układ moczowy Flashcards
Co zaliczamy do układu moczowego?
- nerki
- moczowody
- pęcherz moczowy
- cewka moczowa
Funkcje nerek (6)
- wydalają końcowe produkty przemiany materii, toksyny i leki
- utrzymują równowagę osmotyczną organizmu
- udział w filtracji krwi
- wpływają na ciśnienie krwi (poprzez sekrecje reniny)
- wydzielają erytropoetynę, prostaglandyny
- regulują metabolizm wapnia (aktywując pochodne wit D)
Czym jest zatoka nerkowa?
Przestrzenią prowadzącą od wnęki do wnętrza nerki, odgraniczona przez miąższ nerki
Budowa zatoki nerkowej
miedniczka nerkowa —do niej uchodzą—> 2/3 kielichy nerkowe większe —do nich uchodzą—> kielichy nerkowe mniejsze —do każdego wpukla się—> brodawka nerkowa
Budowa nerki
kora (zew) + rdzeń (wew)
Z czego zbudowany jest rdzeń nerki?
Z piramid nerkowych, które swoją podstawą graniczą z korą, a na szczycie zakończone są brodawką nerkową
Jak nazywają się pasma kory między piramidami nerkowymi?
Słupy nerkowe
Jak nazywają się pasma rdzenia wnikające do kory?
Promienie rdzenne. Ich suma stanowi tzw. cz promienistą kory nerki.
Co zaliczamy do PŁATA nerki?
Obszar miąższu złożony z piramidy nerkowej i przylegającej do niej kory
Co zaliczamy do PŁACIKA nerki?
Obszar kory obejmujący 1 promień rdzenny i przylegające do niego po obu stronach labirynty nerki
Naczynia tętnicze nerki (9)
1) t. nerkowa
2) tt. międzypłatowe
3) tt. łukowate
4) tętniczki proste prawdziwe
5) tt. międzypłacikowe
6) tętniczki doprowadzające
7) tętniczki odprowadzające
8) sieć naczyń włosowatych tętniczo-tętniczych
9) tętniczki proste rzekome
Tętnica nerkowa - na co się rozgałęzia? z czego pochodzi?
- rozgałęzia się na 2 gg: górną i dolną
- jest odgałęzieniem aorty brzusznej
- wchodzi do wnęki nerki
Tętnice międzypłatowe - na co się rozgałęziają? z czego pochodzi?
- rozdzielają się na tt łukowate
- pochodzą od t nerkowej
- wnikają w miąższ nerki i biegną między piramidami
Systemy naczyń włosowatych w miąższu nerki (2)
1) system tworzący kłębek naczyniowy - miejsce filtracji krwi
2) system tworzący sploty okołokanalikowe - wymiana gazowa i metabolizm nerki
Naczynia żylne nerki (5)
1) żż gwiaździste
2) żż międzypłacikowe
3) żż łukowate
4) żż międzypłatowe
5) ż nerkowa
Jaka jest jednostka strukturalno-funkcjonalna nerki?
To kanalik moczotwórczy, który składa się z NEFRONU i CEWKI ZBIORCZEJ.
Co wchodzi w skład nefronu?
- ciałko nerkowe
- kanaliki nefronu:
1) kanalik proksymalny
2) pętla nefronu
3) kanalik dystalny
Charakterystyka i budowa ciałka nerkowego (4)
- kulista struktura
- w korze nerki
- biegun naczyniowy + biegun kanalikowy
- budowa: kłębek naczyniowy + torebka kłebka
Budowa torebki kłębka (5)
- rozszerzony początkowy odc nefronu
- blaszka ścienna + blaszka trzewna
- blaszki oddzielone przestrzenia moczową (miejsce gromadzenia moczu pierwotnego)
- BLASZKA ŚCIENNA: nabłonek 1-warstwowy płaski
- BLASZKA TRZEWNA: przylega do naczyń włosowatych, wyspecjalizowane kom nabłonkowe tzw. podocyty (ich wypustki leżą na bł podst)
Budowa kłębka naczyniowego (3)
- budują go liczne pętle naczyń włosowatych wyścielonych przez śródbłonek typu okienkowatego
- pętle podtrzymuje MEZANGIUM ŚRÓDKŁĘBKOWE (czyli system kom i subs pozakom)
- bariera filtracyjna kłębka = kom śródbłonka naczyń + bł podst kłębka + warstwa podocytów
Bł podst kłębka - budowa (5)
- gruba 310-350 nm
- wspólna dla podocytów i kom śródbłonka
- 3 warstwy:
1) blaszka jasna wew
2) blaszka ciemna
3) blaszka jasna zew (od str podocytów) - w warstwach tych KOLAGEN typu IV»_space; włóknista sieć
- blaszki jasne mają “-“ naładowane polianionowe obszary
Budowa podocytów (4)
- cz centralna kom wypukla się do przestrzeni moczowej
- od ciała kom odchodzi kilka wypustek, które rozdzielają się na mniejsze
- najmniejsze z wypustek = nóżki podocytarne tworzą SITO FILTRACYJNE z błonką filtracyjną (zawierającą nefrynę)
- wypustki zawierają włókna aktynowe, mają glikokaliks
Rola nefryny
To białko wiąże się z filamentami aktynowymi wypustek podocytów poprzez białko CD2AP = ostatnia bariera dla przechodzących cząst
Czym jest mocz pierwotny? Jaki ma skład?
To przesącz krwi. Skład podobny do osocza, ale BRAK zw wielkocząsteczkowych i silnie “+” naładowanych cząst. Mamy tu: aa, cukry proste, mocznik, kw moczowy, kreatyninę, fosforany i jony, peptydy oraz białka
Od czego zależy intensywność filtracji krwi w ciałku nerkowym? (2)
Od ciśnienia krwi w tt doprowadzających i ciśnienia moczu pierwotnego w przestrzeni moczowej
Charakterystyka kom mezangialnych (4)
- liczne wypustki penetrujące macierz mezangialną
- w wypustkach filamenty aktynowe i miozyna typu I
- ich skurcz indukuje angiotensyna II
- wydzielają prostaglandyny i endoteliny (regulacja skurczu tt do-/odprowadzających)
Charakterystyka macierzy mezangium (4)
- to amorficzna subs pozakom wytwarzana przez kom mezangialne
- przylega do ściany naczyń włosowatych kłębka, tam gdzie nie ma podocytów
- wykazuje ciągłość z blaszką jasną wew
- funkcje: podporowa dla naczyń włosowatych, reguluje przepływ krwi, oczyszczanie i odnowa bł podst