układ rozrodczy żeński Flashcards

1
Q

narządy płciowe wew (4)

A
  • jajniki
  • jajowody
  • macica
  • pochwa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

narządy płciowe zew (5)

A
  • wargi sromowe większe
  • wargi sromowe mniejsze
  • łechtaczka
  • przedsionek pochwy
  • gruczoły piersiowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

z jakiego listka zarodkowego powstają zawiązki gonad?

A

z mezodermy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

jaki nabłonek pokrywa jajnik? co jest pod nim?

A

niski nabłonek jednowarstwowy sześcienny, pod którym mamy tk łączną zbitą z włóknami kolagenowymi (BŁONA BIAŁAWA JAJNIKA)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

budowa jajnika

A

cz. korowa (zew) + cz. rdzenna (wew)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

z czego zbudowany jest zrąb jajnika?

A

z tk łącznej właściwej luźnej zawierającej włókna kolagenowe, sprężyste i siateczkowe ORAZ liczne fibroblasty, kom tuczne i makrofagi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

charakterystyka cz. korowej jajnika (2)

A
  • są tu wszystkie formy pęcherzyków jajnikowych

- między pęcherzykami gruczoł śródmiąższowy jajnika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

jakie mamy formy pęcherzyków jajnikowych? (5)

A
  • pierwotne
  • wzrastające
  • dojrzewające
  • dojrzałe
  • zanikowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

charakterystyka, budowa pęcherzyków pierwotnych (5)

A
  • leżą najbardziej obwodowo (pod bł białawą)
  • najmniejsze
  • najmniej liczne
  • centralnie leży w nich oocyt I rzędu
  • w okresie rozrodczym kobiety mają ich ok. 400 tys., ale tylko 400 podlega dojrzewaniu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

charakterystyka, budowa pęcherzyków wzrastających (6)

A
  • kom otaczające oocyt I rzędu zwiększają się (dzięki czynnikowi GDF-9), stają się liczniejsze i bardziej owalne
  • liczne warstwy tych kom przekształcają sie w kom ZIARNISTE = WARSTWA ZIARNISTA pęcherzyka (leżą od zew na bł podst)
  • od strony wew warstwy ziarnistej oocyt wytwarza homogenną bł zbudowaną z proteoglikanów (ZP1, ZP2, ZP3) = OSŁONKĘ PRZEZROCZYSTĄ
  • kom ziarniste wysyłają wypustki stykające sie z wypustkami oocytu (połączenie nexus)
  • większa średnica i głębsze położenie w warstwie korowej od pęcherzyków pierwotnych
  • zrąb jajnika wokół przekształca sie w osłonkę pęcherzyka (cz. wew i zew)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

rola peptydoglikanów ZP (2)

A
  • zapobiegają polispermii

- ZP3 jako receptor dla białka błonowego główki plemnika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

w co przekształcają sie/co zwierają kom osłonki pęcherzyka w stadium pęcherzyka wzrastającego?

A
  • cz. wew&raquo_space;> kom wewnątrzwydzielnicze

- cz. zew&raquo_space;> zawierają włókna kolagenowe i nieliczne kom mięśniowe gładkie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Charakterystyka pęcherzyka dojrzewającego (4)

A
  • kom warstwy ziarnistej namnażają się, między nimi przestrzenie z płynem pęcherzykowym
  • walcowate kom bezpośrednio otaczające pęcherzyk tworzą WIENIEC PROMIENISTY
  • kom osłonki wew gromadzą lipidy i produkują androgeny
  • kom ziarniste produkują inhibinę (hamuje wydzielanie FSH)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Charakterystyka pęcherzyka dojrzałego/Graafa (5)

A
  • największe rozmiary (1-1,5 cm)
  • we wnętrzu jama pęcherzykowa wypełniona płynem pęcherzykowym
  • na biegunie jest wzgórek jajonośny (tu leży oocyt II rzędu z kom wieńca promienistego)
  • ściana pęcherzyka zbudowana z 3 warstw
  • zajmuje całą grubość warstwy korowej jajnika
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jak powstaje jama pęcherzykowa w pęcherzyku Graafa?

