Tkanka łączna właściwa (do 66 strony) Flashcards

1
Q

Czy komórki w tkance łącznej ściśle do siebie przylegają?

A

Nie, występuje między nimi substancja międzykomórkowa (ECM)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

W której tkance łącznej jest mniejsza liczba fibroblastów, w LUŹNEJ czy ZWARTEJ?

A

W tkance łącznej zwartej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Gdzie zachodzi synteza kolagenu?

A

W siateczce szorstkiej, gdzie powstają pojedyncze łańcuchy PROKOLAGENU - łańcuchy alfa, posiadające na obu końcach dodatkowe sekwencje aminowkwasowe - PROPEPTYDY (telopeptydy).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Modyfikacja potranslacyjna cząsteczek prokolagenu

A

(1) odcięcie sekwencji sygnałowej;
(2) hydroksylacja prolin i lizyn (proces ten jest katalizowany przez hydroksylazę, a w jego wyniku powstają cząsteczki hydroksyproliny i hydroksylizyny);
(3) glikozylacja wybranych cząsteczek hydroksylizyny (przyłączenie glukozy lub galaktozy).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Prokolagen jest następnie wy­dzielany do przestrzeni zewnątrzkomórkowej, w której enzymy proteolityczne (peptydazy pro­kolagenu) odcinają telopeptydy z obu końców cząsteczki i powstaje…

A

Tropokolagen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

W jaki sposób wzmacniane są włókna kolagenu?

A

Włókna kolagenu są wzmacniane wiązaniami kowalencyjnymi po­między cząsteczkami lizyny i hydroksylizyny są­siadujących cząsteczek tropokolagenu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Z czego zbudowane są włókna siateczkowe (=retikulinowe, =srebrnochłonne)?

A

Z kolagenu III

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Przez co wytwarzane są włókna siateczkowe?

A

Przez fibroblasty i ich odpowiedniki, np. komórki siateczki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Gdzie występują włókna siateczkowe?

A
  • błony podstawne
  • wokół komórek nabłonkowych wątroby i narządów dokrewnych
  • narządy limfatyczne
  • skóra
  • błona śluzowa żołądka i jelit
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jak wybarwiają się włókna sprężyste?

A

Orceiną na brązowo
Rezorcyną-fuksyną na stalowoniebiesko
Nie wybarwiaja się metoda H-E

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Przez co syntezowane są włókna sprężyste?

A

Przez fibroblasty i komórki mięśni gładkich

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Z czego składają się włókna sprężyste?

A

Składają się z rdzenia - zbu­dowanego z elastyny - i otaczającej rdzeń war­stwy mikrofibryli - złożonych z glikoproteiny fibryliny.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Elastyna jest białkiem bogatym w…

A

glicynę, lizynę, alaninę, walinę i prolinę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Dezmozynowe połączenia krzyżowe + jaki enzym

A

Łańcuchy elastyny łączą się ze sobą za pomocą wiązań ko­walencyjnych pomiędzy czterema lizynami każ­dego z łańcuchów.
enzym indukujący: oksydaza lizynowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

O czym decydują reszty dezmozynowe?

A

O elastyczności włókien sprężystych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Gdzie występują włókna sprężyste?

A
  • skóra
  • chrząstka sprężysta
  • duże sprężyste naczynia krwionośne (aorta)
  • niektóre więzadła
  • ściany oskrzeli i pęcherzyków płucnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

komórki tkanki łącznej

A

fibroblasty i fibrocyty oraz ich odpowiedniki swoiste dla poszczególnych rodzajów tkanek łącznych (osteocyty, chondrocyty, adipocyty)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Fibroblasty - formy, rola, liczebność (4)

A
  • najliczniej w tkance łącznej luźnej
  • w tk ł. zwartej o utkaniu regularnym - komórki ścięgniste
  • w tk siateczkowej - komórki siateczki
  • wytwarzają składniki substancji międzykomórkowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

jakie biologicznie czynne substancje wydzielają makrofagi?

A

hydrolazy lizosomalne, kolagenaza, elastaza, interferon, interleukiny, lizozym, czynnik martwicy nowotworów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

co znajduje się w cytoplazmie mastocytów?

A

zasadochłonne ziarnistości zawierające:

  • histaminę
  • heparynę
  • czynniki chemoaktywne dla granulocytów obojętno- i zasadochłonnych
  • chymazę lub tryptazę
  • arylsulfatazę A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

co mogą wytwarzać mastocyty?

