kronik rinosinüzit Flashcards
AKUT – 4 hafta
SUBAKUT –4-12 hafta arası
KRONİK –12 haftadan uzun
REKÜRREN AKUT – yılda 4 veya daha fazla epizod
AKUT – 4 hafta
SUBAKUT –4-12 hafta arası
KRONİK –12 haftadan uzun
REKÜRREN AKUT – yılda 4 veya daha fazla epizod
Kr rinosinüzit :
Polipli KRS
Polipsiz KRS olarak anlatılacaktır
Kr rinosinüzit :
Polipli KRS
Polipsiz KRS olarak anlatılacaktır
predispazon fakt
GENETİK/FİZYOLOJİK Havayolu hiperreaktivitesi İmmün yetmezlik Aspirin sensitivitesi Silier disfonksiyon Kistik Fibrozis Otoimmün hastalıklar Granülomatöz kastalıklar
ÇEVRESEL Alerji Sigara İrritanlar Virüsler Mantarlar Stres
YAPISAL Septum deviasyonu Konka bülloza Paradoks orta konka Haller hücreleri Frontal hücreler Skar dokuları Kraniofasial anomaliler dental hastalıklar mekanik travmalar,barotravma…
Sinonazal yapılardaki varyasyonlar (konka bülloza,ds, ..vb) ilişki ?
Alerji tek başına etyopatogenezde yer almaz ancak diğer etkenler yanında kolaylaştırıcı
Artan endeoskopik sinüs cerrahisi de bir etken
Mikrobiyoloji
En sık S.Aureus (%36)
Coagulase-negative stapylococcus (20)
S.pneumonia(%17)
Çoğunluklada çoklu bakteriler rol oynar.
AKUT Streptococcus pneumonia Haemophilus influenzae Moraxella catarrhalis Anaeroblar Staphylococcus aureus Diğer streptokoklar
KRONİK Staphylococcus aureus Streptococcus pneumonia Anaeroblar Enterik gram-negatif baciller koagulaz-negatif staphylococcus Haemophilus influenzae Pseudomonas aeruginosa Alpha streptococcus Moraxella catarrhalis
Polipli KRS
Polipler sinonazal mukozanın neoplastik olmayan ağrısız büyümeleridir.
Nazal polipozis etmoid kavitenin,sinüs mukozası eşlik etsin veya etmesin yaygın polipler geliştirmiş halidir.
Nazal polipozis nazal kavite ve sinüsler içerisinde pürüzsüz, mukoza ile çevrelenmiş lobüle kitleler şeklinde görülür.
Bu poliplerin yol açtığı sinonazal hastalık ve buna bağlı yakınmaların ortaya çıktığı klinik bir hastalıktır.
Tüm kronik rinosinüzitli hastalarda polip olmasa da, tüm polipli hastalar çok hafif de olsa kronik rinosinüzit septomlarına sahiptir.
Tanı
Nazal poliplerin eşlik ettiği yada etmediği KRS ler şu şekilde tanımlanır.
Burun ve paranazal sinüslerin, biri burun tıkanıklığı veya burun akıntısı (anterior/posterior nazal akıntı) olan, iki veya daha fazla semptomla karakterize inflamasyonu:
Yüzde ağrı / basınç
Koku almada azalma veya kayıp
Yakınmaların 12 haftadan uzun sürmesi
tanı
Nazal poliplerin eşlik ettiği yada etmediği KRS ler şu şekilde tanımlanır.
Burun ve paranazal sinüslerin, biri burun tıkanıklığı veya burun akıntısı (anterior/posterior nazal akıntı) olan, iki veya daha fazla semptomla karakterize inflamasyonu:
Yüzde ağrı / basınç
Koku almada azalma veya kayıp
Yakınmaların 12 haftadan uzun sürmesi
Ve bu durum gösterilebilir hastalıkla desteklenmelidir.
Ya endoskopik olarak :
Nazal polipler ve/veya
Başlıca orta meadan olmak üzere mükoprülan akıntı ve /veya
Başlıca orta meada ödem/mukozal obstrüksiyon ve/veya
BT değişiklikleri
Osteometal kompleks ve/veya sinüslerde mukozal değişiklikler
KRS klinik / Tanı
Hastalarda Burun tıkanıklığı (en sık rastlanan yakınmadır)veya dolgunluğu Burun akıntısı Baş veya yüz ağrısı(nazal yakınma ya da nazal muayne bulgusu eşlik etmeli ,üst çene, yüz yarısı, alın veya gözlerin arası gibi tipik lokalizasyonda olmalı) Koku bozukluğu Halitozis Öksürük Yorgunluk
RS klinik / Tanı
RA
Nazal endoskopi
Paranazal sinüs BT
Paranazal bt de en sık kullnılan evreleme sistemi Lund-Mackey evreleme sitemidir.