A

Wskutek połączenia drobnych przestrzeni między kom ziarnistymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Budowa ściany pęcherzyka Graafa (od wew) (3)

A

1) warstwa ziarnista (na bł podst)
2) cz. wew. osłonki pęcherzyka
3) cz. zew. osłonki pęcherzyka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Działanie LH na kom warstwy ziarnistej

A

Kom te podlegają luteinizacji i wytwarzają progesteron oraz aktywator plazminogenu (plazminogen > plazmina, która uczynnia kolagenazę)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Działanie kolagenazy

A

Trawi ona włókna kolagenowe osłonki pęcherzyka i zrębu jajnika = pęknięcie ściany pęcherzyka&raquo_space;> owulacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Pęka pęcherzyk Graafa - co dalej? (5)

A
  • w miejscu pęknięcia powstaje CIAŁKO ŻÓŁTE
  • ściana zapada się
  • w jamie tworzy się skrzep krwi, do którego wrasta tk łączna zrębu jajnika
  • kom wew warstwy osłonki wnikają do warstwy ziarnistej&raquo_space;> kom paraluteinowe
  • kom warstwy ziarnistej&raquo_space;> kom luteinowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Co syntezują kom luteinowe?

A

Progesteron i oksytocynę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Co syntezują kom paraluteinowe?

A

Hormony estrogenowe i relaksynę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Funkcja ciałka żółtego

A

Wytwarzanie progesteronu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Działanie progesteronu (2)

A

Jest odpowiedzialny za:

1) morfologiczno-funkcjonalne zmiany bł śluzowej macicy&raquo_space;> umożliwienie zagnieżdżenia zarodka i podtrzymanie jego rozwoju
2) dostosowanie gruczołów piersiowych do wytwarzania i wydzielania mleka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Drogi ciałka żółtego (2)

A

I BRAK ZAPŁODNIENIA
Funkcjonuje do końca cyklu jako ciałko żółte menstruacyjne, później zanika (odpowiednik apoptozy kom luteinowych) i w miejscu obumarłych kom tworzy się łącznotkankowa blizna = ciałko białawe

II ZAPŁODNIENIE
Pod wpływem gonadotropiny łożyskowej przekształca się w ciałko żółte ciążowe (produkuje progesteron i estrogeny), jego inwolucja następuje od 6 msca ciąży

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Charakterystyka pęcherzyków zanikowych (2)

A
  • ten pęcherzyk pierwotny, który nie przekształcił się w oocyt II rzędu ulega degeneracji w procesie ATREZJI
  • z większych pęcherzyków pozostają kom warstwy wew osłonki, które ulegają HIPERTROFII i przekształceniu w kom GRUCZOŁU ŚRÓDMIĄŻSZOWEGO
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Na czym polega atrezja pęcherzyków zanikowych?

A

Na stopniowym zmniejszaniu się kom jajowej i kom otaczających ją = zanik w procesie resorpcji i przerostu tk zrębu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Za co są odpowiedzialne kom gruczołu śródmiąższowego?

A

Za syntezę i wydzielanie hormonów estrogenowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Budowa cz. rdzennej jajnika

A

tk łączna luźna + wszystkie rodzaje włókien łącznotkankowych + kom wnękowe

29
Q

Co wytwarzają kom wnękowe jajnika?

A

Hormony androgenowe

30
Q

Fazy cyklu jajnikowego (2)

A

1) faza folikularna

2) faza lutealna

31
Q

Przebieg fazy folikularnej

A

wzrost FSH we krwi&raquo_space; dojrzewanie kilku(nastu) pęcherzyków pierwotnych&raquo_space; kom ziarniste wytwarzają estrogeny&raquo_space; szczytowy poziom estrogenów 14. dnia ORAZ gwałtowny wzrost LH we krwi&raquo_space; hamowanie wydzielania FSH &raquo_space; owulacja

32
Q

Przebieg fazy lutealnej

A

stymulacja LH&raquo_space; ciałko żółte produkuje progesteron&raquo_space; zmiana w bł śluzowej macicy = więcej gruczołów&raquo_space; brak zapłodnienia - ciałko żółte obumiera ALBO zapłodnienie - ciałko żółte w ciałko ciążowe

33
Q

Jakie mamy cz jajowodu? (4)

A
  • lejek
  • bańka
  • cieśń
  • cz. maciczna
34
Q

Budowa ściany jajowodu (3)

A
  • bł śluzowa
  • bł mięśniowa
  • bł surowicza
35
Q

Charakterystyka bł śluzowej jajowodu (4)

