog inkomen en hoge opleiding wonen langer zelfstandig
• psychische hulpbronnen helpen langer zelfstandig te wonen (bv ouderen die weinig regie over hun eigen leven ervaren, blijven minder lang zelfstandig wonen)
• ouderen met een groot sociaal netwerk blijven langer zelfstandig wonen

Question 17

Langdurige zorg

Answer 17

= erop gericht mensen met langdurige gezondheidsproblemen in staat te stellen hun dagelijks leven te lijden (dus niet gericht op de problemen genezen of te behandelen)

Question 18

1968 Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)

Answer 18

• verplichte sociale verzekering voor individueel onverzekerbare ziektekostenrisico’s
• aanvankelijk uitsluitend (vergoeden en verzeker van) zorg in zorginstellingen
• pakket aan zorgdiensten onder de AWBZ groeit in de decennia na invoering geleidelijke (o.a. thuiszorg, huishoudelijke hulp)

Question 19

Modellen langdurige zorg

Answer 19

2 ideaaltypen van zorgmodellen

• universalistisch model
• residu model

Question 20

residu-model

Answer 20

o. a. italië, spanje, duistland
- zorgdiensten voor hulpbehoevenden beperkt beschikbaar
- zorgverantwoordelijk primair bij familie

Question 21

universalistisch zorgmodel

Answer 21

o. a. zweden, denemarken, nederland
- door overheid ondersteunde zorgdiensten beschikbaar voor hulpbehoevende ingezetenen
- zorgverantwoordelijkheid primair bij overheid

de 2 modellen zijn elkaar tegenpolen. Toch zie je laatste tijd dat veel landen een tussenweg proberen te zoeken

Question 22

demografische verandering

Answer 22

• vergrijzing
• dalend geboortecijfer
• stijgende arbeidsparticipatie vrouwen

residu-model: familie kan zorgvraag niet meer aan
universalistisch model: stijgende kosten

Question 23

hervormingen in landen met residu-model

Answer 23

• meer erkenning voor zorgverleners, bijv. door cash benefits (= uitkering)
• meer door overheid ondersteunde zorgdiensten

Question 24

hervormingen in landen met universalistisch model

Answer 24

• sterkere gerichtheid op mensen met ernstige hulpbehoefte
• bezuinigingen op lichtere vormen van zorg, zoals huishoudelijk hulp
• verhoging eigen bijdrage
• strengere toekenningscriteria
• deïnstitutionalisering
• uitvoering naar lagere overheden

Question 25

deïnstitutionalisering:

Answer 25

= van intramuraal naar extramuraal

Question 26

uitvoering naar lagere overheden

Answer 26

= lagere overheden hebben meer mogelijkheden tot maatwerk vergeleken met de landelijke overheid. Zo kunnen kosten worden gedrukt

Question 27

Saraceno (2010) beschrijft 3 manieren waarop overheid en familie zorgverantwoordelijkheden delen

Answer 27

• defamilialisering
• familialisme bij ontstentenis
• ondersteund familialisme

Question 28

defamialisering

Answer 28

= door de overheid ondersteunde zorgdiensten voor hulpbehoevenden; druk op familieleden om zorgtaken op zich te nemen is beperkt

Question 29

familialisme bij ontstentenis

Answer 29

= van overheidswege weinig of geen alternatieven voor zorg door familie

Question 30

ondersteund familialisme

Answer 30

= overheid ondersteunt familieleden om zorgtaken op zich te nemen

Question 31

Gebruikelijke zorg (Grootegoed et al.)

Answer 31

= geen weerspiegeling van gangbare opvattingen, maar instrument om zorgverantwoordelijkheden te verschuiven van de overheid naar de familie

Question 32

keukentafelgesprekken

Answer 32

= georganiseerd door gemeenten. Het is een gesprek waarbij geïnventariseerd wordt wat het familienetwerk van een zorgbehoevende kan doen

Question 33

Hulpbronnen

Answer 33

• inkomen
• gezondheidszorg
• sociaal netwerk
• kennis

Question 34

vierkwadrantenmodel

Answer 34

= helpt om gezondheidsverschillen te begrijpen, bijvoorbeeld tussen:
- oud en jong
- hoog- en laagopgeleid
- rijk en arm
En de bijdrage daaraan van
- verschillen in hulpbronnen
- voorkeuren
- overheidsingrijpen

Question 35

1e kwadrant

Answer 35

= nutsmaximalisatie. Iedereen wil een zo hoog mogelijk levensgeluk (‘nut’) ervaren. 2 dingen leveren nut op

1. gezondheid (H)
2. consumptie (C)

Question 36

Indifferentiecurve

Answer 36

= geeft combinaties van C en H weer met hetzelfde nut;

–> hoe verder weg van het nulpunt, hoe beter; je wilt zoveel mogelijk gezondheid en consumptie

(als je meer hebt kun je altijd kiezen om te minderen, je hebt dan altijd meer keuze)

Question 37

2e kwadrant

Answer 37

= beperkt budget. Iedereen heeft maar een beperkte hoeveelheid geld en die kan je maar een keer uitgeven

Question 38

budgetrestrictie

Answer 38

= wordt bepaald door hoeveel inkomen je hebt

Inkomen ‘i’ is gelijk aan (uitgaven): P1 (prijs van goed 1) maal Q1 (gekochte hoeveelheid) + P2 * Q2 + P3 * Q3

Question 39

budgetrestrictie formule

Answer 39

I = Pm * M + Pc * C

Inkomen = prijs medische zorg * hoeveelheid medische zorg + prijs andere consumptie goederen * aantal

Alles wat op de lijn ligt zijn combinaties van M en C die je kan kopen met dit inkomen

Question 40

Welke combinaties van H en C zijn haalbaar?

