vertigo Flashcards
vertigo nedir
gerçekte olmayanGenellikle rotasyonel nitelikte olup
hastanın çevresinin yada kendisinin
dönmesi tarzında oluşmaktadır.
bir hareket ilizyonudur.vestibüler kökenlidir.Hastalarda sıklıkla diğer sistemlerde
aktif baskın patolojiler (bayılma hissi,
bilinç kaybı, nabız ve tansiyon
problemleri, vs) eşlik etmemektedir.
Vertigo(değerlendirme)
Dolayısıyla öncelikli olarak hastalarda yapılması gereken hastalığın gerçek bir vertigo olup olmadığının tespit edilmesi ve olası diğer etyolojik faktörler ve dengesizlik yapabilecekdiğer faktörlerinin ekartasyonudur.Baş dönmesi ayırıcı tanısı yapılırken aynı zamanda da hasanın genel sağlık durumu, eşlik eden diğer semptomlar ve özgeçmiş de dikkatli sorgulanmalıdır.
Hastanın genel sağlık durumunu ciddi
düzeyde etkileyebilecek hastalıklar, ilaç
kullanımları da eş zamanlı olarak
değerlendirilmelidir.Örneğin
normalin çok üzerinde ve stabil olmayan
tansiyon değerleri varsa,
beraberinde baş dönmesi ile eş zamanlı
başlayan çok şiddetli baş ağrısı varsa yada
diplopi, disartri ,dismetri, yada motor ve
duyusal defisit gibi nörolojik şikayetler eşik
ediyorsa
hayatı tehdit edebilecek bir patalojinin
tedavisini geciktirmemek için ilgili uzmanlık
alanı yada acil servise yönlendirilirYine baş dönmesi ile başvuran hastada
kronik orta kulak iltihabına bağlı uzun
süredir akan kulaklarda ani başlangıçlı baş
dönmesi
veya şiddetli bir patlama veya ses travması
sonrası ortaya çıkan baş dönmesi
ciddi bir otolojik komplikasyonun
geliştiğini düşündürür ve bu durum acil
girişim gerektirebileceğinden ilgili
uzmanlık alanına sevki önerilir.
Periferik - Santral ayrımı
Hastanın yakınmasının gerçek bir vertigo
olduğu anlaşıldıktan sonraki adım ise
vertigoya neden olan patolojinin
periferik kaynaklı mı yoksa santral
kaynaklı mı olduğunun belirlenmesidir.Hem periferik santral ayırımı, hem de
periferik vertigo yapan hastalıkların
birbirlerinden ayırımı için baş dönmesinin
süresinin ne kadar olduğu(süreye göre ayırıcı
tanı anlatılacak),
eşlik eden başka şikayet olup olmadığı,
eş zamanlı işitme kaybı olup olmadığı,
nasıl ortaya çıktığı, neler ile tetiklendiği,
baş hareketlerinden etkilenip etkilenmediği
öğrenilmelidir.
tablo periferik santral ayrımı
periferik:başlangıç anidir.baş hareketlerinin artması ile şiddetlenir.şiddetlidir.Kısa süreli ve baş dönmesi
nöbetlerinin arasında daha iyi
dengeli dönemlerinin bulunması
(paroksismal).Mide bulantısı ,kusma ,soğuk terleme
gibi nörovejetatif semptomlar var.Tinitus ,işitme kaybı,kulakta dolgunluk
gibi koklear semptomlar var.
santral:başlangıç daha yavaştır.şiddeti daha siliktir.süreklidir.Çift görme ,görme alanında bozulma, görme kaybı ,damak ve dil hareketlerinde aksama , ektremitelerde uyuşma ve güç kaybı gibi santral sinir sistemi bulguları var.
Ayırıcı tanıda süre
Saniyeler süren ve pozisyonel
değişikliklerle tetiklenen baş dönmesi bize
BPPV’yi, işitme azlıgı yok.
20 dk -24 saat (dakikalar yada saatlerce )
süren baş dönmesi, eşlik eden işitme kaybı,
kulakta dolgunluk ve tinnitus; Meniere
hastalığını,
geçirilmiş bir enfeksiyon sonrası meydana gelen ve yerinden kıpırdayamayacak halde ortaya çıkan günlerce süren baş dönmesi ise vestibüler nörinit tanısını akla getirmelidirişitmeazlıgı yok.