A
  • największe pofałdowanie w bańce, najmniejsze - w cieśni i cz macicznej
  • nabłonek 1-warstwowy walcowaty
  • pod nabłonkiem blaszka właściwa z tk łącznej luźnej
  • obecne kom: migawkowe, wydzielnicze, klinowate, śródbłonkowe limfocyty
36
Q

Kom migawkowe bł śluzowej jajowodu (5)

A
  • urzęsione
  • najliczniejsze w okolicy ujścia brzusznego jajowodu
  • tym ich więcej, im większe stęż. estrogenów
  • ruch rzęsek przesuwa płyn jajowodowy i kom jajową/zarodek
  • zanikają w czasie ciąży (bo progesteron)
37
Q

Kom wydzielnicze bł śluzowej jajowodu (3)

A
  • kom walcowate
  • liczne pęcherzyki wydzielnicze w cz apikalnej
  • wytwarzają płyn jajowodowy
38
Q

Skład i funkcja płynu jajowodowego (3)

A
  • bogaty w glikoproteiny
  • niezbędny do odżywiania kom jajowej/zarodka w trakcie wędrówki przez jajowód
  • stanowi środowisko dla plemników
39
Q

Kom klinowate bł śluzowej jajowodu

A

To forma spoczynkowa kom wydzielniczych

40
Q

Śródbłonkowe limfocyty bł śluzowej jajowodu

A

Rekrutują się z limfocytów Tc i kom NK

41
Q

Bł mięśniowa jajowodu - charakterystyka (3)

A
  • najgrubsza warstwa ściany jajowodu
  • składa się z 2 warstw miocytów (wew + zew)
  • ruchy jajowodu umożliwiają przesuwanie się kom jajowej/zarodka w kierunku macicy
42
Q

Bł surowicza jajowodu (3)

A
  • pokrywa jajowód od zew
  • nabłonek 1-warstwowy płaski
  • pod nabłonkiem cienka warstwa tk łącznej luźnej
43
Q

Jakie mamy cz macicy? (4)

A
  • dno
  • trzon
  • cieśń
  • szyjka
44
Q

Budowa ściany macicy (3)

A
  • bł śluzowa/endometrium
  • bł mięśniowa/myometrium
  • bł surowicza/perimetrium
45
Q

Charakterystyka bł śluzowej macicy (6)

A
  • nabłonek 1-warstwowy walcowaty
  • nieliczne kom migawkowe na bł podst
  • między kom migawkowymi są limfocyty T i kom NK
  • pod nabłonkiem gruba blaszka właściwa z bogatokomórkowej tk łącznej luźnej
  • w blaszce właściwej mamy gruczoły maciczne, tt spiralne i tt proste (tt od strony mięśniówki)
  • bł podlega ciągłym zmianom morfologiczno-funkcjonalnym (warstwa czynnościowa + podstawna)
46
Q

Funkcja gruczołów macicznych

A

Wytwarzają substancję śluzową, która umożliwia przetrwanie plemników

47
Q

Co się dzieje z bł śluzową macicy w czasie krwawienia?

A

Nabłonek powierzchowny i warstwa czynnościowa ulegają złuszczeniu

48
Q

Cykl miesiączkowy - fazy (4)

A
  • proliferacyjna
  • sekrecyjna
  • niedokrwienna
  • złuszczania
49
Q

Faza proliferacyjna - bł śluzowa macicy (5)

A
  • start: 4-5. dzień cyklu
  • koniec: 14. dzień
  • proliferacja kom nabłonka i zrębu blaszki właściwej
  • grubość bł śluzowej do 3 mm
  • warstwa czynnościowa = cz. zbita + cz. gąbczasta (z gruczołami)
50
Q

Faza sekrecyjna - bł śluzowa macicy (9)

A
  • start: 15. dzień
  • koniec: 27. dzień
  • pogrubianie bł śluzowej (bo wzmożona synteza progesteronu) = zwiększanie liczby i rozmiaru kom zrębu
  • obrzęk macierzy międzykom
  • kom zrębu i kom gruczołów macicznych gromadzą glikogen i lipidy
  • kom podścieliska&raquo_space;> kom doczesnowe
  • rozpulchnienie endometrium
  • brak zapłodnienia: zanik ciałka zółtego, spadek steż. hormonów płciowych
  • zapłodnienie: wydłużona faza
51
Q

Faza niedokrwienna - bł śluzowa macicy (3)

