Krew i naczynia Flashcards

1
Q

Z czego składa się krew?

A

osocze + elementy morfotyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jakie funkcje pełni krew? (6)

A
  • pośredniczy w wymianie gazowej
  • rozprowadza substancje odżywcze, hormony, witaminy
  • przenosi zbędne produkty przemiany materii do narządów wydalniczych
  • udział w utrzymaniu stałej temp. ciała
  • tworzy płynne środowisko wewnętrzne organizmu
  • udział w reakcjach obronnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ile krwi mamy w organizmie?

A

5-5,5 l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ile procent krwi to osocze?

A

55%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jaki jest skład osocza?

A

90% woda, 8-9% substancje organiczne, 1% substancje nieorganiczne (Na+, K+, Cl-. CO3 2-)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jakie frakcje białek wyróżniamy w osoczu? (3)

A

albuminy, globuliny, fibrynogen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Charakterystyka albumin (funkcje)

A
  • syntezowane w wątrobie
  • wiążą wodę&raquo_space;> utrzymywanie ciśnienia onkotycznego
  • nośniki niektórych jonów i hormonów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jaka jest najważniejsza frakcja globulin? Jaka jest ich rola?

A

γ-globuliny syntezowane przez kom. plazmatyczne

Rola&raquo_space;> obrona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Charakterystyka fibrynogenu

A
  • wytwarzane w wątrobie
  • udział w procesie krzepnięcia krwi (tworzy FIBRYNĘ)
  • osocze pozbawione fibrynogenu ma słomkowy kolor i nosi nazwę surowicy krwi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Funkcje osocza (4)

A
  • utrzymuje stałe pH, temp., ciśnienie osmotyczne, lepkość
  • równowaga wodno-elektrolitowa
  • zawiera czynniki utrzymujące krew w stanie płynnym
  • udział w procesach odpornościowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co to jest hematokryt?

A

Stosunek objętości krwinek do osocza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jakie są najfajniejsze metody barwienia rozmazu krwi?

A

Metoda barwienia r-rem Maya-Grunwalda i Giemsy, erytrocyty barwią się na czerwono

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Typy komórek krwi (3)

A

erytrocyty, leukocyty, trombocyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Charakterystyka budowy erytrocytów i gdzie one powstają

A
  • nadają krwi czerwoną barwę
  • powstają w czerwonym szpiku kostnym i żyją ok. 120 dni
  • 4-5 mln/mm3&raquo_space;> najliczniejsze
  • najmniejsze, dwuwklęsły dysk o średnicy 7,8 μm&raquo_space;> NORMOCYTY
  • MIKROCYTY < 7,8 μm, MAKROCYTY > 7,8 μm
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Co to jest anizocytoza?

A

Stan rozmazu krwi, w którym stwierdza się znaczne zróżnicowanie wielkości erytrocytów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Co to jest poikilocytoza?

A

Zróżnicowanie erytrocytów ze względu na kształt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Przystosowanie erytrocytów do odwracalnego wiązania tlenu

A
  1. charakterystyczny kształt&raquo_space;> duży nadmiar powierzchni w stosunku do objętości&raquo_space;> odkształcone i oporne na uszkodzenia
  2. zawierają HEMOGLOBINĘ Hb = globina + 4x hem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Czym jest oksyhemoglobina?

A

To utlenowana (NIE utleniona!) hemoglobina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Czym jest karbaminohemoglobina?

A

To hemoglobina wiążąca CO2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jaka jest przyczyna anemii? (4)

A

Niedobór hemoglobiny wywołany:

  • zmniejszoną liczbą erytrocytów,
  • nieprawidłowym rozwojem prekursorów erytrocytów (bo niedobór B12 i kw. foliowego),
  • niedoborem żelaza
  • defektami genów kodujących łańcuchy hemoglobiny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Budowa dojrzałego erytrocytu (5)

A
  • pozbawiony jądra i organelli
  • błona kom. pokryta glikokaliksem (tu ugrupowania antygenowe związane z grupami krwi)
  • zagęszczona cytoplazma = zrąb
  • w cytoplazmie włókniste białko szkieletowe - SPEKTRYNA
  • spektryna + aktyna + ankyryna + tropomiozyna + adducyna + białko 4.1 = kompleks połączeń utrzymujący charakterystyczny kształt kom.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jakie mamy białka integralne w błonie kom. erytrocytów? (3)

A
  1. GLIKOFORYNY - długie łańcuchy oligocukrów
  2. BIAŁKO PRĄŻKA III - transporter anionowy
  3. BIAŁKA ENZYMATYCZNE - dostarczanie energii na drodze glikolizy beztlenowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Przyczyna dziedzicznej sferocytozy

A

Nieprawidłowa budowa spektryny, która nie może tworzyć kompleksu z białkiem 4.1&raquo_space;> erytrocyty mają kulisty kształt, transportują mniej tlenu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Przyczyna dziedzicznej eliptocytozy

A

Zaburzenia w budowie spektryny ORAZ brak jednej z podjednostek glikoforyny&raquo_space;> erytrocyty mają eliptyczny kształt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Czym są retikulocyty?