A

prostaglandyny, leukotrieny, czynnik aktywujący płytki

sumaryczne działanie tych substancji (mediatorów anafilaksji) prowadzi do wywołania reakcji alergicznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

komórki plazmatyczne

A
  • powstają z limfocytów B w procesie transformacji blastycznej
  • wytwarzają przeciwciała
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

pericyty (2)

A
  • cechy komórek mezenchymalnych i mięśniowych gładkich

- w okolicy naczyń krwionośnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

substancja międzykomórkowa tkanki łącznej składa się z:

A

substancji podstawowej (część nieupostaciowana) i włókien (część upostaciowana)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

skład substancji/istoty podstawowej

A

GLIKOZAMINOGLIKANY (GAG)
PROTEOGLIKANY
GLIKOPROTEINY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

GAG podział

A

siarczany (siarczan keratanu, heparanu, chondroityny, dermatanu i heparyna)
oraz kwas hialuronowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

proteoglikany skład

A

białko rdzenne połączone kowalencyjnie z licznymi cząsteczkami siarczanów GAG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

za co odpowiedzialne są proteoglikany?

A
  • nadawanie tkankom odporności na zgniatanie

- zapobiegają szybkiemu rozprzestrzenianiu się mikroorganizmów czy migrujących komórek nowotworowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

za co odpowiedzialne są glikoproteiny?

A

za powstawanie połączeń pomiędzy komórkami a substancją międzykomórkową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

co decyduje o właściwościach poszczególnych typów tkanki łącznej?

A

substancja międzykomórkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Podział tkanki łącznej embrionalnej

A

Tkanka łączna embrionalna:
• tkanka łączna mezenchymalna (galareto­wata niedojrzała);
• tkanka łączna śluzowa (galaretowata doj­rzała).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Podział tkanki łącznej właściwej

A
Tkanka łączna właściwa:
• tkanka łączna luźna (wiotka);
• tkanka łączna zwarta:
o utkaniu nieregularnymi,
o utkaniu regularnymi (typ kolagenowy, typ elastyczny);
• tkanka siateczkowa
• tkanka tłuszczowa żółta i brunatna.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Tkanka łączna wyspecjalizowana (podział)

A

Tkanka łączna wyspecjalizowana:
• tkanka chrzęstna;
• tkanka kostna;
• krew.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

tkanka łączna mezenchymalna

A
  • tylko w życiu płodowym
  • zbudowana z komórek mezenchymalnych o kształcie gwiaździstym, łączących się ze sobą wypustkami i tworzących sieć
  • różnicuje się w inne rodzaje tkanek łącznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

gdzie występuje tkanka łączna śluzowa?

A

w sznurze pępowinowym (galareta Whartona)

w dojrzałym organizmie w miazdze zęba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

miejsca występowania tkanki łącznej luźnej (wiotkiej)

A
  • tkanka podskórna
  • między włóknami mięśniowymi
  • w otoczeniu naczyń krwionośnych, limfatycznych i nerwów
  • składnik blaszki właściwej błon śluzowych i podśluzowych ukł. oddechowego i przewodu pokarmowego
  • błona surowicza
  • zrąb wielu narządów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Z czego składa się substancja międzykomórkowa?

A

istota podstawowa + włókna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Podział tkanki łącznej na grupy (3)

A

Tk. łączna:

  1. embrionalna
  2. właściwa
  3. wyspecjalizowana (chrzęstna, kostna, krew)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Główne funkcje tkanki łącznej (7)

A

> rusztowanie dla narządów, nadawanie im kształtu
materiał zapasowy
ochrona przed urazami mech
ochrona przed utratą ciepła
udział w gospodarce mineralnej organizmu
wymiana substancji odżywczych i metabolitów
udział w reakcjach obronnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Jakie mamy komórki tkanki łącznej? (6)

A
  1. fibroblasty i fibrocyty (i ich odpowiedniki, np. osteocyty) — JEDYNY STAŁY ELEMENT W KAŻDYM RODZAJU TK. ŁĄCZNEJ
  2. makrofagi
  3. kom. tuczne/mastocyty
  4. kom. plazmatyczne/plazmocyty
  5. pericyty/kom. przydanki
  6. kom. krwi (neutrofile, eozynofile. limfocyty, monocyty)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Które komórki tk. łącznej są zdolne do tworzenia substancji międzykomórkowej?