Periferik - Santral ayrımı
Santral kökenli baş dönmesinin süreside dakikalar yada günler ile ifade edilebilir ancak bu hastalarda baş dönmesinin yanında,bilinç kaybı, çift görme,görme alanında bozulma, görme kaybı,damak ve dil hareketlerinde aksama, ekstremitelerde uyuşma ve güç kaybı gibi şikayet ve bulgular mevcuttur.
Periferik kökenli baş dönmelerinde hastanın
bilinci daima açıktır bilinç kaybı olmaz.
Fizik muayene
KBB muayenesi
Fistül testi (hennebert belirtisi)
Nistagmus muayenesi
Mutlaka sistemik muayene: TA, nabız, kardiyak muayene
Nörolojik muayene: Kafa çiftleri muayenesi, serebellar testler;
parmak-burun, past-pointing, disdiadokinezi
Postural testler: Romberg, unterberger, yürüyüş testleri
KBB muayenesi: Tam bir KBB muayenesi, nistagmus; spontan,
pozisyonel, head-shake, head-trust, dix-hallpike, lateral rollon, ters
dix-hallpike, fistül testi(hennebert belirtisi),
LAB: ENG, VNG, vHİT, rotasyonel sandalye testi, VEMP
Objektif veriler elde etmeye çalış
Nistagmus
Periferik kökenli olduğu düşünülen
vertigolarda tanıyı destekleyici en önemli
ve basit fizik muayene bulgumuz ise
nistagmustur.
Esas olarak sübjektif bir şikayet olan
vertigonun objektif bulgusu
nistagmustur.
Nistagmus gözlerin istemsiz hareketi
olarak tanımlanır.
Nistagmus yönü ve oluşum şekline göre bize
hastada var olan vertigonun
santral-perfierik ayrımında ve hastalığın
lokalizasyonu hakkında bilgi verebilmektedir.
Örneğin her iki yön de var olan nistagmuslarda antiepileptik kullanımı akla gelebileceği gibi vertikal pozisyonda varolan nistagmuslarda kranioservikal bileşke lezyonları akla gelebilmektedir.
periferik vertigo nistagmus ozellikleri
santralle ayrımı
horizontal rotatuar nistagmus.optik fiksasyonla baskılanır.devamlı konjuge.tekrarlayan hareketlerle yorulur.
her yone olan nistagmuslar santraldır.
Nistagmus muaynesi
Nistagmus muaynesi ; hekim hastanın
karşısında durur, işaret parmağını hastanın
göz seviyesinde ve 50 cm uzaklıkta tutar ve
hastanın başını oynatmadan gözleri ile
parmağını takip etmesi istenerek yapılır.
Hekim parmağını bakış açısı 20- 30 derece
sağa, sola, yukarı ve aşağı hareket ettirir ve
hastanın gözü ile hekimin parmağının takip
etmesini söyler ve bu sırada ortaya çıkarsa
nistagmusun özellikleri (yönü, tipi, konjuge
olup olmaması, fiksasyonla baskılanıp
baskılanmaması) incelenir
Burada önemli nokta bakış açısı 30
dereceden ileri gidildiğinde normal
kişilerde de nistagmus oluşur.
Normal kişilerde oluşan bu nistagmusa
end-point nistagmus denir. Nistagmus
muaynesi yaparken 30 derecenin üzerine
çıkılmamalıdır.
nistagmus fazları
Nistagmus hızlı ve yavaş olmak üzere iki fazdan
oluşur. Nistagmusun hızlı fazının yönü ve
şiddeti klinik muaynede daha kolay belirlendiği
için nistagmusun yönü hızlı faza göre
adlandırılır. (yani sağa vuran, yukarı vuran , sola
vuran)
Evre 1 = Hızlı faz yönünde nistagmus+
(Lezyonun karşı tarafı)
Evre 2 = Primer pozisyonda nistagmus+
Evre 3 = Yavaş fazın yönünde nistagmus
Periferik ve santral
nistagmusun özellikleri
PeriferikNistagmus
Santral Nistagmus
Nitelik
Horizonto-rotatuar,Torsiyonel
Vertikal(yukarı ve aşağı vuran),
saf horizontal
Hızlı fazın yönü,
Sağlam tarafa doğru
Baş sabitken yön değiştirir
Hızlı faz yönüne bakılınca
Şiddetlenir(amplitüt ve
frekansı artar)
Değişme Olmayabilir.
