Tkanka nerwowa Flashcards

1
Q

Czym są ziarnistości Nissla?

A

bdb rozwinięta siateczka śródplazmatyczna szorstka oraz wolne rybosomy
występują w ciele kom. nerwowej i dendrytach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Co zawiera perikarion?

A
  1. ziarnistości Nissla
  2. AG
  3. lizosomy
  4. liczne mitochondria (z dobrze widocznymi grzebieniami)
  5. swoiste elementy składowe cytoszkieletu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Gdzie znajdziemy mitochondria z dobrze widocznymi grzebieniami?

A

w perikarionie, dendrytach i zakończeniach aksonalnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Co zaliczamy do swoistych elementów składowych cytoszkieletu?

A

neurotubule, neurofilamenty (we wszystkich częściach kom. nerwowej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Co się dzieje z neurotubulami/neurofilamentami w wyniku ich utrwalenia?

A

Podlegają one nieodwracalnej AGREGACJI, a to co widzimy potem w mikroskopie świetlnym to neurofibryle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Podział neuronów ze względu na liczbę wypustek (3)

A
  • wielobiegunowe — liczne dendryty, 1 akson
  • dwubiegunowe — 1 dendryt, 1 akson
  • pseudojednobiegunowe — 1 wypustka, która podlega podziałowi na cz. aferentną i cz. eferentną
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Podział neuronów ze względu na relację długości dendrytów do długości aksonu (w obrębie kom. wielobiegunowych) (2)

A
  • kom. Golgiego I (stosunek < 1) — np. motoneurony alfa

- kom. Golgiego II (stosunek ≥ 1) — np. kom. gwiazdkowate

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Czym jest zwój?

A

Skupiskiem ciał kom. nerwowych w obrębie obwodowego ukł. nerwowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jak nazywa się odpowiednik zwoju w OUN?

A

Jądro

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Czym jest włókno nerwowe?

A

To akson, który może być otoczony osłonką Schwanna i osłonką mielinową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jak nazwiemy pęczek włókien nerwowych?

A

Pień nerwowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Co to jest transport aksonalny?

A

To transport organelli lub substancji chemicznych odbywający się w cytoplazmie aksonu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

W jakich kierunkach odbywa się transport aksonalny?

A
  1. od perikarionu do zakończeń nerwowych (transport anterogradowy)
  2. odwrotnie (transport retrogradowy)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Charakterystyka transportu anterogradowego/odśrodkowego

A
  • niezbędny do transportu organelli, enzymów, substancji odżywczych
  • może być szybki/wolny
  • SZYBKI: z udziałem kinezyny, 100-200 mm/dobę, dotyczy obłonionych organelli/pęcherzyków (np. pęcherzyki synaptyczne z neuroprzekaźnikami)
  • WOLNY: zależny od dyfuzji, 3-4 mm/dobę, dotyczy enzymów i elementów cytoszkieletu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Charakterystyka transportu retrogradowego/dośrodkowego

A
  • z udziałem dyneiny (motor molekularny)
  • dotyczy zużytych organelli, pęcherzyków endocytotycznych, pęcherzyków z recyrkulującymi białkami/neurotransmiterami, patogenów (np. wirus polio, toksyna tężcowa)
  • 50-200 mm/dobę*
  • w Zablu jest 1-5 mm/dobę, ale z legit źródła (sama redakcja) potwierdzone, że to błąd i powinno być 50-200 mm/dobę
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Co jest podstawa wyróżnienia tkanki nerwowej?

A
  • unikalny model budowy

- odrębność funkcjonalna, m.in. zdolność do kontrolowanego przewodzenia impulsów elektrycznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Za co odpowiedzialne są komórki nerwowe?

A

Za przewodzenie impulsów nerwowych oraz syntezę szeregu peptydów uczestniczących w przekaźnikowej synaptycznym.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Za co odpowiedzialne są komórki glejowe?

A

Rola komórek opiekuńczych - m.in. funkcja podporowa, metaboliczna, ochronna, udział w powstawaniu osłonek mielinowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Z czego rozwija się ośrodkowy układ nerwowy?

A

Z pierwotnej ektodermy zlokalizowanej powyżej struny grzbietowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Z czego zbudowana jest komórka nerwowa?