A

fibroblasty, fibrocyty i ich odpowiedniki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Fibroblasty - charakterystyka

A

> najliczniejsze
wrzecionowaty kształt
eliptyczne jądro z kilkoma jąderkami
bardzo dobrze wykształcona siateczka szorstka, AG i wakuole wydzielnicze
liczne mitochondria
w cytoplazmie liczne włókienka pośrednie WIMENTYNOWE oraz MIKROTUBULE — utrzymanie wrzecionowatego kształtu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Jakie włókna wytwarzają fibroblasty?

A

Włókna kolagenowe, elastyczne i siateczkowe + wszystkie składniki istoty podstawowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Jak barwi się cytoplazma fibroblastów i o czym to świadczy?

A

Zasadochłonnie
Świadczy to o aktywnej syntezie białka
————–
Po zakończeniu syntezy składników ECM cytoplazma staje się kwasochłonna, słabo barwliwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Czym są fibrocyty?

A

To spoczynkowe formy fibroblastów (nie syntezują białek)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Do jakiego systemu należą makrofagi?

A

Do systemu fagocytów jednojądrzastych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Skąd pochodzą monocyty?

A

Z kom. macierzystej szpiku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Jaka jest wspólna cecha budowy makrofagów (niezależna od miejsca pobytu, typu tkanki)?

A

Obecność dobrze rozwiniętego aparatu lizosomalnego, AG i pofałdowanej błony kom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Czym są histiocyty?

A

Makrofagami osiadłymi w tk. łącznej właściwej
> nieregularny kształt
> często z wypustkami
> liczne lizosomy, wakuole, AG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Z czego powstają komórki plazmatyczne (PLAZMOCYTY)?

A

Z limfocytów B w procesie transformacji blastycznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Etapy transformacji blastycznej

A
  1. Makrofag wchłania antygen, który przechowywany jest w pęcherzyku fagocytarnym
  2. Pęcherzyk łączy się z lizosomem i powstaje fagosom
  3. W kwaśnym środowisku aktywowane lizosomalne enzymy hydrolityczne, antygen jest rozbijany do małych peptydów
  4. Peptydy wiązane są przez cząsteczki MHC, które prezentują antygeny na powierzchni makrofagów
  5. Kompleks MHC-antygen prezentowany jest limfocytom T
  6. Połączenie limfocytu T z antygenem skutkuje wydzieleniem cytokin (interleukin)
  7. INTERLEUKINY wiążą się z limfocytami B, pobudzając je do podziałów mitotycznych
  8. Limfocyty B różnicują się w PLAZMOCYTY, które wytwarzają konkretne przeciwciała
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Gdzie występuje duża ilość plazmocytów?

A
  • narządy limfatyczne

- błony śluzowe, głównie przewodu pokarmowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Cechy plazmocytów (5)

A
  • duże komórki
  • owalny kształt
  • okrągłe jądro położone ekscentrycznie
  • skondensowana chromatyna nadaje jądru szprychowatego kształtu
  • cytoplazma wyraźnie zasadochłonna (synteza białek na eksport- IMMUNOGLOBULIN): silnie rozbudowana RER i AG, dużo mitochondriów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Jak powstają pericyty?

A

Z niezróżnicowanych komórek mezenchymalnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Cechy pericytów

A
  • kształt wrzecionowaty (cechy trochę jak komórki śródbłonka lub mięśni gładkich)
  • właściwości kurczliwe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Skąd biorą się właściwości kurczliwe pericytów?

A

Te właściwości pericyty zawdzięczają obecnym w cytoplazmie aktynie, miozynie i tropomiozynie

57
Q

Gdzie znajdziemy pericyty?

A

Wzdłuż naczyń krwionośnych + czasem otaczają okrężnie naczynia włosowate i tętniczki

58
Q

W co mogą przekształcać się pericyty?

A

W fibroblasty

59
Q

Jakie funkcje biologiczne pełni substancja miedzykomorkowa?

A
  • decyduje o właściwościach poszczególnych typów tkanki łącznej
  • moduluje przeżycie komórek
  • wpływa na rozwój i morfologię komórek
  • reguluje migracje komórek
  • tworzy połączenia miedzy komórkami
60
Q

Opisz substancje podstawową

A

Amorficzna substancja o żelowatej konsystencji zawierająca 3 podstawowe cząsteczki : glikozaminoglikany, proteoglikany, glikoproteiny

61
Q

Jak można wybarwic substancje podstawową?