A

To niedojrzała forma erytrocytów, zawierają substancje ziarnisto-siateczkowe
Po 2/3 dniach przekształcają się w formę dojrzałą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Co to hemoliza?

A

Zjawisko, w którym erytrocyty pęcznieją i pękają, uwalniając hemoglobinę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Co to są komórki mioendokrynowe i gdzie występują?

A

Wystepują w śródsierdziu prawego przedsionka. Są to przekształcone komórki mięśnia sercowego o małej liczbie miofibryli, ale z dużą liczbą pęcherzyków wydzielniczych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Co produkują komórki mioendokrynne?

A

Między innymi przedsionkowy czynnik natriuretyczny ANF.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Funkcja ANF -przedsionkowego czynnika natriuretycznwgo

A
  • W wyniku jego działania dochodzi do rozkurczu mięśni gładkich naczyń krwionośnych -> obniżenie ciśnienia krwi.
  • Zwiększa również wydalanie sodu z moczem przez nerki oraz hamuje wydzielanie reniny i aldosteronu.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Z jakich warstw są zbudowane naczynia krwionośne ( oprócz najmniejszych naczyń włosowatych, przed- i pozawłosowatych)

A

1) błona wewnętrzna
2) błona środkowa
3) błona zewnętrzna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Dlaczego naczynia tętnicze muszą wykazywać się wytrzymałością i elastycznością?

A

Bo panuje w nich wysokie ciśnienie krwi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Co zapewnia tętnicom wytrzymałość i elastyczność?

A

Komorki mięśni gładkich i włókna sprężyste

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Co tworzy błonę wewnętrzną ścian tętnic ?

A

Tworzą ją:
• warstwa komórek śródbłonka
• warstwa podśródbłonkowa z luźnej tkanki łącznej
• blaszka sprężysta wewnętrzna składająca się z włókien elastycznych ( stanowi również granice )

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Co tworzy błonę środkową ścian tętnic?

A
  • okrężnie układające się komórki mięśniowe gładkie, włókna sprężyste i kolagenowe
  • najbardziej obwodowo znajduje się skupisko włókien elastycznych tworzących blaszkę sprężysta zewnętrzna.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Co w budowie ścian wpływa na typ i średnicę tętnicy ?

A

Proporcje mięśni gładkich, włókien kolagenowych i sprężystych w błonie środkowej ściany tętnicy.
Ilość miocytów wpływa na średnicę tętnicy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Średnia zawartość leukocytów w 1 mm^3 krwi

A

6-10 tys.(znaaaacznie mniej niż erytrocytów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Główne cechy różniące leukocyty od erytrocytów

A
  1. Obecne jądro komórkowe
  2. Brak hemoglobiny
  3. Fakt, iż leukocyty nie spełniają swojej funkcji w strumieniu krwi, która służy im jedynie jako środek transportu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Jak nazywa się zjawisko wędrówki leukocytów z łożyska naczyń krwionośnych do tkanki łącznej

A

Diapedeza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Jak nazywa się stan, w którym liczba krwinek białych znacząco się zmniejsza

A

Leukopenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Jak nazywa się stan, w którym liczba krwinek białych znacząco rośnie

A

Leukocytoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Podstawowy podział leukocytów ze względu na rodzaj i liczbę ziarenek w cytoplazmie i kształt jądra

A

Granulocyty (neutrofile 60%, eozynofile 1-5%, bazofile 0-1%) + agranulocyty (limfocyty 20-40%, monocyty 2-8%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Najliczniejsza forma krwinek białych

A

Neutrofile - granulocyty obojętnochłonne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Cechy neutrofili (3)

A
  • wyraźne jądro o zbitej chromatynie
  • jądro dzieli się na 2-5 segmentów/płatów połączonych warstwą chromatyny
    (Wraz z dojrzewaniem zwiększa się liczba segmentów, poczynając od 1 u młodych komórek)
    -słabo kwasochłonna cytoplazma z ziarenkami azurochłonnymi - 20% to ziarenka PIERWOTNE a reszta to ziarenka WTÓRNE/SPECYFICZNE swoiste dla tych granulocytow
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Co to skala Arnetha?

A

Uszeregowane neutrofile w zależności od liczby segmentów jądra

  • z analizy skali wychodzi, że najwięcej neutrofili ma 3 segmenty, potem 2, kolejno 4, 1, 5
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Co oznacza przesunięcie na skali Arnetha w lewo? (więcej jąder z małą ilością płatów)

A

Wzmożone wytwarzanie komórek, np. przy ostrej białaczce szpikowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Co oznacza przesunięcie na skali Arnetha w prawo? (Więcej jąder wielopłatowych)

A

Osłabienie funkcji szpiku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Co zawierają ziarenka pierwotne neutrofili?

