Week 2 HC10 Kristalarthropathie: Jicht En Pseudojicht Flashcards
Wat is jicht (artritis urica)
Klinisch syndroom veroorzaakt door een ontstekingsreactie op uraatkristallen
Welke 3 stadia van jicht zijn er?
- asymptomatische hyperuricaemie: verhoogd urinezuur in het bloed en/of de urine, maar er is nog geen aanval geweest, dus is geen jicht
- Acute jicht: dit zijn de echte aanvallen, dit is meestal een mono-artritis
- Chronische jicht: dit is meestal polyarticulair
Wat is de pathogenese van jicht?
Puryinesynthese (DNA) + dieet -> purine -> omgezet in urinezuur -> 2/3 deel verlaat via nieren, 1/3 via maag-darmkanaal -> bij te veel aanmaak / te weinig verlies van urinezuur -> uraatkristallen worden gevormd -> gaan in gewrichten zitten -> jicht
Wat is een normale concentratie urinezuur in het lichaam
0,37 mmol/L
Waar gaan de uraatkristallen vooral zitten?
- MTP 1 (grote teen)
Hoe de heftige ontsteking bij jicht?
Granulocyten -> fagocytose van de uraatkristallen -> kunnen ze niet verteren -> fagolysosoom breekt onder -> granulocyt gaat ten onder -> lysosomale enzymen komen vrij -> heftige ontsteking
Klinisch beeld acute jichtaanval
- mono-articulaire ontsteking -> vaak MTP1
- roodheid en ernstige pijn
- koorts tot 40 graden
- leukocytose
- verhoogde CRP
- verhoogde BSE
- urinezuurconcentratie in serum soms verlaagd
- self-limiting (aanval snel weer over)
Klinisch beeld chronische jicht
- polyarticulair
- tophi aanwezig: onderhuidse ophopingen van jichtkristallen -> ziet eruit als een abces -> vaak in oorschelp
- progressieve gewichtsdestructie -> handicap
Gouden standaard diagnose jicht
- wat is geen bewijs voor jicht?
Aantonen van de kristallen in het gewricht of de tophus
- serum- en urineonderzoek
Wat zijn oorzaken voor hyperuricaemie?
- verminderde renale excretie: 90%
- overproductie van urinezuur: 10%
5 oorzaken van verminderde renale excretie
- nierinsufficiëntie
- medicatie (diuretica, cyclosporine, tuberculostatica)
- alcohol abusus
- hypothyreoïdie/hyperparathyreoïdie
- idiopathisch
- acidose
5 oorzaken van verhoogde productie van urinezuur
- aangeboren enzymdefecten
- behandeling van myeloproliferatieve maligniteiten
- purinerijk dieet
- alcohol abusus
- idiopathisch
Behandeling acute jicht
- rust
- koeling
- NSAID’s
- colchicine 2-3 dd 0,5 mg (vaak belangrijkste therapie)
- corticosteroïden (intra-articulair of oraal) -> prednison
Wat doet colchicine
- wat is een belangrijke bijwerking?
Remt de ontsteking en geeft pijnstilling ter plaatse
- diarree
Wat zijn 3 indicaties voor urinezuurverlagende therapie?
- > 3 aanvallen per jaar
- tophi
- erosieve schade
Welke medicatie remt de productie van urinezuur?
- hoe werkt het?
- wat zijn indicaties?
- wat zijn contra-indicaties?
Allopurinol
- xhantine-oxidase remmer
- 1e keus urinezuur verlagende therapie
- overgevoeligheid, acute jichtaanval
Welke medicatie bevordert de uitscheiding van urinezuur?
- wat zijn indicaties?
- wat zijn contra-indicaties?
- benzbromaron
- indien allopurinol niet verdragen of niet werkzaam is
- uraatstenen (stenen zullen groeien bij meer uitscheiding), kreatinineklaring < 50 ml/min (er ontstaan dan te hoge concentraties in het bloed van het medicijn), acute jichtaanval
Bijwerking van benzbromaron en allopurinol
- hoe voorkom je dit, waar houdt je rekening mee met deze medicatie en waar combineer je het eventueel mee?
Tijdens eerste halfjaar van therapie toename van frequentie van jichtaanvallen
- voorkomen: begin met lage dosis
- rekening houden: pas dosis allopurinol aan aan lever- en nierfunctie
- combineer met colchicine en eventueel met NSAID’s
Wat is CPPD
Pseudojicht
- acute artritis op basis van calcium-pyrofosfaatkristallen
Pathofysiologie van pseudojicht
Energieproducerende reacties in het lochaam -> productie van anorganisch pyrofosfaat -> wordt door fosfaten omgezet in ionen -> soms slaat pyrofosfaat neer als een onoplosbaar calciumzout (calciumpyrofosfaat) -> vooral in het geval van kraakbeenafwijkingen -> bij trauma of lichamelijke stress -> de op kraakbeen neergeslagen kristallen komen vrij in het gewricht door ‘shedding’ -> artritis
Welke radiodiagnostische bevinding zie je bij psuedojicht?
Chondrocalcinose
- zichtbare depositie van calciumzout in of op intra-articulair kraakbeen
Wat is het klinisch beeld van pseudojicht?
- 90% mono-articulair
- acute artritis niet te onderscheiden van jicht
- rood, warm en pijnlijk gewricht
- vaak koorts
- bijna nooit handen en voeten -> meestal knieën, schouders, ellebogen, polsen
Wat is de gouden standaard voor diagnose van pseudojicht?
Aantonen van calcium-pyrofosfaatkristallen in het gewricht
Wat is de behandeling bij pseudojicht?
- rust
- koeling
- NSAID
- colchicine
- injectie met steroïden
Hoe zien uraatkristallen en calcium-pyrofosfaatkristallen eruit?
- uraatkristallen: soort dunne naaldjes
- calcium-pyrofosfaatkristallen: kleine vierhoekige kristallen