A

Z ciała komórki nerwowej (soma, perikarion) i wypustek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Ciało komórki nerwowej

A
  • jądro

- obszar zlokalizowany w jego bezpośrednim sąsiedztwie zawierający bardzo liczne ziarnistości zasadochłonne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Dendryty

A

Liczne, stosunkowo krótkie, silnie rozgałęzione, z obecnością kolców na powierzchni błony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Akson

A

Pojedyncza i z reguły bardzo długa wypustka pozbawiona ziarnistości,
Przeważnie otoczony osłonka zbudowana z komórek Schwanna, które na znacznych jej obszarach wytwarzają osłonkę mielinową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Przewężenia z osłonce mielinowej

A

Przewężenia Ranviera

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Depolaryzacja

A
  • otwarcie kanałów Na+

- gwałtowny wzrost stężenia Na+ w komórce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Czas refrakcji

A

Okres potrzebny na przywrócenie spolaryzowania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Hiperpolaryzacja

A
  • otwarcie kanałów Cl-

- komórka staje się niepobudliwa dla bodźców wywołujących depolaryzacje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Rozwój układu nerwowego

A
  • cewa nerwowa - podstawa ośrodkowego układu nerwowego
  • grzebienie nerwowe - punkt wyjścia wszystkich zwojów rdzeniowych, większości zwojów czuciowych nerwów czaszkowych, zwojów autonomicznych, komórek glejowych układu nerwowego obwodowego, komórek chromafinowych rdzenia nadnerczy, nawet melanocytow i odonoblasty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Z czego składa się synapsa

A

Z błony presynaptycznej będącej zakończeniem aksonu, szczeliny synaptycznej i błony postsynaptycznej

30
Q

Co może tworzyć błonę postsynaptyczną

A

Każda część komórki nerwowej (dendryt, jego kolec, perikarion lub akson)

31
Q

Rodzaje połączeń synaptycznych

A
  • akso-kolcowe
  • akso-dendrytyczne
  • akso-somatyczne
  • akso-aksoniczne

Pierwsze trzy to synapsy pobudzające, a ostatnia hamująca

32
Q

Jakie elementy cytoszkieletu wyróżnia się w okolicy zakończeń aksonalnych

A

Mitochondria oraz zgrupowane pęcherzyki wydzielnicze

33
Q

Co zawierają pecherzyki wydzielnicze i jak łączą się z błoną presynaptyczną

A

Zawierają neuroprzekaźniki pobudzające (acetylocholina) lub hamujące (kwas ɣ-aminomasłowy)

Łączą się za pomocą białka dokującego

34
Q

Co się dzieje z neuroprzekaźnikiem po związaniu z receptorem

A

Podlega hydrolizie lub wtórnej endocytozie do części presynaptycznej, w której następuje jego degradacja enzymatyczna

35
Q

Jaką zdolność maja komórki glejowe

A

Zdolność proliferacyjną

36
Q

Funkcje komórek glejowych

A
  • partycypowanie w wytwarzaniu bariery krew-neuron
  • udział w procesach metabolicznych i obronnych komórki nerwowej
  • udział w mielinizacji włókien nerwowych
37
Q

Co wchodzi w glej układu nerwowego ośrodkowego i obwodowego

A

Glej układu nerwowego Ośrodkowego: astrocyty, oligodendrocyty, ependymocyty, komórki mikrogleju

Obwodowego: komórki Schwanna, komórki satelitarne zwojów nerwowych

38
Q

Druga nazwa astrocytów

A

Komórki gwiaździste

39
Q

Rodzaje astrocytów w zależności od lokalizacji w ośrodkowym układzie nerwowym

A
  • astrocyty protoplazmatyczne (z licznymi, krótkimi wypustkami, obecne w istocie szarej)
  • astrocyty włókniste (z nielicznymi długimi wypustkami, obecne w istocie białej)
40
Q

Marker astrocytów

A

Kwaśne glejowe białko włókienkowe (GFAP)

41
Q

Rola astrocytów (3)

A
  • udział w wytwarzaniu bariery krew-komórka nerwowa
  • izolowanie naczynia włosowatego od odcinków komórek nerwowych bez osłonki mielinowej
  • udział w metabolizmie komórek nerwowych
42
Q

Do czego prowadzi uszkodzenie włókna nerwowego ?

A

Nieuchronnie do degradacji aksonu.

43
Q

Z czym wiąże się degradacja aksonu?

A

Z uruchomieniem procesów naprawczych

44
Q

Do czego mogą doprowadzić procesy naprawcze?

A

Do odrostu aksonalnego i przywrócenia unerwienia narządów docelowych - tylko w układzie nerwowym obwodowym

45
Q

Dlaczego tylko w układzie nerwowym obwodowym może dojść do odrostu aksonalnego i przywrócenia unerwienia ?