A

Kwaśne hydrolazy
Mieloperoksydaza
Białka zwiększające przepuszczalność błon
Lizozym (antybakteryjny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Co zawierają ziarenka specyficzne neutrofili?

A

Kolagenaza
Laktoferyna
Białka wiążące witaminę B12
Defenzyny (naturalne antybiotyki; kationowe białka o właściwościach przeciwbakteryjnych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Co jeszcze, oprócz ziarenek, zawiera cytoplazma neutrofili?

A

Fosfatazę zasadową
* oznaczanie jej aktywności ma znaczenie diagnostyczne
> aktywność zwiekszona: szpiczak, zakażenia, zawał serca
< aktywność zmniejszona: mononukleoza zakaźna, białaczki szpikowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Gdzie występuje znaczna liczba granulocytów obojętnochłonnych ?

A

W tkance łącznej (tu tez przebywają znacznie dłużej niż we krwi - 4/5 dni, w krwi kilka h)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Funkcja neutrofili

A

Inicjacja stanu zapalnego i fagocytoza drobnoustrojów, zwłaszcza bakteryjnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Kiedy działają neutrofile?

A
  • aktywacja w wyniku zakażenia lub uszkodzenia tkanki
  • jako odpowiedź na wydzielane miejscowo cytokiny, neutrofile przylegają do śródbłonka i przechodzą przez niego i błonę podstawną, opuszczając krwiobieg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Dzięki czemu możliwa jest migracja neutrofili do miejsc infekcji?

A

Dzięki zdolności do reagowania z czynnikami chemotaktycznymi (chemotaksynami)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Czym są czynniki chemotaktyczne?

A
  • produkty metabolizmu bakterii
  • składniki układu dopełniacza
  • mediatory uwalniane przez pozostałe komórki układu immunologicznego ( inne niż neutrofile)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Co zawierają neutrofile na powierzchni błony komórkowej?

A
  • receptory błonowe dla fragmentu Fc przeciwciał
  • receptory dla składników C3 dopełniacza połączonych z obcymi cząsteczkami
  • receptory dla polisacharydów otoczek bakteryjnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Fagocytoza drobnoustrojów - bakterii- przez neutrofile

A
  • bakteria opłaszczona przeciwciałami zostaje związana i sfagocytowana
    1. Neutrofil rozpoznaje bakterie - receptory na powierzchni komórki
    2. Powstaje fagosom (pęcherzyk endocytarny z pochłonięta cząsteczką) —- neutrofil, z udziałem aktyny, wysuwa wypustki, pseudopodia, które otaczają fagocytowaną cząsteczkę; wypustki łącząc się, tworzą pęcherzyk endocytarny
    3. Do fagosomu dołączają się ziarenka pierwotne i wtórne, które uwalniają swoją zawartość, co poddaje obcy materiał działaniu enzymów
    4. Zawartość ziarenek SPECYFICZNYCH jest uwalniana także do macierzy pozakomórkowej, co wspomaga migracje kolejnych neutrofili i niszczy kolejne drobnoustroje
    5. Pozostają po procesie ciała resztkowe, które zawierają sfagocytowany materiał
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Jak inaczej, jeśli nie przy udziale enzymów, neutrofile zabijają drobnoustroje?

A

Poprzez tworzenie reaktywnymi form tlenu - nadtlenek wodoru, HClO, rodniki hydroksylowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Jaki udział w niszczeniu drobnoustrojów mają defenzyny zawarte w ziarenkach specyficznych neutrofili?

A

Wbudowują się w otoczkę bakterii, tworzą otwarte kanały, co skutkuje niekontrolowanym przepływem wody i jonów, a to prowadzi do zniszczenia drobnoustrojów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Jaki udział w niszczeniu bakterii ma lizozym zawarty w ziarenkach pierwotnych neutrofili?

A

Lizozym rozpuszcza ścianę komórkowa bakterii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Jaki udział w niszczeniu drobnoustrojów ma laktoferyna zawarta w ziarenkach specyficznych neutrofili?

A

Laktoferyna wiąże żelazo niezbędne do funkcjonowania bakterii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Działanie neutrofili w inicjacji stanu zapalnego

A

Poprzez wydzielanie LEUKOTRIENÓW (pochodne kwasu arachidonowego)- mediatorów stanu zapalnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Jakie działanie mają leukotrieny?

A

Są mediatorami stanu zapalnego:

  • rozszerzają naczynia krwionośne i zwiększają ich przepuszczalność
  • wpływają chemotaktycznie na inne leukocyty — ułatwiają ich migracje do miejsc zapalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Zależność między neutrofilami a tworzącą się ropą

A

Ropa to ginące masowo po spełnieniu swojej funkcji neutrofile

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Cechy granulocytow kwasochłonnych (eozynofili)

A
  • jądra maja najczęściej 2 segmenty połączone wąskim pasmem chromatyny — obraz tzw. JĄDRA OKULAROWEGO
  • w cytoplazmie duże ziarenka WTÓRNE, barwiące się kwasochłonnie
  • ziarenka wtórne mają centralnie położony gęsto elektronowo materiał krystaliczny, otoczony mniej gęstą sferą zewnętrzną
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Zawartość ziarenek pierwotnych eozynofili

A

Tak jak w neutrofilach mamy tu enzymy hydrolityczne, ale NIE wykazano obecności lizozymu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Zawartość ziarenek specyficznych eozynofili

A

Główne białko zasadowe MBP
Białko kationowe ECP
Eozynofilowa neurotoksyna EDN

Są to białka silnie zasadowe, co tłumaczy kwasochłonność ziarenek specyficznych eozynofili!