A
  • bezpośrednio poprzedza miesiączkę
  • trwa bardzo krótko
  • nasilona synteza prostaglandyn (skurcz tt spiralnych = niedokrwienie warstwy czynnościowej&raquo_space; zmiany martwicze i apoptotyczne)
52
Q

Faza złuszczania - bł śluzowa macicy (5)

A
  • czyli miesiączka
  • silny napływ krwi do tt spiralnych (w wyniku rozkurczu ich ściany)
  • krew wydostaje się przez uszkodzone tt
  • obumarła warstwa czynnościowa dostaje się do jamy macicy i na zew :’)
  • z endometrium pozostaje wąska warstwa podstawna
53
Q

Charakterystyka bł mięśniowej macicy (6)

A
  • najgrubsza warstwa ściany macicy
  • kom m gładkich ułożone w 3 warstwy
  • między kom jest łącznotkankowe podścielisko zawierające wszystkie rodzaje włókien
  • ciąża: kom znacznie przerastają i intensywnie proliferują
  • kom mm i podścieliska mają receptory dla estrogenów i progesteronu
  • podczas porodu największy wpływ mają oksytocyna i prostaglandyny
54
Q

Warstwy kom mm w bł mięśniowej macicy (3)

A
  • warstwa wew (podłużny układ miocytów)
  • warstwa środkowa (najlepiej ukrwiona, najgrubsza, skośny/okrężny układ miocytów)
  • warstwa zew (podłużny układ miocytów)
55
Q

Charakterystyka bł surowiczej macicy (4)

A
  • to blaszka otrzewnej
  • tworzy w. szerokie po obu stronach macicy
  • nabłonek 1-warstwowy płaski
  • pod nabłonkiem cienka tk łączna
56
Q

Nabłonek wewnątrz szyjki macicy

A

1-warstwowy walcowaty, w okolicy ujścia zew - WIELOwarstwowy płaski nierogowaciejący (wyznacza strefę przejściową)

57
Q

Jakie kom znajdują się w nabłonku szyjki macicy?

A

Kom gruczołowe = gruczoły cewkowe, które wytwarzają wydzielinę śluzową

58
Q

Budowa ściany pochwy (3)

A
  • bł śluzowa
  • bł mięśniowa
  • przydanka
59
Q

Bł śluzowa pochwy - charakterystyka (3)

A
  • nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący + blaszka właściwa (tk łączna luźna)
  • obecne okrężne fałdy pochwy
  • nabłonek ma 3 warstwy
60
Q

Warstwy nabłonka bł śluzowej pochwy (3)

A

1) warstwa podstawna (kom walcowate, w tym kom macierzyste)
2) warstwa pośrednia (kom o zasadochłonnej cytoplazmie i pęcherzykowatych jądrach)
3) warstwa powierzchowna (duże kom o pyknotycznym jądrze)

61
Q

Bł mięśniowa pochwy (3)

A
  • kom m gładkich
  • układ kom:
    • okrężny (warstwa wew)
    • podłużny (warstwa zew)
  • liczne włókna kolagenowe
62
Q

Przydanka pochwy - charakterystyka (2)

A
  • okrywa pochwę od zew

- tk łączna luźna + włókna sprężyste + naczynia + miocyty

63
Q

Z czego powstaje łożysko?

A

kosmówka (płód) + bł śluzowa macicy (matka)

64
Q

Co łączy łożysko z płodem? Co się w tym znajduje?

A

Jest to sznur pępowinowy. Zawiera 2 tt i 1 ż, otoczone specyficzną tk łączną galaretowatą.

65
Q

Funkcje łożyska (4)

A

Umożliwia płodowi:

  • wymianę gazową
  • odżywianie
  • oddychanie
  • utrzymanie homeostazy pomiędzy organizmami z matką
66
Q

Co to trofoblast?

A

To zlepek kom, z którego powstanie łożysko (wraz z bł śluzową macicy ofc). Kom te ułożone są w 3 warstwy.

67
Q

Warstwy kom w trofoblaście (3)

A

1) wew = cytotrofoblast (pojedyncza warstwa kom)
2) pośrednia = trofoblast pośredni
3) zew = syncytiotrofoblast (wielojądrzasta zespólnia, zlane kom cytotrofoblastu)

68
Q

Co wydziela syncytiotrofoblast? (4)

A
  • gonadotropinę kosmówkową
  • somatotropinę kosmówkową
  • estrogeny
  • progesteron