W3 HC.3 Fysiologie van gal Flashcards
Waaruit is gal samengesteld en wat zijn de functies van de onderdelen
- Galzouten (BS)
- Het vormen van galmicellen met PC en C
- galmicellen emulgeren (en transporteren) lipiden
- solubilisatie Vit. A, D, E, K, B12 (vetoplosbare vitamines) - Cholesterol (C)
- Fosfolipide (PC)
- Beschermen van de cellen tegen toxiciteit van galzouten
- Lost cholesterol op - Geconjugeerd bilirubine
- Elektrolyten/water
- Vetoplosbare vitaminen
- recirculeren via darmresorptie - Geconjugeerde drugs
- lever ‘clearance van farmaca - Steroïdhormonen
- recirculeren via darmresorptie - Immunoglobines (IgA)
- antibacterieel - Glutathion
- antioxidant - Eiwit (o.a. mucines)
- cytoprotectie
Hoe kun je van cholesterol afkomen?
Alleen door afvoer in gal kan cholesterol gesecreerd worden.
Hoe vindt de omzetting van cholesterol tot primair galzout in de hepatocyt plaats op moleculair niveau?
- Hydroxylering C-7 in het ER: toevoegen hydroxygroep (OH-groep) aan C-7. (Deze stap is de snelheidsbeperkende stap)
- Hydroxylering C-12 in het ER: deze stap wordt alleen bij de stof cholaat gedaan
- Stereospecifieke reductie dubbele binding ring B (in ER).
- Epimerisatie (vorming van stereo-isomeer) via een keton (hierbij verandert slechts een van de centra van de configuratie) zo wordt uit 3-beta OH (wijst naar beneden), 3-alpha OH (wijst naar boven) gevormd.
- Oxidatie en verkorting van de zijketen. Dit proces vindt plaats in de mitochondriën. Hierbij wordt er ook een carbongroep toegevoegd, welke zorgt voor polarisatie (hierdoor wordt het beter oplosbaar in water)
Aan de galzouten worden glycine en taurine toegevoegd, waardoor respectievelijk glycocholaat en taurocholaat ontstaan. Wat is daarvan het gevolg?
Er ontstaat een polaire hydrofiele kant en een apolaire hydrofobe kant. Dit maakt het galzout een amfoteer molecuul, welke gemengd hydrofoob en hydrofiel is (dit maakt emulgatie mogelijk)
zeep = amfoteer molecuul
Hoe vindt de vorming van galmicellen plaats?
- Op het moment dat de concentratie galzout toeneemt in de caniculi, gaan ze oligomeren vormen. -> meerdere galzout moleculen groeperen met de hydrofiele zijde naar elkaar en de hydrofobe zijde aan de buitenkant.
- Er ontstaan nu micellen, welke uit minimaal vier galzouten bestaan
Wat is de kritische micellen concentratie (CMC)?
De concentratie waarbij galzouten micellen worden. Onder deze concentratie blijven galzouten vrije monomeren.
Hoe worden galzouten gemaakt?
- De door de hepatocyt gemaakte galcomponenten worden vanuit de hepatocyt via drie transporters afgegeven aan de galweg:
- De rest van de galzouten recirculeert.
Welke drie transporters exporteren galcomponenten uit de hepatocyt?
- BSEP: export van galzouten
- Steroline 1/2: export van cholesterol
- MDR3: export van fosfolipasen
Welke transporters zijn betrokken bij het opnemen van galzouten uit de v. portae in de hepatocyt?
- NTCP: sodium-dependant taurocholate transporter
- OATP: organic anion transporter
Waar komt het vloeistof vandaan dat bij het gal wordt toegevoegd?
- voor 70% uit de lever (hepatische secretie)
- voor 30% uit de canaliculi (ductulaire secretie). Die is afhankelijk van het CFTR-kanaal
Wat is het choleretische effect van galzouten?
De vloeistofsecretie vanuit de lever is gedeeltelijk afhankelijk van de concentratie galzouten. Hoe meer galzouten, hoe meer vloeistofsecretie. (= de helling +/- 7microliter/micromol galzout)
(Het andere deel van de vloeistofsecretie uit de lever is onafhankelijk van de concentratie galzouten.)
Wat is er aan de hand bij patiënten met Cystic Fibrosis?
Patiënten met CF hebben een defect aan het CFTR-kanaal. Daardoor is de gal bij deze patiënten geconcentreerder.
Hoe worden galzouten afgebroken?
Bacteriën in de darmflora deconjungeren de resterende galzouten waarbij glycine of taurine eraf wordt gehaald.
- Door de deconjugatie neemt de polariteit van het molecuul af, waardoor het makkelijk kan diffunderen over de plasmamembraan.
Andere bacteriën gaan de gedeconjugeerde zouten verder bewerken door de OH-groepen eraf te halen (dehydroxylering).
- Ook dan worden de moleculen minder polair
Het galzuur wat hierbij o.a. gevormd wordt heet: ursodeoxycholaat (UDCA): hydrofiel, niet-amfoteer en niet-toxisch
Wat zijn voordelen van orale UDCA therapie?
- Choleretisch effect (verhoogde galflow) -> spoelt galwegen/galstenen door
- UDCA remt de novo synthese ‘toxisch’ endogeen galzout in hepatocyt.
- Is zelf niet hepato-toxisch
Hoe verloopt de entero-hepatische cyclus van galzouten?
- Gevormd in lever
- Afgegeven in duodenum
- 3-5 gram galzout in lichaam aanwezig. Dit circuleert en wordt vier tot twaalf keer per dag compleet uitgescheiden en opgenomen.
Galzoutsecretie door lever = pool x cyclus = 3g x 4-12/dag = 12-36 g/dag. Dit komt terecht in het duodenum om hier het vet te emulgeren