Mamy tu też:
Arylosulfataza 
Histaminaza
Rybonukleaza
Peroksydaza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

Rola eozynofili w reakcjach alergicznych

A

Udział w reakcjach alergicznych
Dzięki temu że mają w ziarenkach histaminazę oraz arylosulfatazę, mogą unieczynniać mediatory uwalniane przez bazofile i komórki tuczne (jak histamina)

  • mają na powierzchni receptory dla fragmentów Fc przeciwciał IgE i IgG
  • w miejscach odczynów alergicznych fagocytują kompleks przeciwciało- antygen

ZDOLNOŚĆ DO FAGOCYTOWANIA BARDZIEJ OGRANICZONA NIŻ U NEUTROFILI!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

Przy jakim typie chorób spotyka się dużą liczbę eozynofili?

A

Przy chorobach pasożytniczych, szczególnie w pierwszym okresie zakażenia

69
Q

Jakie dwa białka biorą głównie udział w zniszczeniu pasożyta przez eozynofile?

A
  1. Główne białko zasadowe: uwalniane na powierzchnie eozynofili, ułatwia przyleganie do pasożyta i jego niszczenie
  2. Białko kationowe (podobne jak defenzyny neutrofili) wbudowuje się w błonę pasożyta i tworzy otwarte kanały, co ułatwia dostęp np nadtlenkom wodoru
70
Q

Ile żyją eozynofile?

A

Około 12 dni

71
Q

Wysiew których granulocytów: obojetnochlonnych czy kwasochlonnych do tkanki łącznej jest częstszy?

A

Wysiew eozynofili jest częstszy

72
Q

Cechy granulocytów zasadochłonnych (bazofili)

A
  • najmniejsze ze wszystkich granulocytów
  • w cytoplazmie duże zasadochlonnie się barwiące ziarenka SWOISTE, które uciskają obwodową część komórki, powodując jej nierówny obrys
  • jądro ma 2-3 płaty często pokryte ziarenkami!!
  • oprócz ziarenek specyficznych widzimy tu AG, mitochondria i elementy RER
73
Q

Co zawierają ziarenka swoiste bazofili?

A
Heparyna
Histamina
Czynnik chemotaktyczny dla eozynofili
Czynnik chemotaktyczny dla neutrofili
Peroksydaza 
Siarczan chondroityny — warunkuje metachromatyczne ich zabarwienie
74
Q

Działanie bazofili

A
  • na powierzchni występują receptory Fc dla IgE
  • związanie immunoglobuliny z antygenem, czyli alergenem, prowadzi do aktywacji bazofili
  • bazofile uwalniają zawartość ziarenek do przestrzeni pozakomórkowej——- substancje powodują rozszerzenie naczyń, nagłe obniżenie ciśnienia krwi, skurcz mięśni gładkich drzewa oskrzelowego, przez co dochodzi do niewydolności oddechowej
75
Q

Jakie typy rekacji alergicznej wywołują bazofile?

A
  • reakcje alergiczne miejscowe

- reakcje alergiczne ogólnoustrojowe (w tym wstrząs anafilaktyczny)

76
Q

W jakich typach infekcji i chorób obserwujemy podwyższony poziom bazofili?

A

W infekcjach wirusowych i przewlekłych stanach zapalnych jak reumatoidalne zapalenie stawów

77
Q

Budowa błony zewnętrznej ściany tętnicy

A

Składa się z tanki łącznej, w której znajdują się:
• liczne włókna kolagenowe i sprężyste
• fibroblasty
• makrofagi
• komórki tuczne
• komórki mięśniowe gładkie
W tej błonie znajdują się również naczynia naczyń - krwionośne i limfatyczne - odżywiające ścianę dużych tętnic

78
Q

Na podstawie średnicy naczyń tetniczych oraz głównie budowy ściany środkowej można wyróżnić:

A

Tętnice sprężyste
Tętnice mięśniowe
Tętniczki

79
Q

Charakterystyka tętnic typu sprężystego (4)

A
  • największe naczynia tętnicze (np. aorta)
  • przenoszą krew pod dużym ciśnieniem z serca do dalszych rozgałęzień
  • dobrze rozbudowana błona środkowa z licznymi okrężnie układającymi się włóknami sprężystymi
  • im bliżej serca, tym więcej wł. sprężystych i mniej kom. mięśniowych
80
Q