A

Metodą PAS

62
Q

Cechy glikozaminoglikanów (GAG)

A
  • długie, nierozgałęzione łańcuchy polisacharydowe
  • zbudowane z powtarzających się cząsteczek dwucukrowych (aminocukier + kwas sialowy)
  • maja ładunek ujemny „-„: dzięki temu wiążą jony dodatnie jak Na+ i wodę
63
Q

Co zapewnia zdolność GAG do wiązania jonów dodatnich i wody?

A

Nadaje to tkance łącznej sprężystość i zapobiega trwałym uszkodzeniom podczas ściskania

64
Q

Cechy siarczanów (GAG)

A
  • mniejsze cząsteczki (<300 dwucukrow)
  • łącza się kowalencyjnie z proteoglikanami
  • powstają w AG fibroblastów
65
Q

Cechy kwasu hialuronowego (GAG)

A
  • duża cząsteczka (>10000 dwucukrow)
  • nie tworzy wiązań kowalencyjnych z proteoglikanami, ale za pomocą białek wiążących tworzy z nimi wiązania JONOWE
  • powstaje w fibroblastach jako wolny polimer w cytoplazmatycznej części błony komórkowej dzięki enzymów SYNTAZIE HIALURONIANU (integralne białko fibroblastów)
66
Q

W czym jeszcze, oprócz syntezy kwasu hialuronowego, bierze udział enzym syntaza hialuronianu?

A

W transporcie kwasu hialuronowego z fibroblastów do substancji miedzykomorkowej

67
Q

Jakie funkcje pełni kwas hialuronowy pochłaniany przez komórki na drodze endocytozy?

A

Reguluje procesy migracji chromosomów i aktywność niektórych kniaź

68
Q

Lokalizacja kwasu hialuronowego

A

Większość tkanek łącznych, płyn stawowy, chrząstka, skóra

69
Q

Wymień konkretne siarczany (GAG) i ich lokalizacje w organizmie

A
  • siarczan keratanu: rogówka, chrząstka
  • siarczan heparanu: naczynia krwionośne, płuca, błona podstawna
  • heparyna: komórki tuczne, wątroba, skóra, płuca
  • siarczan chondroityny: chrząstka, kość, rogówka, naczynia krwionośne
  • siarczan dermatanu: zastawka serca, skóra, naczynia krwionośne
70
Q

Cechy budowy proteoglikanów

A
  • składają się z BIAŁKA RDZENNEGO połączonego kowalencyjnie z cząsteczkami siarczanów GAG
  • różna wielkość
71
Q

Przykłady proteoglikanów

A

Dekoryna, betaglikan, agrekan

72
Q

Powstawanie proteoglikanów

A
  1. Białko rdzenne jest syntezowane w siateczce śródplazmatycznej szorstkiej, transportowane do AG
  2. W AG przyłączają się wiązaniem kowalencyjnym do białka rdzennego CZTEROCUKRY
  3. Do reszt cukrowych dołączane są kowalencyjnie siarczany GAG
73
Q

Gdzie występuje agrekan i jaka cząsteczka GAG jest do niego przyłączana?

A

Agrekan występuje w chrząstce i tkance łącznej właściwej.

Jest przyłączany do kwasu hialuronowego za pomocą wiązania JONOWEGO (między grupami cukrowymi kwasu a białkiem rdzennym)

74
Q

Jakie białka biorą udział w powstawaniu agrekanu?

A

Są to białka łączące

75
Q

Funkcje proteoglikanów (4)

A
  • nadawanie tkankom odporności na zgniatanie
  • zapobiegają szybkiemu rozprzestrzenianiu się mikroorganizmów i migrujących kom nowotworowych
  • razem z bł podstawną tworzą filtr molekularny biorący udział w regulacji transportu makrocząsteczek
  • mają domeny wiążące czynniki wzrostu
    —— wiążąc je, zmniejszają ich działanie poprzez uniemożliwienie dotarcia do kom docelowej
    —— zwiększają ich działanie poprzez koncentrację określonego czynnika wzrostu
76
Q

Jaki proteoglikan jest niezbędny do syntezy kolagenu?

