Vaatheelkunde Basis/ Anathofysio & Atherosclerose Flashcards
Arterien
Drie lagen
○ (Endotheel)
○ Intima: binnenste laag
○ Media: smooth muscle cells
○ Adventitia: bindweefsel voor stevigheid
Arterien
- Drie grove groepen (gebaseerd op grootte)
○ Grote: elastisch, zorgen voor constantere flow (aorta & vertakkingen)
§ Ondergaan vnl. atheromatose en mediacalcinose
○ Middelgrote: musculair, zorgen voor BP regeling/ hypertensie bescherming van organen
§ Ondergaan vnl. hyalinisatie en fibromusculaire verdikking
○ Kleine: orgaanperfusie
Arterien
Supraaortisch
Arterien
Visceraal
Arterien
- Onderste lidmaat (onderbeen: vaak nog genoeg bevloeiing indien 1/3 open is!)
Venen
Die grove groepen (gebaseerd op diepte)
○ Oppervlakkig v. systeem
§ e.g., v. saphena magna VSM, v. saphena parva VSP
○ Communicerende (perforerende) vaten
○ Diep v. systeem
§ Thv onderbeen lopen deze parallel langs de arterieen
§ e.g., v. gastrocnemii, v. poplitea, v. femoralis sup/communis/profunda
Venen
Verschillen met arterieen (kleppen!)
○ Grotere diameter
§ Tragere flow
§ Eerder opslagfunctie (60% bloed in venen, vs 12% bloed in arterieen!)
○ Weinig spiervezels
§ Bloedstroom hangt dus meer af van externe factoren (e.g., spierpomp)
○ Aanwezigheid kleppen
§ Van oppervlakkig naar diep
§ Van perifeer naar centraal
Venen
- Bloedflow wordt vnl. veroorzaakt door… (werkt vnl. door aanwezigheid kleppen)
○ Cardiale werking
§ Vis a tergo: resterende druk na capillairen
§ Vis a fronte: aanzuig van R atrium
○ Externe druk
§ Spierpomp!
§ Intra-abdominaal/-thoracaal (e.g., ademhaling)
§ Veneuze tonus van de vaten zelf
○ (zwaartekracht - in principe in evenwicht tussen arterieel en veneus systeem)
Venen
- Onderste lidmaat
○
DD arterieus vs veneus lijden
Lymfevaten
- Lymfe bestaat vnl. uit eiwitten uit de interstitiele ruimte
- Fysiologie
○ Lymfevaten draineren interstitieel vocht terug naar veneuze circulatie
○ Vrijwel zero flow in rust; neemt toe met spieractiviteit
○ Beschermt tegen (bacteriele) infectie door passage doorheen lymfeknopen - Drainage gebieden
Atherosclerose (frequentste oorzaak perifeer vaatlijden)
Pathogenese
○ Endotheel schade
○ Invasie van (LDL) lipiden uit het plasma
○ Phagocytose en oxidatie van lipiden door macrophagen (foam cell formatie)
○ Aantrekken smooth muscle cells uit de media (vorming fatty streak)
○ Collageen producte door SMC en fibrotizering, met mogelijks Ca2+ opstapeling
Atherosclerose (frequentste oorzaak perifeer vaatlijden)
Bevorderende factoren
○ Mechanische beschadiging: bloeddruk, hoge (of lage!) schuifkrachten
○ Chemische beschadiging: e.g., nicotine is direct toxisch op endotheel
Atherosclerose (frequentste oorzaak perifeer vaatlijden)
Risicofactoren = standaard CVD risk
○ Oude man
○ Dik (obees, hyperlip, sedentair, diabetes)
○ Stress (stress, nicotine, hypertensie)
○ Nierinsufficientie
Atherosclerose (frequentste oorzaak perifeer vaatlijden)
Primaire preventie
○ Bij hoog risico (e.g., SCORE risk van >5% op 10 jaar)