Baş sabitken yön değişikliği
Yok
Var
Bilateral olma
Var
Olmayabilir
Her iki gözde aynı anda olma
(konjuge )
Daima konjugedir
Diskonjuge olabilir
Optik fiksasyondan etkilenme
Baskılanır
Etkilenmez
Yorulma
Tekrarlayan testlerle yorulur
Yorulmaz
Fm / nistagmus
Head-Shake Test: Amaç periferik vestibuler
disfonksiyonu tespit etmek. Vestibüler dengesizliği
olan hastalarda hızlı baş sallama ve ani durma
nistagmus oluşturabilir. Baş 20 derece aşağı eğilimli
şekilde (LSSK yere paralel pozisyona gelir) 1-2 Hz
frekansta 20-30 baş sallama şeklinde önerilir.
Sallama esnasında gözlerin açık tutulması veya kapalı
tutulacaksa 30 devinimin bitmesinin hemen öncesinde
açılması gerekir.
3 veya daha fazla nistagmus hareketi ortaya çıkması
anlamlıdır. İrritatif labirenter bir lezyonda aynı
tarafa; destrüktif bir lezyonda hızlı fazı karşı
tarafa vuran nistagmus gözlenir.
Head-Thrust Testi (Head Impulse Test-
Baş İtme Testi): Hastanın hekimin burnuna
sabit noktaya bakması istenir ve başı
muayene eden tarafında hızlı bir biçimde
sağa sola hareket ettirir.Sağa – sola hareket sonrası hasta buruna
bakmaya devam ederse normaldir. Eğer
hasta gözünü kaçırır, sonrasında düzeltirse
test pozitifdir. Başın itilme yönü tarafındaki
kulağın rotasyon planında, azalmış vestibüler
fonksiyonu güvenilir bir biçimde ortaya
koyan bir testtir.İlk önce baş boyun, daha sonra tüm vücut
muayenesi yapılmalı,
Nörolojik nedenler öncelikle ekarte
edilmeli.(Özellikle 9,10,11. KS muayeneleri)
MI geçiren hasta da baş dönmesi ile
prezente olabilir. (Ek olarak sıkıntı duygusu
ve ölüm korkusunun yanı sıra senkop, nefes
darlığı vs şikayetlerle birlikte olur. Baş
dönmesi şikayeti olan hastalarda mutlaka
SİSTEMİK muayene)
Labaruatuvar
Vestibüler fonk. Testleri
Odyo
Rutin biyokimya
EKG
CT, MRI
Kalorik Test: Horizontal semisirküler kanaldaki endolenfin soğutulması ve ısıtılması
neticesinde nistagmus oluşturulması esasına dayanır. Kalorik testte iki kulak cevapları
birbiri ile mukayese edilerek her iki horizontal kanal cevaplarının eşit olup
olmadığı araştırılır.
Periferik Vertigo Sebepleri
Bppv
Meniere
Vestibüler nörit
Labirentit
Perilenf fistülü
BPPV
Erişkinlerde vertigonun en sık nedenidir.
Utrikül ve sakküldeki otokonilerden (calsium carbonat) kristallerinin PSSK
kupulasını tutması sonucu oluşur.
Bu duruma cupulolithiasis, kanala düşerse kanalolitiazis(%80) denir..
%2,4 yaşam boyu karşılaşma
İleri yaş vertigolarının %50’sinden sorumludur
Yıllık tekrar etme oranı %15
40-50 yaşta sık
K/E=1,6
bppv klinik
Hastalar belirli pozisyonlarla ortaya çıkan, ani
başlayan,saniyeler süren ve beraberinde işitme
kaybı ve çınlamanın eşlik etmediği baş dönmesinden
şikayetçidirler.