A

Dekoryny

77
Q

Funkcja glikoprotein substancji miedzykomórkowej

A

Są odpowiedzialne za tworzenie połączeń miedzy komórkami a substancją międzykomórkową a także miedzy składowymi samej tkanki łącznej

(Mają 3 typy domen, do połączenia z białkami adhezyjnymi komórek (integrynami), wloknami kolagenowymi oraz z proteoglikanami)

78
Q

Najważniejsze glikoproteiny ECM

A

FIBRONEKTYNA, laminina, entaktyna, tenascyna, chondronektyna, osteonektyna

79
Q

Typy włókien tkanki łącznej

A
  1. Włókna kolagenowe
  2. Włókna siateczkowe
  3. Włókna sprężyste (elastyczne)
80
Q

Co wytwarza włókna tkanki łącznej?

A

Przede wszystkim fibroblasty

81
Q

Jakie właściwości nadają tkance łącznej włókna ?

A

Wytrzymałości na rozciąganie i elastyczności

82
Q

Jakie włókna występują w największej ilości?

A

Włókna kolagenowe

83
Q

Jakiej cechy nadają włókna kolagenowe?

A

Wytrzymałości na ROZCIĄGANIE

84
Q

Cechy włókien kolagenowych

A
  • średnica 10 mikrometrów
  • bezbarwne
  • podczas barwienia H-E barwią się na kolor różowy
  • w mikroskopie elektronowym wykazują prążkowanie jasne i ciemne
  • składaj się z podjednostek - TROPOKOLAGENU
85
Q

Jak zbudowany jest tropokolagen?

A

Z 3 łańcuchów alfa (każdy około 1000 aminokwasów; co trzeci to GLICYNA) splecionych w strukturę helikalną.

  • inne aminokwasy to głównie prolina, hydroksyprolina, hydroksylizyna
86
Q

Ile typów kolagenu wyróżniamy?

A

20

87
Q

Który typ kolagenu tworzy struktury sieciowe?

A

Kolagen IV i VI

88
Q

Które typy kolagenu tworzą włókna?

A

Wszystkie oprócz IV i VI, które tworzą struktury sieciowe: I, II, III, Vb

89
Q

Który kolagen jest najczęściej występującym typem?

A

Kolagen typu I

90
Q

Jak nazywamy odpowiedniki histiocytów w innych tkankach?

A

osteoklasty (kość), chondroklasty (chrząstka), kom. Browicza-Kupffera (wątroba), kom. mikrogleju (mózg)

91
Q

Główne zadania makrofagów (3)

A
  1. usuwanie starzejących się składników ECM i bakterii (fagocytoza)
  2. prezentacja antygenów limfocytom
  3. wytwarzanie cytokin
92
Q

Co to fagocytoza nieswoista?

A

Fagocytoza bez udziału przeciwciał i dotyczy, np. bakterii, drożdży

93
Q

Co to immunofagocytoza?

A

Fagocytoza, w której bakterie/inne kom. zostają otoczone przeciwciałami (zjawisko opsonizacji)
Makrofagi rozpoznają fragmenty Fc przeciwciała za pomocą receptorów błonowych

94
Q

Czym jest efekt cytotoksyczny?

A

To wydzielenie czynnika martwicy nowotworów TNF przez makrofagi, aby zabijać kom. bez fagocytozy.

Inne wydzielane substancje: enzymy (np. kolagenaza, elastaza), lizozym, interferon, interleukiny

95
Q

Gdzie powstają kom. tuczne/mastocyty?

A

W szpiku kostnym z kom. macierzystych

96
Q

Gdzie można znaleźć mastocyty?

A

W okolicy naczyń krwionośnych, w bł. śluzowej i podśluzowej przewodu pokarmowego oraz układu oddechowego, w bł. surowiczych, w skórze i narządach limfatycznych.

97
Q

Mastocyty - charakterystyka (5)

A

> duże 20-30 µm
okrągłe/wrzecionowate kom.
cytoplazma z ziarnistościami zasadochłonnymi otoczonymi bł.
wytwarzają prostaglandyny, leukotrieny, tromboksany, czynnik aktywujący płytki (PAF)
na pow. mają receptory dla przeciwciał klasy IgE

98
Q

Co zawierają ziarnistości mastocytów? (5)

A
  • histamina
  • heparyna
  • czynniki chemotaktyczne dla granulocytów obojętnochłonnych i zasadochłonnych
  • chymaza (mastocyty tk. łącznej)/tryptaza (mastocyty bł. śluzowych)
  • arylsulfataza A
99
Q