Sinüs opasifikasyon derecesine dayanır
MRI:neoplastik süreç düşünülen olgularda tamamlayıcı
tedavi kronik rinosinüit
KRS de tedavinin amacı hastalık şiddetini azaltmak ve hastanın yaşam kalitesini artırmaktır.
Hastalığın tedavi ile tamamen ortadan kalmayabileceği hasta ile paylaşılmalıdır.(özellikle polipli KRS )
Tedavi (polipsiz KRS)
Medikal tedavi : Steroidler (sistemik-topikal) Antibiyotikler Nazal irrigasyon Cerrahi :
Steroid :
Etkinliği kanıtlanmış başlıca tedavi şeklidir.
Sistemik tedavi yan etkilerinden dolayı topikal ted seçilir.
İntranasal kortikosteroidler güvenlidir.
Belirgin nazal konjesyonda sprey formları yeterli dağılıma uşalmayabileceği içis damla da tercih edilebilir.
Antibiyotik :
Genellikle tercih edilen grup makrolid grubudur.
Makrolidlerin antibakteriyel etkileri yanında antiinflamatuar etkileri de vardır.
İNKS ve nazal lavaj ile septomatik rahatlama sağlamazsa uzun süreli antibiyotik tedavisidüşünülmelidir.
En etkili süre net değildir ancak 4-6 hafta önerilir.
Nazal irrigasyon:
Belirgin semptoatik rahatlama sağlarlar
Tedavinin önemli bir parçasıdırlar
Yüksek hacimli pozitif basınçlı temizlme idealdir.
Cerrahi tedavi :
Amaç tıbbi tedaviye yanıt vermeyen hastalarda yaşam kalitesini artırmak ve sinonazal yapıyı topikal tedavilere daha iyi yanıt verir hale getşirmektir.
FESC yapılr.
Tedavi (polipli KRS)
Amaç bozulmuş yaşam kalitesini artımaktır.
Poliplerin varlığı daha çok burun tıkanıklığı ve koku bozukluğu yapsada astımı olan bireylerde hastalık tablosunu ağırlaştırabilir.
Ksitik fibrozis, primer silier diskinezi, malign hastalığğa sekonder polipler ve antrokoanal polip tedavisi anlatılacak tedavi şemasına dahil değildir.
Polipli KRS gibi komplike bir süreci olan hastalığın tedavisinde FDA onayı almış tek tedavi nazal steroidli spreylerdir.
Antibiyotiklerin ABRS tedevisinde temel dayanak olmasına rağmen,polipli KRS tedavisndeki yeri tartışmalıdır.
Steroid :
Etkinliği kanıtlanmıştır.
INKS ler önerilir.
Sistemik steroidler kısa süreli (4-15 gün) 40-60 mg prednizolon veya eşdeğeri kullanılabilir.
Antibiyotik:
Özellikle doksisiklinin akıntı üzerine de olumlu etkisi olduğu bildirilmekteddir.
Nazal irrigasyon :
Cerrahi :
Medikal tedaviye yanıt vermeyen hastalarda .
Med tedavinin hastalıklı bölgeye ulaşımını artırır.
FESC
Önemli –spontal bilgiler
Tek taraflı polbin varlığı aşağıdaki tanıları düşündürür:
İnverted papillom
Antro-koanal polip
Neoplazi
Ensefalosel
Allerjik fungal sinüzit
Bu nedenle tek taraflı veya izole polipte biyopsi yapılması kuraldır.
Eğer ensefalosel düşünülüyorsa görüntüleme muhtemel biyopsiden önce yapılmalıdır.
Bir çocukta nazal polip varsa altta yatan kistik fibrozis için araştırma yapılmalıdır.
Bilateral nazal polipoziste tek başına cerrahi nadiren tedavi edicidir ve hastaların çoğu öncelikle topikal steroid kullnımı olmak üzere sürekli medikal tedaviye ihtiyaç duyarlar.
Aspirin hipersensitivitesi veya Samter triadı nazal polipli eozinofilik KRS in en dirençli alt grubudur.
