układ dokrewny Flashcards
połączenia podwzgórza z płatami przysadki mózgowej (2)
1) pole hipofizjotropowe < > przedni płat
2) jądra wielkokomórkowe < > płat tylny
charakterystyka pola hipofizjotropowego (4)
- zespół jąder drobnokomórkowych
- jądra wydzielają LIBERYNY i STATYNY
- aksony z kom pola dochodzą do krążenia wrotnego przysadki
- połączenie nerwowo-naczyniowe (narząd neurohemalny) w wyniosłości pośrodkowej
co sie dzieje w narządzie neurohemalnym?
tu liberyny i statyny są wydzielane do krwi»_space;> żyłami wrotnymi trafiają do przedniego płata przysadki»_space;> regulują wydzielanie hormonów tropowych
charakterystyka jąder wielkokomórkowych (2)
- są to jądra nadwzrokowe i przykomorowe
- wydzielają NEUROSEKRET (neurofizyny + neurohormony)
co to jest neurosekrecja?
to proces, w którym neurosekret jest transportowany aksonami do płata tylnego przysadki i w miarę potrzeby do krwi uwalniane są neurohormony
neurohormony u człowieka (2)
1) wazopresyna
2) oksytocyna
co składa sie na przysadkę nerwową? (3)
- wyniosłość pośrodkowa
- cześć nerwowa (wyrostek lejkowaty)
- szypuła lejka
Z czego rozwija się przysadka mózgowa?
Z uchyłka dna komory III i kieszonki Rathkego
Co składa się na przysadkę gruczołową? (3)
- część dalsza (płat przedni)
- część pośrednia
- część guzowa
Co tworzy płat tylny przysadki?
Cz. pośrednia i nerwowa
Krążenie wrotne przysadki
Pierwotna sieć naczyń włosowatych (podwzgórze) = tt. przysadkowe górne»_space;> z nich powstają żyły wrotne przysadki (płat przedni) = sieć wtórna
Krążenie to służy to przenoszenia liberyn i statyn z podwzgórza
Charakterystyka płata przedniego = cz. dalszej (2)
- zbudowany z grup i pasm kom, między nimi naczynia zatokowe włosowate
- rodzaje kom:
• chromofoby (niebarwliwe)
• kom chromofilne
Co wchodzi w skład chromofobów? (3)
- kom niezróżnicowane
- zdegranulowane kom chromofilne
- kom gwiazdkowate/pęcherzykowe
Budowa kom chromofilnych (4)
- dużo RER
- dobrze rozwinięty AG
- liczne ZIARNA wydzielnicze magazynujące HORMONY
- mogą być kwaso- lub zasadochłonne
Kom chromofilne kwasochłonne - rodzaje (2)
1) laktotrofy - wytwarzają PROLAKTYNĘ
2) somatotrofy - SOMATOTROPINĘ
Kom chromofilne zasadochłonne - rodzaje (3)
1) kortykotrofy - KORTYKOTROPINA
2) gonadotrofy - GONADOTROPINY: FSH, LH
3) tyreotrofy - TYREOTROPINA
Działanie prolaktyny
- wzmaga wytwarzanie mleka w gruczole mlekowym
- wzmaga laktację u kobiet po porodzie
- jej wydzielanie regulowane jest głownie przez dopaminę
Działanie somatotropiny
- stymuluje wytwarzanie w wątrobie somatomedyny C = IGF-1 (wzrost kości na długość)
- zwiększa wytwarzanie białek
- wydzielana głównie w nocy
Działanie tyreotropiny
- reguluje czynność tarczycy
- wpływa na wytwarzanie, magazynowanie i uwalnianie hormonów tarczycy
Działanie kortykotropiny
- kontroluje czynność cz. pasmowatej kory nadnerczy (wydzielanie kortyzolu)
- powstaje z prohormonu: proopiomelanokortyny POMC
Działanie gonadotropin
- regulują prawidłową czynność gonad
• u kobiet»_space;> wzrost pęcherzyków jajnikowych, synteza estrogenów
• u facetów»_space;> stymulacja spermatogenezy przez wytwarzanie ABP
Charakterystyka płata tylnego
- cz. pośrednia: szczątkowa, zbudowana z kom zasadochłonnych wydzielających MSH (z POMC)
- cz. nerwowa: zbudowana z zakończeń aksonów jąder wielkokomórkowych i pituicytów + tk łączna + naczynia
- wydzielają neurohormony
Czym są pituicyty?
- są częścią części nerwowej płata tylnego,
- mają budowę jak kom glejowe,
- biorą udział w uwalnianiu neurohormonów
Charakterystyka szyszynki (5)
- cz. nadwzgórza
- pokryta oponą miękką
- podzielona na płaciki zbudowane z pinealocytów i kom śródmiąższowych
- wydziela MELATONINĘ (głównie nocą)
- wytwarza też inne indoloaminy, np. serotoninę i hormony polipeptydowe
Budowa pinealocytów (3)
- dobrze rozwinięty AG
- zawierają ziarna wydzielnicze
- liczne wypustki dochodzące do przestrzeni okołonaczyniowych*
*tymi przestrzeniami dochodzi do szyszynki info z siatkówki oka
Działanie melatoniny
- pochodna 5-hydroksytryptaminy = serotoniny
- reguluje cykl dobowy człowieka
- wywołuje efekt antygonadotropinowy