Öykü belli ve tipiktir; hastalar yatağa yatarken,
yataktan kalkarken, yatakta döndüklerinde veya rafa
bir şey almak için uzandıklarında yada eğildiklerinde
başlarının döndüğünü söylerler. Hastaların işitmesi
normaldir yada işitme düzeylerinde baş dönmesi ile
eş zamanlı bir değişim yoktur.
Spontan nistagmus yoktur ve nörolojik muayene
normaldir.
bpvv etiolojisi
%50 oranında idyopatik etyolojiye sahip
geri kalan
%50 etyolojide en sık neden travma olarak izlenir.
(2. sırada neden geçirilmiş vestibuler nörinittir).
Uzun süreli immobilizasyon
Viral enfeksiyon ( vest nörit) %15🡪 BPPV hastası vestibuler nörit geçirir, bu açıdan takip edilir
Özellikle kafa travması sonrası bilateral BPPV görülebilir.
Uzun süreli şikayetlere neden olabilir
Travmadan 1 yıl sonrasında dahi şikayetler başlayabilir
bppv tanı
Dix-hallpike manevrası
Supine roll test
Ters dix-hallpike (supin baş sarkıtma testi)
Dix –Hallpike Manevrası
Posterior kanal BPPV :
Tanı:Dix-hillpike testi
Tedavi : Eppley manevrası
Dix –HallpikeManevrası :
Resim 1 ) Sol posterior semisirküler kanalı test
etmek için hasta test sedyesine oturur ve başını 45
derece sol tarafa çevirir. Testi yapan kişi hastanın
sol arka tarafında durur.
Resim 2 ) Testi yapan kişi hastayı test edilen
tarafından ,hastanın başı 45 derece sola çevrilmiş
halde dururken oturur pozisyondan supin konumda
yatar pozisyona ve başı hafif yataktan sarkar şekilde
yatırır. Sol kulak aşağıdadır ve çene hafif çapraz
şekilde yukarı bakar konumdadır. Gözler açık
durumda iken karakteristik nistagmus oluşumu olup
olmadığı izlenir.
Lateral(horizontal) kanal tanı
Tanı;
Supine roll test (Pagnini-McClure manevrası);
Tedavi;
Güncel olarak en tercih edilen manevra, karşı
kulağa doğru 900 lik artırımlarla tam
360 0 döndürme şeklinde uygulanan Barbekü
(Lempert) manevrasıdır.
Prognoz
1 yılda %30
5 yılda %50 tekrarlayabilir.
Birden fazla kanal etkilenmesi, migren
öyküsü, travma öyküsü olan hastalarda
tekrarlama riski daha yüksek
drammain yazıyoruz bppv tab
Meniere Hastalığı
Meniere hastalığı, ataklar halinde olan baş
dönmesi, fluktuasyon gösteren sensorinöral
işitme kaybı, çınlama, kulakta dolgunluk ve
basınç hissi ile karakterize bir iç kulak
hastalığıdır.
Sıklıkla 20-50 yaşlar arasında
görülmektedir.
50-100/100.000
K/E: 1.3/1
%30 bilateraldir
%10-20 familial
Meniere etyoloji
Meniere hastalığının etyolojisi tam
olarak bilinmemektedir .
Ancak sorumlu olan ana patolojnin
endolenfatik hidrops olduğu
düşünülmektedir.
En çok kabul gören teori endolenfatik
kanal ve kesede,emilimin bozulması ya da
üretimin artması nedeniyle endolenfatik
sıvı miktarının artışıdır
Meniere klinik
Klinik
- Vertigo (24 saati geçmez)
- Çınlama
- Kulakta dolgunluk
-Tek tarflı Fluktuan, progresif, koklear işitme kaybı
(snik)
Lermoyez sendromu: Vertigo başlayınca işitme
düzelir
Tumarkin krizi: Utrikuler makulanın ani yer
değiştirmesi sonucu otolitlerin anormal uyarılarına
binaen hastada meydana gelen düşme. Bilinç kaybı
olmaksızın ani bayılmalar olur.Ataklar esnasında hastada genellikle baş dönmesi ile
beraber bulantı ve kusma görülür.
Hastalığın 4 ana bulgusu her zaman aynı anda
görülemeyebilir. Ataklar bazen hastayı uykudan
uyandırabilir.