A

Ponieważ w układzie nerwowym ośrodkowym nieobecne są komórki Shwanna, których udział jest kluczowy.

46
Q

Jak inaczej nazywamy oligodendrocyty?

A

Glej skąpowypustkowy

47
Q

Jaka jest rola oligodendrocytów?

A

Wytwarzają osłonki mielinowe w ośrodkowym układzie nerwowym

48
Q

Jakiego koloru są osłonki mielinowe wytwarzane przez oligodendrocyty?

A

Białego (stąd istota biała)

49
Q

Czym jest osłonka mielinowa?

A

Jest to odcinek błony komórkowej wypustki oligodendrocytu, nawinięty wielokrotnie na wypustkę osiową

50
Q

Co jest podstawowym składnikiem osłonki mielinowej?

A

Lipidy

51
Q

Czy wypustki jednego oligodendrocytu wytwarzają osłonkę mielinową na całej długości aksonu?

A

Nie, jeden oligodendrocyt wytwarza osłonkę mielinową jedynie na pewnym odcinku aksonu

52
Q

Czym są przewężenia Ranviera?

A

Są to przerwy pomiędzy segmentami otoczonymi osłonką mielinową

53
Q

Co znajduje się w przewężeniach Ranviera?

A

Kanały jonowe (Na+, K+), warunkujące depolaryzację błony komórki nerwowej

54
Q

W jaki sposób impuls nerwowy rozprzestrzenia się w aksonie?

A

W sposób skokowy. Kanały jonowe znajdują się głównie w przewężeniach Ranviera, a osłonka mielinowa pełni funkcję izolatora

55
Q

Jakie korzyści płyną ze skokowego sposobu rozprzestrzeniania się impulsu nerwowego w aksonie? (2)

A
  • przyspieszenie propagacji impulsu nerwowego

- mniejszy wydatek energetyczny komórki

56
Q

Gdzie zlokalizowane są ependymocyty?

A

Na wewnętrznej powierzchni komór mózgu oraz kanału centralnego w rdzeniu kręgowym

57
Q

W jakiej postaci występują ependymocyty?

A

Występują w postaci pojedynczego szeregu sześciennych komórek (błędnie nazywany nabłonkiem)

58
Q

Co na swojej powierzchni mają ependymocyty?

A

Mikrokosmki, pojedyncze rzęski

59
Q

Z czym kontaktuje się część podstawna ependymocytu?

A

Z zakończeniami wypustek komórek astrocytarnych i naczyniami włosowatymi

60
Q

Jaką funkcję pełnią ependymocyty?

A

Wytwarzają płyn mózgowo-rdzeniowy

61
Q

Czym jest splot naczyniówkowy?

A

Jest to kompleks wykształconych ependymocytów z naczyniami włosowatymi

62
Q

Jakie pochodzenie mają komórki mikrogleju?

A

Mezenchymalne

63
Q

Jaką funkcję pełnią komórki mikrogleju?

A

Obrony immunologicznej ośrodkowego układu nerwowego

64
Q

Jakie właściwości mają komórki mikrogleju? (3)

A
  • fagocytoza
  • prezentacja antygenów
  • wydzielanie cytokin i cytotoksyn
65
Q

Jaką funkcję pełnią komórki Schwanna?

A

Wytwarzają osłonkę mielinową w obwodowym układzie nerwowym

66
Q

Jaka cecha odróżnia komórki Schwanna od oligodendrocytów?

A

Komórki Schwanna wytwarzają osłonkę mielinową wyłącznie dla jednego aksonu

67
Q

Wymień dwa rodzaje włókien nerwowych

A
  • niezmieliniozwane (bezrdzenne)

- zmielinizowane (rdzenne)

68
Q

Co tworzy osłonkę aksonu we włóknie zmienilizowanym?

A

Osłonka mielinowa (spiralny układ warstw fosfolipidowo-białkowych), będąca błoną komórkową komórki glejowej (komórki Schwanna lub oligedendrocytu)

69
Q

Czy wypustki cytoplazmatyczne kontaktują się ze sobą w przypadku

a) kom Schwanna
b) oligodendrocytów?

A

a) tak, w okolicy przewężenia

b) nie

70
Q

Czym jest tanycyt?

A

To wyspecjalizowany ependymocyt kontaktujący się dodatkowo z naczyniem krwionośnym