Tekst 1: Robeyns welzijn en geluk Flashcards
Wat zijn de drie soorten theorie over welzijn van Parfit?
Er zijn drie theorieën rondom de vraag: ‘Wat is het beste voor iemand?’.
- Hedonistisch welzijnsbegrip: zo groot mogelijk netto positieve ervaringen van geluk tijdens iemands leven.
- Het gaat om de mate waarin iemands verlangens vervuld worden.
- Objectievelijsttheorie: bepaalde dingen zijn goed of slecht voor ons, ongeacht de vraag of we die dingen verlangen of niet verlangen.
Wat is de hybridetheorie?
De theorieën van Parfit wordt aangevuld door Sumner:
Hybridetheorie: Welzijn als authentieke tevredenheid van het leven.
Wat houdt het hedonistisch welzijnsbegrip in?
Welzijn is gelijk aan de ervaring van geluk. Geluk is een optelsom van zo min mogelijk onaangename ervaringen als pijn. Je moet dus handelen wat de minste pijn oplevert en de meeste geluk. Dit begrip van welzijn is afkomstig van de filosoof Epicurus uit de oudheid.
Wat zijn de twee bekendste aanhangers van het utilisme?
- Jeremy Bentham.
2. John Stuart Mill.
Wat zegt Bentham over geluk/welzijn?
Genot is gelijk aan fysieke gevoelens.
Noem een kritiekpunt op Bentham.
Hij maakt geen onderscheid tussen het welzijn van mensen, dieren, planten, etc. Dit zorgt ervoor dat het rationeel vermogen van de mens te kort wordt gedaan.
Welke positie heeft John Stuart Mill ingenomen in het utilisme?
Als reactie op de kritiek op Bentham probeert Mill de theorie aan te passen. Mill maakt een onderscheid tussen verschillen in kwaliteit van genoegens. Genot doet hierbij beroep op hogere vermogens als in de zin dat genot die een hogere kwaliteit zou hebben.
Wat is Fred Feldmans reactie op het utilisme van Bentham?
- Sensorisch hedonisme: het gevoel waar Bentham over spreekt moeten worden gezien als aangename en onaangename ervaringen die we opdoen door onze zintuigen.
- Geluk omvat niet de balans tussen pijn en genot, zoals Bentham meent. Mensen zijn wel in staat om hevige pijn te ondergaan die gelukkig is. Een zwangere vrouw ervaart bijvoorbeeld intense pijn tijdens de bevalling, maar is dolgelukkig met de geboorte van haar kindje.
- In plaats van het sensorisch hedonisme komt hij daarom met het attitude hedonisme: wie een positieve balans tussen aangename en onaangename attitude heeft is gelukkig.
Wat zijn de sterke kanten van het hedonisme?
- Veel mensen zijn het eens dat welzijn betekent dat je gelukkig bent en dat geluk te maken heeft met gevoel.
- Wat geluk inhoudt kan per persoon verschillend zijn. Hier houdt het hedonisme rekening mee. Zolang het maar rekening houdt met de gevoelens van geluk (ervaringen en attitude).
Wat zijn de zwakke kanten van het hedonisme?
- Sensorisch hedonisme: er zijn vormen van geluk die niet sensorisch van aard zijn. Je kunt bijv ergens naar kijken en er waardering voor hebben, maar dit zou niet behoren tot het sensorisch hedonisme.
- Het hedonisme houdt geen rekening met het verschil tussen de objectieve en de ervarende werkelijkheid.
- Het hedonisme maakt geen onderscheid tussen geluksgevoelens die afkomstig zijn van meerdere bronnen.
Wat houdt de verlangenstheorie in?
Welzijn staat gelijk aan de mate waarin iemand krijgt wat hij of zij wil of verlangt.
Wat zijn de sterke kanten van de verlangenstheorie?
- De theorie laat veel ruimte over voor de verschillen tussen individuen.
- De theorie komt dicht in de buurt bij het dagelijks leven in de samenleving: denk aan de uitspraak ‘ik heb alles wat mijn hartje begeerd’.
Wat zijn de zwakke kanten van de verlangenstheorie?
- Het is niet altijd duidelijk of het gaat om korte termijn verlangens of om lange termijn verlangen.
- Het vervullen van verlangens leidt automatisch tot nieuwe verlangens.
- Gaat de verlangenstheorie eigenlijk wel over welzijn zelf?
- Soms worden verlangens vervuld zonder dat we het weten.
- Adaptieve voorkeuren: een voorkeur hebben voor iets dat onbereikbaar is, vergt om adaptatie: aanpassen aan de omgeving. Bijv. zeggen dat een kledingstuk in de winkel kei mooi is, totdat je het prijskaartje ziet.
Wat is de objectievelijsttheorie?
Bepaalde dingen zijn goed of slecht voor mensen, ongeacht of we die dingen verlangen of niet verlangen.
Wat zegt Martha Nussbaum?
- Capabilitiestheorie: welzijn moet beschreven worden in termen van wat mensen kunnen doen en welk leven zij willen leiden, capabilities (gebaseerd op Sen). Welzijn bestaat dus uit succesvolle capabilities.
- Nussbaum stelt tien capabilities op.