Ataklarda hemen her zaman her zaman solukluk,
soğuk terleme, baygınlık hissi, bulantı ve kusma baş
dönmesine eşlik eder.
Ataklar sırasında bilinç kaybı ve nörolojik defisit
görülmez. Nöbetlerin süresi birkaç dakika ile 24 saat
arasındadır. 24 saati geçmez. Eğer şiddetli baş
dönmesi 24 saatten uzun sürüyorsa Meniere
hastalığından başka nedenler aranmalıdır.
Tedavi
Meniere tedavisi; 4 ana grupta sınıflanabilir
Fakat esas olarak Meniere hastalarının hayat
şeklinin düzelmesi hastalıkta % 70 oranında
düzelme sağlamaktadır.
Hareketli ve yaşa uygun spor faaliyetleri
önerilir, psikolojik destek.
Medikal tedavi(akut atak tedavisi ve atakların azaltılması için proflaksi )
Diyet düzenlemesi,
Vestibüler rehabilitasyon
Cerrahi.
Diyet önerisinde ilk olarak tuz kısıtlaması önerilmektedir. ( günlük 1500-2000 mg ın altında tutulması önerilir. ) Hastalar sigara ve alkolden olabildiğince uzak durmalıdır. Çikolata ve kahve ise tüketilmesi istenmeyen diğer iki gıdadır. Uyku saatlerinini düzenli olması , düzenli ve stresten uzak bir hayat önerilir
Medikal tedavi iki aşamalıdır.
Birinci aşama akut atak tedavisi,
ikinci aşama ise atakların önlenmesi için
yapılan profilaktik tedavidir.
Genel olarak akut atak tedavisinin
yaklaşımı tüm akut periferik vertigo
tiplerinde benzerdir
Akut atak tedavisindeki amacımız hastanın
şiddetli olan baş dönmesinive bulantı kusma
şikayetini en hızlı ve etkili şekilde
kesmektir.
Bu amaçla vestibülosüpresanlar ve
antiemetikler kullanılır.
Akut atak sırasında ilk tercih edilecek en ve
önemli ilaç dimenhidrinattır. Etkili olan
diğer vestibülersupresan ise diazepamdır.
Hızlı etki olması için tedaviye parenteral
başlanıp, oral olarak devam edilir.
Meniere ataklarının önlenmesindeki
primer tedavi diüretik tedavi ve tuz
kısıtlamalı diyettir.
Atak profilaksisi için en sık kullanılan
ilaçlar tiazid grubu diüretikler ve bir
histamin analoğu olan betahistindir.
Ayrıca medikal tedaviye direnç gösteren
hastalar intratimpanik gentamisin
tedavisinden fayda görürler.
Nondestrüktif: Endolenfatik kese
cerrahıisi, ventilasyon tüp uygulaması
Destruktif: Labirentektomi, vestibuler
nörektomi ve posterior kanal oklüzyonu
Işitme iyiyse
- Intratimpanik steroid
- Endolenfatik kese dekompresyonu
- Vestibüler nörektomi
Işitme kötüyse
- intratimpanik gentamicyn,streptomicyn
- labirentektomi
Perilenf Fistülü
Sıvı ile kaplı iç kulak boşlukları ile diğer boşluklar arasında
anormal bir geçis olmasıdır.
En sık olarak barotravma sonucunda yuvarlak, oval ya da
baziller ve reissner membranı bütünlüğü bozulması sonucu
oluşur.
Orta kulak iç kulak arası gelişen fistüller sonucu perilenf
sıvısının orta kulağa kaçışı
Sebep
- Travma (Kr otit kompl. stapedektomi)
- Spontan (Mondini defromitesi)
- Defekasyon, ağır kaldırma
- Denize dalma barotravma
perilenf fistülü semptom
Baş dönmesi
Çınlama
Işitme kaybı
Tinnutus
Nistagnus
Fistül testi :tragusa bası, havalı otoskop muayenesi(hernebert
bulgusu +)
Tullıo fenomenı (yüksek seste denge bozukluğu oluşması) en
sık superior kanal sendromunda oluşur.
