W4 HC.3 IBD Inleiding Flashcards
Welke 3 typen IBD zijn er? (= chronische ontstekingsziekte van het maagdarmkanaal)
- Colitis ulcerosa (alleen dikke darm)
- Ziekte van Crohn (mond tot anus)
- IBD unclassified (IBD-U)
Waar is Crohn gelokaliseerd?
- Transmurale inflammatie, mogelijk in gehele gastro-intestinale stelsel. (50% iliocoecaal, 30% uitsluitend ileum, 15-20% uitsluitend colon)
- Rectum blijft vaak vrij van ontsteking, i.t.t. colitus ulcerosa
- Discontinue ontsteking: gezonde stukken darmwand worden afgewisseld met aangedane stukken (skip lesions)
Wat zijn klinische verschijnselen van Crohn?
- buikpijn, diarree (met/zonder bloedverlies), vermoeidheid en gewichtsverlies
- fistelvorming (fistel = een verbinding tussen twee holle organen)
- perianale ziekte en proximale ziekte
- malabsorptie
- extra-intestinale manifestaties (aften, artritis, uveitis, erythem nododum en pyoderma)
Op welke locaties kan colitis ulcerosa voorkomen?
- Proctitis (alleen in rectum)
- Linkszijdige colitis (hele linker kant)
- (Pan)colitis (hele dikke darm)
Wat zijn klinische verschijnselen van Colitus Ulcerosa?
- diarree (vrijwel altijd met bloed en slijm bij de feces)
- bloed en slijm (met of zonder ontlasting)
- toename defecatiedrang (loze aandrang)
- algemene ziekteverschijnselen zoals koorts, anorexie en vermagering
- pijnlijke darmkrampen vóór defecatie
Wat zijn de verschillen tussen colitis ulcerosa en m. crohn?
Colitis ulcerosa:
- colon
- continu
- oppervlakkig (mucosaal, submucosaal)
- geen fisteling, zelden perianaal abces
- minder vaak extra-intestinale manifestaties: artritis, uveitis, huidlaesies, PSC overlap
M. Crohn:
- van mond tot anus
- discontinu (skip lesions)
- transmuraal
- fisteling, perianaal abces
- vaak extra-intestinale manifestaties (aften, artritis, uveitis, erythema nodosum, pyoderma)
Door welke factoren ontstaat IBD?
- genetische aanleg
- ingevingsfactoren (roken, stress, orale anticonceptie, NSAID’s, westers dieet)
- immunologisch component (disbalans tussen pro- en anti-inflammatoire cytokines in het darmepitheel)
- ontregelde microbiota van de darm kunnen ontregeld zijn
Welke klachten komen vaak voor bij IBD?
- buikpijn
- bloederige diarree
- minder eetlust
- urgentie (toilet)
- constipatie
- rectale bloeding
- koorts
- bloedarmoede
- misselijk en overgeven
Wat is de definitie van diarree
> / = 3 ongevormde ontlasting per dag of vloeibaar volume > 200 g/dag
Chronische diarree: Als het bovenstaande meer dan vier weken aanhoudt.
Gradering van diarree:
1: toename van < 4 ontlasting/dag t.o.v. baseline
2: toename van 4-5 ontlasting/dag t.o.v. baseline
3: toename van >/= 7 ontlasting/dag t.o.v. baseline of ook incontinentie
LO bij diarree
- controles
- abdominale massa
- hoog klinkende of afwezige peristaltiek
- gewichtsverlies
- spierverlies
DD IBD
- bacterieel: salmonella, shigella, capylobacter
- viraal: CMV
- parasieten: amoebiasis
- niet-infectieus: IBD, microscopische colitis, diverticulitis
- medicatie gerelateerd: NSAID’s
- vasculair: ischemische colitis
- Iatrogeen: radiatie colitis
- maligniteit: carcinomen
Diagnostiek bij IBD
- bloed en ontlasting testen
- endoscopie met biopten (gastroduodenoscopie, colonoscopie, video-capsule endoscopie, double-balloon enterescopie)
- MRI
- CT (in specifieke gevallen)
Wat is calprotectine?
- calcium en zink bindend eiwit in het cytoplasma van neutrofiele granulocyten en monocyten
- goede maat voor monitoring van patiënten met IBD
- in de DD bij verdenking IBS
Wat is de pathologie van de ziekte van Crohn?
- focale ulceraties
- transmurale inflammatie
- acute en chronische inflammatie
- granulomen (bol met macrofagen)
Wat is de pathologie van colitis ulcerosa?
- Diffuus mucosale inflammatie
- crypt abcessen