Charakterystyka tętnic typu mięśniowego (5)

A
  • naczynia tętnicze średniego kalibru
  • tworzą odgałęzienia tętnic typu sprężystego
  • w błonie środkowej dominują komórki mięśniowe gładkie, układają się one okrężnie i spiralnie, tworząc w warstw
  • w niewielkiej ilości wł. sprężyste i kolagenowe
  • granice tej błony są utworzone przez blaszkę sprężystą wewnętrzną i zewnętrzną
81
Q

Charakterystyka tętniczek (4)

A
  • najmniejsze naczynia tętnicze
  • błona wewnętrzna stanowi cienką warstwę komórek śródbłonka i blaszki sprężystej wewnętrznej
  • warstwa środkowa 1-5 okrężnych warstw miocytów
  • poprzez zmianę napięcia warstwy mięśniowej odgrywają decydującą rolę w regulacji obwodowego oporu łożyska naczyniowego
82
Q

Połączenie tętniczek z naczyniami włosowatymi

A

Odbywa się za pośrednictwem tętniczek przedwłosowatych. Charakteryzują się one występowaniem po zewnętrznej stronie śródbłonka pojedynczej warstwy miocytów.

83
Q

Naczynia włosowate (3)

A
  • naczynia o najmniejszej średnicy oraz najcieńszej ścianie
  • tworzą rozgałęzienia w narządach i tkankach, co pozwala im zaopatrywać komórki organizmu w tlen oraz subs. odżywcze.
  • wymiana gazów oddechowych, subs odżywczych zachodzi dzięki mechanizmom dyfuzji, filtracji i resporpcji.
84
Q

Jaka jest swoista cecha w wyglądzie limfocytów?

A

Swoistą cechą tych komórek jest centralnie położone duże jądro o zagęszczonej chromatynie otoczone wąskim rąbkiem słabo zasadochłonnej cytoplazmy.

85
Q

W cytoplazmie limfocytów występują…

A

W cytoplazmie limfocytów występują nie­liczne ziarenka pierwotne, aparat Golgiego oraz liczne wolne rybosomy.

86
Q

Rodzaje limfocytów

A

limfocyty B
limfocyty T
komórki NK

87
Q

Które limfocyty żyją dłużej - B czy T?

A

Limfocyty B mają krótki okres życia, giną po kilku tygodniach, natomiast komórki Tm mogą żyć nawet wiele lat.

88
Q

Za co odpowiadają limfocyty w strumieniu krwi, a za co w narządach obwodowych?

A

Mimo że w strumieniu krwi limfocyty nie pełnią żadnej funkcji, w narządach obwodowych układu odpornościowego odpo­wiadają za jego właściwe funkcjonowanie.

89
Q

Gdzie powstają limfocyty B?

A

Limfocyty B u człowieka powstają w czer­wonym szpiku kostnym, u ptaków natomiast w bursie Fabrycjusza i stąd pochodzi ich nazwa.

90
Q

Za co odpowiadają limfocyty B?

A

Odpowiedzialne są za odporność typu humoralnego, czyli z udziałem przeciwciał.

91
Q

Charakterystyczna cecha limfocytów B

A

Charaktery­zują się obecnością receptorów immunoglobulinowych, za pomocą których rozpoznają, wiążą i eliminują antygeny. Po pobudzeniu przez anty­gen różnicują się w komórki plazmatyczne, które intensywnie syntetyzują przeciwciała.

92
Q

Powstawanie limfocytów T

A

Limfocyty T powstają również w szpiku kostnym, ale dojrzewają i nabierają kompetencji immunologicznej w grasicy (thymus) i stąd po­chodzi ich nazwa.

93
Q

W jakiej odpowiedzi uczestniczą limfocyty T? Czym się różnią limfocyty T między sobą?

A

Uczestniczą w odpowiedzi im­munologicznej typu komórkowego (bez udziału przeciwrciał). Stanowią niejednorodną populację komórek różniącą się swoistym składem recepto­rów powierzchniowych (białek CD).

94
Q

Co wydzielają cytotoksyczne limfocyty?

A

wydzielają perforyny i w ten sposób bezpośrednio zabijają komórki zakażone wirusem, a także komórki zmienione transformacją nowotworową na drodze efektu cytotoksycznego

95
Q

Co uwalniają limfocyty Th?

A

Limfocyty pomocnicze (Th) poprzez uwalnianie odpowiednich molekuł sygnałowych (limfokin) wywołują specyficzną odpowiedź in­nych komórek układu odpornościowego.

96
Q

Funkcja limfocytów supresorowych

A

Lim­focyty supresorowe (Ts)(obecnie określane jako regulatorowe (Treg), kontrolują aktywność po­zostałych limfocytów, regulując w ten sposób intensywność reakcji immunologicznych.

97
Q

Jakie komórki maja zdolność do recyrkulacji i czym się to objawia?