Answer 40

Je kijkt eerst naar het scenario waarbij je alleen geld uitgeeft aan medische zorg. In het kwadrant linksboven, kun je aflezen welk niveau van gezondheid het oplevert als je maximale hoeveelheid zorg koopt. Dat is het maximale niveau van H (gezondheid). Hetzelfde kun je doen voor C. Stek je koopt geen medische zorg en je geeft al je geld uit aan consumptie. Dan zit je in die budgetrestrictie linksonder. Je komt bij het maximale niveau van C. (de punten die ertussen liggen zijn eigenlijk interessanter. Je gaat dit doen voor ieder punt op de budgetrestrictie

Question 41

De individuele vraag naar een goed wordt volgens de economische theorie van het consumentengedrag bepaald door:

Answer 41

1. de hoogte van de prijs van het desbetreffende goed
2. de prijzen van substitueerbare goederen
3. de hoogte van het inkomen
4. de voorkeuren van het individu

Question 42

Individuele vraagfunctie

Answer 42

Qi = q(Pi)

= de relatie tussen gevraagde hoeveelheid door individu i en de prijs die daarvoor bereid is te betalen

Question 43

eerste wet van Gossen

Answer 43

= de wet van het afnemend marginaal nut

= als de consument goed geïnformeerd is, weerspiegelt zijn betalingsbereidheid voor een extra eenheid product de waarde die hij aan dit product toekent. De prijs die de consument wil betalen is dus gelijk aan het marginale nut dat hij aan het product ontleent. Het marginale nut daalt naarmate de geconsumeerde hoeveelheid stijgt.

Question 44

3 typen interpersonele preferenties

Answer 44

1. egoïstische interpersonele preferenties
2. altruïstische interpersonele preferenties
3. paternalistische preferenties

Question 45

egoïstische interpersonele preferenties

Answer 45

= het kan in het belang van individu B zijn als individu A zich inent tegen een besmettelijk ziekte

Question 46

altruïstische interpersonele preferenties

Answer 46

= het welzijn van individu A is rechtstreeks van invloed op het welzijn van individu B

Question 47

paternalistische interpersonele preferenties

Answer 47

= het geluk van individu B hangt af van de gezondheidstoestand van individu A

Question 48

waarom is vergrijzing een probleem?

Answer 48

• zorgkosten gaan omhoog
• groeiende druk op mantelzorgers
• tekort aan zorgpersoneel
• minder jongeren moeten voor meer ouderen betalen
• wachtlijsten

Question 49

Lee (2003) demografische transitie

Answer 49

Vergrijzing is het laatste stadium van demografische transitie die:

• al in 1800 begon
• overal in de wereld plaatsvindt
• steeds min of meer hetzelfde patroon volgt (4 fases)

Question 50

Fase 1: afname sterfte

Answer 50

Begon in Noordwest Europe rond 1800

• minder doden door infectieziekten
• verbeterde hygiëne
• verbeterde voeding en leefomstandigheden
• later: verbeterde gezondheidszorg
• -> levensverwachting stijgt
• -> populatie groeit

Question 51

Fase 2: afname aantal geboortes

Answer 51

• vanaf eind 18e eeuw
• minder kinderen per vrouw
• hogere gemiddelde leeftijd vrouw
• relatie met sterftedaling: willen ouders een bepaald aantal kinderen (om later bijv. voor hen te kunnen zorgen)?
• maar ook: meer kinderen overleven
• rol van technologische vooruitgang (machines op boerderijen –> kinderen niet meer nodig)

Question 52

bevolkingsgroei

Answer 52

= een functie van levensverwachting (+) en geboortecijfer (+)

Question 53

Fase 3: vergrijzing

Answer 53

gemiddelde leeftijd:

• daalt eerst als gevolg van daling kindersterfte
• stijgt daarna als gevolg van (daling geboortecijfer, daling sterfte op hoge leeftijd)

–> vroeger waren er veel kinderen om voor te zorgen, in de toekomst veel ouderen

Question 54

dependency ratio

Answer 54

= het aantal mensen dat afhankelijk is van andere mensen om voor hen te zorgen. Dit kan gaan over kinderen of juist ouderen. In figuur zie je dat het vroeger heel veel ging om de kinderen, maar dat dat nu verschuift naar de ouderen

Question 55

samengevat vergrijzing heeft 2 oorzaken

Answer 55

• laag geboortecijfer

- hoge levensverwachting

Question 56

waarom is vergrijzing een probleem voor de gezondheidszorg

Answer 56

stijging levensverwachting –> toename vragen naar zorg

afname geboortecijfer –> afname van de bijdragen