Hennebert bulgusu:
Otolojik Sfiliz
Meniere
Perilenf fistül
Tanı perilenf fistülü
Odyo, elektronistagmografi ve
kohleografi, fistül testi kalorik test
Radyolojı; BT ve MR: Kohlear
anomalilerin saptanması, travma gibi
bulgularda yardımcı
Kesin tanı; exploratif timpanotomidir
En sık oval pencerede olur:
Oval pencere tepkilere daha fazla maruz kalır
Yuvarlak pencere membranı daha kalındır.
Yuvarlak pencere yerleşimi daha oblik
Hem vestibuler hem cohlear semptomlar.
Fistül testinde Nistagmus fistül lehinedir
En sık bulgu kalorik testte tutulan kulakta kalorik cevap
azalmasıdır.
Tullio fenomeni: Yüksek ses- anlık vertigo olur.
perilenf fistülü tedavi
Medikal: yatak istirahatı
baş elevasyonu
sedasyon
gayta yumuşatıcıları
Vestibulosüpresanlar, BZP’ler
Cerrahi:explorasyon
fistül obliterasyonu
Cerrahi ile vest semptomlar: %50-100
Işitme semptomları: %25-50 düzelebilir.
Superior Semisirküler Kanal Dehissansı
Semptomların ileri yaşta ortaya çıkması ise BOS
basıncının artması ile açıklanmıştır
Hastada etkilenen tarafa doğru oluşan nistagmus,
basınç artışı ile (valsalva, hapşırık, öksürük) oluşan
vertigo şikayetleri ve laboratuar olarak görüntüleme
BT, MR (T2 kesitlerde %100 sensitif)
Odyolojik olarak İTİK, dalgalı İK, kompliyansta
azalma, timpanometride tepe basıncında asimetri**
Weber hasta tarafa doğru
Otofoni +
ECocG sp/ap artmıs
Vemp (oküler vemp) (en iyi tanı koydurucu)
V-HIT
tedavi
Esas tedavi dehissansın üzerinin örtülmesi.
Orta fossa yaklasımı. 3 işlem önerilmekte
Kanalın tıkanması
Kanalın yeniden yapılandırılması
Kanalın üzerinin örtülmesi
Vestibüler Nörit
Vestibülernörit (VN), vestibüler sinirin selektif, akut ya da subakut
inflamasyonudur
Periferik vertigonun; BPPV ve Meniere hastalığından sonra 3.
sıklıkla görülen nedenidir.
Genellikle orta yaş grubu insanlarda görülür.
Hastaların yaklaşık yarısında yakın zamanda geçirilmiş viral üst
solunum yolu enfeksiyonu öyküsü vardır.
Hastalar ciddi akut vertigo ile başvururlar, bu hastalarda primer
amaç santral patalojiyi ekarte edip, akut atak tedavisi yapmak ve
bulantı kusma ciddi ise destek tedavisi yapmaktır.
En sık superior vestibuler siniri tutar
vn klinik
Vestibüler nöritin tipik kliniği genellikle geçirilmiş
bir üst solunum yolu infeksiyonunu takiben bulantı
ve kusmanın eşlik ettiği ani başlangıçlı baş
dönmesidir.
Hastalarda işitme azlığı ve kulak çınlaması yoktur.
Nörolojik muaynesi normaldir. Herhangi bir
nörolojik bulgu beklenmez.
Hastalarda spontan nistagmus mevcuttur.
Nistagmus periferik özelliktedir yani torsiyonel
komponenti de olan horizontal
nistagmustur(horizonto-rotatuar spontan
nistagmus).Nistagmus fiksasyon ile baskılanır.
Bakış yönünün değişmesiyle nistagmusun yönü
değişmez.
vn tanı
Tanı için bir görüntüleme yöntemi
gerekmez,tanı sayılan semptom ve bulgular
ile konur.
Ayırıcı tanı amaçlı, sadece nörolojik
bulguları (diplopi, disartri,dismetri, motor
ve duyusal defisit ) olan hastalarda (akut
vertigo yapan santral patalojiler olan
serebral, serebellar infarkt ve kanamaları
tespit etmek için) ve 48 saat içerisinde
düzelme göstermeyen hastalarda MRI
istenebilir.