Co się dzieje po przyłączeniu antygenów do przeciwciał IgE związanych z receptorami mastocytów? (2)

A
  1. bł. kom. mastocytów uwalnia kwas arachidonowy (prekursor dla prostaglandyn i leukotrienów)
  2. degranulacja = uwalnianie ziarnistości do przestrzeni zewnątrzkom. (wszystkie uwalniane substancje to tzw. mediatory anafilaksji)
100
Q

Rola histaminy

A

> zwiększa przepuszczalność ścian naczyń włosowatych
skurcz mm. gładkich dużych naczyń krwionośnych i trzewi
pobudza wydzielanie soku żołądkowego

101
Q

Rola heparyny

A

> hamuje krzepnięcie krwi, bo wiąże się z antytrombiną

> hamuje agregację płytek krwi

102
Q

Odmiany mastocytów (2)

A
  1. kom. tuczne tk. łącznej (w całym organizmie)

2. kom. tuczne bł. śluzowych (bł. śluzowa przewodu pokarmowego i dróg oddechowych)

103
Q

Czym się różnią mastocyty bł. śluzowej od mastocytów tk. łącznej? (4)

A

Mastocyty bł śluzowej:

  • są mniejsze,
  • zawierają mniej histaminy,
  • zamiast heparyny zawierają proteoglikan posiadający chondroitynosiarczany,
  • zawierają tryptazę zamiast chymazy.
104
Q

Co dominuje w substancji międzykomórkowej, włókna kolagenowe czy istota podstawna?

A

Włókna kolagenowe

105
Q

Czym charakteryzuje się tkanka łączna zwarta o utkaniu nieregularnym?

A

Charakteryzuje się obecnością grubych pęczków włókien kolagenowych przebiegających w różnych kierunkach (tworzą sieć przestrzenną)

106
Q

Gdzie znajdziemy tkankę łączną zwartą o utkaniu NIEREGULARNYM? (3)

A
  • w skórze właściwej
  • powięziach i rozcięgnach
  • w torebkach włóknistych narządów - JĄDRA, JAJNIKI, NERKI, ŚLEDZIONA, WĘZŁY CHŁONNE oraz TWARDÓWKA gałki ocznej
107
Q

Na jakie typy dzieli się tkanka łączna zwarta o utkaniu REGULARNYM?

A

Na typ kolagenowy i typ elastyczny

108
Q

Co buduje typ KOLAGENOWY tkanki łącznej zwartej o utkaniu regularnym?

A

Ścięgna i więzadła

109
Q

Które komórki układają się w szeregi Ravniera?

A

Komórki ścięgniste (skrzydełkowate)

110
Q

Co buduje typ ELASTYCZNY tkanki łącznej zwartej?

A

Buduje błony okienkowate dużych naczyń krwionośnych (AORTA), więzadła żółte kręgosłupa i więzadła podtrzymujące penisa

111
Q

Co buduje tkankę siateczkowatą?

A

Fibroblasty nazywane komórkami siateczki oraz włókna siateczkowate

112
Q

Co tworzy tzw sieć w tkance siateczkowatej?

A

Wypustki fibroblastów, które łącząc się miedzy sobą tworzą sieć

113
Q

Co buduje tkanka siateczkowata?

A

Zrąb narządów limfatycznych - szpiku, śledziony, węzłów chłonnych i migdałków

114
Q

Struktura delikatnej sieci występującej w tkance siateczkowatej pozwala na….

A

Przepływ komórek i płynu w obrębie tej tkanki

115
Q

Z czego zbudowana jest tkanka tłuszczowa?

A

Z adipocytów (występuje tu mała ilość substancji międzykomórkowej)

116
Q

Z czego powstają preadipocyty?

A

Powstają z niezróżnicowanych komórek mezenchymatycznych

117
Q

W pierwotnym procesie powstawania tkanki tłuszczowej powstaje…

A

Tkanka tłuszczowa brunatna - dzieje się to we wczesnym okresie życia płodowego

118
Q

Inaczej komórki tłuszczowe to?

A

Adipocyty

119
Q

Co zaczynaja syntetyzować preadipocyty pod wpływem insuliny z receptorem insulinopodobnego czynnika wzrostu-1 (IGF-1)?

A

Syntetyzują lipazę lipoproteinową, a następnie zaczynają akumulować tłuszcz w małych kroplach

120
Q

Kiedy zachodzi adipogeneza?