A

Limfocyty mają zdolność do recyrkulacji, co objawia się tym, iż z układu krwionośnego przenikają do tkanek i narządów limfatycznych, a następnie wracają do układu krążenia. Proces ten umożliwia im kontrolę całego organizmu.

98
Q

Jakie komórki krwi są największe?

A

Monocyty

99
Q

Jaka jest cecha charakterystyczna monocytów?

A

Cechą charakte­rystyczną komórek (poza wielkością) jest duże, najczęśdej nerkowate jądro, w zagłębieniu które­go leży aparat Golgiego.

100
Q

Jaki enzym zawierają monocyty?

A

W cysternach aparatu Golgiego wykazano obecność peroksydazy, enzymu pełniącego istot­ną rolę w procesie fagocytozy.

101
Q

Co zawiera cytoplazma monocytów?

A

W obfitej, zasadochlonnej, szaroniebieskiej cytoplazmie wystę­pują liczne rybosomy, które wraz z ziarenkami pierwotnymi nadają jej drobnoziarnisty wygląd. Ziarenka pierwotne (azurochłonne) zawierają ty­powe enzymy hydrolityczne.

102
Q

Makrofagi tkankowe to inaczej

A

Histiocyty

103
Q

Funkcja makrofagów

A

Wykazują dużą ruchliwość i chemotaksję w kierunku obumarłych komórek, drobnoustrojów i mediatorów stanu za­palnego, a także fagocytują martwe i nieprawi­dłowo funkcjonujące komórki oraz bakterie.

104
Q

Komórki prezentujące antygen (APCs)

A

Prezentują, wraz z antygenami zgodności tkankowej (MHC II), fragmenty anty­genów komórkom immunologicznie kompetent­nym

105
Q

Z czego powstają trombocyty?

A

Z megakariocytów

106
Q

Hialomer

A

Obwodowa, przezroczysta i bezziarnista cześć cytoplazmy trombocytów.

Znaj­duje się tu obwodowo leżąca wiązka równolegle ułożonych mikrotubul i mikrofilamentów, któ­ra, tworząc pierścień, pomaga płytkom w utrzy­maniu ich kształtu.

107
Q

W jakiej formie występuje miozyna w płytkach nieaktywnych?

A

W płyt­kach nieaktywnych miozyna występuje w for­mie rozproszonej.

108
Q

System kanalikowy otwarty w trombocytach (2)

A
  • tworzy wewnątrz płytki kompleks labiryntu
  • liczne otworki scalające układ połą­czonych kanalików komunikują się ze środowi­skiem zewnętrznym, umożliwiając wydzielanie na powierzchnię płytki zawartości jej ziarenek
109
Q

System kanalikowy zamknięty

A
  • ma po­stać otoczonych błoną ciemnych cewek zawie­rających elektronowo gęsty materiał
  • funk­cja pozostaje niewyjaśniona, choć uważa się, że może to być miejsce syntezy prostaglandyn
110
Q

Granulomer

A

W centralnej, ciemnej części płytki (granulomerze) obecne są mitochondria, aparat Golgiego, siateczka szorstka, peroksysomy, glikogen oraz liczne ziarenka o różnej gęstości elektronowej.

111
Q

Jakie ziarenka trombocytów są najliczniejsze i co zawierają?

A

Najliczniejsze są ziarenka alfa, które zawiera­ją fibrynogen, płytkowy czynnik wzrostu, czyn­nik krzepnięcia, tromboplastynę oraz inne białka biorące udział w procesie krzepnięcia.

112
Q

Co zawierają ziarenka sigma trombocytów?

A

Ziaren­ka gęste sigma zawierają serotoninę, histaminę, ADP (w tym przypadku jest czynnikiem silnie agregu­ jącym), ATP a także jony wapniowe.

113
Q

Ziarenka gamma trombocytów

A

W ziaren­kach gamma, będących odpowiednikiem lizosomów, występują kwraśne hydrolazy.

114
Q

Funkcja trombocytów

A

Podstawową funkcją trombocytów jest ochro­na śródbłonka naczyń krwionośnych oraz zahamowanie krwawienia poprzez tworzenie skrze­pu. W miejscu uszkodzenia naczynia tworzą agregaty zwane czopem płytkowym.

115
Q

Co powstaje w wyniku aktywacji plazminogenu i jaki proces inicjuje?

A

W wyniku aktywacji plazminogenu powstaje plazmina - enzym inicjujący lizę skrzepu. Proces ten nazywany jest fibrynolizą.

116
Q

Co umożliwia utrzymanie krwi w stanie płynnym?

A

Współdziałanie obu mechanizmów - krzepnięcia i fibynolizy - umożliwia utrzymanie krwi w stanie płyn­nym.

117
Q

Co buduje ścianę naczyń włosowatych? (3)

A
  • komórki śródbłonka
  • błona podstawna
  • perycyty
118
Q

Jakie są trzy rodzaje naczyń włosowatych?

A
  • naczynia włosowate ciągłe
  • naczynia włosowate okienkowe
  • naczynia włosowate nieciągłe (zatokowe)
119
Q

Jaki nabłonek tworzą komórki śródbłonka?

