Wątroba i trzustka Flashcards
Charakterystyka wysp trzustki/Langerhansa (3)
- każda wyspa oddzielona jest od części egzokrynowej tkanką łączną
- kom ściśle do siebie przylegają lub są rozdzielone naczyniami włosowatymi zatokowymi
- w ich obrębie spotyka się 4 typy kom wydzielających hormony
• kom alfa - wydzielają glukagon
• kom beta - insulina (80% wszystkich kom wysp)
• kom delta - gastryna, somatostatyna
• kom PP inaczej F - polipeptyd trzustkowy
Jak działa insulina?
W kom docelowych nasila wbudowywanie białka transportującego glukozę GLUT-4 do bł kom, co umożliwia przyswajanie glukozy
Niedobór insuliny to…
Cukrzyca
Z czego zbudowana jest cz. egzokrynowa trzustki?
Z gruczołów pęcherzykowych (w głowie, szyi, trzonie i ogonie trzustki)
Najważniejsze enzymy wydzielane przez trzustkę (10)
1) amylaza trzustkowa
2) trypsynogen
3) chymotrypsynogen
4) elastaza
5) lipaza trzustkowa
6) rybonukleaza
7) deoksyrybonukleaza
8) hydrolaza estrów cholesterolowych
9) fosfolipaza A2
10) karboksypeptydaza
Trzustka podzielona jest na zraziki. Jak nazywa się podstawowa jednostka zrazika? Z czego jest zbudowana?
Jest to pęcherzyk zbudowany z kom piramidalnych, które obfitują w ziarna zymogenowe (stąd inna nazwa: kom zymogenowe)
Jak barwi się kom piramidalna (H + E)?
Na niebiesko-fioletowy kolor w części przypodstawnej, na czerwono-różowy w części szczytowej
Jak jest kontrolowana czynność wydzielnicza trzustki?
Przez hormony wydzielane przez kom w nabłonku dwunastnicy oraz kom wysp Langerhansa
Unikalne krążenie wrotne wyspowo-pęcherzykowe
Krew opuszcza kom wysp Langerhansa»_space;> trafia w okolice kom pęcherzykowych»_space;> cz egzokrynowa może być hormonalnie kontrolowana przez cz endokrynową
Co znajduje się w centrum pęcherzyka cz egzokrynowej trzustki?
Typowe dla tego narządu kom śródpęcherzykowe
Gdzie uchodzą wstawki? (Trzustka)
Bezpośrednio do przewodów wyprowadzających międzyzrazikowych, które wytwarzają wspólny przewód wyprowadzający Wirsunga
Co pokrywa wątrobę?
Torebka łącznotkankowa, tę zaś pokrywa nabłonek jednowarstwowy płaski (tzw. międzybłonek)
Jaka jest podstawowa jednostka wątroby?
Zrazik klasyczny, zorganizowany wokół żyły centralnej zrazika
Co to przestrzenie wrotne/przestrzenie bramno-żółciowe?
To obszary między zrazikami klasycznymi, zawierające śladowe ilości tk łącznej wiotkiej
Krew z żyły wrotnej
Stanowi 80-85% krwi przepływającej przez wątrobę, jest to krew żylna o bardzo zmiennym stężeniu składników pokarmowych
Unaczynienie tętnicze wątroby
Stanowi 15-20% krwi przepływającej przez narząd od t. wątrobowej właściwej
Czym są triady wątrobowe?
ż. międzyzrazikowa + t. międzyzrazikowa + przewód żółciowy międzyzrazikowy
Lokalizacja: na połowie narożników zrazika klasycznego
Rodzaje zrazików w wątrobie (2)
1) klasyczne
2) portalne
Jaki jest podstawowy element zrazików wątroby?
Blaszka wątrobowa zbudowana z hepatocytów
Co tworzy centrum zrazika portalnego?
Triada wątrobowa
Co znajduje się w wierzchołkach zrazika portalnego?
Żyły centralne (3, po 1 na wierzchołek)
Co to gronko wątrobowe?
To przestrzeń obejmująca 2 sąsiadujące zraziki klasyczne, które zaopatrywane są przez krew z 2 tt. okołozrazikowych pochodzących z tej samej t. międzyzrazikowej; ma kształt rombu
Rodzaje hepatocytów (3)
Hepatocyty:
1) strefy I - wytwarzanie albumin, synteza glikogenu
2) strefy II - funkcja I + III
3) strefy III - procesy detoksykacyjne
Jak ułożone są blaszki wątrobowe w obrębie zrazików?
Promieniście w kierunku ż. centralnej
Gdzie znajdują się naczynia zatokowe?
Między blaszkami wątrobowymi
Gdzie znajdują się kanaliki żółciowe?
Między rzędami hepatocytów
Czym od przestrzeni wrotnej oddzielony jest zrazik klasyczny?
Blaszką graniczną, którą przeszywają gg naczyń okołozrazikowych oraz stosowne przewody żółciowe
Z czym styka się hepatocyt?
po bokach - z naczyniami zatokowymi
części szczytowe - kanaliki żółciowe
Dzięki temu mamy 2 bieguny - naczyniowy i żółciowy
Co znajduje się między hepatocytem a naczyniem zatokowym?
Przestrzeń Dissego (tędy przemieszczają się składniki pokarmowe zmagazynowane w wątrobie i produkty syntezy)
Czy kanalik żółciowy to przewód?
Nie, bo nie ma swojej ściany, jest jedynie przestrzenią między 2 hepatocytami
W jakim kierunku płynie żółć w kanaliku żółciowym?
Przeciwnym do kierunku przepływu krwi w naczyniach zatokowych
Połączenia między hepatocytami
Połączenia typu zamykającego
Budowa hepatocytu (3)
- często więcej niż 1 jądro
- dobrze rozwinięta RER i SER
- liczne mitochondria przy AG
Funkcje hepatocytu (9)
1) absorpcja i magazynowanie składników pokarmowych z krwi ż. wrotnej
2) synteza białek osocza (oprócz γ-globulin)
3) wytwarzanie żółci
4) synteza cholesterolu
5) metabolizm hemoglobiny (wytwarzanie bilirubiny)
6) estryfikacja wolnych kw tłuszczowych do trójglicerydów
7) detoksykacja związków rozpuszczalnych w tłuszczach (metabolizm leków)
8) magazynowanie Fe
9) magazynowanie witamin (A, D, E i K)
Funkcje wątroby w okresie zarodkowym (3)
1) czynność krwiotwórcza
2) magazyn krwi
3) termoregulacja
Kom o nienabłonkowym pochodzeniu obecne w wątrobie (2)
- makrofagi wątrobowe (Browicza-Kupffera)
- kom Ito
Charakterystyka kom Browicza-Kupffera (3)
- leżą sb bezpośrednio przy bł podstawnej i kom śródbłonka naczyń zatokowych
- uwalniają cytokiny
- wytwarzają włókna kolagenowe
Charakterystyka kom Ito (4)
- miejsce magazynowania witamin ADEK
- leżą w przestrzeni Dissego
- okrągły kształt
- w warunkach patologicznych syntezują włókna kolagenowe typu IV
Budowa pęcherzyka żółciowego
3 warstwy:
- bł śluzowa (wysłana nabłonkiem 1 warstwowym walcowatym) od strony światła narządu
- bł mięśniowa (włókna mięśniowe gładkie)
- bł zewnętrzna (w miejscach nieprzylegających do wątroby pokryta przez międzybłonek)
BRAK BŁ PODŚLUZOWEJ