A

Zachodzi podczas życia prenatalnego i postnatalnego

121
Q

Komórki tkanki tłuszczowej żółtej zawierają jedną duża krople tłuszczu czy wiele małych?

A

Zawiera JEDNĄ dużą kroplę.

122
Q

Skąd pochodzi tłuszcz magazynowany w adipocytach?

A

Pochodzi z:

  • tłuszczu pokarmowego, krążącego we krwi w postaci c h y l o m i k r o n ó w,
  • z trójglicerydów syntetyzowanych w wątrobie i transportowanych przez krew,
  • z trójglicerydów syntetyzowanych przez apidocyty z gluzkozy (lipogeneza)
123
Q

Lipogeneza zachodzi z udziałem enzymów umożliwiających…

A

Tworzenie z glukozy glicerolu i kwasów tłuszczowych, a następnie estryfikację i tworzenie trójglicerydów

124
Q

Za pomocą jakiego białka glukoza transportowana jest do adipocytów?

A

Za pomocą białka transportującego glukozę - GLUT4

125
Q

Co syntetyzują adipocyty, aby pozyskać kwasy tłuszczowe z kompleksów lipidowo-tłuszczowych?

A

Lipazę lipoproteinową (przekazywana jest do kom śródbłonka naczyń krwionośnych, gdzie uwalnia KT z kompleksów l-b, a następnie transportuje je do kom tłuszczowych)

126
Q

Kiedy rozpoczyna się proces lipolizy?

A

Gdy wzrasta zapotrzebowanie organizmu na energię.

127
Q

Co rozkłada tłuszcz zmagazynowany w adipocytach?

A

Lipaza

128
Q

Przez co kontrolowane jest uwalnianie lipidów?

A

Przez:

  • adrenalinę,
  • glukagon,
  • adrenokortykotropinę (ACTH)
129
Q

Za co odpowiada insulina i prostaglandyny?

A

Za hamowanie aktywności lipazy lipoproteinowej = hamowanie rozpadu tłuszczu

130
Q

Inna funkcja tkanki tłuszczowej żółtej, oprócz magazynowania to?

A

Funkcja endokrynna - syntetyzuje ADIPOCYTOKINY

131
Q

Najważniejsze wśród adipocytokinin to?

A
  • leptyna (pobudza ośrodek sytości)
  • adiponektyna (homeostaza glikemii i lipidemii),
  • rezystyna (wpływa na insulinooporność kom organizmu)
  • adipsyna i białko stymulujące acylację (ASP) (alternatywna droga aktywacji ukł dopełniacza)
132
Q

Adipocyty produkują również białka niebędące klasycznymi adipocytokinami, podaj przykłady takich białek

A
  • czynnik martwicy nowotworów alfa i IL-6 (wywołują oporność na insulinę)
  • inhibitor aktywatora plazminogenu (białko związane z układem krzepnięcia)
  • angiotensynogen (białko układu renina-angiotensyna; regulacja ciśnienia krwi)
  • MCP-1 czynnik chemotaktyczny dla monocytów,
  • VEGF (czynnik wpływający na angiogenezę)
133
Q

Czy tkanka tłuszczowa żółta jest unaczyniona i unerwiona?

A

Tak, tkanka tłuszczowa żółta jest bogato unaczyniona i unerwiona przez współczulny układ nerwowy

134
Q

Charakterystyka komórki tkanki tłuszczowej brunatnej

A

W cytoplazmie znajduje się WIELE licznych kropel tłuszczu (równomiernie rozłożonych) oraz mitochondria z dobrze wykształconymi grzebieniami. Jądro zlokalizowane jest centralnie.

135
Q

Gdzie występuje tkanka tłuszczowa brunatna?

A

Pod skóra w okolicy międzyłopatkowej, w śródpiersiu, na szyi, wzdłuż tętnic szyjnych i podobobojczykowych, w dole pachowym, w okolicy nerek i nadnerczy.

136
Q

U kogo jest najwiecej tkanki tłuszczowej brunatnej?

A

U noworodków i dzieci

137
Q

Tkanka tłuszczowa brunatna uczestniczy w…

A

Termoregulacji ustroju dzięki wytwarzaniu ciepła

138
Q

Czy energia powstająca w łańcuchu oddechowym i podczas oksydacji kwasów tłuszczowych w cyklu trójkarboksylowych jest magazynowana w postaci wiązań ATP?

A

Nie, rozprasza się w postaci ciepła