A

Nabłonek jednowarstwowy płaski

120
Q

Co tworzy zgrubienia cytoplazmy komórek śródbłonka?

A

Uwypuklające się jądra komórkowe

121
Q

Jaki kształt mają komórki śródbłonka?

A

Wielokątny, wydłużony

122
Q

W jaki sposób są ze sobą połączone komórki śródbłonka?

A

Połączenia zamykające, typu neksus

123
Q

O czym świadczy duża liczba pęcherzyków w komórkach śródbłonka?

A

O obfitej pinocytozie i transcytozie (gazy, substancje chemiczne)

124
Q

Na jakiej drodze odbywa się transport substancji chemicznych i gazów między krwią a tkankami?

A

Dyfuzja

125
Q

Jakie połączenia tworzą perycyty z komórkami śródbłonka?

A

Typu neksus

126
Q

Co wynika z możliwości kurczliwych perycytów?

A

Regulowanie przepływu krwi przez naczynia włosowate

127
Q

Co odpowiada za właściwości kurczliwe perycytów?

A

Wypustki z licznymi filamentami aktynowymi

128
Q

W jakie komórki mogą przekształcić się perycyty?

A

Fibroblasty, miocyty, adipocyty

129
Q

Jakie są funkcje perycytów? (3)

A
  • regulowanie przepływu krwi przez naczynia włosowate
  • pełnią funkcję mezenchymalnych komórek macierzystych
  • uczestniczą w proliferacji, regeneracji i fagocytozie
130
Q

Z jakich dwóch blaszek składa się błona podstawna komórek śródbłonka naczyń włosowatych? Jaki jest ich skład?

A
  • blaszka podstawna (kolagen typu IV i V, fibronektyna, laminina)
  • blaszka siateczkowa (włókna siateczkowe)
131
Q

Co pełni funkcję pompy ssącej naczyń żylnych? (5)

A
  • skurcze mięśni szkieletowych
  • ujemne ciśnienie w klatce piersiowej
  • nieznaczne napięcie ścian naczyń żylnych
  • gradient ciśnienia spowodowany pracą lewej komory serca
  • układ zastawek
132
Q

Jak dzielimy naczynia żylne?

A
  • żyły duże
  • średnie i małe
  • żyłki
133
Q

Co zaliczamy do żył dużych?

A

Żyła główna górna i dolna, żyła wrotna oraz odchodzące bezpośrednio od nich pozostałe naczynia żylne

134
Q

Cechy charakterystyczne ścian dużych naczyń żylnych (3)

A
  • dobrze wykształcona blaszka sprężysta wewnętrzna
  • cienka błona środkowa
  • dobrze rozwinięta błona zewnętrzna (tkanka luźna z pęczkami miocytów o podłużnym przebiegu)
135
Q

Cechy charakterystyczne żył średnich i małych (4)

A
  • cienka warstwa podśródbłonkowa
  • delikatna blaszka sprężysta wewnętrzna
  • cieńsza niż w przypadku dużych naczyń żylnych błona środkowa z mniejszą zawartością komórek mięśniowych gładkich
  • dobrze wykształcona błona zewnętrzna (tkanka łączna luźna z pęczkami włókien kolagenowych)
136
Q

Cechy charakterystyczne żyłek (3)

A
  • błona wewnętrzna składa się komórek śródbłonka i cienkiej warstwy tkanki łącznej
  • 1 lub 2 warstwy komórek mięśniowych gładkich w błonie środkowej z nielicznymi włóknami kolagenowymi i sprężystymi
  • brak mięśni gładkich w błonie zewnętrznej (tkanka łączna)
137
Q

Z czego zbudowany jest zrąb zastawki żylnej?

A

Tkanka łączna właściwa z licznymi włóknami sprężystymi i kolagenowymi

138
Q

Jaką rolę pełnią komórki mięśni gładkich skupione u nasady zastawek?

A

Odpowiadają za ich naprężenie lub zwiotczenie

139
Q

Jaka jest funkcja zastawek żylnych?

A

Zapobiegają cofaniu się krwi

140
Q

W którą stronę układa się wolny brzeg zastawki żylnej?

A

Zgodnie z kierunkiem przepływu krwi

141
Q

Gdzie znajduje się najwięcej zastawek żylnych?

A

W naczyniach żylnych kończyn dolnych

142
Q

Czym jest anastomoza?

A

Bezpośrednie połączenie tętniczo-żylne (z pominięciem naczyń włosowatych)

143
Q

Rodzaje anastomoz (2)

A
  • prosta

- kłębkowata

144
Q

Gdzie występują anastomozy proste?

A

Skóra właściwa, płuca, nerki, mięsień sercowy, gruczoły dokrewne, jajnik, macica, łożysko, ściana żołądka i jelit

145
Q

Gdzie występuje anastomoza kłębkowata?