Head trust %82 pozitiftir
Odyo: Normaldir
Superior vestibuler nerve kalorik test
pozitif
VEMP inferior vestibuler nerve
MR: Vestibuler nöritte kontrast
tutulumu olmaz, ayırıcı tanı için kullanılır.
vn tdv
Akut atak tedavisi: Vestibulosupresanlar; dimenhidrat, diazem, antikolinerjikler, KS’ler?(ilk 3 günde başlanması halinde faydalı olduğu gösterilmiş)
Antiviraller ? Yeterli kanıt yok.
Valasiklovir
Vestibuler rehabilitasyon:
Cawthorne-cooksey egzersizleri
Vertigo akut atak tedavisi
Anlatılacak tedavi şekli vestibüler nörinit, labirentit ve meniere hastalığı akut atak dönemi gibi akut periferik vestibüler bozuklukların akut atak tedavisi için genellenip tümüne uygulanabilir Baş dönmesi ve bulantı kusma için için vestibülosüpresanlar(antihistaminikler, antikolinerjikler ve benzodiazepinler ) ve antiemetikler(metoklopramid) kullanılır.
Bu ilaçlar hızlı ve etkili bir biçimde baş
dönmesini ve bulantı kusmayı azaltmanın
yanında atak sırasında hastayı sakinleştirir
ve anksiyetesini de azaltır.
Eğer bulantı ve kusma çok fazla ise
hospitalize edilip parenteral tedavi ve
intravenöz hidrasyon uyulanır.Akut atak sırasında ilk tercih edilecek
ilaç bir antihistaminik olan
dimenhidrinattır. Ülkemizde 50 mg lık
ampül ve tablet formları
mevcuttur.Günde 3 kez 50 mg alınır.
Bulantı ve kusma için de oldukça etkilidir.
Akut atak tedavisi için parenteral yol ila
başlanıp, oral olarak tedaviye devam
edilebilir.Vertigo akut atak tedavisinde kullanılan diğer
bir vestibülosüpresan ise bir benzodiazepin olan
diazepamdır.
Akut vertigoiçin erişkinlerde önerilen başlangıç
dozu 5 mg dır.
Bulantı ve kusmaya bağlı oral alım sorunu varsa
parenteral olarak verilebilir. .
Parenteral kullanım sırasında solunum sistemini
deprese edici etki açısından dikkatli olunmalıdır..
Bu yüzden KOAH (kronik obstrüktif akciğer
hastalıkları)’lı hastalarda kullanılması
kontraendikedir
Şiddetli bulantı ve kusması olan hastalara
antiemetikolarak 10 mg metoklopramid
tablet yada ampül günde 2 yada üç kez
verilebilir.
Vestibülersupresanlar vestibüler
kompanzasyon sürecini geciktirir.
Akut vertigo atağından sonraki ilk günlerde
hastanın şikayetleri çok yoğundur ve bu
dönemde vestibülersupresanların kullanımı
gereklidir. Ancak ilaçlar en kısa sürede
(ortalama 1 hafta) azaltılarak kesilmeli ve
kompanzasyon gelişimine fırsat tanınmalıdır.
Tanı için ipuçları: ataklar halinde gelen baş
dönmesi ,işitme ile ilgili şikayet ,kulakta
çınlama ve baskı hissi mevcut, nörolojik
şikayet yok.
Meniere düşünülür. Akut atak tedavisi verilir (dimenhidrinat 50 mg tablet günde 2 yada 3 kez ve metoklopramit 10 mg 1yada 2 kez günde / yada tablo çok şiddetli ise tedavi parenteral olarak verilebilir.). Şikayetleri azaldıktan sonra atak oluşumunun önlemek için atak sonrası betahistin 24 mg 2*1 başlanır
Tanı için önemli ipuçları : ÜSYE undan sonra
başlamış, günlerdir var saniyelik yada
saatlik değil ,otolojik şikayet yok. Spontan
nistagmus var. Tablo ağır.
Vestibüler nörinit düşünülür . Akut atak
tedavisi(dimenhidrinat 50 mg tablet günde
2 yada 3 kez ve metoklopramit 10 mg 1yada
2 kez günde ) verilir , bulantı kusma çoksa
sıvı desteği yapılır. Bir kaç günlük istirahat
önerilir.