A

skóra dłoni, warg, małżowiny usznej

146
Q

Co znajduje się w miejscu anastomoz? (3)

A
  • gruba błona wewnętrzna
  • unerwienie współczulno-przywspółczulne
  • torebka łącznotkankowa
147
Q

Co krąży w naczyniach limfatycznych? Co to jest?

A

Limfa - płyn tkankowy

148
Q

Do czego ma podobny skład limfa?

A

Do osocza krwi (mniejsza ilość białek, większa ilość tłuszczów)

149
Q

Co może być przenoszone drogą naczyń limfatycznych?

A

Limfocyty, komórki dendrytyczne, makrofagi, komórki nowotworowe

150
Q

Czym są “stacje filtracyjne” naczyń limfatycznych?

A

Węzły chłonne

151
Q

Co zapewnia jednokierunkowy przepływ limfy?

A
  • skurcze mięśni gładkich sąsiadujących narządów

- w większych rozgałęzieniach skurcze własnej mięśniówki i zastawki

152
Q

Co ma większą średnicę - naczynia limfatyczne czy naczynia włosowate?

A

Naczynia limfatyczne

153
Q

Jak kończą się naczynia limfatyczne?

A

Są ślepo zakończone w tkankach

154
Q

Z czego składa się ściana naczynia limfatycznego włosowatego?

A

Warstwa komórek śródbłonka + nieciągła błona podstawna

155
Q

Do jakiego naczynia uchodzi przewód limfatyczny prawy?

A

Żyła ramienno-głowowa prawa

156
Q

Do jakiego naczynia uchodzi przewód piersiowy?

A

Na granicy żyły szyjnej zewnętrznej i podobojczykowej lewej

157
Q

Najważniejsza funkcja układu krwionośnego

A

Transport tlenu wraz z substancjami odżywczymi do narządów i tkanek oraz dwutlenku węgla i niepotrzebnych metabolitów w odwrotna stronę

158
Q

W jakim naczyniu jest najwieksze ciśnienie (mm Hg) i jaka jest jego wartość?

A

W aorcie - 120 mm Hg

159
Q

Gdzie zlokalizowane jest serce?

A

W śródpiersiu, jest otoczone workiem osierdziowym.

160
Q

Z czego zbudowany jest szkielet serca?

A

Z tkanki łącznej WŁAŚCIWEJ ZBITEJ - tworzy ona przegrodę błoniasta, pierścienie włókniste (które odgraniczają przedsionki od komór i otaczają odejścia dużych pni tętniczych) oraz trójkąty włókniste (połączenia pierścieni włóknistych)

161
Q

Czym jest wsierdzie?

A

To wewnętrzna struktura serca, ma bezpośredni kontakt z krążąca krwią.

162
Q

Budowa śródsierdzia

A

Zbudowane jest z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej sercowej, której komórkami są kardiomiocyty - to najważniejsza pod względem funkcjonalnym część serca.
Kardiomiocyty tworzą sieć w której przestrzeniach znajdują się liczne naczynia włosowate z tkanka łączną.

163
Q

Co tworzy nasierdzie?

A

Tworzy zewnętrzną warstwę ściany serca, jak i blaszkę trzewną worka osierdziowego.
Zbudowane jest z tkanki łącznej z licznymi włóknami kolagenowymi i sprężystymi.

164
Q

Budowa zastawek serca

A

Maja 3 warstwy: środkowa zbudowana jest z tkanki łącznej włóknistej zawierającej włókna kolagenowe i sprężyste oraz dwie zewnętrzne zbudowane tak jak nasierdzie (tkanka łączna z licznymi włóknami kolagenowymi i sprężystymi oraz z niewielkimi skupiskami tkanki tłuszczowej)

165
Q

Gdzie generowane są impulsy inicjujące skurcze serca?

A

W węźle zatokowo-przedsionkowym, inaczej w ROZRUSZNIKU SERCA

166
Q

Co tworzy węzeł zatokowo-przedsionkowy?

A

Grupa zmodyfikowanych komórek mięśniowych serca w okolicy ujścia żyły głównej prawego przedsionka.

167
Q

Dzięki jakim strukturom fala pobudzenia rozprzestrzenia się po sercu?

A

Dzięki:

  • włóknom międzywęzłowym,
  • węzłowi przedsionkowo-komorowemu,
  • peczkowi przedsionkowo-komorowemu wraz z odgałęzieniami
168
Q

Jak unerwione jest serce?

A

Przez gałęzie układu współczulnego jak i przywspolczulnego (nerw błędny) - tworzą one splot sercowy, który dzieli się na 4 sploty rozlokowane w różnych warstwach ściany serca

169
Q

Budowa wsierdzia

A

Od str powierzchownej:

  • śródbłonek ciągły
  • tk. łączna luźna
  • warstwa mięśniowo-sprężysta (włókna kolagenowe, sprężyste, nieliczne kom. mm. gładkich)
  • warstwa łącząca wsierdzie ze śródsierdziem (naczynia, nerwy, kom. tłuszczowe)